Advertisement
Not a member of Pastebin yet?
Sign Up,
it unlocks many cool features!
- कूओ वडत्रो चालाकु
- -हूंदराज बलवाणी
- हेठि अचे थो मथे वञे थो हथ में कंहिंजे कीन अचे थो गोही डित्रयण में आ उस्तादु! कूओ वडत्रो आहे चालाकु!
- हिक तख़्ते तां बित्रए तख़्ते ते हिन माड़े खां हुन माड़े ते टपा डित्रए थो ही बदमाशु! कूओ वडत्रो आहे चालाकु!
- रोटी टुकुड़ो खणी भजत्रे थो किथे किथे हू वञी लिके थो कीन करे कोई आवाज़्ाु! कूओ वडत्रो आहे चालाकु!
- पिञिरो हिन लाइ कम जो नाहे उनमें फासणु अस़्ाुलु न चाहे घुमंदो रहे थो ही आज़ादु! कूओ वडत्रो आहे चालाकु!
- ڪوئو وڏو چالاڪ
- - هوندراج بلواڻي
- هيٺ اچي ٿو مٿي وڃي ٿو هٿ ۾ ڪنهنجي ڪين اَچي ٿو گوهي ڏِيَڻ ۾ آ اُستاد ڪوئو وَڏو آهي چالاڪُ !
- هڪ تختي تان ٻئي تختي تي هِن ماڙي کان هُن ماڙي تي ٽپا ڏئي ٿو هي بدمعاش ڪوئو وَڏو آهي چالاڪُ !
- روٽيءَ ٽڪڙو کڻي ڀڄي ٿو ڪٿي ڪٿي هو وڃي لڪي ٿو ڪيِن ڪري ڪوئي آواز ڪوئو وَڏو آهي چالاڪُ !
- پڃرو هن لاءِ ڪم جو ناهي اُن ۾ ڦاسڻ اصل نَه چاهي گھمندو رهي ٿو هي آزاد ڪوئو وَڏو آهي چالاڪُ !
- ं...................................................................................................
- बत्रुढिड़ो बाबा
- -(सदा हयात) हरी दिलगीर
- घर में ही आ बत्रुढिड़ो बाबा सभिनी खां आ वडित्रड़ो बाबा पंहिंजो पाण त हलंदो नाहे चुरंदो पुरंदो धुडत्रंदो आहे खाजत्रु संदस पाण्याठो आहे डत्रंदु न हुनखे हिकिड़ो आहे गत्राल्हाए भी कोन सघे थो समझाए भी कोन सघे थो गुस्सेबाज़ निहायत आहे ग़्ाुस्सो हुनजी आदत आहे सभिनी ते थो रौबु जत्रमाए सारे घर ते राजत्रु कमाए दिल खेंचण जो हुनखे जादू बित्रन महिनन जो नंढिड़ो कपलू
- ٻڍڙو بابا
- -(سدا حيات) هري دلگير
- گھر ۾ هي آ ٻڍڙو بابا، سڀني کان آ وڏڙو بابا، پنهنجو پاڻ تَه هلندو ناهي، چُرندو پرندو ڌڏندو آهي، کاڄ سندس پاڻياٺو آهي، ڏند نَه هن کي هڪڙو آهي، ڳالهائي ڀي ڪونه سگھي ٿو، سمجھائي ڀي ڪونه سگھي ٿو، غصي باز نهايت آهي، غصو هن جي عادت آهي، سڀني تي ٿو رعب ڄمائي، ساري گھر تي راڄ ڪَمائي، دل کينچڻ جو هن کي جادو، ٻن مهنن جو ننڍڙو ڪپلوُ.
- ं.................................................................................................
- तो माता जो खीरु न खारियो!
- - ढोलण राही
- हेमूं! हीणो थी हाराए तो माता जो खीरु न खारियो!
- तोखे सज़ा डित्रनी वेई भारी पर तो कीन कई ग़द्दारी नाला कीन खंयइ साथियुन जा तोखे धारियन ख़ूब धुतारियो!
- तुंहिंजा डत्रींहं हुआ सुख माणण जा पणिजी घर वनिड़ी आणण जा पर तो जवानीअ जो सुखु घोरे देस जे स़दिक़े जीवन वारियो!
- आज़ादीअ जो दीवानो हुएं इन ई शमा जो परवानो हुएं तो बस आज़ादीअ खे चाहियो बत्री कंहिं शइ ते हिर्खु न हारियो!
- सजिदो तुंहिंजी हिम्मत अगित्रयां करियूं सलामु शहादत अगित्रयां मौत अगित्रयां तो मुर्की मुर्की फासीअ चढ़ंदे हांउ न हारियो!
- تو ماتا جو کيِر نَه کاريو
- -ڍولڻ راهي
- هيمون هيِڻو ٿي هارائي تو ماتا جو کيِر نَه کاريو !
- توکي سزا ڏني وئي ڀاري پر تو ڪيِن ڪئي گداري نالا ڪيِن کنيَئه ساٿيـُن جا توکي ڌارين خوب ڌتاريو !
- تنهنجا ڏيِنهن هئا سک ماڻن جا پڻجي گھر ونڙي آڻڻ جا پر تو جوانيءَ جو سک گھوري ديس جي صدقي جيِون واريو !
- آزاديءَ جو ديِوانو هئين ان ئي شمع جو پروانو هئين تو بس آزاديءَ کي چاهيو ٻي ڪنهن شيءِ تي هرک نَه هاريو!
- سجدو تنهنجي همٿ اڳيان ڪريون سلام شهادت اڳيان مؤت اَڳيان تو مرڪي مرڪي ڦاسيءَ چڙهندي هانءُ نَه هاريو
- जेसीं रहंदा सिजु चण्डु तारा याद कंदा सभु तोखे प्यारा तो माता जो क़ज़र््ाु चुकायो प्राण डत्रई बि न फ़ज़र््ाु विसारियो!
- جيسين رهندا سِج، چنڊ، تارا ياد ڪندا سڀ توکي پيارا تو ماتا جو قرض چـُڪايو پراڻ ڏئي بِه نَه فرض وِساريو.
