Linux

last [nazwa_usera] -> data ostatniego logowani
last -cyfra [nazwa_usera] -> ostatnie logowania, pokaże tyle ostatnich logowań ile cyfra

groups [nazwa_usera] -> pokazuje do których grup nalezy ten user

id -u -g -G -n(g id gupy podstaweowej, G wszystkie grupy, n nazwa usera)

finger -I [nazwa_usera] -> (i plany usera), wyswietla dane usera

ACL -> prawa rozszerzone dla kontkretnego usera / grupy, pod danego uera pod dana grupe
setfacl -> ustawienia uprawnień
getfacl -> pobranie uprawnień
setfacl -m {u:nazwaUsera:uprawnienia} [nazwa_pliku] -> zmiana uprawniń !!! BEZ {}
setfacl -b [-R] nazwa pliku -> usuwa wszystkie rozszrzone uprawnienia dla pliku opcja -R oznacza rekurensywne

getfacl [opcje] plik -> wyswietla uprawnienia rozszcerzone
--access -> wyśweitla tylko uprawnienia (bez domyslinych)
-d wyświetla domyslne (bez bieżacych uprawnien
-omit-hedaer -> bez naglowka
--skip-base - pomija pliki bez rozszerzonych uprawniein
--tabular -> inny format wydruku
-R -> rekursywnie z podkatalogów

du -> stan użycia przestrzeni przez pliki
du [opcje] [katalog|plik]
-c - sumuje rozmiary plików dla każdego katalogu
-h -wyswietla w sposob czytelny dla czlowieka
-b - wartosc w bajtach a nie w blokach
-k - wartosc w kb a nie w blokach
-s - sumuje wszystko
--maxdepth N - sumuje rozmiary do pozomu N

df -> disk free
df [opcja] [katalog|plik]
-a -> wyszystkie partycje
-h - wypiswanie w czytelnej dla czlowieka
-k - przyjmujemy ze jeden blok = 1kb
-T - drukuje partycja

tar -> archiwizacja
example tar cvf arch.tar * -> wszyzstkie pliki co jednego
-c - tworzy archiwum
- x - rozpakuj archiwum
- t - listuje pliki z archiwum
-v - listuje dodatkowe informacje
z - kompresuj / dekompresuj

gzip - kompersja plików
gzip [opcje] [plik]
c - zapisuje do wyscia, tylko pokazuje
d - dekompresuj
r - kompresuj pliki w podkatalogach
-# - jakosc kompresji: -1 --fast - -9 --best; domyslnie -6

mount -> montuje urzadzenie
mount /dev/cdrom /mnt -> zawartosc plyty jest w katalogju mnt
mount [opcje] urzadzenie
-r tylko do odczytu
-w - do oczdytu i zapisu
-t system_plikow -> okreslamy system plikow

umount -> odmontowanie urzadzenia, ale musi byc wolne
umount -f -> wymus odmontowanie urzadzenia
umount -a -> odlacza wszsystkie urzadzenia

fsck - sprwadza system plikow
fsck -y -> znajdz bledy i napraw

jobs -> procesy w tle
fg [numer_procesu] -> przywrocenie zadania
bg [numer_procesu] -> uruchomienie w tle

env - pokazuje wszystkie zmienne
echo $USER -> zawartosc zmiennej user
' xxx ' -> sredniki to co w srodku to jest string
'' xx '' -> wykoannie zmiennej

zmienna = 2+2 -> tworzenie zmiennych // out 2+2
zmienna=$[2+2] -> tworzenie zmiennej ktora sie wyliczy // out 4
zmienna = `expr 2 + 2` // tworzy zmienna ktora sie wyliczy, drugi sposob // out 4

export [nazwa_zmiennej] -> zmienna bedzie widoczna w całym systemie

unset [nazwa_zmiennej] -> anulowanie zmiennej

ps - lista samych procesow, proste
ps -ef -> pokazuje wszystkie procsy
grep [ciag_znakow] -> przeszukuje stringa
ps -ef | grep root -> szuaknie procesow tylko roota
sort -> sortuje
ps -ef | grep root | sort | --more -> more zatrzymuje ekran

grep student /etc/passwd -> przeszukuje passwd gdzie jest student
parametr -c zlicza ile znalazl
parametr -l - wypisuje nazwy plikow gdzie sie znajduje

env | wc -l -> ile jest zmiennych

cut -> obcinanie
cut -f3 -d: /etc/passwd -> obetjnij po trzecim dwukropku w pliku ...
cut -f1,4 -d: /etc/passwd -> obetjnij pierwszy i drugi dwukropku w pliku ...
cut -f1,4 -d: /etc/passwd -> obetjnij od 1 do 4

tr – polecenie systemów operacyjnych typu Unix oraz Linux, które zmienia lub usuwa znaki ze standardowego strumienia wejścia (stdin). W systemach używających oprogramowania GNU ten program jest w pakiecie GNU Coreutils.
---------
tr a b p+m
tr [:upper:] [:lower:] p.txt
[:digit:] cyfry
[:alpha:]
[:space:] spacje
/t tabulatory
cut p.txt | tr [:space:] '/t'
cut p.txt | tr a b
cut p.txt | tr a b > p2.txt
ls /erc > p.txt
df > p2.txt
df | tr -s [:space:] ' ' - zamienia sekwencje spacji na pojedyczna
	-s - sekwencja danego znaku
=====================================================

tee - rozwidlenie strumienia, np. na ekranie i do pliku
----------
ls | tee p.txt
ls | tee p.txt p2.txt p3.txt
=====================================================
df -h
df -h | tr 'tmpfs' 'temp'
df -h | send 's/tmpfs/aaa/'

