Advertisement
Not a member of Pastebin yet?
Sign Up,
it unlocks many cool features!
- Powstanie węgierskie 1956, nazywane dziś często rewolucją 1956 – zbrojne wystąpienie ludności węgierskiej, które wybuchło 23 października 1956.
- Trwało do 10 listopada 1956, kiedy to zostało ostatecznie stłumione przez zbrojną interwencję Armii Radzieckiej
- Zapaść ekonomiczna i niskie standardy życia w Węgierskiej Republice Ludowej wzbudzały powszechne niezadowolenie. Chłopi byli niezadowoleni z polityki rolnej (kolektywizacja).
- Dziennikarze i literaci narzekali na warunki swojej pracy i domagali się wolności słowa.
- Studenci skarżyli się na warunki nauki i kryteria przyjmowania na uniwersytety (nieprzejrzysty system punktacji, np. punkty za pochodzenie lub przynależność do partii)
- Jedną z przyczyn powstania była też chęć pomszczenia krzywd wyrządzonych w czasie masowego terroru okresu rządów Rákosiego.
- Przykładowo na Węgrzech w okresie gdy rządził Mátyás Rákosi było trzy razy więcej więźniów politycznych niż w Polsce przy trzykrotnie mniejszej liczbie ludności i faktycznym braku na Węgrzech podziemia antykomunistycznego.
- 23 października 1956r. pod pomnikiem Józefa Bema w Budapeszcie zebrał się tłum demonstrantów.Śpiewano polski i węgierski hymn narodowy, a także manifestowano solidarność wobec wydarzeń w Polsce.
- Przebieg:
- 24 października powstanie rozszerzyło się na dalsze miasta, jednak jego głownym ośrodkiem pozostawał Budapeszt. Zakładano rady pracownicze, narodowe i rewolucyjne, ogłoszono strajk generalny, wydano pierwsze niezależne gazety
- 25 października Ern Ger usunięto z funkcji I sekretarza KC, I sekretarzem partii został Janos Kadar
- 27 października Imre Nagy przedstawia skład nowego rządu i ogłasza rozwiązanie VH.
- 28 października Armia Radziecka na prośbę rządu węgierskiego zawiesza akcję militarną.
- 30 października Nagy ogłasza koniec systemu jednopartyjnego i powołuje niekomunistycznych ministrów.
- 31 października ostatnie oddziały radzieckie opuszczają Budapeszt i wycofują się.
- 1 listopada Nagy ogłasza wystąpienie z Układu Warszawskiego i neutralność Węgier. Rząd węgierski zwraca się z prośbą o wycofanie oddziałów radzieckich z Węgier.
- Prosi członków ONZ o zagwarantowanie neutralności Węgier.
- 3 listopada w godzinach wieczornych podstępnie aresztowano delegację węgierską wraz z ministrem obrony Plem Malterem, która przybyła na rozmowy dotyczące wycofania wojsk radzieckich z terytorium Węgier.
- Tego samego dnia, w Szolnok, utworzono marionetkowy Węgierski Rewolucyjny Rząd Robotniczo-Chłopski z Jnosem Kdrem na czele.
- 4 listopada o świcie nastąpiło wznowienie radzieckiej interwencji na Węgrzech z udziałem broni pancernej
- Brało w niej udział 58 tysięcy żołnierzy radzieckich. Na sygnał radiowy "Grom" o godzinie 4.00 rano oddziały radzieckie ruszyły do ataku rozpoczynając operacje "Wicher".
- Spadochroniarze radzieccy opanowali lotniska, bez walki zajęto gmachy parlamentu i ministerstwa obrony narodowej.
- W oddziałach armii węgierskiej przywróceni zostają dowódcy usunięci przez powstańców, zaś ci którzy poparli powstanie - aresztowani.
- Nagy z kilkoma członkami swojego rządu po wystąpieniu radiowym schronił się w ambasadzie jugosłowiańskiej. Zacięte walki trwały do 10 listopada
- 7 listopada do Budapesztu przybywa rząd Kadara i przejmuje władzę. Zostaje on oficjalnie uznany przez państwa zachodnie.
- na Węgrzech spotkały się z bardzo żywiołową reakcją w Polsce. Po inwazji radzieckiej pomoc okazywana przez Polaków „węgierskim bratankom” przybrała olbrzymią skalę.
- skutki:
- Do 12 listopada w całym kraju zgłosiło się 11 196 honorowych krwiodawców. Aby ich obsłużyć, uruchomiono dodatkowe punkty.
- W całym kraju powstawały komitety zajmujące się działaniem na rzecz potrzebującej ludności węgierskiej. Statystyki PCK wskazują,
- że samym transportem lotniczym (15 samolotów) dostarczono na Węgry 44 tony medykamentów i materiałów pierwszej potrzeby.
- Pomoc wysyłana przy użyciu transportu drogowego i kolejowego była znacznie większa. Polską pomoc szacuje się na wartość ok.
- 2 mln ówczesnych dolarów amerykańskich. Społecznie, oddolnie zorganizowana pomoc materialna przysłana z Polski była znacznie większa niż udzielona przez rząd USA.
- Wydarzenia na Węgrzech doprowadziły do załamania ideologicznego wewnątrz partii komunistycznych na świecie, szczególnie tych z Europy Zachodniej.
- Partie, rozczarowanie polityką ZSRR, odnotowały duży spadek liczby członków.
- Partie komunistyczne na Zachodzie w większości już nigdy nie odzyskały siły, jaką dysponowały przed interwencją wojsk ZSRR,
- a sama interwencja została skrytykowana także przez wielu polityków komunistycznych, w tym Milovana Đilasa, który stwierdził, że interwencja na Węgrzech była raną zadaną komunizmowi
Advertisement
Add Comment
Please, Sign In to add comment
Advertisement