Micro Monsters 3D S01E01

1
00:00:01,680 --> 00:00:04,031
Thế giới chúng ta không hoàn toàn đồng nhất.

2
00:00:05,848 --> 00:00:08,930
Khuất sau tầm nhìn của chúng ta
là một thế giới khác hẳn.

3
00:00:10,198 --> 00:00:12,434
Những sinh vật hoàn toàn xa lạ với chúng ta.

4
00:00:14,629 --> 00:00:16,332
Như thể từ hành tinh khác.

5
00:00:17,820 --> 00:00:20,999
Chúng có số lượng đông đảo hơn mọi
nhóm sinh vật nào khác trên hành tinh.

6
00:00:26,010 --> 00:00:29,911
Chào mừng bạn đến với thế giới
động vật chân đốt kỳ thú (arthropod).

7
00:00:30,403 --> 00:00:34,690
Nhện, bọ cạp và côn trùng.

8
00:00:35,300 --> 00:00:37,752
Ngày nay chúng ta sử dụng
những công nghệ ghi hình mới

9
00:00:38,000 --> 00:00:42,056
giúp khám phá chi tiết hơn bao giờ hết,

10
00:00:42,295 --> 00:00:47,419
đời sống của chúng, cách chúng chiến đấu,
kiếm ăn và sinh sản.

11
00:00:47,632 --> 00:00:51,658
Loạt phim tài liệu này sử dụng công nghệ
ghi hình 3D đặc biệt

12
00:00:51,854 --> 00:00:55,331
nhằm nghiên cứu chi tiết thế giới thu nhỏ,

13
00:00:55,370 --> 00:00:58,950
trong môi trường tự nhiên hay mô phỏng.

14
00:00:59,410 --> 00:01:02,889
Chúng ta sẽ chứng kiến ​​sự sinh sản,
những thách thức chúng phải đối mặt,

15
00:01:02,989 --> 00:01:05,420
những khoảnh khắc ngàn cân treo sợi tóc
trong đời sống của chúng.

16
00:01:07,043 --> 00:01:10,704
Qua đó có thể giúp chúng ta hiểu được
làm cách nào mà ngày nay

17
00:01:10,770 --> 00:01:14,720
hơn 80% động vật trên hành tinh

18
00:01:14,720 --> 00:01:16,466
là động vật chân đốt.

19
00:01:17,499 --> 00:01:20,036
Trong loạt phim này chúng ta sẽ chứng kiến
quá trình tiến hóa của chúng.

20
00:01:20,636 --> 00:01:23,934
Từ loài cuốn chiếu tương đối giản đơn,
(millipede)

21
00:01:24,435 --> 00:01:28,694
tới những đàn đông đảo lên tới hàng trăm,
thậm chí hàng triệu cá thể.

22
00:01:30,840 --> 00:01:34,813
Chúng ta sẽ chứng kiến ​​quá trình biến đổi
kỳ diệu nhất trong thế giới động vật.

23
00:01:36,309 --> 00:01:38,229
Chúng ta sẽ gặp những đàn kiến
xây trang trại.

24
00:01:39,012 --> 00:01:41,463
những con nhện tung mạng nhện của chúng

25
00:01:43,149 --> 00:01:46,926
Và loài bọ trang điểm bằng thi thể nạn nhân
như một kiểu ngụy trang.

26
00:01:49,259 --> 00:01:52,563
Chào mừng bạn đến một thế giới
kỳ lạ và đầy nguy hiểm.

27
00:01:56,580 --> 00:02:04,023
NHỮNG QUÁI VẬT THU NHỎ
Nghe & dịch: Hoàng Hà (Anabas).

28
00:02:04,820 --> 00:02:07,510
Phần 1: XUNG ĐỘT

29
00:02:07,600 --> 00:02:12,280
Rừng nhiệt đới trên hành tinh
là nơi cư trú của hàng triệu động vật.