				SKRYPTY
				-------
Edytor VI 3 trybu

Tryb klawiszowy
a wpisywanie tekstu za kursorem
A wpisywanie tekstu na końcu aktualnej linii
i wstawianie tekstu przed kursorem
I wstawianie tekstu na początku aktualnej linii
x usuwa znak
dd usuwa cala linie
dnd - usuwa n wierszy
0 przesuniecie kursora na poczatek linii
j przesuniecie kursora w dol
p wstawienie tekstu za kursorem

Tryb edycji

Tryb linii komend
esc + ':'

:wqpc
:q
:q! {wyjscie bez zapisu}
:r c.txt
:wq
:set number
:s/w1/w2/g
:1,$ s/w1/w2/g {1 - pierwszy wiersz, $ ostatni wiersz}
:15
==================================================================
$1 - $9  -  numery parametrow
$0     $1 $2 $3
skr    a   1  c

$# liczba parametrow
$@ a 1 c
$* a1c

echo "liczba parametrow to $3"
echo "pierwszy parametr to $1"...
echo "drugi parametr to $2"
echo "trzeci parametr to $3"
===========================
if [ w ]
then {
}
elif [ w2 ]
then {
}
else {
}
fi

=======================
operatory
-eq ==
-gt >
-ge =>
-lt <
-le =<
-ne !=

=======================
=
!=
-n ( cciag nie pusty)
-z (czy ciag pusty)
========================
-a \and\ w1 -a w2
-o \or\  w2 -o w3skr
=========================
if [ $# -gt 1]
then
echo "OK!"
else
echo "Za mało parametrów!"
fi

if [ $1 = $2 ];then
echo "wyrazy sa rowne"
else echo "wyrazy nie sa rowne"
fi

#!/bin/bash
if [ $# -eq 0 ]
then
echo "Nie podano parametru"
exit
fi

for x in $@
do
if [ -d $x ]
then
echo "Katalog $x istnieje"
else
echo "Zakladam katalog $x"
mkdir $x
chmod 751 $x
fi
done

#!/bin/bash
for x in $@
do
echo $x>>/tmp/tablica.txt
done
echo `sort /tmp/tablica.txt`
rm -f /tmp/tablica.txt

#!/bin/bash
for (( i=0; i<$1; i++))
do
echo -n "x"
done
echo ""

#!/bin/bash
WYNIK=0
for i in $@
do
WYNIK=$[$WYNIK+$i]
done
echo "Wynik to $WYNIK"

#!/bin/bash
echo "Podaj godzine"
read ZMIENNA
if [ $ZMIENNA -lt 18 ];then
echo "Jest dzien"
else
echo "Jest noc"
fi

#!/bin/bash
echo "Podaj numer dnia"
read NRDNIA
case "$NRDNIA" in
"1") echo "Poniedzialek" ;;
"2") echo "Wtorek" ;;
"3") echo "Sroda" ;;
"4") echo "Czwartek" ;;
"5") echo "Piatek" ;;
"6") echo "Sobota" ;;
"7") echo "Niedziela" ;;
*) echo "Niepoprawny numer" ;;
esac

#!/bin/bash
QUIT=0
while [ $QUIT -eq 0 ];do
echo -e "Wybierz czego chcialbys sie napic:\n
1) Kawa
2) Herbata
3) Woda
4) Sok
5) To wszystko dziekueje"
read WYBOR
case "$WYBOR" in
"1") echo "Podano kawe" ;;
"2") echo "Podano herbate" ;;
"3") echo "Podano wode" ;;
"4") echo "Podano sok" ;;
"5") echo "Podano rachunek" ; QUIT=$[1] ;;
*) echo "Podano zly numer" ;;
esac
done
______________________________
licznik=$1
suma=$1
while[ 1 ]
do
    licznik=$[ licznik + 1 ]
    suma=$[ suma + licznik ]
    if [ $licznik -eq $2 ]
    then
        break
    fi
done
echo "Suma liczb to $suma"
_________________________________________
1. grep [szukana fraza] [nazwa pliku]
2. tr [:lower:] [:upper:] a.txt > b.txt
3. cut -f2,4,5 -d^ plik.dat
4. if [ grep -c $1 /etc/passwd -gt 0]
	then
	echo "OK"
	else
	echo "NIE OK"
	fi

5. 	koniec=$1
	licznik=1

	if [ $# -eq 0 ]
	then
	echo "blad"
	else
	while [ $licznik -le $koniec ]
	do
	echo "$licznik"
	licznik=$[ licznik + 1 ]
	done
	fi