Kolejnym zagadnieniem, które należy poruszyć, jest znaczenie intencji autora w procesie twórczym. Jeżeli chodzi o przedmiot intencjonalny w myśl R. Ingardena, to wydaje się, że intencja stworzenia dzieła w procesie powstawania utworu jest czynnikiem co najmniej znaczącym. Jak wskazuje A.P. Bator, „o ludzkiej odpowiedzialności i twórczym działaniu filozof mówi zawsze w kontekście jego natury wyodrębnionej z budowy bytu świadomego; natura ludzka manifestuje się w twórczości, na którą wpływają świadome wybory lub decyzje wynikające ze zderzenia z realnie istniejącym światem” 75 , a przedmiot intencjonalny „swoje istnienie i uposażenie czerpie z intencjonalnego aktu świadomości” 76 . Przyjmując wraz z A. Kopffem, że pomiędzy utworami w rozumieniu prawa autorskiego a przedmiotami intencjonalnymi w rozumieniu teorii R. Ingardena zachodzi tożsamość, musimy się tym samym zgodzić na niepoślednią rolę intencji autora utworu dla jego zaistnienia. Innymi słowy – wydaje się, że bez świadomego nakierowania autora na stworzenie dzieła będącego emanacją obrazu zindywidualizowanego trudno mówić o powstaniu utworu w rozumieniu prawa autorskiego.
Postulat rozszerzenia znaczenia intencji autora w prawie autorskim stoi w opozycji do przyjmowanego powszechnie poglądu o irrelewantności intencji dla powstania utworu 77 . Przyjęcie zupełnego braku znaczenia intencji dla ukonstytuowania utworu wydaje mi się jednak zbyt daleko idącym postulatem. Dobra niematerialne w swojej istocie, zakładając rozumienie ich jako przedmiotów intencjonalnych, wymagają dla swojego zaistnienia chociaż elementarnej intencji do ich stworzenia. A intencja nie jest dziełem przypadku. W toku dalszych rozważań zostanie pokazany praktyczny aspekt wagi intencji twórcy dla konstrukcji prawnych, takich jak m.in.: powstanie, lub nie, uprawnień na rzecz rekonstruktorów dzieł.
Znaczenie intencji autora dla stworzenia dzieła zauważał nie tylko R. Ingarden. U. Eco wskazywał na trzy współoddziałujące na siebie znaczenia w tekście literackim: intencję tekstu (intentio operis), intencję czytelnika (intentio lectoris) oraz intencję autora (intentio auctoris) 78 i „podkreślał znaczenie intencji autora dzieła, zgodnie z którą chciałby, aby odczytano je tak, a nie inaczej” 79 . E. Balcerzan zwraca z kolei uwagę, że „pierwotna intencja autorska przeciwstawia się (...) takim siłom jak osobowość tłumacza, jak tradycja literacka, w którą wchodzi dany przekaz, jak wreszcie sam język etniczny przekładu, wespół ze swoimi polami znaczeniowymi i stylistycznymi” 80 . Z kolei K. Serafin, analizując teorię wartości M. Gołaszewskiej zwraca uwagę, że „świadomy zamiar ukształtowania nowego stanu rzeczy, nowego dobra (w znaczeniu Schelerowskim), jest kolejnym elementem sytuacji aksjologicznej. Znamieniem pełnej świadomości po zamierzenia jest ubogacenie osobowości. Z zamiarem związana jest konkretna intencja zamierzenia, uwarunkowana m.in. decyzją zamierzenia, ideałem, samym procesem działania czy charakterem wyjściowych opozycji. Gołaszewska stawia mocny akcent na efekt działania w sytuacji aksjologicznej” 81 . Dlatego, przyjmując znaczenie intencji dla powstania dzieła, warty zastanowienia w