30
00:02:13,151 --> 00:02:17,426
Gần 90% trong số đó là động vật chân đốt
đôi khi chúng được gọi là bọ (bug),

31
00:02:18,045 --> 00:02:19,913
và tất cả chúng đang tìm kiếm thức ăn.

32
00:02:20,430 --> 00:02:23,672
Thực tế, thức ăn cho hầu hết chúng
có ở khắp mọi nơi,

33
00:02:23,879 --> 00:02:27,041
vì quá nửa trong số chúng ăn thực vật.

34
00:02:43,330 --> 00:02:47,020
Loài cuốn chiếu (millipede) thuộc số
những động vật chân đốt đầu tiên

35
00:02:47,181 --> 00:02:49,967
di chuyển từ nước lên cạn.

36
00:02:50,394 --> 00:02:53,340
Chúng có thể có tới 750 chân

37
00:02:53,430 --> 00:02:57,650
phát triển tới độ dài 30 cm
và có thể sống tới bảy năm.

38
00:02:58,505 --> 00:03:01,520
Cấu trúc cơ thể chúng rất hiệu quả

39
00:03:01,520 --> 00:03:06,672
tới mức hầu như không thay đổi
trong hàng trăm triệu năm.

40
00:03:11,580 --> 00:03:14,170
Cơ thể chúng phân thành nhiều đoạn,

41
00:03:14,259 --> 00:03:17,827
mỗi phân đoạn có chân
và nội tạng riêng biệt.

42
00:03:17,881 --> 00:03:20,606
Một trái tim hoạt động suốt toàn bộ
chiều dài cơ thể,

43
00:03:20,654 --> 00:03:22,508
cung cấp oxy cho từng phân đoạn.

44
00:03:27,190 --> 00:03:33,477
Nó ăn lá và thực vật mục nát,
như tổ tiên hơn 400 triệu năm trước.

45
00:03:40,490 --> 00:03:44,596
Cuốn chiếu là những sinh vật hiền lành,
chúng không có lãnh địa của riêng mình.

46
00:03:47,848 --> 00:03:50,494
Còn có nhiều sinh vật phân đoạn khác ở đây

47
00:03:50,663 --> 00:03:53,050
vốn có một lối sống hoàn toàn khác.

48
00:03:59,640 --> 00:04:01,257
Loài rết (centipede).

49
00:04:01,550 --> 00:04:03,395
Chúng là loài ăn thịt.

50
00:04:04,711 --> 00:04:09,389
Loài rết có họ hàng với cuốn chiếu
và săn lùng các loài chân đốt khác.

51
00:04:11,054 --> 00:04:15,589
Có hơn 8.000 loài trong số chúng,
tất cả đều có nọc độc.

52
00:04:15,900 --> 00:04:18,862
Con rết này sống trong các hang động ở Ấn Độ.

53
00:04:19,556 --> 00:04:22,150
Những cặp chân khỏe mạnh,
di chuyển độc lập

54
00:04:22,150 --> 00:04:24,733
khiến chúng nhanh nhẹn hơn hẳn cuốn chiếu.

55
00:04:32,390 --> 00:04:36,890
Đây là một loài đáng sợ nhất
Loài rết độc scolopendra.

56
00:04:53,540 --> 00:04:55,856
Nhưng nó không phải là kẻ săn mồi
hàng đầu duy nhất ở đây.

57
00:05:00,240 --> 00:05:05,035
Loài bọ cạp càng đỏ ở Tanzania này
không quá nhanh nhẹn (red claw scorpion)

58
00:05:05,134 --> 00:05:09,561
nhưng có cặp càng khỏe
và vết đốt thực sự gây tử vong.

59
00:05:13,919 --> 00:05:18,014
Bọ cạp và rết là những đối thủ cạnh tranh.
Chúng săn cùng loại con mồi

60
00:05:24,065 --> 00:05:26,898
Và trong cùng một lãnh địa.

