\documentclass[12pt, letterpaper]{article}
\usepackage[T1]{fontenc} %special characters
\usepackage[utf8]{inputenc} %special chara from keyboard
\usepackage[polish]{babel} %Jezyk
\usepackage{graphicx} %zdjecia
\graphicspath{ {Images/} } % zdjecia
\usepackage{wrapfig} % zdjecia w tekscie
\usepackage{multirow} % tabelka
 \usepackage{tabu} %tabelka
\usepackage[table]{xcolor} %kolor
\usepackage{enumerate} % Wyliczanie
\usepackage{apacite} %biblio
 \usepackage{mathtools}


\title{Czym jest Mount Everest?}
\author{Marcel Dajnowicz \thanks{Student Uniwersytetu Gdańskiego}}
\date{Grudzień 2017}

%%% STRONA TYTUŁOWA

\begin{document}
\clearpage\maketitle
\thispagestyle{empty}

\begin{titlepage}

\clearpage\maketitle
\thispagestyle{empty}
\end{titlepage}

%%%SPIS TRESCI
 \begin{center}
\title{\huge Spis Treści}
\end{center}
 \renewcommand*\contentsname{Podsumowanie}
\maketitle
\tableofcontents
\newpage


\clearpage\maketitle
\thispagestyle{empty}
\listoffigures
\listoftables
\newpage

\pagenumbering{arabic}

\section{Krótki Opis}
 %%%OBRAZEK NR1
\begin{wrapfigure}{r}{0.25\textwidth} %this figure will be at the right
    \centering
    \label{fig:mesh1}
    \includegraphics[width=0.25\textwidth]{ME}
    \caption{Widok na Mount Everest z Wyżyny Tybetańskiej}
\end{wrapfigure}

%\centering
 %   \includegraphics[width=0.25\textwidth]{mesh}
  %  \caption{a nice plot}
   % \label{fig:mesh1}

\textbf{Mount Everest}, Czomolungma to najwyższy szczyt Ziemi (8848 m n.p.m., podaje się też wysokość 8844 (\textit{pomiary chińskie}) lub 8850 (\textit{pomiary amerykańskie\footnotemark}), ośmiotysięcznik położony w Himalajach Wysokich (\underline{Centralnych}), na granicy Nepalu i Chińskiej Republiki Ludowej (\underline{Tybetu}). \par
 \footnote[1]{Pomiar Dokonany w 1932 roku.}
Jest zbudowany z granitów, gnejsów oraz z wapieni i łupków. Tworzy potężny masyw podcięty z trzech stron lodowcami (najdłuższe Khumbu i Rongbuk – ok. 17 km). Wysokość szczytu względem podnóży góry wynosi około 3700 metrów. Ściany \textbf{Mount Everestu} mają około 3 kilometrów wysokości (słynna ściana Kangshung ma wysokość 3350 metrów). \par

Przez miejscową ludność uważany za siedzibę bogów. Odkryty i po raz pierwszy zmierzony przez geodetów brytyjskich w połowie XIX wieku, po raz pierwszy zdobyty \underline{29 maja 1953} roku. \par
Pozwolenie wejścia (tzw. Permit) wynosi 11 000 USD, a cały koszt wyprawy (bez kosztów wynajęcia przewodnika) może wynieść 35 000 USD.




\addcontentsline{toc}{section}{Geneza Nazwy}
 %%%OBRAZEK NR2
\section*{Geneza Nazwy}
\begin{wrapfigure}{l}{0.25\textwidth} %this figure will be at the right
    \centering
    \label{fig:mesh2}
    \includegraphics[width=0.25\textwidth,]{ME2}
    \caption{Mount Everest}


\end{wrapfigure}
Mount Everest do roku 1865 nosił nazwę Szczyt XV, nadaną przez Indyjską Służbę Topograficzną. W roku 1865 na cześć walijskiego geodety i kartografa sir George’a Everesta, który zainicjował prace nad mapą Indii, nadano szczytowi nazwę Mount Everest.\par


Po tybetańsku nosi nazwę Czomolungma, czyli Bogini Matka Śniegu lub Bogini Matka Ziemia, po nepalsku Sagarmatha, czyli Czoło Nieba, zaś w języku chińskim. Często jest nazywany również Dachem Świata.\par

