1. Własność intelektualna i Dobro niematerialne
	Definicja:
	Prawa związane z działalnością intelektualną w
	dziedzinie literackiej, artystycznej, naukowej i przemysłowej. Konwencja o
	ustanowieniu Światowej Organizacji Własności Intelektualnej
	(WIPO) definiuje pojęcie własności intelektualnej jako zbiór praw odnoszących się w szczególnoścido:
	- dzieł literackich, artystycznych i naukowych,
	- interpretacji artystów interpretatorów oraz wykonań artystówwykonawców,
	- wynalazków we wszystkich dziedzinach działalności ludzkiej,
	- odkryć naukowych,
	- wzorów przemysłowych,
	- znaków towarowych i usługowych, nazw handlowych i oznaczeńhandlowych,
	- ochrony przed nieuczciwą konkurencją,
	- inne rodzaje praw dotyczących działalności intelektualnej w dziedzinie przemysłowej, naukowej, literackiej, artystycznej.

	Podział własności intelektualnej:
	- prawa autorskie (utwory) i prawa pokrewne
	- własność przemysłową (wynalazki, wzory użytkowe, wzory przemysłowe,
	znaki towarowe, oznaczenia geograficzne i topografie układów
	scalonych3).

	W szerszym ujęciu własności intelektualnej w Polsce są chronione także:
	- bazy danych
	- odmiany roślin
	- zwalczanie nieuczciwej konkurencji, w szczególności ochrona know-how


Dobro niematerialne
	Definicja:
	Dobro występujące w obrocie cywilnoprawnym, nieposiadające postaci materialnej, wytwór ludzkiego intelektu.
	Dobra niematerialne można często porównać do tzw. dóbr publicznych.

	Za dobra niematerialne uznaje się:
	- dobra osobiste,
	- przedmioty własności intelektualnej,
	- pieniądze,
	- papiery wartościowe,
	- różne postacie energii.


	Cechy dóbr niematerialnych:
	-nie można łatwo ograniczyć korzystania z nich przez inne osoby,
	-korzystanie z nich przez wiele osób nie powoduje ich istotnego wyeksploatowania
	ani uszkodzenia.


2. Własność przemysłowa
	Definicja:
	Rodzaj praw wyłącznych wynikających z narodowego, międzynarodowego lub regionalnego ustawodawstwa.
	Przykładami praw wyłącznych są: patent, prawo ochronne na wzór użytkowy oraz prawo ochronne
	na znak towarowy.

	Sposoby ochrony:
	-Ochrona krajowa (UPRP)
	-ochrona regionalna (EPO)
	-ochrona miedzynarodowa (WIPO)
	-Zgłoszenie wynalazku w Europejskim Urzędzie Patentowym
	-Na terenie danego państwa;  zgłosić w urzędzie właściwym ds. własności przemysłowej
	-W wielu państwach; zgłosić bezpośrednio do urzędów tych państw lub procedury regionalne i międzynarodowe


3.Czyny nieuczciwej konkurencji
	Definicja:
	Działanie sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami, jeżeli zagraża
	lub narusza interes innego przedsiębiorcy lub klienta.
	Czynami nieuczciwej konkurencji są w szczególności:
	-wprowadzające w błąd oznaczenie przedsiębiorstwa, fałszywe lub oszukańcze oznaczenie pochodzenia  geograficznego towarów albo usług
	-wprowadzające w błąd oznaczenie towarów, lub usług
	-naruszenie tajemnicy przedsiębiorstwa,
	-nakłanianie do rozwiązania lub niewykonania umowy
	-naśladownictwo produktów, pomawianie lub nieuczciwe zachwalanie
	-utrudnianie dostępu do rynku
	-przekupstwo osoby pełniącej funkcję publiczną
	-a także nieuczciwa lub zakazana reklama
	-organizowanie systemu sprzedaży lawinowej
	-prowadzenie lub organizowanie działalności w systemie konsorcyjnym.

