View difference between Paste ID: JJaGVcdH and G3ZYMsTk

 Demonstratierecht: Het mag, maar het moet wel gezellig blijven
 
 Zo, en wat zijn wij van plan
 
-De activist die 'Fuck de koning' riep werd aangehouden - en vele demonstranten gingen hem voor. Wietse Pottjewijd
+De activist die 'Fuck de koning' riep werd aangehouden - en vele demonstranten gingen hem voor. Wietse Pottjewijd besluit de grenzen van zijn uitingsvrijheid te testen.
 
-besluit de grenzen van zijn uitingsvrijheid te testen.
+
 
-De activist die 'Fuck de koning' riep werd aangehouden - en vele demonstranten gingen hem voor. Wietse Pottjewijd
+Met twee opgerolde spandoeken sjouw ik de trein uit op het station in Baarn. 500 meter verderop zal koning Willem Alexander straks de nieuwbouw van zijn vroegere lagere school openen. Op het perron word ik op mijn schouder getikt.
 
-besluit de grenzen van zijn uitingsvrijheid te testen.
+Het zal toch niet, denk ik, toch niet nu al? 'Waar heb je die stokken vandaan?', wil een man weten. 'Gewoon bij de Gamma', antwoord ik. 'Mooi, die heb ik ook nodig', zegt hij en hij loopt verder het dorp in.
 
 Bij het hek rond het schoolplein staan ouders rustig met elkaar te kletsen. Ik ben dik een half uur te vroeg en ga op een klein afstandje staan van de rest, met de opgerolde spandoeken naast me. Ik kijk alvast waar ik het beste kan gaan staan als de koning aankomt. Ik moet even wennen aan mijn rol als demonstrant, er is veel politie en ik zie dat twee agenten al op mij af lopen.
 
-Met twee opgerolde spandoeken sjouw ik de trein uit op het station in Baarn. 500 meter verderop zal koning Willem
+Even daarvoor barstte de discussie los over de vervolging van activist Abulkasim Al-Jaberi voor zijn uitspraak 'Fuck de koning' en besloot ik uit te zoeken hoe het nou zit met het demonstratierecht. Wat mag wel en wat mag niet?
 
-Alexander straks de nieuwbouw van zijn vroegere lagere school openen. Op het perron word ik op mijn schouder getikt.
+Beroepsactivist Frank van der Linde vertelt mij dat de tolerantie afneemt en dat het steeds gekker wordt met de beperkingen waar demonstranten mee te maken hebben. Van Van der Linde kun je dit geluid verwachten, maar is het echt zo erg?
 
-Het zal toch niet, denk ik, toch niet nu al? 'Waar heb je die stokken vandaan?', wil een man weten. 'Gewoon bij de
+Op papier mag heel veel. Als eenzame demonstrant hoef je een demonstratie niet eens aan te kondigen, dit valt onder de vrijheid van meningsuiting. En een grotere demonstratie verbieden kan wel, maar slechts als de volksgezondheid, verkeersveiligheid of openbare orde in het geding zijn. Alleen de burgemeester kan dit doen, en hij mag zijn besluit niet baseren op de inhoud van de demonstratie.
 
-Gamma', antwoord ik. 'Mooi, die heb ik ook nodig', zegt hij en hij loopt verder het dorp in.
+Heel vaak gaat het ook goed, in heel Nederland vinden jaarlijks vele honderden demonstraties plaats waarbij iedereen vrij zijn mening kan uiten en niemand wordt opgepakt. Maar er zijn ook genoeg recente zaken die laten zien dat in de praktijk lang niet alles kan. Zo verbood de Amsterdamse burgemeester Van der Laan vorig jaar ISIS- en Hamasvlaggen bij demonstraties. De reden: 'ISIS is een terroristische organisatie die vrouwen wil besnijden. Daarom is de ISIS-vlag op voorhand strafbaar, net als de Hamas-vlag.'
 
