Buổi sáng Xuân, trời trong xanh, vơ vẩn vài cụm mây trắng. Cây
cối đã đâm chồi nẩy lộc, cả vùng quanh nhà trông như những
tảng xinh non ngon ngọt. Nắng chưa lên cao hẳn, trời khá ấm.

Tôi thấy vui vui và vớ chiếc áo lạnh mỏng bước ra đầu
phố. Chủ Nhật mọi sự êm và vắng. Khi đến ngã tư đèn
đỏ, thấy một ông già da đen, tóc râu trắng tua tủa. Khó mà
đoán tuổi nhưng có lẽ cũng trạc bằng tôi. Ông đứng hơi
nghiêng dựa vào chiếc gậy chõng. Tôi giơ tay chào, miệng nói
*"A beautiful day."* Ông ta nhìn tôi và chào lại:

*– Ya, a beautiful day. But the day will be more beautiful and even more
meaningful if you know how to enjoy it.*

*(Ya, một ngày đẹp trời. Nhưng ngày sẽ đẹp hơn và thậm
chí còn ý nghĩa hơn nếu bạn ta biết cách thưởng thức nó).*

Đèn xanh. Ông gật đầu giơ tay chào và lững thững băng qua
đường. Bóng ông đổ nghiêng trên mặt lộ. Ông tuy phải
chống ba toong, nhưng bước vẫn dài và lưng vẫn thẳng.

Tôi nhìn ông và bỗng nhiên như bị một quả thôi sơn trúng
giữa ngực. Tôi hơi lảo đảo phải đưa tay vin vào cột đèn,
cố đứng vững, mắt vẫn dõi theo ông già da đen.... more
meaningful if you know how to enjoy it...

Khi đã hoàn hồn, tôi bước lảo đảo quay trở về.

Cái câu chào ngoài môi, chót lưỡi *"a beautiful day"* và có
lẽ hơn nữa là cái thái độ hững hờ không mảy may để tâm
vào câu nói hoặc có khi cái vẻ mặt không biểu lộ niềm vui
của một ngày đẹp trời, hoặc là gì nữa tôi không biết
đã khiến ông bạn da đen trả lời bằng một câu dài dòng.

Lạ chứ!

Cái mẫn cảm trong người tôi đã khiến tôi thấm ngay, cái
trực giác lúc nào cũng sẵn sàng để có phản ứng thích hợp
đã làm tôi run lên.

Lết về, tôi ngồi xuống sưởi nắng ở bậc tam cấp.

Nắng đã lên cao, có hơi chói chang.

Nhưng bao nhiêu câu hỏi dồn dập trong đầu, lòng dạ bồn
chồn, tôi đành bước vào trong nhà…

-------------------

Tôi bước vào cuộc đời qua nghề báo, hoặc hạn hẹp hơn
nữa là một phóng viên, một người săn tin và viết tin. Ai
cũng hiểu nghề báo chia ra rất nhiều nhánh nhỏ, có vị chuyên
về phiếm luận, về bình luận hoặc phân tích thời cuộc, tỉ
mỉ tìm từ ngọn ngành cho đến kết thúc một biến cố để
đưa ra những nhận xét. Một khía cạnh đặc biệt nhất là
những vị ký giả đó không bị yếu tố khách quan và đôi khi
cả trung thực trói buộc như vai trò của người viết tin. Bài
học vỡ lòng là phải khách quan và vô tư.

Khi đã đi sâu vào nghề tôi mới thấy ông Từ Chung nói
đúng. Mọi sự tương đối vì cùng một sự việc xảy ra, chỉ
cần nhấn mạnh, đưa lên lead một khía cạnh nào đó của câu
chuyện là đã mất tính vô tư và khách quan. Trong suốt những
năm làm báo, tôi vẫn cố giữ tính vô tư và khách quan. Tôi
tách tôi ra hẳn phía ngoài, phân tích, tìm những dữ kiện phía
sau và cố nhìn những ảnh hưởng có thể có của biến cố.

Kim chỉ nam vẫn rất giản dị. Five Ws and the H.

Tính tập thành.