61
00:05:28,270 --> 00:05:31,526
Vì vậy, nếu gặp nhau, chúng sẽ chiến đấu.

62
00:06:00,530 --> 00:06:03,182
Rết sử dụng tất cả sức mạnh của nó

63
00:06:03,348 --> 00:06:05,626
cố gắng cắn xuyên qua vỏ cứng
của bọ cạp càng đỏ.

64
00:06:06,421 --> 00:06:09,003
Nhưng khả năng phòng thủ
của bọ cạp quá chắc chắn.

65
00:06:20,839 --> 00:06:23,784
Không phải đòn tấn công của bọ cạp
khiến nó chiến thắng,

66
00:06:24,183 --> 00:06:27,628
mà chính sức kháng cự yếu ớt của rết
khiến nó thua trận.

67
00:06:30,219 --> 00:06:34,152
Nếu không thể tự bảo vệ chính mình,
bạn không thể tồn tại lâu dài

68
00:06:34,261 --> 00:06:36,118
trong thế giới thu nhỏ.

69
00:06:39,330 --> 00:06:43,673
Úc là nơi cư trú của một loài bọ cánh cứng
có một trong những cách phòng thủ kỳ lạ nhất.

70
00:06:48,720 --> 00:06:51,143
Đây là một con bọ bánh (pie dish beetle).

71
00:06:51,985 --> 00:06:57,060
Vùng hẻo lánh vốn rất khô cằn,
khiến bạn có thể nghĩ rằng cái vỏ kỳ lạ này

72
00:06:57,060 --> 00:07:00,810
chỉ dùng để hứng nước,

73
00:06:59,109 --> 00:07:01,992
nhưng chức năng chính của nó là tự vệ.

74
00:07:06,230 --> 00:07:08,930
Một con bọ ngựa (mantis).
Một kẻ chuyên săn mồi.

75
00:07:09,185 --> 00:07:13,462
nhưng với con mồi tiềm năng này
nó chẳng biết nên bắt đầu từ đâu.

76
00:07:32,780 --> 00:07:37,239
Bộ giáp của bọ bánh
cũng có nhược điểm của nó

77
00:07:37,542 --> 00:07:41,213
nó không có được điều chúng ta gọi là
tính cơ động.

78
00:08:13,870 --> 00:08:18,260
Những loài côn trùng Úc khác
có một chiến lược phòng thủ khác nhau.

79
00:08:23,700 --> 00:08:28,279
Con bọ que này (stick insect)
dựa vào kỹ thuận ngụy trang để ẩn mình,

80
00:08:28,890 --> 00:08:30,996
nhưng nó cũng đi kèm với sự bất tiện.

81
00:08:31,459 --> 00:08:34,765
Hình dạng giống một cái que
khiến nó rất khó bay.

82
00:08:35,187 --> 00:08:39,271
Nếu bị một kẻ săn mồi phát hiện,
nó có thể hết đời.

83
00:09:06,496 --> 00:09:09,941
Một con nhện thợ săn (huntsman spider)
đã sẵn sàng tấn công.

84
00:09:11,130 --> 00:09:14,587
Nó là một trong những loài nhện
nhanh nhẹn và linh hoạt nhất.

85
00:09:20,800 --> 00:09:23,947
Nhưng bọ que thậm chí
chẳng tìm cách tẩu thoát.

86
00:09:26,341 --> 00:09:28,465
Nó còn một thứ vũ khí cuối cùng.

87
00:09:35,379 --> 00:09:38,617
Một chất màu trắng đục
ở các tuyến sau đầu,

88
00:09:44,200 --> 00:09:46,309
có thể phun xa nửa mét

89
00:09:46,488 --> 00:09:50,078
và đủ dùng trước khi cạn kiệt.

90
00:09:55,259 --> 00:09:57,951
Nó chứa đầy vị bạc hà thu thập từ rừng.