- a-----------------------------------------------------------------------------------------------------
- बा॒ररन लाइ गीत
- -सदा हयात प्रभु वफ़ा
- आहिन सभु ही ख़ुदा जा बा॒र तोखे लगत्रन सुठा था बा॒र
- ख़ूबस़्ाूरत ऐं खिलिणा बा॒लक सभ सां रिलिणा मिलिणा बा॒लक ही त परावन पंहिंजा बा॒र
- नाज़्ाुक-नाज़्ाुक नंढिड़ा-नंढिड़ा प्यारा- प्यारा मिठिड़ा-मिठिड़ा जत्रणु गुलशन जा गुलिड़ा बा॒र
- आहिन बा॒र अखण्ड सौभागत्री जिन वटि आ जन्नत जी चाबत्री जत्रणु मासूम फ़रिश्ता बा॒र
- हिन लाइ चोरु न साधु न कोई जो बत्रुचिकार करे तिन जो ई प्यार जा आहिन प्यासा बा॒र
- बत्रार न कंहिं सां वेरु रखन था उते रुसन था उते ठहन था प्रेम जा जिंसी पुतला बा॒र
- ٻارن لاءِ گيِت
- -سدا حيات پرڀو وفا
- آهن سڀ هي خدا جا ٻار توکي لڳن سٺا ٿا
- خوبصورت ۽ کلڻا ٻالڪ سڀ سان رِلڻا مِلڻا ٻالڪ هي تَه پَراوَن پَنهِنجا ٻار
- نازڪ-نازڪ، ننڍڙا -ننڍڙا پيارا -پيارا، مِٺڙا -مِٺڙا ڄڻ گلشن جا گلڙا ٻار
- آهن ٻار اکنڊ سؤڀاڳي جِن وَٽِ آ جنّت جي چاٻي ڄڻ معصوم فرشتا
- هِن لاءِ چور نَه ساڌ نَه ڪوئي جو ٻـُچڪار ڪري تِن جو ئي پيار جا آهن پياسا ٻار
- पुरोहित जो, हरीजन जो बत्रालकु तोखे प्यारो हरको बत्रालकु सभु प्रभूअ जा प्यारा बत्रार
- ऊच नीच जो फ़र्क़ु न तो वटि कंहिं खे बि न तूं घुरीं ‘वफ़ा’ घटि तो लइ सभु सरीखा बत्रार
- ‘‘इण्डस’’ लफ़्ज़्ाु असुल में आहे संस्कृत लफ़्ज़ु ‘सिन्धु’ माना ‘समुण्डु’, पोइ माना ‘वडत्री नदी’ ऐं इन नदीअ किनारे वारो मुल्कु जो अजत्रु ताईं ‘‘सिन्धु’’ सडित्रजे थो।
- सिंधु बाबत पुराणे में पुराणा अहिवाल ऋग्वेद में मिलन था, जंहिं जहिड़ो पुराणो किताब सजत्रीअ दुनिया में बित्रयो कोन्हे।
- ऋग्वेद में सिंधू नदीअ जी तारीफ़ में 9 श्लोक चयल आहिन, जिनमें सिंधू नदीअ खे
- ٻارَ نَه ڪَنهِن سان وير رکن ٿا اُتي رُسن ٿا اُتي ٺَـهَـن ٿا پريم جا جنسي پـُتـلا ٻار
- پـُروهت جو، هريِجن جو ٻالڪ توکي پيارو هرڪو ٻالڪ سڀ پرڀوءَ جا پيارا ٻار
- اوچ نيِچ جو فرق نَه تو وٽ ڪنهنکي بِه نَه تون گھرين ’وفا‘ گھٽ تو لءِ سڀ سَريکا ٻار
- हिक देवीअ जो रूपु डित्रनो वियो आहे। सिंधू नदीअ जी पूजत्रा अग्निदेव जे रूप में कई वेंदी आहे। ऋग्वेद में गंगा जो ज़िक्रु सिर्फ हिकु दफ़ो आयो आहे जडत्रहिं त ‘सिन्धू’ ऐं ‘सरस्वती’ जो ज़िक्रु अनेक भेरा आयो आहे।
- सिंधु जे घोड़न जी साख न रुगत्रो ऋग्वेद में पर महाभारत में बि सिंध जे घोड़न जो ज़िक्रु आहे ऐं उन्हन जी घणी साराह लिखियल आहे। बत्रुद्ध धर्म जे साहित में ‘सैंधव’ लफ़्ज़ जी माना ई आहे ‘सिंध जो घोड़ो’।
- ं.....................................................................................................
- बत्राल-गीत
- -लक्ष्मण दुबे
- हिकिड़ो घाटो साओ वणु हो ख़ूब वसियो जंहिंते सावणु हो
- महिकियल-महिकियल मधुर हवाऊं क़ुदिरत जूं मदमस्त अदाऊं
- पसे रूप जा हहिड़ा डत्रेरा पखियुन अची ठाहिया आखेरा
- वण ते हिकु संसारु वसी वियो सिक जो कारोबारु वसी वियो
- अहिड़ो थियो क़िस्मत जो मारो वण जो भागत्रु बणियो लाचारो
- भागत्र भलारे मुंहड़ो मोड़ियो हिक डत्रींहुं वण खे आग वकोड़ियो
- सर्वनाश जो कालु मतो हो चैडित्रस बत्राएतालु मतो हो
- के घायल के हेबत हाणा जानि बचाए पखी उडत्राणा
- पर ही छा! हिकु नंढो पखीअड़ो वण सां जानिबु जोड़े जीअड़ा
- ٻال گيِت
- -لڇمڻ دبي
- هڪڙو گھاٽو سائو وڻ هو خوب وَسِيو جَنهِن تي ساوڻ هو
- مَهِڪيَل مَهِڪيَل مڌر هوائوُن قدرت جوُن مدمست ادائوُن
- پَسي روُپَ جا ههڙا ڏيرا پَکيـُن اَچي ٺاهيا آکيرا
- وڻ تي هِڪُ سنسار وَسي ويو سِڪَ جو ڪاروبار وسي ويو
- اهڙو ٿيو قسمت جو مارو وڻ جو ڀاڳ بڻيو لاچارو
- ڀاڳ ڀلاري منهنڙو موڙيو هڪ ڏيِنهن وَڻَ کي آگ وڪوڙيو
- سَروَناش جو ڪال مَتو هو چؤڏس ٻائيتال مَتو هو
- पखियुन हुन खे चयो पुकारे ‘पागत्रल बाहि छडत्रींदइ बत्रारे’
- सांति पखीअड़े डित्रनी वराणीः ‘मां वेठो हां जत्राणी - वाणी
- ही वणु नाहे, मुंहिंजो घरु आ घर खां वधि प्रभूअ जो दरु आ
- जिति जीवन जा साज सजाया झिमरियूं पातियूं, गत्राना गत्राया
- अगर उते अजत्रु आफ़त आई भजत्रणु न आहे वाजिबु भाई!