Ngày một ngày hai thói quen nghề nghiệp nhiễm sâu vào suy nghĩ,
vào cái nhìn để lúc nào không rõ, nó trở thành bản năng của
tôi. Kiểm lại tôi thấy từ chuyện nhỏ cho đến chuyện lớn
cái vòng kim cô đó càng ngày càng xiết chặt đầu tôi. Đi ăn
tiệc ở một nhà mới quen, bước vào cửa liếc mắt coi cách
bài trí, ghi nhận cung cách chủ nhà đón tiếp vào sau đó là
bàn ghế, bát đĩa, rượu và đồ ăn, nhất là cách thức dọn
ăn, tôi đánh giá đối phương ngay.

Đi ra phố gặp ông bạn quen chèo kéo ngồi cùng bàn với dăm ba
người không quen biết. Chỉ khoảng một lúc sau tôi khung từng
ông một. Cái tôi của ông ngồi trước mặt to. Ông ngồi xế
tuy ăn uống nhồm nhoàm, mỗi lần uống nước thì xúc miệng
sùng sục, nhưng tính hồn nhiên, lòng dạ ngay thẳng.

Lần nào cũng vậy, tôi gói những nhận xét lại, nhét vào
đâu đó trong đầu để khi cần có thể moi ra xài trong nghề
nghiệp. Cứ thế, tôi bỗng trở thành người đứng bên lề nhìn
mọi sự chung quanh. Cứ thế, tôi rút vào ốc đảo của tôi,
xử dụng thói quen nghề nghiệp để đối phó với đời sống.

Mới đây, một ông bạn chí thân bỗng can dự vào một cuộc
vận động của một tổ chức gì đó. Tất nhiên theo ông là
đầy chính nghĩa. Ông thuyết phục tôi, đem tình bằng hữu
hơn nửa thế kỷ để cố lôi tôi vào cuộc.

Sau cùng ông bạn kết luận:

*– Tao chơi với mày lâu, vẫn nghĩ như vậy, nhưng nay tao biết
chắc tao nghĩ đúng. Mày là thằng non engagement.*

Không can dự!

Hình như vậy. Tôi sợ tổ chức. Tôi sợ đồng phục.

Tôi không muốn là con ốc trong guồng máy.

Đúng ra có một lần tôi đã khoác đồng phục, nhưng rồi
lại ra được.

Khi tôi vượt biên được tàu Nhật cứu.

Trong lúc ở trại tỵ nạn, tôi quen và nhất là rất nhanh thân
với anh em tổ chức Người Việt Tự Do. Tôi cảm phục họ
vì ngay sau 30/4/1975 các anh em đó đã đủ can đảm hiên ngang
đứng lên chống Cộng Sản và tuyên bố cuộc chiến đấu
chưa dứt vì còn những người trẻ như họ.

Do những thân tình từ Việt Nam, Ngô Chí Dũng đã tâm sự rất
nhiều và tôi hoàn toàn đồng ý với anh.

Trước ngày tôi lên phi cơ đi Mỹ, Ngô Chí Dũng, Vũ Đăng
Khuê và Phạm Thanh Linh, ba cột trụ của tổ chức mời tôi đi
ăn. Sau vài hũ Sake, Ngô Chí Dũng chính thức yêu cầu tôi gia
nhập tổ chức và đề nghị tôi phụ trách trông coi và phát
triển chi bộ ở Mỹ. Họ nghiêm trang. Họ thành khẩn. Họ thua
tôi cỡ chục tuổi và coi tôi như anh.

Trước cái thâm tình đó, tôi tấn thối lưỡng nan, đành nói:

*– Tôi thực sự cảm động về sự tín nhiệm của tổ chức
nơi tôi. Thật ra nhìn chung, tình thế khó khăn chưa thấy lối
thoát và cá nhân thì tôi sẽ phải đối phó với đời sống
mới của một thuyền nhân. Vậy tôi chỉ xin hứa cùng các anh
là bất cứ lúc nào tình thế thực sự cần, các anh chỉ hô
một tiếng là có mặt tôi.*

Lời hứa đó vào năm 1979 đã đẩy tôi vào một khúc quanh
của cuộc đời.

Tôi đến Mỹ định cư ở Connecticut lạnh giá, gần như ở
ẩn, lo cuộc sống bằng đủ thứ nghề, từ đẩy xe trong
siêu thị, trông coi vệ sinh trường học, cán sự xã hội,
bán thịt gà KFC...