4. Podstawy prawne dotyczące własności przemysłowej
	-Konwencja paryska o ochronie własności przemysłowej ; Zgodnie z Konwencją paryską o ochronie własności przemysłowej z 20 marca 1883 r., przedmiotem ochrony własności przemysłowej są:
	-patenty na wynalazki,wzory użytkowe,rysunki i modele przemysłowe,znaki fabryczne lub handlowe,
	-nazwa handlowa i oznaczenia pochodzenia lub nazwy pochodzenia,zwalczanie nieuczciwej konkurencji.
	-Ustawa z dnia 30 czerwca 2000 r. Prawo własności przemysłowej
	-Ustawa z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji
	-Konwencja o ustanowieniu Światowej Organizacji Własności Intelektualnej sporządzona w Sztokholmie dnia 14 lipca 1967 r

5. Wynalazek i Patent


Wynalazek

	Definicja:
	Innowacyjne rozwiązanie techniczne, które musi spełniać następujące wymogi, aby mógł nań zostać udzielony patent.

	Wymagania:
	- jest nowe (nie stanowi części stanu techniki),
	- posiada poziom wynalazczy (nie wynika dla wynalazcy w sposób oczywisty ze stanu techniki)
	- nadaje się do przemysłowego stosowania, czyli jest użyteczne i powtarzalne, a nie czysto teoretyczne

	Charakterystyka:
	Nie są wynalazkami  odkrycia, teorie  naukowe i metody  matematyczne.
	Do tej kategorii  nie należą również  wytwory o charakterze  jedynie  estetycznym np. gry.
	Również  tzw. Prepetum mobile nie będzie  uznawane za  wynalazek, skoro
	niemożliwość jego  wykorzystania  może być wykazana  w świetle  powszechnie  przyjętych
	i uznanych  zasad nauki.  Kontrowersje dotyczą  programów  komputerowych.
	W polskim systemie  prawnym  nie dopuszcza się  ich patentowania.
	Są jednak  chronione jako  szczególna kategoria  utworów,  a więc w oparciu  o prawo autorskie.

Patent (PRAWO WŁASNOŚCI PRZEMYSŁOWEJ)
	Definicja:
	W przypadku wynalazku PRAWO WŁASNOŚCI PRZEMYSŁOWEJ nazywane jest patentem. Nazwy tej używamy do oznaczenia
	swoistego monopolu prawnego, którego PRZEDMIOTEM jest właśnie wynalazek.

	Przedmioty  prawa patentowego:
	-Wynalazki i wzory użytkowe
	-Znaki towarowe
	-Wzory przemysłowe
	-Oznaczenia Geograficzne
	-Topografie układów scalonych

	Podmioty Prawa patentowego:
	-twórca
	-współtwórcy
	-uprawnieni w przypadku twórczości pracowniczej

	Czas ochrony:
	Maksymalnie dwadzieścia lat od daty dokonania zgłoszenia wynalazku w Urzędzie Patentowym RP

	Przesłanki zdolności patentowej:
	-Nowość.
	-Poziom wynalazczy.
	-Przemysłowa stosowalność.

	Formy ochrony wynalazku:
	-Ochrona tajemnicy przedsiębiorstwa
	-Ochrona patentowa

	Procedury służące uzyskaniu ochrony patentowej za granicą:
	-dokonać zgłoszeń w innych państwach i wszcząć postępowanie zgłoszeniowe w oparciu o ich krajowe procedury patentowe
	-dokonać zgłoszenia wynalazku w Europejskim Urzędzie Patentowym
	-dokonać zgłoszenia wynalazku w Międzynarodowym Biurze Własności Przemysłowej (WIPO) w Genewie w trybie PCT