\newpage

\section{Wysokość szczytu}
W 1849 dokonano pierwszego pomiaru przy pomocy teodolitu z odległości około 150 km od szczytu. Po dokonaniu obliczeń w 1852 stwierdzono, że Peak XV (jak wówczas określano szczyt) jest najwyższy z dotychczas zmierzonych. W 1856 Królewskie Towarzystwo Geograficzne ogłosiło, że Peak XV wznosi się na wysokość 29 002 stóp, czyli 8840 m n.p.m.\par
 %%%OBRAZEK NR3
\begin{wrapfigure}{l}{0.25\textwidth} %this figure will be at the right
    \centering
    \label{fig:mesh3}
    \includegraphics[width=0.25\textwidth]{ME3}
    \caption{Mapa regionu }
\end{wrapfigure}
W 1955 dokonano ponownych pomiarów i ustalono wysokość na 8848 m n.p.m. Oficjalnie w nowych atlasach jest podawana wysokość 8850 m n.p.m. ogłoszona w 1988 r., która została ustalona przez pomiar satelitarny z użyciem systemu GPS, przez Bradforda Washburna, który wykorzystał do tego celu urządzenie GPS wniesione na szczyt przez amerykańską wyprawę wspinaczkową. Wynik ten jednak został zakwestionowany w 1992 r., kiedy niemiecka wyprawa wspinaczkowa umieściła na szczycie specjalny pryzmat służący do wykonania pomiaru laserowego, który dał wynik 8846 m n.p.m.\par

Pomiary dokonane przez Chińczyków w maju 2005 roku pozwoliły ustalić 9 października 2005 roku wysokość Mount Everestu na 8844,43 (z dokładnością do 0,21 m) m n.p.m. Wynik ten jest zdaniem Chińczyków wolny od błędu związanego z obecnością pokrywy śnieżnej na wierzchołku i dotyczy czystej skały. Chińczycy oszacowali wysokość powierzchni skały na podstawie dość kontrowersyjnego pomiaru grubości warstwy lodowej występującej na szczycie góry. Warto jednak zauważyć, że skała pod lodem ulega stopniowemu ścieraniu – stąd wysokość powierzchni skały również może się zmieniać z czasem.\par

Nepalczycy nie uznawali chińskich pomiarów i ciągle podawali wartość 8848. W 2010 Chińczycy i Nepalczycy uzgodnili, że będą podawać w atlasach dwie wysokości: 8848 m n.p.m. z czapą lodową i 8844 m n.p.m. bez czapy.\par

\section{Drogi wejściowe}
Droga pierwszych zdobywców, obecna droga normalna – wejście od strony Nepalu granią południowo-wschodnią. Baza główna znajduje się na lodowcu Khumbu na wysokości 5300-5400 m n.p.m. Następnie należy pokonać lodospad Khumbu, Kocioł Zachodni, Żółtą Wstęgę (są to strome skały z kruchego wapienia na zachodniej ścianie Lhotse na wysokości 7550-7600 m). W 2009 roku Willie Benegas i Adrian Ballinger, korzystając z wiertarki nawiercili otwory pod sześć 10 cm spitów, mocując na nich dwie linie poręczówek (jedną dla ruchu w górę, drugą dla zejścia). Następnie Żebro Genewczyków (eksponowany filar z czarnego łupka, 7800 m), Przełęcz Południową (7900 m), Balkon (8400 m), Green Boots cave (Jaskinia Zielonych Butów, 8500 m, w tym miejscu od 1996 roku leży ciało niezidentyfikowanego himalaisty), Wierzchołek Południowy (8751 m n.p.m.), Uskok Hilary'ego (8790-8800) m. Na drodze tej w roku 1998 Kazi Sherpa ustanowił rekord w szybkości wejścia z bazy głównej na szczyt, bez wspomagania tlenem z butli – 20 godzin 24 minuty.