Cuộc sống nhàm chán, nhưng vì tương lai lũ em, lũ cháu, tôi
cắn răng nằm im cho đến khi điện thoại reng. Ngô Chí Dũng
từ đầu kia nói:

*– Anh hứa với tụi tôi năm năm trước hễ cần thì anh có
mặt. Tụi tôi sống nay, chết mai mà anh vẫn lo cố hội nhập
vào đời sống Mỹ...*

Phải cỡ năm phút sau những xúc động ban đầu, chúng tôi
mới nói chuyện đầu đuôi mạch lạc.

Tôi vì không có báo Việt Nam nên không hay biết tin tức gì
về sinh hoạt của người Việt kể cả cái tin nay đã có Mặt
Trận Quốc Gia Thống Nhất Giải Phóng Việt Nam do hai tổ chức
Lực Lượng Quân Dân và Người Việt Tự Do phối hợp thành
lập từ cả năm trước do Đề Đốc Hoàng Cơ Minh lãnh đạo.

Mặt Trận có tờ báo Kháng Chiến phát hành 7000 số mỗi
kỳ. Mặt Trận đã lập được chiến khu ở biên giới Thái--Lào
với ông Lê Hồng chỉ huy và hiện đã xây dựng xong
đài phát thanh để phát thanh hướng về quốc nội.

Tôi như người trên trời rơi xuống.

Ngô Chí Dũng cho tôi hai tuần sửa soạn để cùng ông đi Thái
Lan và còn lập lại lời hứa danh dự của tôi trong bữa Saké.

Không còn chọn lựa nào khác, tôi thu vén mọi sự, dặn dò
ba đứa cháu cố gắng tự lo, nhất là vấn đề học hành,
rồi bay về San José. Tôi yên chí là sẽ cùng Ngô Chí Dũng về
Thái Lan rồi làm một anh du kích có lẽ cầm M16 thay vì AK47.

Nhưng mọi sự khác hẳn với dự tính cá nhân. Tổng Vụ
Quốc Nội hẹn cùng Tổng Vụ Hải Ngoại đề nghị tôi chấn
chỉnh tờ Kháng Chiến và giữ chức Tổng Ủy Tuyên Vận. Tôi
ớ người.

Sau khi suy nghĩ kỹ tôi đành nhận tờ Kháng Chiến và từ chối
chức vụ Tuyên Vận với lý do rất buồn cười:

*– Tôi bạn bè đông, nhất là dân báo chí, tôi lại trống
mồm, e không giữ được bí mật của tổ chức.*

Kiểm điểm báo Kháng Chiến quả có in 7000 số, nhưng chỉ
phát hành được 3000 số. Số còn lại chất thành đống, máy
móc không có, sổ sách lung tung. Tôi phải khởi sự từ đầu,
lập tòa soạn và ban trị sự, tách hai cơ phận riêng vì kinh
nghiệm cho biết tài chính là khởi đầu của mọi tai tiếng
và rắc rối.

Bây giờ mọi sự đã là quá khứ.

Khi cuộc tranh chấp giữa đề đốc Hoàng Cơ Minh và đại tá
Phạm Văn Liễu không còn chỉ ở nội bộ cấp cao mà trở
thành công khai, Mặt Trận tan vỡ.

Tôi rời khỏi tờ Kháng Chiến, giao toàn bộ hồ sơ tài chính
và sổ sách ngân hàng cho ông Tuyên Vận Nguyễn Xuân Nghĩa.

Tôi có tiếc, có hối hận gì không?

Không! Chính trong ba năm đó, tôi đã có dịp gặp gỡ những
người Việt Nam có lòng nhất với đất nước, với cuộc
đấu tranh không ngừng nghỉ cho dân tộc và đặc biệt với
rất nhiều người trẻ tuổi cho đến giờ vẫn thân quí tôi
và có vài anh em vẫn sát cánh cùng tôi trong nhiều chuyện,
kể cả chuyện mưu sinh.

Đây có lẽ là một quyết định lớn trong đời mà tôi không
xử dụng Five Ws and The H.

