# Form Tutor Management System
import sys  # this allows you to use the sys.exit command to quit/logout of the application
import time




#def wstep_do_filozofii(): >>>>>>>>podłoga i definicja z malej

#https://www.w3schools.com/python/python_try_except.asp   >>>>>>> login i hasło dodatek do pisowni by nie wysypywało




rokAdministracji = {
"AKAD1" : "AKAD.1.1.1.2018",
"AKAD1" : "AKAD.1.1.1.2018",
"AKAD2" : "AKAD.2.1.0.2018",
"AKAD3" : "AKAD.3.1.0.2018",
"AKAD4" : "AKAD.4.1.0.2018",
"AKAD5" : "AKAD.5.1.1.2018",
"AKAD6" : "AKAD.6.1.0.2019",
"AKAD7" : "AKAD.7.1.1.2019",
"AKAD8" : "AKAD.8.1.1.2019",
"AKAD9" : "AKAD.9.1.1.2019",
"AKAD10" : "AKAD.10.1.0.2019",
"AKAD11" : "AKAD.11.1.0.2019",
"AKAD12" : "AKAD.12.1.0.2019"
}


LogikaPrawnicza = {}
NaukaoAdminitracji = {}
WstępdoFilozofii = {}
HistoriaAdministracji = {}
KonstytucyjnysytstemorganówPaństwowych = {}
Prawoznastwo = {}
UstrójSamorząduTerytorialnego = {}
PrawoCywilnezumowamiwAdministracji = {}
PostępowanieegzekucyjnewAdminitsacji = {}
Podstawykomunikacjispołeczenej = {}
Angielski = {}
Bezpieczeństwoihigienapracy = {}




pierwszyrokAdministracji = {
"AKAD.1.1.1.2018" : "Logika Prawnicza",
"AKAD.2.1.0.2018" : "Nauka o Adminitracji",
"AKAD.3.1.0.2018" : "Wstęp do Filozofii",
"AKAD.4.1.0.2018" : "Historia Administracji",
"AKAD.5.1.1.2018" : "Konstytucyjny sytstem organów Państwowych",
"AKAD.6.1.0.2019" : "Prawoznastwo",
"AKAD.7.1.1.2019" : "Ustrój Samorządu Terytorialnego",
"AKAD.8.1.1.2019" : "Prawo Cywilne z umowami w Administracji",
"AKAD.9.1.1.2019" : "Postępowanie egzekucyjne w Adminitsacji",
"AKAD.10.1.0.2019" : "Podstawy komunikacji społeczenej",
"AKAD.11.1.0.2019" : "Angielski",
"AKAD.12.1.0.2019" : "Bezpieczeństwo i higiena pracy",

}



ksia = {
"Konstytucja RP" : "Konstytucja RP",
"Kodkes Cywilny" : "Kodkes Cywilny",
"Kodeks Karny" : "Kodeks Karny",
"Kodeks Rodzinny" : "Kodeks Rodzinny",


}

Przedsiębiorstwa1 = {
"wlasne" : """«samodzielna jednostka
gospodarcza obejmująca jeden zakład
produkcyjny lub większą ich liczbę»""",

"publiczne(panstwowe)" : """«gospodarka
pieniężna państwa i innych związków
 publicznych i prawnych»""",

"prywatne" : """1. «stanowiący czyjąś
osobistą własność»2. «niepodlegający
państwu ani żadnym instytucjom
publicznym»3. «dotyczący czyichś
spraw osobistych i rodzinnych»""",

"forma-prawno-organizacyjna" : """1.
«grupa ludzi lub państw mających
ustaloną strukturę i działających
razem, aby osiągnąć wspólne cele»2.
 «sposób zorganizowania czegoś»3.
  «organizowanie czegoś»""",

"panstwowe" : """barwy narodowe,
państwowe «połączenie kolorów w
 ściśle określonym porządku,
 będące symbolem danego państwa
 , występujące na flagach i innych
  znakach państwowych»godło państwowe
   «wizerunek będący symbolem państwa,
    umieszczany na flagach, pieczęciach,
     monetach»""",

            "spoldzielnie" :
    """1.
        «zrzeszenie prowadzące
        określoną działalność
        gospodarczą w interesie
        swych członków zobowiązanych
        do wpłacenia udziałów»2. pot.
    «lokal użytkowy, sklep będący
    własnością członków zrzeszenia
    spółdzielczego»""",