6. Tajemnica przedsiębiorstwa
	Definicja:
	nie-ujawnione do wiadomości publicznej informacje techniczne,
	technologiczne, organizacyjne przedsiębiorstwa lub inne informacje posiadające wartość gospodarczą,
	co do których przedsiębiorca podjął niezbędne działania w celu zachowania ich poufności.
	Definicja jest bardzo szeroka, więc może chronić bardzo różne informacje przetwarzane
	przez przedsiębiorców.
	W praktyce niezbędne jest jednak ich odpowiednie oznaczanie,
	jako stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa. Inaczej nie będzie wiadomo, czy w taki
	sposób powinny być traktowane i czy ich ujawnienie rzeczywiście zagrozi interesom
	przedsiębiorcy bądź je naruszy

	Czas trwania:
	Tajemnica przedsiębiorstwa jest chroniona z mocy ustawy przez cały okres zatrudnienia
	oraz w ciągu 3 lat od jego ustania, chyba że umowa stanowi inaczej lub ustał stan tajemnicy.

7.Wzór użytkowy
	Definicja:
	Nowe i użyteczne rozwiązanie o charakterze technicznym, dotyczące kształtu, budowy lub zestawienia przedmiotu o trwałej postaci

	Wzorem użytkowym nie mogą być:
	sposoby, układy elektryczne, hydrauliczne, pneumatyczne, algorytmy, maści, roztwory itp.

	Patentów i praw ochronnych nie udziela się na:
	-wynalazki (wzory użytkowe), których wykorzystanie byłoby sprzeczne z porządkiem publicznym lub dobrymi obyczajami;
	-odmiany roślin lub rasy zwierząt oraz czysto biologiczne sposoby hodowli roślin lub zwierząt;
	-sposoby leczenia ludzi i zwierząt metodami chirurgicznymi lub terapeutycznymi oraz sposoby diagnostyki stosowane na ludziach lub zwierzętach

	Ochrona wzoru użytkowego:
	Na wzór użytkowy udzielane jest prawo ochronne, które upoważnia właściciela do wyłącznego korzystania ze wzoru
	użytkowego w sposób zarobkowy lub zawodowy na całym obszarze kraju.

	Czas trwania:
	Czas trwania prawa ochronnego na wzór użytkowy jest znacznie krótszy od czasu
	trwania patentu i wynosi 6 lub 10 (w Polsce) lat od daty dokonania zgłoszenia w
	Urzędzie Patentowym.

	Ochrona wzoru:
	Aby chronić należy zlożyć zgłoszenie w Urzędzie Patentowym Rzeczypospolitej Polskiej

8. Wzór przemysłowy
	Definicja:
	Odnosi się do  wyglądu zewnętrznego  produktów.  Musi być nowy,  a więc taki, który  wcześniej nie został  udostępniony
	publicznie	i posiadać  indywidualny  charakter.

	Wymogi ochrony:
	-musi dotyczyć postaci wytworu lub jego części
	-musi być nowy
	-musi mieć indywidualny charakter

	Sposób ochrony wzoru przemysłowego:
	-Prawa autorskie
	-Resjestracja wzoru w urzędzie patentowym, ochrona na mocy praw ochronnych na znaki towarowe.

	Podstawa prawna:
	-Prawa ochronne na wzory przemysłowe


	Czas trwania:
	do 25 lat, podzielone na 5 letnie okresy


9.Znak towarowy
	Definicja:
	Oznaczenie używane przez przedsiębiorcę w obrocie gospodarczym w celu odróżnienia
	własnych towarów lub usług od produktów konkurentów

	Sposoby przedstawieniowe:
	Znakiem towarowym może być w szczególności wyraz, rysunek, kompozycja kolorystyczna, forma przestrzenna,
	a także sygnał dźwiękowy. Często w obrocie używa się symbolu ™ w celu wskazania, że dane oznaczenie jest
	znakiem towarowym bądź symbolu ® dla wskazania, że znak został zarejestrowany w rejestrze znaków handlowych.
	Znaki towarowe mają zwykle postać:
	-znaku słownego (oznaczenie słowne — wyraz, hasło, zdanie)
	-znaku słowno-graficznego (oznaczenie, w którym występują zarówno elementy graficzne, jak i słowne)
	-znaku graficznego (rysunek)
	-znaku przestrzennego (np. forma opakowania).