- चाहे प्राण संदा त्यागत्रींदुस वण खे हरगिज़ कीन छडत्रींदुस
- डित्रसंदे ई डित्रसंदे पो, बत्रारो हुतिड़े मौत हंयो लामारो
- मरणु पखीअ जो मानु थी वियो वण सां गडत्रु क़ुर्बानु थी वियो
- जिन जननीअ लाइ प्राण विञाया जनम उन्हन जा ई त सजाया
- पखी न हो हीउ नंढिड़ो प्राणी जत्रणु कि हुओ हेमूं कालाणी
- ڪي گھايل ڪي حيبت هاڻا جان ان بَچائي پکي اُڏاڻا
- پَر هي ڇا! هڪ ننڍو پَکيئڙو وڻ سان جانب جوڙي جيئڙو
- پکيـُن هن کي چيو پـُڪاري ’پاڳل باهه ڇڏيِندءِ ٻاري
- سانت پکيئڙي ڏِني وَراڻي ’مان ويٺو هان ڄاڻي واڻي‘
- هي وڻ ناهي مـُنهنجو گھر آ گھر کان وَڌِ پرڀوُءَ جو در آ
- جِتِ جيِوَن جا ساج سَجايا جھمريوُن پاتيون، ڳانا ڳايا
- اَگر اُتي اڄ آفت آئي ڀَڄَڻ نَه آهي واجِب ڀائي
- چاهي پراڻ سَندا تياڳيِندس وَڻَ کي هرگز ڪيِن ڇَڏيِندس
- ڏِسَندي ئي ڏِسَندي پو، ٻارو هتڙي مؤتَ هَنيو لامارو
- ं....................................................................................................
- आदर्श मेणबती
- -डाॅ. अशोक अटलाणी
- मेणबतीअ सोझिरो कयो पंहिंजो पाणु रिजाया
- सदा पंहिंजो फ़ज़र््ाु निभायो ऊंदाहीअ खे भजत्रायो
- ठहियल मेणु जी थधी लगत्रे थी पर तपिश खे अथांई लिकायो
- कायल केई परवाननि तो तां जली पंहिंजो पाणु जलायो
- ‘पाण जली कयो जगत्र खे रोशन’ मेणबतीअ संदेशु सुणायो
- مرڻ پَکيءَ جو مان ٿي ويو وڻ سان گڏ قربان ٿي ويو
- جِن جننيءَ لاءِ پراڻ وڃايا جنم اُنهن جا ئي تَه سَجايا
- پکي نَه هو هيءُ ننڍڙو پراڻي ڄڻ ڪِ هئو هيموُن ڪالاڻي
- ं....................................................................................................
- गुल मिस़ल ही बत्रार
- टिसिटा
- -हीना डी. अगनाणी
- गुलन मिस़ल ही बत्रार बाग़ बहार शल रहन सदा मुर्क मिठीअ मन ठार।
- मिठिड़ा तिन जा बत्रोल केडत्रो मन खे वणन! भरियूं पंहिंजा झोल।
- रांदियुन सां थनि प्यारु हिक बित्रए जा त यार से दोस्तन लाइ जान निस़ारु।
- पढ़ण लिखण में ध्यानु माउ खां बि वठन था ज्ञानु हर को थिए विद्वान।
- बणिबा के इंजीनियर जो सडित्रजन देश जा अबा बणिबा 1डत्राहिर - शेर।
- 1 सिंध जो राजा डाहिर सेन
- گل مثل هي ٻار
- ٽِسِٽا
- - هينا ڊي. اگناڻي
- گلن مثل هي ٻار باغ بهار شل رهن سدا مـُرڪ مٺيءَ من ٺار.
- مٺڙا تِن جا ٻول ڪيڏو من کي وڻن! ڀريوُن پنهنجا جھول.
- راندين سان ٿن پيار هڪ ٻئي جا تَه يار سي دوستن لاءِ جان نِسار.
- پڙهڻ لِکڻ ۾ ڌيان ماءُ کان بِه وٺن گيان ٿا هر ڪو ٿئي ودوان.
- بڻبا ڪي انجينيئر جو سڏجن ديش جا اَبا بڻبا ڏاهر شير.
- ं....................................................................................................
- माउ जी महिमा
- - ठारू गुरनाणी
- माउ जी महिमा न्यारी आहे, जगत्र मेें सा हाकारी आहे।
- भगत्रवान मिस़ल माउ थिये थी, बत्रार जी हूअ तक़दीर लिखे थी।
- बत्रार खे हूअ समझाए जत्राणे, सि़हत सुठी बि बणाए जत्राणे।
- कुम्भर वांगुर ठप्पे ठाहे, सुहिणी सूरत डत्रींदी आहे।
- मुंहिंजी हरदम सार लहे थी, आंउ रुआं जे गोदि खणे थी।
- हिनजे साम्हूं नचां कुडत्रां थो, पोइ त हिन खे ख़ूबु वणां थो।
- ماءُ جي مهما
- - ٺارو گرناڻي
- ماءُ جي مهما نياري آهي جڳ ۾ سا هاڪاري آهي
- ڀڳوان مثل ماءُ ٿئي ٿي ٻار جي هوءَ تقديِر لکي ٿي
- ٻار کي هوءَ سمجھائي ڄاڻي صحت سٺي بِه بڻائي ڄاڻي
- ڪنڀر وانگر ٺپي ٺاهي سهڻي صورت ڏيِندي آهي
- مـُهنجي هردم سار لهي ٿي آءٌ روئان جي گود کڻي ٿي
- هنجي سامهوُن نچان ڪُڏان ٿو پوءِ تَه هن کي خوب وڻان ٿو
- ं....................................................................................................