"jednoosobowe(osob fizycznych)" : """1.
 «przeznaczony dla jednej osoby»2.
 «wykonywany przez jedną osobę»""",

 "spolki" : """«umowny związek dwu
  lub więcej osób założony dla
  osiągnięcia wspólnego celu,
  zwykle gospodarczego»""",

"z-ograniczona-odpowiedzialnoscia" : """
sp. z o.o.""",

"cywilne" : """1. «niemający związku
z wojskiem»2. «odnoszący się do strony
 prawnej stosunków osobistych,
 rodzinnych i majątkowych obywateli»""",

"jawne" : """1. «dokonywany lub
odbywający się w sposób dla wszystkich
 widoczny, wiadomy»2. «oczywisty»""",

"partnerskie" : """«oparty na
partnerstwie»""",

"komandytowe" : """«spółka osobowa,
 w której przynajmniej jeden wspólnik
  odpowiada za zobowiązania spółki do
   wysokości sumy ustalonej w
    umowie»""",

"akcyjne" : """kapitał akcyjny
«wymieniona w statucie spółki suma
 pieniężna wpłacona przez
 akcjonariuszy»""",
}





Listazawodow2 = {
"IT" : """Administrator, Grafik,
Konsultant ds. Wdrożeń, Programista,
 Programista baz danych, Projektant
 IT""",

"Administracja" : """Administrator
danych osobowych, Analityk systemów
,Asystentka zarządu ,Dyrektor
ds.Administracyjnych, Pracownik biurowy
,Programista PLC ,Specjalista
ds. ofertowania""",

"Prawo" : """Adwokat, Kurator sądowy,
 Notariusz, Prawnik, Radca prawny""",

"Usługi" : """Agenta nieruchomości,
Copywriter, Dietetyk, Fakturzystka,
 Key account manager, Kierownik
 kontraktu, Recepcjonistka,
 Rzeczoznawca, Specjalista ds.
 PR, Specjalista ds. reklamacji,
  Specjalista ds. transportu,
  Specjalista ds. windykacji,
  Spedytor, Tester aplikacji,
  Tłumacz, Webmaster""",

"Administracja-Państwowa" : """
Agent celny, Urzędnik państwowy""",

"Finanse" : """Analityk rynku,
Doradca finansowy, Doradca podatkowy,
 Dyrektor ds. Finansowych, Ekonomista,
  Księgowa, Specjalista ds. kadr i płac
  """,

"Budownictwo" : """Architekt budownictwa
,Architekt wnętrz / krajobrazu, Geodeta,
  Inżynier Budowy, Koordynator robót
  budowlanych, Kosztorysant, Projektant
   konstrukcji budowlanych""",

"Produkcja" : """Automatyk, Dyrektor ds
. Produkcji, Dyrektor ds. Rozwoju,
 Inżynier ds. Wdrażania Produkcji,
  Kierownik Magazynu, Konstruktor,
  Pełnomocnik ds. Jakości, Projektant
   wzornictwa, Specjalista ds. badań
   i rozwoju, Specjalista ds.
   planowania produkcji, Technolog""",

"Sprzedaż" : """Doradca
techniczno-handlowy, Dyrektor
ds. Sprzedaży, Handlowiec, Kierownik
 punktu sprzedaży, Koordynator
 sprzedaży, Product Manager,
 Przedstawiciel handlowy, Przedstawiciel
 medyczny, Specjalista ds
   . zakupów, Telemarketer""",

"Inne" : """Doradca zawodowy, Dyrektor
ds. Personalnych, Inżynier utrzymania
 ruchu, Office Manager, Pracownik
 socjalny, Project Manager, Specjalista
  ds. BHP, Specjalista ds. dostaw,
   Specjalista ds. funduszy unijnych,
    Specjalista ds. obsługi klienta,
     Specjalista ds. pozycjonowania,
     Specjalista ds. rekrutacji""",