-Bij het hek rond het schoolplein staan ouders rustig met elkaar te kletsen. Ik ben dik een half uur te vroeg en ga op
+
 
-een klein afstandje staan van de rest, met de opgerolde spandoeken naast me. Ik kijk alvast waar ik het beste kan gaan
+In 2012 werden Tweede Kamerlid Sharon Gesthuizen (SP) en een postbode opgepakt toen ze een doodskist naar het hoofdkantoor van PostNL droegen. De politie vond de kist 'niet kies'. Een paar jaar daarvoor werden Internationale Socialisten aangehouden omdat ze een afbeelding droegen van een pakje sigaretten met een foto van Geert Wilders en de woorden 'Extremist - brengt u en de samenleving ernstige schade toe'.
 
-staan als de koning aankomt. Ik moet even wennen aan mijn rol als demonstrant, er is veel politie en ik zie dat twee
+Een spandoek met daarop 'Rita Moordenaar', gericht aan minister van Vreemdelingenzaken Rita Verdonk, werd in 2006 in beslag genomen, maar de rechtbank in Utrecht oordeelde achteraf dat daarvoor geen grond was. De Hoge Raad sprak ook iemand vrij die na de Schipholbrand in 2005 een spandoek had gemaakt met daarop 'Reisbureau Rita, arrestatie-deportatie-crematie, adequaat tot het bittere einde' met een afbeelding van het detentiecentrum.
 
-agenten al op mij af lopen.
+De formele vrijheid mag dan groot zijn, aan de grenzen daarvan is al veel geduw en getrek tussen autoriteiten en betogers. Befaamd is hoe tijdens de Eurotop in Amsterdam in 1997 de politie 350 demonstranten oppakte bij het krakersbolwerk Vrankrijk. Dit gebeurde op verdenking van deelname aan een criminele organisatie (artikel 140).
 
-Even daarvoor barstte de discussie los over de vervolging van activist Abulkasim Al-Jaberi voor zijn uitspraak 'Fuck
+Minister Sorgdrager van Justitie oordeelde achteraf dat dat een onjuiste beslissing was. En in 2001 oordeelde de Algemene Beroepscommissie van de gemeente Rotterdam dat Ivo Opstelten - destijds burgemeester - Indiëgangers 'ernstig heeft beknot in de uitoefening van hun recht op demonstratie' tijdens het bezoek van de Japanse keizer Akihito. Hij had de overwegend bejaarde betogers ergens op een tochtig plein gestationeerd ver van de route van de keizer.
 
-de koning' en besloot ik uit te zoeken hoe het nou zit met het demonstratierecht. Wat mag wel en wat mag niet?
+Staatshoofden lijken sowieso een beschermde soort. Toen Berlusconi in 2010 Utrecht bezocht voor de Giro-etappe werden er spandoeken in beslag genomen omdat er teksten als 'Berlusconi Mafioso' opstonden en dit onrust zou kunnen veroorzaken.
 
-Beroepsactivist Frank van der Linde vertelt mij dat de tolerantie afneemt en dat het steeds gekker wordt met de
+Al met al een aardig rijtje waarbij het er sterk op lijkt dat de inhoud wel degelijk een rol speelt bij de vraag of er wordt ingegrepen. En waarbij achteraf opmerkelijk vaak wordt geconstateerd dat dat ingrijpen of de beperkingen onterecht waren of te ver gingen.
 
-beperkingen waar demonstranten mee te maken hebben. Van Van der Linde kun je dit geluid verwachten, maar is het echt
+Twee onderwerpen vallen de laatste jaren vooral op: Zwarte Piet en de monarchie. Zo werden in 2011 in Dordrecht twee mannen gearresteerd toen ze demonstreerden met spandoeken en T-shirts met de tekst 'Zwarte Piet is racisme'. De reden van hun arrestatie: ze zouden de openbare orde verstoren en geen gehoor hebben gegeven aan het bevel van de politie om weg te gaan. De Nationale Ombudsman oordeelde dat ze ten onrechte gearresteerd waren en dat onevenredig veel geweld was gebruikt.
 
-zo erg?
+Tijdens de laatste intocht van Sinterklaas in Gouda werden in totaal 90 demonstranten - de meeste anti-Piet - opgepakt. Van 25 verdachten werd het dossier doorgestuurd naar justitie, slechts een van hen wordt vervolgd omdat hij een agent zou hebben mishandeld.
 