- दिल जो कडत्रहिं न थीजइं कारो
- -नारी लच्छवाणी
- जे जगत्रु जीतणु चाहीं सारो दिल जो कडत्रहिं न थीजइं कारो
- गत्राल्हि सच जी कजे सदाईं सोचे समझी हणजे नारो
- नाहि चङो कमु रुसण रुअण जो वधे न अगत्रते खिट-पिट वारो
- मधुर-मधुर गत्राल्हाइ मिठो तूं अखरु न निकरे कौड़ो खारो
- बाग़ बग़ीचा बेशक सुहिणा तिन खां सुहिणो ओड़ो पाड़ो
- नामूस कढाए माति-पिता जी देश जो बणिजइं रोशन तारो
- دِل جو ڪڏهن نَه ٿيِجَئِن ڪارو
- -ناري لڇواڻي
- جي جڳ جيِتَڻ چاهيِن سارو دِل جو ڪڏهن نَه ٿيِجَئِن ڪارو
- ڳالهه سَچَ جي ڪجي سدائيِن سوچي سمجھي هڻجي نعرو
- ناهِه چڱو ڪم رُسَڻ روئڻ جو وَڌي نَه اَڳتي کِٽ-پِٽ وارو
- مڌر مڌر ڳالهاءِ مِٺو توُن اَکر نَه نِڪري ڪؤڙو کارو
- باغ بغيِچا بيشڪ سـُهڻا تِن کان سـُهڻو اوڙو پاڙو
- ناموُس ڪڍائي ماتِ-پِتا جي ديش جو بڻجَئِن روشن تارو
- ं....................................................................................................
- टिम-टिम तारा
- -भगत्रवान बत्राबत्राणी ‘बंदो’
- टिम-टिम, टिम-टिम तारा कनि था मोतियुन वांगुर डित्रसु जड़िकनि था
- तिनजे विच में चण्डु बि आहे मुर्की चाण्डोकी फहिलाए
- उभु थो भासे जत्रणु त कटोरो हीरन साणु भरियलु आ जहिड़ो
- राति ख़ुशीअ में कीअं थी छुलिके उजिऱे डत्रींहं वांगुर थी जरिके
- झंू-झंू, झंू-झंू, झूमर कनि था साज़ सुरीला कन में वजत्रनि था
- रेति लगत्रे थी आब जियां डित्रसु थरु भासे थो समुण्ड जियां डित्रसु
- ٽِم-ٽِم تارا
- - ڀڳوان ٻاٻاڻي ”بندو“
- ٽِم-ٽِم، ٽِم-ٽِم تارا ڪن ٿا موتين وانگر ڏس جَرڪن ٿا
- تِن جي وِچ ۾ چَنڊُ بِه آهي مـُرڪي چانڊوڪي ڦهلائي
- اُڀ ٿو ڀاسي ڄڻ تَه ڪٽورو هيِرن ساڻ ڀريل آ جَـهِـڙو
- رات خوشيءَ ۾ ڪيِئَن ٿي ڇلڪي اُجري ڏيِنهَن وانگر ٿي جَرڪي
- جھوُن-جھوُن، جھوُن-جھوُن جھومر ڪن ٿا ساز سـُريِلا ڪَنَ ۾ وڄن ٿا
- ريتِ لڳي ٿي آب جِيان ڏِس ٿَر ڀاسي ٿو سمنڊ جِيان ڏِس
- ं....................................................................................................
- नंढपिण जो खेल
- -कनयो शेवाणी
- छुक-छुक, छुक-छुक हले थी रेल याद अचे नंढपिण जो खेल
- बुशेट पंहिंजी पुठियां झलायूं हिक बित्रए पोयां डोड़ूं पायूं डत्रींहुं समूरो झम झम झेल याद अचे नंढपिण जो खेल
- खाइणु पीअणु हो वेंदो विसरी बस रांदि असां लइ मानी मिसरी यारन जो हो सुंदर मेल याद अचे नंढपिण जो खेल
- बत्रारन जो वियो जीवन मटिजी बत्रोझ किताबन में पिया सटिजी मथां कढे थी ट्यूशन तेल याद अचे नंढपिण जो खेल
- ننڍپِڻ جو کيل
- - ڪنعيو شيواڻي
- ڇُڪ-ڇُڪ، ڇُڪ-ڇُڪ هلي ٿي ريل ياد اَچي ننڍپِڻ جو کيل
- بـُشيٽ پنهنجي پـُٺيان جھلايوُن هِڪ ٻئي پويان ڊوڙوُن پايوُن ڏيِنهُن سَموُرو جھم-جھم جھيل ياد اَچي ننڍپِڻ جو کيل
- کائڻ پيِئڻ هو ويندو وِسري بس راند اَسان لءِ ماني مِصري يارن جو هو سـُندر ميل ياد اَچي ننڍپِڻ جو کيل
- ٻارن جو ويو جيِوَن مَٽجي ٻوجھه ڪِتابَن ۾ وِيا سَٽِجيِ مَٿان ڪڍي ٿي ٽيوشن تيل ياد اَچي ننڍپِڻ جو کيل
- ं....................................................................................................