Ừ nhỉ. Giá mà tôi không bị buộc vào lời hứa với anh em
Người Việt Tự Do, giá mà tôi tìm hiểu sự việc và phân
tích thì liệu tôi có theo lực lượng kháng chiến không?

Có khi là do cái số cũng nên vì đã có lần chắc chắn tôi
sẽ mặc đồng phục cả đời. Đồ lính!

Tôi được miễn dịch vì lý do nghề nghiệp, nhưng không hiểu
khi viết lách, đụng chạm sao đó, viên phụ tá bộ trưởng
Dân Vận Chiêu Hồi của ông Hoàng Đức Nhã mời tôi lên và
chìa cho tôi cái giấy gọi nhập ngũ. Bạn bè tôi lính tráng
hết và đến tận giờ này tôi mới phải đi cũng là vừa.

Trình Diện Quân Vụ thị trấn thì gặp ông Phạm Hùng, hai
đứa cười hà hà.

Vào Thủ Đức, tôi vốn mảnh khảnh nên tập phờ người
vẫn lẹt đẹt đằng sau. Trông thấy ông huynh trưởng thì
chết khiếp. Không phạt kiểu này thì phạt kiểu khác. Huấn
nhục mà. Giáng Sinh năm đó đại đội tôi được lệnh về
tăng cường, gác ở các ngã tư. Một hôm đang lớ ngớ ở ngã
tư Lê Thánh Tôn và Tự Do thì ông Nguyễn Văn Ân trông thấy,
xà xe vào hỏi:

*– Hả, sao cậu lại phải đi lính?*

*– Thì Bộ Quốc Phòng không cho hoãn dịch chứ sao.*

*– Cậu con một của góa phụ trên 60 phải được hoãn chứ.*

Chính ông thượng nghị sĩ Nguyễn Văn Ân đã đến nhà tôi
lấy giấy tờ khai sinh, sổ gia đình lung tung và thân chinh đi
can thiệp.

Tôi thú thật không rõ ông này giở võ gì.

Ông là thượng nghị sĩ thuộc liên danh Dân Chủ thân chính
thế lực đầy người. Tôi chỉ biết một hôm đang bò tập
bắn đại liên thì có giấy gọi về trại. Ông đại đội
trưởng nhìn tôi bảo:

*– Ông nhà báo thế lực dữ. Chính bộ trưởng bộ phủ Thủ
Tướng ký giấy cho ông xuất ngũ. Ông lo trả đồ quân trang
ngay rồi về kẻo tối.*

Tôi nhớ một ông huấn luyện viên từng mắng chúng tôi:

*– Các anh sẽ là rường cột của quân lực. Để huấn luyện,
chính phủ phải chi mỗi anh trên một triệu đô la. Tính ra đô
la vì đó là viện trợ Mỹ, họ tính từ đôi vớ cho đến
cái mũ sắt. Cái gì cũng qui ra tiền viện trợ. Mình yếu,
mình nhược tiểu, cái gì cũng phải nhờ Mỹ. Các anh chính
là niềm hy vọng của cuộc chiến thắng để Việt Nam có thể
vươn lên. Tôi mong các anh để tâm trí vào việc học tập vì
những lý do vừa nói.*

Trong suốt thời gian ở Thủ Đức, có lẽ đây là bài học lớn
nhất cho tôi. Dẫu sao thì tôi trở lại nghề báo cho đến 1975.

Chả cần nhắc lại làm gì nhưng mỗi người trong chúng ta đều
vẫn còn hằn sâu những kỷ niệm đau buồn. Mọi sự càng lúc
càng tuyệt vọng. Lũ nhà báo chúng tôi có lúc gần cả trăm
mạng tụ họp ở trụ sở Thượng Nghị Viện. Tin tức lung
tung và có vẻ như ông Nguyễn văn Thiệu đã phải quyết định
bỏ của chạy lấy người. Lũ chúng tôi xem ra cũng bàng hoàng
và mất định hướng như mọi người. Đi hay ở lại? Tại
sao đi? Tại sao ở lại? Và cả chục câu hỏi tiếp đó.

Nhỏ hẹp trong tòa soạn Chính Luận. Ông Đặng Văn Sung xem ra
cũng không biết quyết định thế nào.