"Logistyka" : """Dyrektor ds.
 Logistyki""",

"Marketing" : """Dyrektor ds.
 Marketingu, Specjalista ds. marketingu
 """,

"Media" : """Dziennikarz,
Prezenter""",

"Opieka Medyczna" : """
Farmaceuta, Lekarz""",

"Badania/Rozwój" : """Laborant,
 Specjalista ds. inwestycji""",

"Nauka" : """Lektor, Nauczyciel,
Pedagog, Trener""",

"Turystyka" : """Pilot wycieczek,
 Specjalista ds. turystyki""",

 }






rokAdministracji = {
"AKAD1" : "AKAD.1.1.1.2018",
"AKAD1" : "AKAD.1.1.1.2018",
"AKAD2" : "AKAD.2.1.0.2018",
"AKAD3" : "AKAD.3.1.0.2018",
"AKAD4" : "AKAD.4.1.0.2018",
"AKAD5" : "AKAD.5.1.1.2018",
"AKAD6" : "AKAD.6.1.0.2019",
"AKAD7" : "AKAD.7.1.1.2019",
"AKAD8" : "AKAD.8.1.1.2019",
"AKAD9" : "AKAD.9.1.1.2019",
"AKAD10" : "AKAD.10.1.0.2019",
"AKAD11" : "AKAD.11.1.0.2019",
"AKAD12" : "AKAD.12.1.0.2019"
}







pierwszyrokAdministracji = {
"AKAD.1.1.1.2018" : "Logika Prawnicza",
"AKAD.2.1.0.2018" : "Nauka o Adminitracji",
"AKAD.3.1.0.2018" : "Wstęp do Filozofii",
"AKAD.4.1.0.2018" : "Historia Administracji",
"AKAD.5.1.1.2018" : "Konstytucyjny sytstem organówPaństwowych",
"AKAD.6.1.0.2019" : "Prawoznastwo",
"AKAD.7.1.1.2019" : "Ustrój Samorządu Terytorialnego",
"AKAD.8.1.1.2019" : "Prawo Cywilne z umowami w Administracji",
"AKAD.9.1.1.2019" : "Postępowanie egzekucyjne w Adminitsacji",
"AKAD.10.1.0.2019" : "Podstawy komunikacji społeczenej",
"AKAD.11.1.0.2019" : "Angielski",
"AKAD.12.1.0.2019" : "Bezpieczeństwo i higiena pracy",

}

pierwszalitera = {
"analogia":
"""analogia\n\ \n\ [gr., ‘podobieństwo’]
,prawo ustalenie konsekwencji\n\
prawnych faktu nieuregulowanego przez
 prawo (luka w prawie) na podstawie
normy ustalającej konsekwencje prawne
faktów podobnych pod „istotnymi
względami”(a. legis) albo na podstawie
 ogólnych zasad lub „wartości”
 przypisywanych prawu obowiązującemu
(a. iuris);ustawodawca może ograniczyć
 lub zakazać stosowania analogii,
np. w wielu państwach nie dopuszcza
 się analogii w prawie karnym.""",

"autonomia":
    """autonomia\n\ \n\
    [gr., ‘samorząd’], filoz., socjol.,
     teol. Autonomia to niezawisłość \n\
woli lub sumienia wykluczająca zależność
 od determinującego wpływu
 oddziałujących „z zewnątrz”
 (zatem heteronomicznych) czynników
  empirycznych, mających źródło w
  różnie ujmowanym prawodawstwie
 Bożym (teonomia) albo pochodzących od
 jakiegokolwiek autorytetu lub władcy
 (np. polityczna).  W rozumieniu
 mocniejszym autonomia oznacza
  możliwość ustanawiania przez podmiot
   moralny własnych reguł postępowania,
przeciwstawianych zarówno empirycznej
 heteronomii, jak i teonomii; jest
 traktowana jako centralna kategoria
 uzasadniająca próby budowania
  moralności bez etyki przez osoby
   odpowiedzialne, bo korzystające z
    autonomii (jak w koncepcjach
    „moralności ponowoczesnej”,
    np. u Z. Baumana). W ujęciu
    słabszym autonomia jest kojarzona
     nie tyle z wolą, co z sumieniem
   (lub rozumem praktycznym) podmiotu
    moralnego, który może samodzielnie
     ustalać reguły postępowania albo
     na zasadzie wolności, albo przez
      uzgodnienie przyrodzonych
      skłonności i niesprzecznych  z
       nimi obowiązków, odkrywanych
       raczej niż konstytuowanych przez
        rozum praktyczny.""",