- कपटी गिदड़
- - खीमन यू. मूलाणी
- सिन्धू नदीअ में हिकु मोटूअ नाले मांगरमछु रहंदो हो, हू कंहिखे बि कोन रंजाईंदो हो। हर रोज़ नदीअ जे किनारे ते अची गाहु खाई पंहिंजो पेटु भरींदो हो। बित्रया मांगरमछ मछियुन ऐं बित्रयन जानवरन खे खाई गुज़रान कंदा हुआ। मोटूअ खे इहा गत्राल्हि सुठी कान लगत्रंदी हुई, इनकरे हू तरी भरि वारी वाह में हलियो वियो।
- उते मछियुन जडत्रहिं खेसि डित्रठो त उहे भजत्रण लगित्रयूं। मोटूअ खेन समझायो त अदियूं, मां गाहु खाईंदो आहियां। मां तव्हांखे हथु बि कोन लाईंदुस। पहिरीं त मछियुन खे विश्वासु कोन आयो। पर पोइ जडत्रहिं कुझु डत्रींहं डित्रठाऊं त मोटू खेनि सचु पचु कोन थो सताए त हू उन सां गडत्रु रांदियूं रूंदियूं करण लगित्रयूं।
- किनारे ते गाहु चरण लाइ ईंदड़ जानवरन बि डिजत्री किनारे ते अचणु छडत्रे डित्रनो हो। हिक डत्रींहुं मूलीअ नाले मछीअ, बत्रेलिण नाले बत्रकरीअ खे समझायो त अदी, अव्हां अजायो था डिजत्रो। वेचारो मोटू त गाह ते गुज़रान कंदो आहे। असां कोन थियूं सारो डत्रींहुं उनसां गडत्रु गुज़ारियूं।
- मूलीअ जा इहे अखर बत्रुधी बत्रेलिण बत्रकरी हिमथ बत्रधी बत्रचिड़न खे वठी वाह जे किनारे ते वेई, ओचितो हुन जी नज़र मोटू मथां व´ी पेई, जेको गाह जे मथां सुम्ही खोंघरा हणी रहियो हो संदसि हेडत्रो वडत्रो सरीर डित्रसी बत्रेलिण खां छिर्कु निकिरी वियो। हूअ बत्रचिड़न खे वठी भजत्रण लगत्री। संदन भजत्रण जे आवाज़ ते मोटूअ जी निंड फिटी पेई। खेसि भजत्रंदो डित्रसी हुन चयो, ‘अदी भजत्रीं छो थी? मां तव्हांखे कुझु थोरोई कंदुस।’
- मोटूअ जो मिठिड़ो आवाज़ बत्रुधी बत्रेलिण बत्रचिड़न खे वठी मोटी आई ऐं आराम सां गाहु चरण लगत्री। उन डत्रींहं खां पोइ बत्रेलिण ऐं मोटूअ जी पाण में पकी दोस्ती थी वेई। बित्रयन जानवरन जडत्रहिं डित्रठो त मांगरमछु सचु पचु साधु आहे त उहे बि किनारे ते अची गाहु चरण लगत्रा।
- हिक डत्रींहुं बत्रेलिण मोटूअ खे चयो त अदा, वाह जे हिन किनारे ते गाहु ख़तमु थी वियो आहे, परींअ भरि झझो गाहु बीठो आहे जेकडत्रहिं तूं असांखे पुठीअ ते चाढ़े परींअ भरि वठी हलीं त जेकर बत्रचिड़न जो पेटु भरिजी व´े।
- ڪپٽي گدڙ
- - کيمن يو مولاڻي
- سنڌو نديءَ ۾ هڪ موٽوءَ نالي مانگر مڇ رهندو هو. هو ڪنهن کي به ڪونه رنجائيندو هو . هرروز نديءَ جي ڪناري تي اچي گاهه کائي پنهنجو پيٽ ڀريندو هو. ٻيا مانگر مڇ مڇين ۽ ٻين جانورن کي کائي گذران ڪندا هئا.موٽوءَ کي اها ڳالهه سٺي ڪانه لڳندي هئي ، انڪري هو تري ڀر واري واهه ۾ هليو ويو. اتي مڇين جڏهن کيس ڏٺو ته اهي ڀڄڻ لڳيون.موٽوءَ کين سمجهايو ته اديون، مان گاهه کائيندو آهيان. مان توهانکي هٿ به ڪونه لائيندس. پهرين ته مڇين کي وشواس ڪونه آيو پر پوءِ جڏهن ڪجهه ڏينهن ڏٺائون ته موٽو کين سچ پچ ڪونه ٿو ستائي ته هو ان سان گڏ رانديون رونديون ڪرڻ لڳيون.
- ڪناري تي گاهه چرڻ لاءِ ايندڙ جانورن به ڊڄي ڪناري تي اچڻ ڇڏي ڏنو هو. هڪ ڏينهن موليءَ نالي مڇيءَ ، ٻيلڻ نالي ٻڪريءَ کي سمجهايو ته ادي ،اوهان اجايو ٿا ڊڄو.ويچارو موٽو ته گاهه تي گذران ڪندو آهي. اسان ڪونه ٿيون سارو ڏينهن ان سان گڏ گذاريون. موليءَ جا اهي اکر ٻڌي ٻيلڻ ٻڪري همٿ ٻڌي ٻچڙن کي وٺي واهه جي ڪناري تي ويئي.اوچتو هن جي نظر موٽوءَ مٿان وڃي پيئي،جيڪو گاهه جي مٿان سمهي کونگهرا هڻي رهيو هو.سندس هيڏو وڏو سرير ڏسي ٻيلڻ کان ڇرڪ نڪري ويو. هوءَ ٻچڙن کي وٺي ڀڄڻ لڳي.سندن ڀڄڻ جي آواز تي موٽوءَ جي ننڊ ڦٽي پيئي. کيس ڀڄندو ڏسي هن چيو ‘ ادي، ڀڄين ڇو ٿي ؟ مان توهانکي ڪجهه ٿوروئي ڪندس.’