	Sposób ochrony znaku towarowego:
	-Indywidualny znak towarowy
	-Wspólne prawo ochronne
	-Wspólny znak towarowy
	-wspólny znak towarowy gwarancyjny

	Czas ochrony:
	10 lat, z możliwością przedłużenia na kolejne okresy 10-letnie

	Marka:
	inaczej znak fabryczny, znak firmowy (ang. brand, trade mark) – znak określający producenta;
	nazwa lub symbol graficzny (znak towarowy) umieszczany na wyrobach w celu ochrony przed naśladownictwem lub podrabianiem,
	podszywaniem się, przypisywaniem sobie autorstwa.

10. Oznaczenia geograficzne
	Definicja/chrakterystyka:
	Oznaczenia słowne odnoszące się bezpośrednio lub pośrednio do nazwy miejsca, miejscowości, regionu lub kraju (teren),
	które identyfikują towar jako pochodzący z tego terenu, jeżeli określona jakość, dobra opinia lub inne cechy towaru
	są przypisywane przede wszystkim pocho?eniu geograficznemu tego towaru.

	Oznaczeniami geograficznymi są nazwy regionalne jako oznaczenia służące do wyróżniania towarów, które:
	-pochodzą z określonego terenu oraz posiadają szczególne właściwości, które wyłącznie lub w przeważającej mierze zawdzięczają oddziaływaniu  środowiska geograficznego obejmującego łącznie czynniki naturalne oraz ludzkie
	-których wytworzenie lub przetworzenie następuje na tym terenie; oznaczenia pochodzenia jako oznaczenia służące do wyróżniania towarów

	Podstawa prawna:
	Prawa z rejestracji na oznaczenie geograficzne

	Czas wygaśnięcia:
	Nie wygasa

	Zgłoszenie oznaczenia geograficznego powinno zawierać:
	-podanie
	-opis określający szczególne cechy lub właściwości towarów
	-dokładne określenie granic terenu
	-dokument potwierdzający legitymację organizacji do ubiegania się o uzyskanie ochrony na oznaczenie geograficzne

11. Topografie układów scalonych
	Definicja:
	Rozwiązanie polegające na przestrzennym, wyrażonym w dowolny sposób, rozplanowaniu elementów,
	z których co najmniej jeden jest elementem aktywnym, oraz wszystkich lub części połączeń układu scalonego
	Dla celów rejestracji w Urzędzie Patentowym RP, topografię układu scalonego stanowi oryginalna przestrzenna
	struktura funkcjonalna fizycznie zrealizowanego układu scalonego.
	Przez układ scalony rozumie się jedno- lub wielowarstwowy wytwór przestrzenny, utworzony z elementów z
	materiału półprzewodnikowego tworzącego ciągłą warstwę, ich wzajemnych połączeń przewodzących i obszarów izolujących,
	nierozdzielnie ze sobą sprzężonych, w celu spełnienia funkcji elektronicznych.

	Przesłanki:
	-oryginalność (jako wynik pracy twórczej)
	-oryginalność  (jako nowość)

	Czas ochrony:
	10 lat

12. Prawa autorskie
	Definicja:
	Prawo autorskie jest zbiorem zasad z jednej strony chroniących prawa autora do stworzonego przez niego dzieła,
	z drugiej strony – określających warunki korzystania z tego dzieła przez osoby inne niż autor.

	Dualizm praw atorskich, polega on na rozdzieleniu praw autorskich na:
	-autorskie prawa osobiste; przynależne twórcy utworu, dożywotnio wiążące autora utworu z jego dziełem;
	-autorskie prawa majątkowe; możliwe jest przenoszenie ich przez twórcę na inne osoby, wygasające po upływie czasu ochrony przewidzianego przepisami ustawy.