-Op papier mag heel veel. Als eenzame demonstrant hoef je een demonstratie niet eens aan te kondigen, dit valt onder de
+Bij de intocht in Amsterdam riep activist Abulkasim al-Jaberi 'fuck de koning, fuck de koningin, fuck het koningshuis'. Het Openbaar Ministerie liet weten de man daarvoor te vervolgen. Toen een storm van kritiek losbarstte, zei het schielijk meer tijd voor onderzoek nodig te hebben en afgelopen donderdag haalde het definitief een streep door de zaak. Hij deed zijn uitspraken 'binnen de context van het publieke debat'.
 
-vrijheid van meningsuiting. En een grotere demonstratie verbieden kan wel, maar slechts als de volksgezondheid,
+In 2013 werd Joanna van der Hoek al gearresteerd toen ze tijdens de kroning van Willem-Alexander in 2013 een kartonnen bord omhoog hield met daarop de toch alleszins brave tekst: 'Weg met de monarchie. Het is 2013'. Alweer was de arrestatie onterecht, net als de arrestatie van republikein Hans Maessen tijdens dezelfde gebeurtenis.
 
-verkeersveiligheid of openbare orde in het geding zijn. Alleen de burgemeester kan dit doen, en hij mag zijn besluit
+
 
-niet baseren op de inhoud van de demonstratie.
+De lijst groeit gestaag. Terwijl ik bezig ben met dit artikel wordt een lid van het Nieuw Republikeins Genootschap (NRG) het demonstreren onmogelijk gemaakt. Zijn bordje met 'geen monarchie maar democratie' is afgepakt door de politie tijdens een bezoek van het koninklijk paar in Sas van Gent.
 
-Heel vaak gaat het ook goed, in heel Nederland vinden jaarlijks vele honderden demonstraties plaats waarbij iedereen
+Alle reden om zelf eens te kijken hoe het werkt. Ik maak twee spandoeken, eentje met de tekst 'Tegen monarchie voor democratie' en een met 'Fuck de Koning'. Het wordt mijn ontmaagding als demonstrant en hoever ik wil gaan weet ik nog niet, maar ik kan me voorstellen dat ik zowel iets keurigs als iets gewaagds wil uitproberen. Ik wil ter plekke beslissen of ik ook nog iets ga roepen.
 
-vrij zijn mening kan uiten en niemand wordt opgepakt. Maar er zijn ook genoeg recente zaken die laten zien dat in de
+
 
-praktijk lang niet alles kan. Zo verbood de Amsterdamse burgemeester Van der Laan vorig jaar ISIS- en Hamasvlaggen bij
+De agenten staan inmiddels bij me. Eén vraagt wat er op de opgerolde doeken staat. Mijn antwoord is voldoende om er een extra collega bij te roepen. Ik mag agent Axel uitleggen wat ik van plan ben. 'Protesteren', zeg ik, 'in mijn eentje met een spandoek.' Ik leg uit dat ik heel graag mijn mening over de monarchie kenbaar wil maken. 'Ga je ook dingen roepen of schreeuwen?', vraagt Axel. Ik zeg dat ik dit nog niet precies weet, maar dat ik niet echt van plan ben om te schreeuwen.
 
-demonstraties. De reden: 'ISIS is een terroristische organisatie die vrouwen wil besnijden. Daarom is de ISIS-vlag op
+Axel wil er 'een gezellige middag van maken' en mijn plannetje past daar niet in, vindt hij. Ik zou volgens hem de openbare orde kunnen verstoren. Ik zeg hem dat dit absoluut niet mijn bedoeling is, maar hij blijft bij zijn standpunt. 'Als ik achteraf fout blijk te zitten, dan bied ik daarvoor mijn excuses aan', zegt de agent.
 
-voorhand strafbaar, net als de Hamas-vlag.'
+Ik heb de keuze: weggaan of mee naar het bureau. Hij kondigt aan dat hij me twee keer gaat verzoeken me te verwijderen en zo gaat het ook. Ik antwoord telkens dat ik volgens mij in mijn recht sta.
 