Có tin là Chính Luận đã liên lạc với tòa đại sứ Mỹ để
bốc tất cả nhân viên đi. Song song lại có tin là Chính Luận
đã điều đình mua một chiếc tàu lớn để di tản. Ông Thái
Lân thẫn thờ, lúc nào cũng như người mất hồn.

Tôi cười nói với ông.

*– Nó cũng Mít. Mình cũng Mít. Nó bảo nó yêu nước, chống
Mỹ cứu nước. Mình cũng yêu nước, chống Cộng Sản. Để
nó vào xem sao. Có gì mà xếp lo quá vậy?*

Ông Lân nhìn tôi nhẹ nhàng trả lời:

*– Ông không bao giờ sống với Cộng Sản nên nói thế. Nó mà
vào đây, những đứa như tôi đi tù lập tức, con cái ba đời
không ngóc đầu lên được. Ông không sợ, nhưng tôi sợ. Tôi
thật sự sợ, cho tôi, cho gia đình tôi, và cho cả miền Nam. Ông
chưa sống với Cộng Sản muốn nói, muốn nghĩ gì cũng được,
nhưng đợi đến khi vào gông thì không thoát được đâu.*

Tôi như bất cứ người dân miền Nam nào, bối rối, không
định hướng trước những biến động quá nhanh, quá lớn
của đất nước. Nhưng thăm thẳm trong đáy lòng tôi là ước
mong được chứng kiến lịch sử, có mặt trong một sự kiện
đáng gọi là vĩ đại của Việt Nam.

Nhìn lại, tôi vẫn không dám khẳng định đây có phải thật
sự là lý do khiến tôi thờ ơ với những rủ rê di tản từ
tàu bay, tàu thủy, hay ghe chài. Nhưng biến cố vĩ đại của
lịch sử đã phản bội tôi. Hồi bé khi Việt Minh tiếp thu
Hà Nội tụi thiếu nhi nhóc tì như tôi được dạy hát:

*`Trùng trùng quân đi như sóng,`*

*`Lấp lánh lưỡi lê sáng ngời.`*

*`Chúng ta đi cho dân tộc tự hào,`*

*`Cờ máu đào tung bay trước gió.`*

Hay:

*`Năm cửa ô đón mừng`*

*`Đoàn quân tiến về, Như đài hoa xuống dần,`*

*`Hà Nội đầy tiếng quân ca.`*

Ngày 30 tháng Tư cả Sài Gòn đổ ra đường, nhưng không phải
*“Như đài hoa xuống dần”* nở bung ra để đón đoàn quân
giải phóng.

Kẻ bại tò mò nhìn những người lính Bắc Việt quần áo bèo
nhèo, dép râu mũ cối, súng dài hơn người. Cái quân đội
với những người lính thấp lủn chủn, mặt mày xanh mét,
ngơ ngác nhìn thành phố Sài Gòn, gặp gì cũng trố mắt lên
nhìn. Cái quân đội đó so với người lính VNCH thật khác xa
một trời, một vực.

Đối với tôi cái ước mong được chứng kiến lịch sử là
một cảm giác thất vọng não nề. Đại Thắng Mùa Xuân như
người Cộng Sản lớn lối quả không thể ghi vào lịch sử
dân tộc với cái tên mạo xưng đó.

Chúng ta đều biết những gì xảy ra ở miền Nam.

Kinh tế mới. Tù cải tạo. Đánh tư sản mại bản. Tiêu diệt
tàn dư văn hóa Mỹ, Ngụy. Đổi tiền.

Cùng là người Việt, nhưng kẻ thắng đã đối xử với dân
chúng miền Nam như kẻ thù. Đâu đó lởn vởn trong đầu tôi
câu hát *“Giặc từ miền Bắc vô Nam. Bàn tay nhuốm máu anh em.”*

Bọn văn nghệ sĩ ký giả chúng tôi sau mấy ngày được lệnh
tập trung ở số 2 Nguyễn Du. Tôi bò tới thấy cả vài trăm
ông, có ông quen, có ông cả đời chưa gặp. Vài ông nằm vùng
hoặc Cách Mạng 30 xớn xác ra vẻ ta đây. Tôi thấy dăm ông
cán bộ trông cũng chưa hoàn hồn sau Đại Thắng Mùa Xuân.