%%%WYPUNKTOWANIE NR 1

\section{Historia podboju}
Jako początek długiej historii podboju Mount Everestu można przyjąć rok 1904, w którym sir Francis Younghusband otrzymał od Dalajlamy zgodę na pierwszą brytyjską wyprawę w Himalaje. W 1913 John Noel w przebraniu mnicha buddyjskiego przemierzył Tybet, badając możliwości dotarcia pod szczyt Everestu, został jednak zdemaskowany i musiał opuścić płaskowyż.
\begin{itemize}
\item W 1921 wyruszyła pierwsza wyprawa brytyjska w składzie: Charles Kenneth Howard-Bury (kierownik), George Leigh Mallory, Guy Henry Bullock, Alexander Wollaston, Harold Raeburn, Alexander Mitchell Kellas (umarł podczas wyprawy na atak serca), Alexander Heron, Edward Wheeler, Henry T. Morshead. Wyprawa badała potencjalne drogi wejścia na szczyt, w jej trakcie zdobyto liczącą 6990 m n.p.m. Chang La.
\item 1922 – ruszyła druga wyprawa brytyjska w składzie: Charles Granville Bruce (kierownik), George Mallory, George I. Finch, T.G. Longstaff, Strutt, Crawford, H.T. Morshead, Geoffrey Bruce, J.B. Noel, Wakefield, T.M. Somervell, Morris, E.F. Norton, Tejbir Bura, Dasno oraz dziewięciu lokalnych tragarzy-pomocników. Siedmiu Szerpów zginęło w lawinie. Osiągnięto wysokość 8326 m n.p.m.
\item 2005 – pierwsze lądowanie na wierzchołku Everestu helikopterem Eurocopter AS 350 B3
\item 2016 – w kwietniu 34-letnia Australijka Maria Strydom, chcąc wejść na szczyt jako pierwsza weganka, zginęła tuż przed zdobyciem, z powodu choroby wysokościowej i wyczerpania fizycznego.
W latach 1953–1969 na szczycie stanęło 21 wspinaczy. W latach siedemdziesiątych – ponad osiemdziesięciu, w latach osiemdziesiątych – prawie dwustu, w ostatniej dekadzie XX wieku – niemal tysiąc.
\end{itemize}
Według danych ze stycznia 1997 w sumie 391 ekspedycji próbowało wejścia na szczyt. 167 z nich osiągnęło wierzchołek. Sukcesem wspinaczkowym zakończyło się 56 \% spośród 214 ekspedycji wyruszających od strony Nepalu oraz tylko 26\% spośród 176 wypraw atakujących górę od strony Tybetu. Do stycznia 1997 wierzchołek zdobyło 676 osób, w tym czasie zginęło 148 wspinaczy, w tym 50 Nepalczyków. Do końca roku 2008 około 3600 wspinaczy stanęło na szczycie, liczba ofiar sięga 210.

Tylko 19 maja 2012 (aż!) 234 himalaistów stanęło na szczycie Everestu. Rekord ten umieszczono w Księdze Rekordów Guinnessa jako bezprecedensowy.

Ze względu na bardzo duże zainteresowanie wyprawami na szczyt, rząd Nepalu planuje założenie sezonowego biura z lekarzami, meteorologami i dodatkowym personelem w bazie głównej u podnóża góry.

\section{Wypadki}
 \begin{enumerate}[I.]
\item 10 maja 1996 seria błędów kierowników dwóch komercyjnych wypraw oraz burza śnieżna spowodowały śmierć ośmiu osób (w tym obydwu kierowników: Rob Hall i Scott Fischer).

\item 18 kwietnia 2014 lawina zabiła 16 nepalskich Szerpów przygotowujących trasę przez lodospad.
\item 25 kwietnia 2015 trzęsienie ziemi o sile 7,9 w skali Richtera spowodowało oberwanie się seraka na przełęczy pomiędzy Pumori i Lingtren. Doprowadziło to do powstania lawiny śnieżno-lodowo-kamiennej, która zeszła na bazę główną pod Everestem zabijając 19 osób i raniąc 61. Dwa dni później kolejna lawina zabiła trzech Szerpów naprawiających drogę przez lodospad Khumbu.

\end{enumerate}
%%%WYPUNKTOWANIE NR 2


\section{Tabelka}

Tabela przedstawia miesięczny zbiór danych związany z temperaturą powietrza, wilgotnością,  powietrza, prędkością wiatru.
\renewcommand{\arraystretch}{1.5} % wysokosc cell
\setlength{\arrayrulewidth}{1mm} %czarna kreska
\begin{center}


\begin{table}[h!]