91
00:10:00,170 --> 00:10:03,377
Với nhện thợ săn,
đó là chất kích thích không thể chịu nổi.

92
00:10:09,343 --> 00:10:12,942
Nhờ vậy, bọ que thoải mái tự do kiếm ăn.

93
00:10:22,399 --> 00:10:26,474
Những cuộc chiến hóa học như vậy
phổ biến trong thế giới quái vật thu nhỏ.

94
00:10:27,368 --> 00:10:31,466
Có một loại côn trùng
sử dụng một phương thức rất mạnh...

95
00:10:34,344 --> 00:10:35,360
thực sự có thể gây tử vong.

96
00:10:45,080 --> 00:10:47,030
Kể từ lần đầu xuất hiện trên cạn,

97
00:10:47,279 --> 00:10:50,056
động vật chân đốt
đã phải chiến đấu với nhau,

98
00:10:50,157 --> 00:10:53,650
tranh giành thức ăn, lãnh địa, và bạn tình.

99
00:10:54,235 --> 00:10:59,137
Cách thức chúng phát triển các phương tiện
đấu tranh thực sự đáng kinh ngạc.

100
00:11:03,403 --> 00:11:07,793
Trên nền rừng khắp hành tinh, hầu như
ở bất kỳ đâu bạn đều gặp con vật này

101
00:11:08,115 --> 00:11:10,732
Bọ oanh tạc (bombardier beetle).

102
00:11:15,380 --> 00:11:20,451
Chúng có vẻ khá vô hại, nhưng hiếm
sinh vật nào dám liều lĩnh cố thử ăn chúng.

103
00:11:23,090 --> 00:11:24,327
Một con bọ ngựa.

104
00:11:24,299 --> 00:11:29,304
Một số bọ ngựa rất lớn và khỏe, thậm chí
có thể giết cả những con chim nhỏ.

105
00:11:30,266 --> 00:11:32,428
Một con bọ cánh cứng lại càng dễ dàng.

106
00:11:38,889 --> 00:11:40,428
Nhưng không phải với con bọ này.

107
00:11:44,410 --> 00:11:47,060
Ngay khi bị bọ ngựa tấn công,

108
00:11:47,060 --> 00:11:51,139
bọ cánh cứng phun khí ga nóng
và hóa chất ăn mòn vào mặt nó.

109
00:11:56,920 --> 00:11:59,949
Những hóa chất được tạo nên
từ một phản ứng trong bụng nó,

110
00:11:59,949 --> 00:12:04,066
tạo ra nhiệt lượng đủ khiến chất lỏng
đạt tới gần điểm sôi.

111
00:12:11,910 --> 00:12:15,698
Đòn phản công của bọ oanh tạc
có thể gây tử vong cho các sinh vật nhỏ hơn.

112
00:12:16,846 --> 00:12:20,578
nhưng bọ ngựa khá lớn nên thoát chết.

113
00:12:22,370 --> 00:12:24,153
Và bọ oanh tạc cũng thoát chết.

114
00:12:28,870 --> 00:12:30,345
Trên đồng cỏ Châu Phi,

115
00:12:30,419 --> 00:12:39,185
có một kẻ săn mồi đang đặt bẫy
tại bất cứ đâu có bụi hoặc cát khô.

116
00:12:40,620 --> 00:12:43,773
Đây là ấu trùng của cun cút (ant-lion).

117
00:12:44,710 --> 00:12:47,541
Khi trưởng thành,
nó khá giống một con chuồn chuồn,

118
00:12:47,739 --> 00:12:52,240
với mục đích duy nhất là để giao phối.
Nó thậm chí hầu như chẳng ăn gì.

119
00:12:52,240 --> 00:12:56,937
Nhưng giờ khi còn là một ấu trùng,
nhiệm vụ của nó là kiếm ăn và phát triển.