-'GA JE OOK DINGEN ROEPEN OF SCHREEUWEN?'De verslaggever trok met twee spandoeken met teksten tegen het koningshuis
+Nog geen tien minuten na mijn aankomst zit ik in de politiewagen. Gearresteerd. De spandoeken die ik nooit heb kunnen laten zien, liggen doormidden gebroken achterin - ze waren te lang voor de auto.
 
-naar een bezoek van koning Willem-Alexander in Baarn. Binnen tien minuten was hij aangehouden.
+Als ik mijn spullen op het bureau moet inleveren voordat ik de cel in ga, vertel dat ik een journalist ben en onderzoek doe naar demonstratierecht. Ik verwacht dat ze daar toch zo achter komen, maar het lijkt weinig uit te maken.
 
-Foto Olaf Robberse
+Er is nog even een raar momentje: ik krijg een papier waarop staat dat ik recht heb op een advocaat, maar daarna komt een politieman me haastig vertellen dat dit wel voor mijn eigen kosten is omdat ik niet ben opgehouden voor verhoor.
 
 Tja, vast zit ik in elk geval.
-In 2012 werden Tweede Kamerlid Sharon Gesthuizen (SP) en een postbode opgepakt toen ze een doodskist naar het
+
 Na tweeënhalf uur word ik opgehaald uit de cel. De agent vertelt dat de officier van justitie oordeelde dat het een onterechte arrestatie was. Ik krijg de in feite al aangekondigde excuses aangeboden en daar moet ik het mee doen.
-hoofdkantoor van PostNL droegen. De politie vond de kist 'niet kies'. Een paar jaar daarvoor werden Internationale
+
 Ondertussen is de koning al lang en breed vertrokken en heb ik dus niet kunnen demonstreren. Zo gaat het veel vaker, merkt strafrechtadvocaat Van den Brûle in haar praktijk. 'Veel agenten treden overspannen op bij demonstraties,' zegt ze. Als voorbeeld noemt ze de Nucleaire Top in Den Haag (NSS-Top). 'Daar gingen veel - voornamelijk oude - vredesactivisten demonstreren. De politie heeft toen zestig van hen gearresteerd omdat ze een andere kant opgelopen waren dan van tevoren was afgesproken. Achteraf dienden veertig demonstranten verzet in. Zij zijn allemaal in het gelijk gesteld door de kantonrechter, maar dit soort gevallen zijn echt een smet op het demonstratierecht.'
-Socialisten aangehouden omdat ze een afbeelding droegen van een pakje sigaretten met een foto van Geert Wilders en de
+
 Van veel van zulke zaken hoor je niks, want die komen helemaal niet voor de rechter. Als demonstranten niet langer dan zes uur worden vastgehouden hebben ze geen recht op schadevergoeding. Ze krijgen hoogstens excuses. Het enige wat ze kunnen doen is een klacht indienen bij de klachtencommissie van de politie, die uiteindelijk bij de Nationale ombudsman terecht kan komen.
-woorden 'Extremist - brengt u en de samenleving ernstige schade toe'.
+
 De politie heeft in de praktijk dus best veel mogelijkheden om het demonstranten moeilijk te maken, zeker als ze alleen of met weinig zijn. In oktober werd Maarten Beckers van Amnesty International afgevoerd omdat hij met een aantal paspoppen met borden voor de Russische ambassade stond. Net als zijn collega Emile Affolter, die hem op een gegeven moment te hulp schoot. Agenten zeggen tegen Affolter dat het verzoek voor ingrijpen kwam van de Russische ambassade. Na zeven uur cel wordt de zaak van Affolter geseponeerd. Beckers heeft niks meer van zijn zaak vernomen.
-In 2012 werden Tweede Kamerlid Sharon Gesthuizen (SP) en een postbode opgepakt toen ze een doodskist naar het
+
 De eenzame demonstrant die slechts zijn mening wil uiten is kwetsbaar. Als een agent zijn demonstratie niet 'gezellig' vindt dan kan het over en uit zijn. Van een foute beoordeling heeft de politie weinig te duchten, hoogstens een klacht van de ombudsman. Misschien niet zo gek dat een agent, zoals in mijn geval, dan het zekere voor het onzekere neemt.