- موٽوءَ جو مٺڙو آواز ٻڌي ٻيلڻ ٻچڙن کي وٺي موٽي آئي۽ آرام سان گاهه چرڻ لڳي. ان ڏينهن کان پوءَ ٻيلڻ ۽ موٽوءَ جي پاڻ ۾ پڪي دوستي ٿي ويئي. ٻين جانورن جڏهن ڏٺو ته مانگر مڇ سچ پچ ساڌ آهي ته اهي به ڪناري تي اچي گاهه چرڻ لڳا. هڪ ڏينهن ٻيلڻ موٽوءَ کي چيو ته ادا، واهه جي هن ڪناري تي گاهه ختم ٿي ويو آهي.پرينءَ ڀر جهجهو گاهه بيٺو آهي،جيڪڏهن تون اسانکي پٺيءَ تي چاڙهي پرينءَ ڀر ٺي هلين ته جيڪر ٻچڙن
- मोटूअ चयो, ‘अदी भले हलो, सुबुह जो मां तव्हांखे हुन भरि वठी हलंदुस उन डत्रींहं खां पोइ हर रोज़ बत्रेलिण सुबुह जो हुन भरि व´ी गाहु चरी शाम जो वापस मोटी ईंदी हुई, उते झझो गाहु खाई बत्रेलिण जा बत्रचा थुल्हा मतारा थी पिया।
- ओरींअ भरि गोधूअ नाले हिकु गिदड़ रहंदो हो, उहो डत्राढो कपटी हो। उन जो डित्रठो त बत्रकरीअ जा बत्रचा गाहु खाई खाई सुजत्री पिया आहिन त उनजी दिल में कपटु जागित्रयो। सोचण लगत्रो त छो न मां बि रोज़ मोटूअ जी पुठीअ ते वेही हुन भरि व´ां ऐं लिक चोरीअ रोज़ बत्रेलिण जो हिकु बत्रचो खाई पेटु भरियां। हिते त बुख पियो थो मरां। बित्रयन जानवरन जी लजत्र खां हिते त खेनि हथु बि लाए नथो सघां। इहो सोचे मोटू मांगरमछ वटि वियो ऐं खेसि चवण लगत्रो, ‘यार मोटू, मां हिते बुख पियो थो मरां। हिन पासे त लोक लजत्रा खां कंहिं खे हथु बि लाए नथो सघां। गत्ररी कंडा थी वियो आहियां। जेकडत्रहिं तूं सुभाणे मूंखे पुठीअ ते चाढ़े हुन भरि वठी हलीं त जेकर मां बि उते व´ी पंहिंजो पेटु भरियां।’
- मोटू, गोधू जी गत्राल्हि बत्रुधी समझी वियो त गोधूअ जे दिल में खोटु आहे। हुन खेसि साफु मना कई, पर पोइ जडत्रहिं गोधूअ खेसि मिंथूं ईलाज़ कया त मोटूअ खे दया अची वेई। चयाईंस, ‘वेहु, हींअर मां तोखे छडत्रे थो अचां ऐं सुबुह जो वापस वठी ईंदुस पर रोज़्ाु-रोज़्ा़ु मूखे न चइजांइ।’
- गोधू, मोटूअ जी पुठीअ ते चढ़ी वेठो। मोटू वाह में घिड़ियो। अ´ा थोरो अगित्रते मस वधिया त गोधूअ चयो, ‘यार हिक गत्राल्हि चवांइ, ही जो तूं रोज़्ाु बत्रेलिण ऐं उनजे बत्रचन खे परींअ भरि वठी थो व´ी उहे त उतां जो गाहु खाई थुल्हा मतारा थी पिया आहिन। तूं छो नथो उन्हन खे खाई थुल्हो मतारो थीं?’
- इहा गत्राल्हि बत्रुधी मोटूअ खे चिड़ अची वेई। हुन पलटो खाई गोधूअ खे वाह में केराए खणी वात में भीकोड़ियो। गोधू
- डिजत्री वियो, हू लीलाए चवण लगत्रो, ‘यार मूं त तोखे तुंहिंजे भले जी गत्राल्हि बत्रुधाई हुई। हाणे मां तोसां कडत्रहिं बि अहिड़ी गत्राल्हि कोन कंदुस, मूंखे रुगत्रो छडित्र। मूं तोबह कई।’ लेकिन मोटूअ खेसि तेसताईं न छडित्रयो जेसताईं गोधू मरी न वियो।
- इएं कपटी गिदड़ जो अंतु आयों अजत्रु बि वेचारी बत्रेलिण मोटू मांगरमछ जा थोरा म´ींदी आहे। संदस पोटा परपोटा मांगरमछ सां रांदियूं रूंदियूं करे संदस दिल विंदराईंदा रहंदा आहिन।
- جو پيٽ ڀرجي وڃي. موٽوءَ چيو ،‘ ادي ڀلي هلو.صبوح جو مان توهانکي هن ڀر وٺي هلندس’ ان ڏينهن کانپوءِ هرروز ٻيلڻ صبوح جوهن ڀر وڃي گاهه چري شام جو واپس موٽي ايندي هئي.اتان جو جهجهو گاهه کائي ٻيلڻ جا ٻچا ٿلها متارا ٿي پيا. اورينءَ ڀر گوڌوءَ نالي هڪ گدڙبه رهندو هو.اهو ڏاڍو ڪپٽي هو.ان جو ڏٺو ته ٻڪريءَ جا ٻچا گاهه کائي کائي سڄي پيا آهن ته ان جي دل ۾ ڪپٽ جاڳيو. سوچڻ لڳو ته ڇونه مان به روز موٽوءَ جي پٺيءَ تي ويهي هن ڀر وڃان ۽ لڪچوريءَ روز ٻيلڻ جو هڪ ٻچو کائي پيٽ ڀريان.هتي ته بکه پيو ٿو مران. ٻين جانورن جي لڄ کان هتي ته کين هٿ به لائي نٿو سگهان.ا هو سوچي موٽو مانگرمڇ وٽ ويو۽ کيس چوڻ لڳو ،‘ يار موٽوُ ، مان هتي بکه پيو ٿو مران. هن پاسي ته لوڪ لڄا کان ڪنهن کي هٿ به لائي نٿو سگهان.ڳري ڪنڊا ٿي ويو آهيان. جيڪڏهن تون سڀاڻي مونکي پٺيءَ تي چاڙهي هن ڀر وٺي هلين ته جيڪر مان به اتي وڃي پنهنجو پيٽ ڀريان.’