120
00:12:57,394 --> 00:13:00,503
Để làm vậy, nó đào một cái hố bẫy trong cát,

121
00:13:00,708 --> 00:13:03,837
và vùi mình dưới đáy
răng hàm hướng lên trên.

122
00:13:13,449 --> 00:13:18,076
Nó có thể lắc đầu rất mạnh
tới mức cát văng ra như đạn bắn.

123
00:13:22,850 --> 00:13:24,670
Và giờ nó chờ đợi.

124
00:13:30,351 --> 00:13:32,919
Một con kiến ​lảng vảng tới hố

125
00:13:34,986 --> 00:13:36,508
và trượt chân.

126
00:13:48,626 --> 00:13:53,104
Con kiến ​​không thể leo ra được.
Cát xô dưới chân nó.

127
00:13:58,770 --> 00:14:00,565
Cho tới khi kiến đuối sức,

128
00:14:05,470 --> 00:14:09,825
và cun cút lôi tuột nó xuống dưới cát,
ăn sống nuốt tươi nó.

129
00:14:12,482 --> 00:14:15,808
Với cun cút, ẩn mình
là một cách săn mồi hiệu quả.

130
00:14:24,645 --> 00:14:29,225
Có rất nhiều nơi trong rừng để đặt bẫy.

131
00:14:31,425 --> 00:14:36,358
Ở đây, có một số kẻ săn mồi hoàn hảo nhất
trong những kẻ rình mồi.

132
00:14:39,275 --> 00:14:44,382
Con nhện bẫy sập cái này (trapdoor spider)
sống trong hang có nắp đậy ngụy trang.

133
00:14:48,655 --> 00:14:52,387
nó sẽ sống ở đây trong suốt 20 năm
cuộc đời của mình.

134
00:14:58,847 --> 00:15:04,270
Xung quanh hang, nó dệt
một mạng tơ nhện mịn, vô hình.

135
00:15:06,025 --> 00:15:08,254
Nó chộp lấy bất cứ thứ gì va phải.

136
00:15:09,007 --> 00:15:13,724
Đôi khi nó kiểm tra nhằm đảm bảo
bẫy hoạt động tốt.

137
00:15:20,831 --> 00:15:22,778
Nhưng phần lớn thời gian nó lặng lẽ chờ đợi

138
00:15:24,772 --> 00:15:26,703
Một con dế (cricket).

139
00:15:30,565 --> 00:15:32,054
Tóm được rồi.

140
00:15:46,135 --> 00:15:48,142
Nó kéo con mồi xuống hang,

141
00:15:49,465 --> 00:15:53,044
để thưởng thức con mồi
một cách an toàn và nhàn nhã.

142
00:16:00,831 --> 00:16:03,916
Một số động vật chân đốt
ngụy trang hoàn hảo tới mức

143
00:16:04,402 --> 00:16:07,443
chúng gần như vô hình,
dù chúng hoàn toàn lộ ra.

144
00:16:14,345 --> 00:16:17,743
Động vật săn mồi sử dụng kỹ thuật ngụy trang
để săn con mồi mất cảnh giác.

145
00:16:18,878 --> 00:16:22,124
Nạn nhân của chúng cũng ngụy trang
để tránh bị phát hiện và ăn thịt.

146
00:16:23,155 --> 00:16:26,574
Nhưng ngụy trang có thể
là một vũ khí hiệu nghiệm.

147
00:16:32,055 --> 00:16:36,229
Trong các khu rừng Đông Phi,
có một loại côn trùng có cách ngụy trang

148
00:16:36,365 --> 00:16:39,733
trở nên quái dị và có phần rất khủng khiếp.

149
00:16:49,075 --> 00:16:51,922
Đó là một loài bọ sát thủ.
(assanssin bug)

150
00:16:52,724 --> 00:16:56,076
Chúng ta dễ dàng nhận ra nó
vì nó di chuyển.