"administracja" : """administracja \n\ \n\
1. «zarządzanie czymś»
2. «zespół zarządzający czymś»
3. «urzędy i organy państwowe lub
samorządowe w zakresie władzy
wykonawczej»
4. «rząd, zwłaszcza amerykański»""",
"akt" : """akt prawny, prawodawczy,
normatywny\n\ \n\ «akt organu państwa
 ustanawiający normy ogólne, np.
 ustawa, dekret, rozporządzenie»""",

"aparat" : """aparat\n\ \n\
1. «urządzenie spełniające określone
 zadania»
2. med. «urządzenie korygujące
niektóre wady»
3. «zespół narządów człowieka,
zwierzęcia lub rośliny spełniających
wspólnie pewne funkcje w organizmie»
4. «zespół instytucji, urzędów lub osób
 zajmujących się określoną dziedziną
  życia publicznego»
5. «zespół metod i środków służących
do osiągnięcia określonego celu»
6. pot. «o kimś, kto śmieszy lub
szokuje swoim zachowaniem»""",



"apelacja" : """apelacja \n\ \n\
«odwołanie się od wyroku do sądu
wyższej instancji»
• apelacyjny • apelant
sąd apelacyjny «sąd wyższej instancji,
 do którego kierowane są sprawy do
 ponownego rozpatrzenia»""",


"akta stanu cywilnego" : """akta stanu
cywilnego\n\ \n\ «akta, księgi, w
których wpisuje się dane dotyczące
narodzin, zawarcia związków małżeńskich
 i zgonów»""",

"adopcja" : """adopcja \n\ \n\
1. «akt prawny polegający na uznaniu
cudzego dziecka za własne»
2. «przyjęcie obcego prawa za
obowiązujące prawo krajowe»
• adopcyjny""",


"azyl" : """azyl \n\ \n\
1. «schronienie udzielane przez jakieś
 państwo cudzoziemcowi ściganemu lub
 prześladowanemu we własnym kraju z
 powodów politycznych, rasowych itp.»
2. «zaciszne schronienie, bezpieczne
 miejsce»
3. «w starożytności i w średniowieczu:
 schronienie w miejscach kultu
 religijnego, zapewniające osobom
 ściganym bezpieczeństwo osobiste»
• azylowy
azyl dyplomatyczny «schronienie
udzielone na terenie placówki
dyplomatycznej»""",


"akademia" : """akademia \n\ \n\
1. «wyższa uczelnia»
2. «instytucja skupiająca wybitnych
 uczonych lub artystów»
3. «oficjalna uroczystość
 z okazji jakiegoś święta»
• akademijny""",












"axis mundi" : """   axis mundi\n\ \n\ «symboliczne wyobrażenie kosmosu, przedstawiane jako drabina, słup, góra, krzyż albo drzewo kosmiczne»""",


"absolut" : """ absolut \n\ \n\ «byt samoistny, nieograniczony, wieczny, doskonały»""",


"antropologia" : """  antropologia\n\ \n\  «nauka o człowieku, jego pochodzeniu, rozwoju i zróżnicowaniu rasowym»
• antropologiczny • antropolog • antropolożka
antropologia filozoficzna «dziedzina filozofii zajmująca się istotą i naturą człowieka»
antropologia kultury, kulturowa zob. etnologia w zn. 1.""",



"Arystoteles" : """ Arystoteles\n\ \n\ , Aristotélēs, ur. 384 p.n.e., Stagira (Tracja), zm. 322 p.n.e., Chalkis na wyspie Eubei,
filozof grecki, najwszechstronniejszy myśliciel i uczony starożytności.
latarnia Arystotelesa,
stożkowaty, 5-promienny aparat żujący jeżowców.""",


"altruizm" : """  altruizm \n\ \n\  «kierowanie się w swym postępowaniu dobrem innych, gotowość do poświęceń»
• altruistyczny • altruistycznie • altruista • altruistka""",

"antysemityzm" : """  antysemityzm \n\ \n\ «wrogość wobec Żydów jako grupy wyznaniowej lub etnicznej; też: teoria uzasadniająca taką postawę»
• antysemicki • antysemita • antysemitka""",




"arbitraż" : """  arbitraż
1. «rozstrzyganie sporu przez arbitrów»
2. «kupno i sprzedaż walut, papierów wartościowych, akcji itp. na różnych rynkach w celu osiągnięcia zysku przez wykorzystanie różnicy kursów lub oprocentowania; też: inwestycja polegająca na zawarciu dwóch przeciwstawnych transakcji»