- موٽو ، گوڌوءَ جي ڳالهه ٻڌي سمجهي ويو ته گوڌوءَ جي دل ۾ کوٽ آهي.هن کيس صاف منح ڪئي.پر پوءَ جڏهن گوڌوءَ کيس منٿون ايلاز ڪيا ته موٽوءَ کي ديا اچي ويئي. چيائينس،‘ ويهه،هينئر مان توکي ڇڏي ٿو اچان ۽ صبوح جو واپس وٺي ايندس پر روز روز مونکي نه چئجانءِ .‘ گوڌو ،موٽوءَ جي پٺيءَ تي چڙهي ويٺو .موٽو واهه ۾ گهڙيو .اڃا ٿورو اڳتي مس وڌياته گوڌوءَ چيو ،‘ يار هڪ ڳالهه چوانءِ .هي جو تون روز ٻيلڻ ۽ ان جي ٻچن کي پرينءَ ڀر وٺي ٿو وڃين . اهي ته اُتان جو گاهه کائي ٿلها متارا ٿي پيا آهن .تون ڇونه ٿو انهن کي کائي ٿلهو متارو ٿين ؟’
- اها ڳالهه ٻڌي موٽوءَ کي چڙ اچي ويئي . هن پلٽو کائي گوڌوءَ کي واهه ۾ ڪيرائي کڻي وات ۾ ڀيڪوڙيو . گوڌو ڊڄي ويو . هو ليلائي چوڻ لڳو ‘يار مون ته توکي تنهنجي ڀلي جي ڳالهه ٻڌائي هئي . هاڻي مان توسان ڪڏهن به اهڙي ڳالهه ڪونه ڪندس .مونکي رڳو ڇڏ . مون توبهه ڪئي .’ ليڪن موٽوءَ کيس تيستائين نه ڇڏيو جيستائين گوڌوءَ مري نه ويو . اِئين ڪپٽي گدڙ جو انت آيو . اڄ به ويچاري ٻيلڻ موٽو ماگر مڇ جا ٿورا مڃيندي آهي . سندس پوٽا پرپوٽا مانگرمڇ سان رانديون رونديون ڪري سندس دل وندرائيندا رهندا آهن.
- ं......................................................................................................
- हुन जहिड़ो न थियो
- - कमल प्यासी
- रस्ते ते पंधु वेंदड़ हिक शख़्स जे पुठियां पूरीअ रफ़्तार सां हिक रिक्शा थे आई। रिक्शा जो आवाज़्ाु बत्रुधंदे बि उहो शख़्सु रस्ते तां हटियो ई कीन थे, जंहिं कारण रिक्शा चालक ज़ोर सां ब्रेक लगत्राए रिक्शा बिहारी। रिक्शा उन शख़्स़ खे ठोकर हणंदे-हणंदे रुकजी वेई। रिक्शा हलाईंदड़ गुस्से में हो। हू रिक्शा मां हेठि लथो ऐं उन शख़्स जे साम्हूं अची खेसि चयाई।-‘‘छा अंधो आहीं? बत्रोड़ो आहीं? डित्रसीं कीन थो? संभाले बि नथो हलीं?’’
- उन शख़्स़ जे गले में हिकु बैनर लटिकी रहियो हो। रिक्शा में वेठल हिक मुसाफिर रिक्शा चालक खे उहो पढ़ी बत्रुधायो, ‘‘हीउ शख़्सु सूरदास ऐं बत्रोड़ो आहे। तव्हीं बि हिन जहिड़ा न थियो।’’
- रिक्शा चालक उन डत्रींहं खां पाई रात्र्ाि पाठशाला में वडित्रड़न सां गडत्रु क्लास में दाखि़ला हासिलु कई।
- هن جهڙو نَه ٿيو
- - ڪمل پياسي
- رستي تي پنڌ ويندڙ هڪ شخص جي پٺيان پوريءَ رفتار سان هڪ رڪشا ٿي آئي. رڪشا جو آواز ٻڌندي بِه اهو شخص رستي تان هٽيو ئي ڪين ٿي، جنهن ڪارڻ رڪشا چالڪ زور سان بريڪ لڳائي رڪشا بهاري. رڪشا اُن شخص کي ٺوڪر هڻندي هڻندي رڪجي ويئي. رڪشا هلائيِندڙ غصي ۾ هو. هوُ رڪشا مان هيٺ لٿو ۽ اُن شخص جي سامهوُن اَچي کيس چيائيِن-”ڇا اَنڌو آهيِن؟ ٻوڙو آهيِن؟ ڏِسيِن ڪونه ٿو؟ سنڀالي بِه نٿو هليِن؟“
- اُن شخص جي گلي ۾ هڪ بئنر لٽڪي رهيو هو. رڪشا ۾ ويٺل مسافر رڪشا چالڪ کي اُهو پڙهي ٻڌايو ”هيءُ شخص سوُرداس ۽ ٻوڙو آهي. توهيِن بِه هِن جهڙا نَه ٿيو.“
- رڪشا چالڪ اُن ڏيِنهَن کان پوءِ راتري پاٺشالا ۾ وڏڙن سان گڏ ڪلاس ۾ داخلا حاصل ڪئي.
- لولي
- -(سدا حيات)پهلاج مسافر
- وِک وڌائي آءُ او پيارا ماءُ جي ممتا سندا دُلارا
- آهن تو ۾ آسوُن ڪيئي اچ پلڪن جي اندر پيهي منهنجي نيڻن جا او تارا وِک وڌائي آءُ او پيارا
- سرحد ٿي توڏي واجھائي تو لءِ ويٺي نيڻ وِڇائي سپنا سچ بڻائڻ وارا وِک وڌائي آءُ او پيارا
- سنڌيت جو توُن شان وڌائج سِنڌي سنسڪرتي اپنائج ’مسافر‘ ٿيندا ڀاڳ ڀلارا وِک وڌائي آءُ او پيارا
- ं.........................................................................................................