	Przedmiot ochrony prawa autorskiego:
	Przedmiotem chronionym przez prawo autorskie jest utwór czyli, zgodnie z art. 1 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych,
	każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości,
	przeznaczenia i sposobu wyrażenia.

	Przedmiotem prawa autorskiego są więc m.in. utwory:
	-plastyczne,
	-fotograficzne,
	-lutnicze,
	-wzornictwa przemysłowego,

	Podmiot osobistego prawa autorskiego:
	Twórca i współtwórca.

	Podmiot majątkowego prawa autorskiego, na podstawie umowy:
	-nabywca autorskiego prawa majątkowego
	-licencjobiorca Na podstawie regulacji prawnych:
	-spadkobierca
	-pracodawca
	-producenta utworu audiowizualnego

	Dozwolony użytek:
	Korzystanie z utworów bez zgody i często bez wynagrodzenia na rzecz twórcy na mocy ustaw.
	-dozwolony użytek prywatny (osobisty)
	-dozwolony użytek publiczny

	Ochrona wizerunku:
	Rozpowszechnianie wizerunku wymaga zezwolenia osoby na nim przedstawionej.
	W braku wyraźnego zastrzeżenia zezwolenie nie jest wymagane, jeżeli osoba ta otrzymała umówioną zapłatę za pozowanie.
	Zezwolenia nie wymaga się w przypadku:
	-osoby powszechnie znanej, jeżeli wizerunek wykonano w związku z pełnieniem przez nią funkcji publicznych, w szczególności politycznych, społecznych, zawodowych;
	-osoby stanowiącej jedynie szczegół całości takiej jak zgromadzenie, krajobraz, publiczna impreza.

	Tajemnica korenspondencji:
	Jeżeli osoba, do której korespondencja jest skierowana, nie wyraziła innej woli, rozpowszechnianie korespondencji,
	w okresie dwudziestu lat od jej śmierci, wymaga zezwolenia małżonka, a w jego braku kolejno zstępnych, rodziców lub rodzeństwa.

	Czas trwania praw autorskich:
	Prawa autorskie wygasają 70 lat po śmierci twórcy.

	Sposób ochrony dzieł:
	Ochrona praw osobistych
	-zaniechanie działania (żądanie o zaprzestanie działań), które może doprowadzić do naruszenia
	-usunięcie skutków naruszenia, kiedy zostało już dokonane

	Ochrona praw majątkowych
	-zaniechanie naruszenia
	-usunięcie skutków naruszenia
	-naprawienie wyrządzonej szkody
	-wydanie uzyskanych korzyści.


13. Ochrona baz danych
	Uprawnienia do bazy danych:
	Uprawnionym do bazy danych jest jej producent, czyli podmiot, który poniósł ryzyko nakładu inwestycyjnego
	przy tworzeniu bazy danych. Takie prawo można sprzedać komuś innemu.

	Uprawnienia producenta:
	Otóż posiada on wyłączne prawo do tzw. pobierania danych oraz do wtórnego ich wykorzystania w
	całości lub w istotnej części, co do jakości lub ilości.

	Czas trwania ochrony bazy danych:
	Czas trwania ochrony bazy danych wynosi piętnaście lat następujących po roku,
	w którym baza danych została sporządzona lub udostępniona publicznie po raz pierwszy.
	Jednakże gdy dojdzie do istotnej zmiany treści bazy danych, w tym jej uzupełnienia,
	zmiany lub usunięcia jej części, okres ochrony tej bazy ulega przedłużeniu.
	W przypadku częstych modyfikacji bazy danych ochrona może więc w praktyce być bezterminowa.

	Ochrona kumulatywna:
	Jeżeli baza danych jest równocześnie utworem, czyli oprócz poniesionej inwestycji zawiera wkład twórczy,
	to jest ona chroniona zarówno przez prawo autorskie, jak i regulacje chroniące bazy danych