Đảo qua, đảo lại, tôi thấy Nguyễn Ngọc Lương làm cho New
York Times bèn bấm nhau lỉnh đi. Tôi đã đọc một số sách
về Đức Quốc Xã âm mưu tiêu diệt dân Do Thái và KGB của
Nga bắt bớ, thủ tiêu cả chục triệu người không cần lý do.

Suy đi, nghĩ lại tôi quyết định lặn sâu, lặn kỹ. Tôi né
không gặp mấy ông nhà văn, nhà báo. Tôi không gia nhập hội
Ký Giả Yêu Nước, những người dự được phát đường,
phát sữa hộp. Tôi xông ra chợ trời, buôn đầu phố, bán
cuối phố. Tôi buôn vàng, buôn thuốc tây, buôn đồ cổ.

Hầm bà làng, có gì mua được là bán được.

Tôi lôi toàn bộ tủ sách của tôi cùng Hùng Phong bày ra vỉa
hè Lê Lợi bán.

Loại sách bán chạy nhất là loại sách chuyên về *“kỹ
thuật”* như Radio. Ồ sao mà Giản Dị. Điều tức cười là
vào thời điểm 75 thế giới đều xài transistor, không ai còn
để ý đến bóng đèn trong các dụng cụ như Radio nữa. Bắt
được mánh tôi đến nhà mấy ông bạn ôm cả chồng loại
Mechanic Popular và bán như tôm tươi.

Loại thứ hai là tự điển. Có một vụ tôi nhớ tới bây
giờ. Hùng Phong lôi ở đâu ra một bộ toàn tập của Alexander
Dumas, từ Ba Người Ngự Lâm Pháo Thủ cho tới Hai Mươi Năm
Sau. Sách có lẽ của một gia đình thế phiệt bỏ đi Mỹ, đóng
gáy mạ vàng. Có một ông Bắc Kỳ già trông dáng thư sinh ngồi
lật và mân mê bộ sách. Tinh ý tôi biết ngay và hết sức tán
dương Dumas. Khi ông hỏi, tôi đòi 30 đồng. Ông ngẩn ngơ.

Hôm sau ông trở lại.

Tự nhiên tôi nhớ đến Hà Nội và hỏi:

*– Thế bác có bao nhiêu tiền trong túi?*

*– Tôi chỉ có 15 đồng.*

*– Bác đưa 10 đồng và ôm sách lè lẹ cho tiện việc sổ sách.*

Giữa ông già hom hem và trí thức của Hà Nội ngày xưa với
cụ Dumas hẳn có nhiều kỷ niệm đáng nhớ.

Mọi sự thay đổi hẳn sau vụ nổ bom ở Công Trường Con
Rùa. Công an bảo vụ này dính dáng đến bọn văn nghệ sĩ
phản động. Bạn bè anh em tôi bị bắt rạt gáo. Sáng ra hỏi
thăm xem thêm những tên nào bị bắt. Tôi lặn không đi buôn
len, không ra chợ trời mà chui vào chợ Bến Thành bán bún
mọc. Cuộc sống thấp thỏm lúc nào cũng như ngồi trên lửa
cho đến lúc Văn Chi (*1) bị bắt thì tôi hết chịu nổi.

Nay ngủ chỗ này, mai ngủ chỗ khác, tôi tổ chức vượt
biên. Đây là quyết định mười chết một sống. Một toán 48
người không biết gì về biển cả leo lên một chiếc thuyền
mong manh để mưu sống tự do.

Sau hơn nửa tháng lênh đênh, thuyền chết máy, thực phẩm
không còn thì may mắn chúng tôi được một tàu Nhật vớt. Nếu
phải vượt biển lại lần thứ hai tôi có dám không?

Đến Mỹ tôi cũng lại ở đáy của xã hội, làm đủ thứ
nghề. Cán sự xã hội. Đẩy xe trong siêu thị. Bán thịt gà
KFC. Làm vệ sinh trường học. Tôi âm thầm sống ở Bắc Mỹ
lạnh thấu xương, cố nhắm mắt quên dĩ vãng cho tới khi ông
Ngô Chí Dũng nhắc lại lời hứa năm xưa.