- लोली
- -(सदा हयात) पहिलाज मुसाफ़िर
- विख वधाए आउ ओ प्यारा माउ जी ममता संदा दुलारा
- आहिन तो में आसूं केई अचु पलकुन जे अंदर पेही मुंहिंजे नेणन जा ओ तारा विख वधाए आउ ओ प्यारा
- सरहद थी तोडत्रे वाझाए तो लइ वेठी नेण विछाए सपना सचु बणाइण वारा विख वधाए आउ ओ प्यारा
- सिंध्यत जो तूं शानु वधाइज सिंधी संस्कृति खे अपनाइज ‘मुसाफ़िर’ थींदा भागत्र भलारा विख वधाए आउ ओ प्यारा
- سـُٺو ٻارُ ٿيِندين
- -(سدا حيات)سوڀو رامچنداڻي
- علم وٺ پڙهي توُن سـُٺو ٻارُ ٿيندي نَه پڙهندين اَگر توُن تَه لاچار ٿيندين
- پڙهڻ سان ئي مِلندو آ عهدو ۽ ڪرسي پڙهي پو وڏو توُن عملدار ٿيندين
- سـُٺو ڇا بـُرو ڇا علم ٿو ٻـُڌائي پڙهي توُن بـُراين کان بيدار ٿيندين
- پڙهڻ سان ئي ليکڪ ۽ شاعر ٿِيَن ٿا پڙهڻ بِن توُن اڻپڙهه ۽ بيڪار ٿيندين
- علم جنهن کي ناهي سو لاچار آهي پڙهي پوءِ وڏڙن جو آڌار ٿيندين
- تنهنجو دوست ڪهڙو ۽ دشمن آ ڪهڙو پڙهڻ سان تون عاقل خبردار ٿيندين
- پڙهڻ سان ئي سنسار جا سک ملن ٿا پڙهي ’عيش‘ هردم عزتدار ٿيندين
- ं............................................................................................................
- रंग
- -कोमल आहूजा
- क़ुदिरत जा सभु रंग न्यारा लगत्रन अखियुन खे प्यारा-प्यारा
- अछो खीर जो आहे रंगु कजे सुठन जो हरदम संगु
- कारो काजलु कारी राति कारी घटा कारी बरसात
- सावा पन ऐं साओ गाहु कजे मुल्क ते स़दिक़े साहु
- गत्राढ़ा गुल गुलाब जा सुहिणा पकल अनार जे दाणे जहिड़ा
- पीली हेड जो पीलो रंगु पीलो आहे मकईअ जो संगु
- नीरो नीरु ऐं नीरी मसु नीरो उभु आहे तूं डित्रसु
- वाङण जो रंगु आहि वाङिणाई सदा सुठी कढिज तूं वाई
- رنگ
- - ڪومل آهوجا
- قدرت جا سڀ رنگ نيارا لڳن اکين کي پيارا پيارا اَڇو کيِرَ جو آهي رَنگُ ڪجي سـُٺن جو هردم سَنگُ ڪارو ڪاجل ڪاري راتِ ڪاري گھـَٽـا ڪاري برساتِ ساوا پَنَ ۽ سائو گاهـُه ڪَجي مـُلڪ تي صدقي ساهـُه ڳاڙها گـُل گـُلاب جا سـُهڻا پَڪل اَنار جي داڻي جهڙا پيِلي هيڊ جو پيِلو رنگُ پيِلو آهي مڪئيءَ جو سـَنگُ نيِرو نيِر ۽ نيِري مـَس نيرو اُڀُ آهي توُن ڏِس واڱڻ جو رنگ آهِه واڱڻائي سـَدا سـُٺي ڪَڍِج توُن وائي
- ं............................................................................................................
- विद्यार्थी जीवन
- -दीपक बच्चाणी
- वक़्तु जागत्रण जो आहे तुंहिंजो सुम्हणु न डित्रए साथु तुंहिंजो सिघो करि यादि समर पंहिंजो त सफर में थिए सजत्रणु तुहिंजो
- वेदान्त चवे थो त योग्य बणो त योग्यता तव्हांखे पाण्हे गत्रोल्हे अची लहंदी याने फ़ज़र््ाु पूरो कबो त ग़र्ज़ पाण्हे पूरी थियण लगंत्रदी।
- विद्यार्थी जीवन सची सफलता पाइण जी शुरूआत आहे। जीअं बाग़ जो माल्ही गुलाब जे बत्रूटन मथां जहिड़े रंग जी पेवंदी कंदो आहे उहिड़न गुलन जा रंग हिक ई बत्रूटे में खिड़ंदा डित्रसण में ईंदा आहिन। तहिड़ी तरह विद्यार्थी अवस्था में जेतिरा बि असां पाण में पवित्र्ा गुण, उतम सिख्या प्राप्त करणु चाहियूं त वडत्रे हूंदे असीं इन्हन गुणन ते पंहिंजन श्रेष्ठ वीचारन सां बित्रयन साथियुन खे लाभु पहुचाए सघंदासीं।
- माता-पिता बत्रारन लाइ हिक होशियार माल्हीअ समान आहिन।
- وديارٿي جيِون
- -ديپڪ بچاڻي
- وقت جاڳڻ جو آهي تنهنجو سمهڻ نا ساٿ ڏئي تنهنجو سِگھو ڪر ياد سمر پنهنجو تَه سفر ۾ ٿئي سڄڻ سَنهِنجو
- ويدانت چوي ٿو تَه يوگي بڻو تَه يوگيتا توهانکي باڻهي ڳولهي اچي لهندي يعنيٰ فرض پورو ڪيو تَه غرض پاڻهي پوري ٿيڻ لڳندي.
- وديارٿي جيِون سچي سڦلتا پائڻ جي شروعات آهي. جيئن باغ جو مالهي گلاب جي ٻوٽن مٿان جهڙي پيوندي ڪندو آهي اهڙن گلن جا رنگ هڪ ئي ٻوٽي ۾ کڙندا ڏِسڻ ۾ ايِندا آهن. تهڙي طرح وديارٿي اوسٿا ۾ جيترا بِه اسان پاڻ ۾ پوتر گڻ ۽ اُتم سکيا پراپت ڪرڻ چاهيوُن تَه وڏي هوُندي اسين انهن گڻن تي پنهنجن سريشٽ ويچارن سان ٻين ساٿين کي لاڀ پهچائي سگھنداسيِن. ماتا پتا ٻارن لاءِ هڪ هوشيار مالهيءَ سمان آهن.
- a------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Advertisement
Add Comment
Please, Sign In to add comment
Advertisement