\arrayrulecolor[HTML]{DB5800}
\begin{tabu} to 1.1\textwidth { | X[c]| X[c]| X[c]| X[c] | X[c] | X[c] | }
\hline
\rowcolor{lightgray}Month & Variables & Net radiation (Wm$^2$) & Relative humidity & Air Pressure ($hPa$) & Wind Speed \\
\hline \hline
\multirow{5}{2em}{May}
& Mean & 36.9 & -10.7 & 41.6 & 456.2  \\
& Max mean & 336.3 & -6.0 & 75.0 & 459.9 \\
& Max & 433.2 & -1.1 & 92.4 & 462.3 \\
& Min mean & -109.4 & -15.4 & -15.4 & 18.4 \\
\rowcolor{gray}
& Min  & -135.5 & -19.3 & 4.3 & 450.0 \\
\hline
\multirow{5}{2em}{June}
& Mean & 49.7 & -5.1 & 65.8 & 459.0 \\
& Max mean & -0.3 & -0.3 & 91.5 & 451.3 \\
& Max & 635.2 & 4.2 & 95.8 & \cellcolor[HTML]{AA0044}462.1 \\ %Oryginalny kolor
& Min mean & -100.3 & -9.4 & 32.5 & 456.0 \\
& Min & -123.8 & -14.0 & 3.3 & 455.1 \\
\hline
\multirow{5}{2em}{July}
& Mean & 49.2 & -3.2 & 86.0 & 461.1 \\
& Max mean & 332.1 & 3.9 & 95.0 & 462.2 \\
& Max & 513.6 & 7.1 & 96.6 & 463.1 \\
& Min mean & -54.8 & -7.0 & 59.3 & 459.6 \\
& Min & -109.5 & -10.7 & 38.2 & 458.6 \\
\hline

\end{tabu}
\caption{Tablica przedstawiająca zbiór danych z Mount Everest}
\label{table:1}
\end{table}
\end{center}
\newpage
\section{Równanie Schrödingera}

Równanie Schrödingera to jedno z podstawowych równań nierelatywistycznej mechaniki kwantowej (obok równania Heisenberga), sformułowane przez austriackiego fizyka Erwina Schrödingera w 1926 roku. Równanie to pozwala opisać ewolucję stanu układu kwantowego w czasie w sposób znacznie dokładniejszy, niż czyni to mechanika klasyczna. \par

W nierelatywistycznej mechanice kwantowej równanie Schrödingera odgrywa rolę fundamentalną, analogiczną do roli zasad dynamiki Newtona w mechanice klasycznej.\par\par

W nierelatywistycznej mechanice falowej funkcja falowa
$\psi(\mathbf{r},t)$ cząsteczki spełnia
\emph{Równanie Sch\"{o}dingera}
\[ i\hbar\frac{\partial \psi}{\partial t}
  = \frac{-\hbar^2}{2m} \left(
    \frac{\partial^2}{\partial x^2}
    + \frac{\partial^2}{\partial y^2}
    + \frac{\partial^2}{\partial z^2}
  \right) \psi + V \psi.\]
Zwyczajowo normalizuje się równanie falowe przez
\[ \int \!\!\! \int \!\!\! \int_{\textbf{R}^3}
      \left| \psi(\mathbf{r},0) \right|^2\,dx\,dy\,dz = 1.\]
Prosta kalkulacja z wykorzystaniem fali Schr\"{o}dinger
pokazuje że
\[ \frac{d}{dt} \int \!\!\! \int \!\!\! \int_{\textbf{R}^3}
      \left| \psi(\mathbf{r},t) \right|^2\,dx\,dy\,dz = 0,\]
i stąd
\[ \int \!\!\! \int \!\!\! \int_{\textbf{R}^3}
      \left| \psi(\mathbf{r},t) \right|^2\,dx\,dy\,dz = 1\]
Jeśli znormalizujemy funkcję falową
wtedy, dla każdego (mierzalnego) podzbioru ~$V$ z $\textbf{R}^3$
\[ \int \!\!\! \int \!\!\! \int_V
      \left| \psi(\mathbf{r},t) \right|^2\,dx\,dy\,dz\]
reprezentuje prawdopodobieństwo znalezienia cząstki
w regionie ~$V$ w czasie ~$t$.

%%% WZORY MATEMATYCZNE




\bibliographystyle{apacite}
\bibliography{Bibliografia}

\end{document}