151
00:16:56,415 --> 00:17:02,241
Với con mồi của nó, lại không hề dễ dàng
vì nó có mùi như một trong số chúng.

152
00:17:13,635 --> 00:17:18,956
Bọ sát thủ hút kiệt cơ thể nạn nhân
rồi dính xác rỗng lên lưng mình.

153
00:17:19,541 --> 00:17:23,981
Nó mạng theo ít nhất 20 xác chết.

154
00:17:41,435 --> 00:17:45,767
Hình dạng nó khiến những kẻ săn mồi
rất khó phát hiện.

155
00:17:47,317 --> 00:17:51,720
Và khiến nó gần như vô hình
với con mồi của nó - lũ kiến.

156
00:18:00,664 --> 00:18:03,953
Nó dễ dàng xâm nhập vào đàn kiến ​​này.

157
00:18:07,485 --> 00:18:10,935
Những vỏ xác kiến chết
lấn át mùi của chính nó.

158
00:18:11,075 --> 00:18:14,175
Với đàn kiến, nó có mùi
như một thành viên trong đàn,

159
00:18:14,175 --> 00:18:16,004
và đó là điều quan trọng.

160
00:18:19,286 --> 00:18:22,089
chúng thậm chí leo cả lên lưng nó.

161
00:18:28,186 --> 00:18:32,353
Bọ sát thủ chỉ đơn giản tóm lấy một con kiến
mỗi khi nó cảm thấy đói.

162
00:18:37,525 --> 00:18:41,774
Và rồi cơ thể mỗi nạn nhân được bổ xung
để ngụy trang cho nó.

163
00:18:50,965 --> 00:18:53,599
Xung đột lan tỏa khắp thế giới côn trùng.

164
00:18:53,864 --> 00:18:55,923
Nó định hình cấu trúc cơ thể chúng.

165
00:19:13,984 --> 00:19:18,433
Quy định lối sống của chúng.
Loài cun cút dưới cát.

166
00:19:22,465 --> 00:19:25,853
Những con nhện cửa sập -
sống 20 năm trong một cái hang.

167
00:19:39,255 --> 00:19:43,943
Và sự đa dạng đặc biệt của chúng
là nền tảng cho thành công của chúng.

168
00:19:50,525 --> 00:19:54,226
Trong phần tiếp theo, chúng ta sẽ
quan sát động vật chân đốt săn mồi.

169
00:19:55,152 --> 00:19:58,925
Đó là những sinh vật phải giết con mồi
cho nhu cầu ăn.

170
00:20:01,922 --> 00:20:05,408
Chúng đã phát triển những phương thức
săn mồi xuất sắc nhất khi làm vậy.

171
00:20:07,596 --> 00:20:09,815
Và xuất hiện dưới nhiều dạng khác nhau.

172
00:20:17,185 --> 00:20:21,940
Chúng ta sẽ gặp một loài nhện
biến mạng nhện thành một cái chài.

173
00:20:24,715 --> 00:20:27,307
Chứng kiến những chiến thuật
săn mồi khéo léo

174
00:20:27,388 --> 00:20:30,747
của một loài nhện khác
săn chính đồng loại của mình.

175
00:20:32,961 --> 00:20:37,530
Gặp gỡ những sinh vật
sử dụng mặt nước như một chảo radar

176
00:20:37,535 --> 00:20:39,365
nhằm phát hiện con mồi.

177
00:20:40,849 --> 00:20:44,255
Và một con ong kỳ lạ
có thể chế ngự một con gián

178
00:20:44,255 --> 00:20:47,223
nhờ đó con của nó có thể
ăn sống con gián.

179
00:20:51,055 --> 00:20:56,473
Chúng ta sẽ chạm trán những sinh vật
nguy hiểm nhất trong thế giới thu nhỏ.

180
00:20:56,634 --> 00:21:06,505
Nghe & dịch: Hoàng Hà (Anabas).