-hoofdkantoor van PostNL droegen. De politie vond de kist 'niet kies'. Een paar jaar daarvoor werden Internationale
+
 Zeker bij het koningshuis zijn ze na Apeldoorn natuurlijk alert, dat is begrijpelijk. Het patroon lijkt dit: iedereen die lastig kan zijn halen we van straat, later zien we wel weer. Preventieve excuses voor als de agent het toch mis heeft zijn snel gemaakt.
-Socialisten aangehouden omdat ze een afbeelding droegen van een pakje sigaretten met een foto van Geert Wilders en de
+
 Kinderen
-woorden 'Extremist - brengt u en de samenleving ernstige schade toe'.
+
 'Voor uitingsvrijheid zou niemand moeten worden opgepakt', zegt Willem Jebbink, advocaat van Al-Jaberi. Hij verwacht dat maandag weer negentien van zijn cliënten worden vrijgesproken die gedemonstreerd hebben bij de kernreactor in Petten. 'De politie zou om legitimatie kunnen vragen en dan kan later worden bepaald of zo iemand naar het bureau moet komen. Het is een te ingewikkeld fenomeen om op politieniveau op te lossen. Arrestaties zouden sowieso niet tijdens een demonstratie moeten plaatsvinden.'
-Een spandoek met daarop 'Rita Moordenaar', gericht aan minister van Vreemdelingenzaken Rita Verdonk, werd in 2006 in
+
 Een dag na mijn arrestatie verschijnt op de website van AD het volgende bericht: 'Spandoek 'Fuck de koning' bij bezoek Willem-Alexander.' Ik krijg de haat van Facebook over me heen. Niet leuk, maar als ik het bericht lees, begrijp ik het wel. Zo zou ik gearresteerd zijn toen ik 'een spandoek uitrolde met de tekst 'Fuck de koning', terwijl een massa kinderen het bezoek van de koning gadesloeg'. Nooit gebeurd. Verder staat er dat ik naar het politiebureau gebracht ben voor een gesprek en dat daar bleek dat ik niet van plan was iets strafbaars te doen. Ik zou meteen in vrijheid zijn gesteld. Ook al onzin.
-beslag genomen, maar de rechtbank in Utrecht oordeelde achteraf dat daarvoor geen grond was. De Hoge Raad sprak ook
+
 'Dat spandoek was wel uitgerold, anders hadden de agenten ook niet geweten wat erop stond', zegt politiewoordvoerder Jens als ik hem zelf bel. Het is mijn woord tegen dat van zijn collega's, veel verder komen we niet. Wat vindt hij dan van de arrestatie? 'De agenten hebben ter plekke een inschatting gemaakt, en dachten met al die kinderen erbij: dit moeten we niet hebben.' Maar, verzekert hij, dit had niet zo mogen gaan: 'Ik kan alleen maar zeggen dat ik hoop dat het niet nog een keer gebeurt.'
-iemand vrij die na de Schipholbrand in 2005 een spandoek had gemaakt met daarop 'Reisbureau Rita, arrestatie-
+
 PLASTERK LAAT WET EVALUEREN
-deportatie-crematie, adequaat tot het bittere einde' met een afbeelding van het detentiecentrum.
+
 Minister Ronald Plasterk heeft naar nu blijkt in december de VU en de RUG de opdracht gegeven om de Wet openbare Manifestaties (WoM) te evalueren. Komende zomer moeten de universiteiten hun bevindingen bekendmaken.
-De formele vrijheid mag dan groot zijn, aan de grenzen daarvan is al veel geduw en getrek tussen autoriteiten en
+
 De wet uit 1988 is verouderd, zegt Ward Bezemer, woordvoerder van het ministerie van Binnenlandse Zaken. 'De wet raakt aan een belangrijk grondrecht. Maar in de afgelopen 25 jaar zijn er nieuwe vormen van demonstreren ontstaan. Daarom is het nodig om er eens goed naar te kijken.' Als voorbeeld noemt hij de Occupy-protesten, waarbij soms wekenlang openbare plekken in beslag werden genomen.
-betogers. Befaamd is hoe tijdens de Eurotop in Amsterdam in 1997 de politie 350 demonstranten oppakte bij het
+
 volkskrant 30 mei 2015