Hình như tôi vừa tóm tắt cuộc đời tôi, nhưng suốt chiều
dài của cuộc sống như một bản năng thứ hai đã ăn sâu vào
trong óc, lúc nào tôi cũng nhìn vấn đề và hành xử theo cảm
quan của một phóng viên. Nó hiện hữu trong tôi một cách tự
nhiên. Chưa bao giờ tôi đặt vấn đề với tôi. Nó hòa nhập
vào tôi. Cái vòng kim cô êm ái đó hướng dẫn tôi, định
hướng cuộc đời tôi cho đến buổi sáng đẹp trời và câu
chào hờ hững: *“A Beautiful day.”* Tình trạng bệnh tật của
tôi lâm vào ngõ bí.

Những chỉ số về gan lên cao quá.

Bilirubin total 5.7 trong khi bình thường là 0.3/0.7.

Bilirubin Direct 3.46 trong khi bình thường là 0.03/0.18.

Chỉ số gan AFP của tôi là 146092.60 trong khi ở người bình
thường là 0.0/6.13

Bác sĩ bệnh viện John Hopkins lắc đầu nói không thể hóa
trị tiếp vì cơ thể sẽ không chịu nổi.

Không thể nói là không lo lắng, không thất vọng.

Nhưng buổi sáng với ông bạn da đen khiến tôi nhìn đời khác
hẳn. Ừ nhỉ, tại sao tôi luôn luôn sống bên lề cuộc đời,
lững thững quan sát thiên hạ, ghi nhận các biến cố để rút ra
những nhận xét và cố đi tìm một câu trả lời khách quan của
một phóng viên? Tại sao tôi không lăn xả vào cuộc sống, hiểu
nó để thấy nó đẹp, nó có ý nghĩa hơn và từ đó thưởng
thức chính cuộc sống với đầy đủ ý nghĩa của cuộc sống?

Bỗng nhiên mọi sự òa vỡ trong tôi.

Bệnh tật nay lui vào hàng thứ hai.

Nó đó. Tôi chiến đấu với nó với tất cả nỗ lực. Gia
đình, vợ con tôi lúc nào cũng sát bên tôi.

Nhưng chắc chắn còn một cái tôi khác quan trọng hơn mà tôi
quên đi, cái tôi khác bị cái tôi phóng viên đè ép không xuất
hiện trong đời sống tôi.

Tôi suy nghĩ tới, lui. Đã đến lúc dù muộn, vẫn phải trở
lại cái tôi nguyên thủy, cái tôi từ lúc lọt lòng mẹ, cái
tôi Nhân Chi Sơ. Những câu nói tưởng như sáo ngữ trở nên
đầy ý nghĩa. Vạn vật Đồng Nhất Thể. Từ Bi. Bồ Tát Hạnh.

Cái bản án của ung thư gan có thể sẽ đến rất sớm, hoặc
biết đâu tôi sẽ khỏi bệnh, nhưng dù sao nó cũng đã trở
thành thứ yếu so với điều mà tôi đang cố gắng làm: Sống
đích thực với tôi.

Cũng chưa biết thế nào là đích thực, nhưng nhất định tôi
sẽ quăng năm chữ Who Where When What Why và chữ How vào một xó.

Tôi sẽ cố sống với những suy tư mới.

*“The day will be more beautiful and even more meaningful if you know how
to enjoy it.”*

Câu nói từ nay sẽ là kim chỉ nam cho cuộc đời tôi. Tự
nhiên tôi thấy vui hơn, thấy cuộc đời trong sáng hơn, mọi
sự có ý nghĩa hơn và nhất là ai cũng đáng yêu cả. Phải
chăng tôi đang trên đường đi tìm cái tôi đích thực, cái
tôi ban đầu? Nếu quả như vậy thì những chuyện khác, kể
cả chuyện ung thư cũng chỉ là thứ yếu.

6/15/2013

Lê Thiệp

Trích trong *“Ung Thư ơi Chào Mi”* do Tủ sách Tiếng Quê Hương
xuất bản

Địa chỉ liên lạc:
P.O. Box 4653 Fall Church VA 22044 USA

**email:**
  * `uyenthaodc@gmail.com`
  * `uyenthao174@yahoo.com`