• arbitrażowy • arbitrażować""",


"asesor" : """  asesor
1. «urzędnik sądu, prokuratury lub notariatu, który odbył wymaganą aplikację, zdał odpowiednie egzaminy, lecz nie uzyskał jeszcze nominacji»
2. «w dawnej Polsce: urzędnik towarzyszący sędziemu lub marszałkowi sejmiku; też: sędzia sądu nadwornego, sejmikowego lub marszałkowskiego»
3. «w starożytnym Rzymie: członek kolegium doradczego przy urzędnikach mających władzę sądowniczą»

• asesorsk""",


"artykuły henrykowskie" : """  artykuły henrykowskie
ustawa określająca podstawowe zasady ustroju Rzeczypospolitej szlacheckiej, ułożona w czasie bezkrólewia 1573;""",






"administracja" : """  administracja
[łac.],
zawiadywanie, zarządzanie, także zespół zarządzający (kierujący) czymś.
Polska. Bezpieczeństwo i porządek publiczny""",





}

drugalitera = {"błąd formalny" :
"""błąd formalny,\n\ \n\ łac. non
sequitur, log. błąd wnioskowania,
polegający na tym, że dany wniosek nie
wynika logicznie z przesłanek, z jakich
 się go wywodzi.""",

"błąd meterialny" : """błąd materialny,
\n\ \n\ log. błąd we wnioskowaniu;
powstaje wówczas, gdy przynajmniej
jedna z przesłanek jest fałszywa
(co może być powodem fałszywości
 wniosku).""",

"budżet" : """"budżet \n\ \n\
«zestawienie dochodów i wydatków
 gospodarstwa domowego, przedsiębiorstwa
 , państwa itd. przewidzianych na
 przyszły okres; też: zasoby pieniężne
 gospodarstwa domowego, przedsiębiorstwa
 , państwa»
• budżetowy • budżetować""",




"błąd rzeczowy" : """błąd rzeczowy
«błąd dotyczący treści, istoty czegoś»
""",


"byt" : """ byt
1. «całokształt życia»
2. «warunki materialne»
3. «wszystko to, co jest, co istnieje w jakikolwiek sposób»

• bytowy • bytowo
byt absolutny zob. absolut.
walka o byt «w Darwinowskiej teorii ewolucji: współzawodnictwo o warunki bytowe między osobnikami danej populacji lub między populacjami różnych gatunków»
""",




"biskupstwo" : """ biskupstwo
1. «godność i urząd biskupa»
2. zob. diecezja w zn. 1.""",


"bitwa" : """  bitwa
1. «starcie sił zbrojnych stron prowadzących wojnę»
2. «starcie przeciwnych sobie idei, interesów lub osób»
3. «awantura połączona z biciem się»

• bitewny""",

"biblioteka" : """  biblioteka
[gr.],
instytucja, która pełni określone funkcje społeczne (badawcze, edukacyjne, kulturalne, rekreacyjne) przez planowe gromadzenie, opracowanie i udostępnianie zbiorów oraz informowanie o nich; potocznie także pomieszczenie dla książek (budynek, lokal, mebel) i księgozbiór
""",

"bulla" : """  bulla
1. «urzędowy dokument papieski»
2. «okrągła, metalowa pieczęć przytwierdzana dawniej do tego dokumentu; też: dokument opatrzony tą pieczęcią»
3. «w starożytnym Rzymie: medalion ze złota lub skóry z amuletem»
""",



             }

trzecialitera= {




"cudzoziemiec" : """cudzoziemiec \n\ \n\
«obywatel obcego państwa»
• cudzoziemski • cudzoziemka""",



"czynność prawna" : """czynność prawna

 \n\ \n\ «oświadczenie woli w celu
 wywołania skutków prawnych»""",


"czynnik" : """czynnik \n\ \n\
1. «jedna z przyczyn wywołujących
skutek»
2. «każda z liczb, które mnożymy przez
 siebie»""",



"cywilny" : """cywilny
1. «niemający związku z wojskiem»
2. «odnoszący się do strony prawnej
stosunków osobistych, rodzinnych i
majątkowych obywateli»

• cywilnie""",



"cześnik" : """ cześnik«dawny urzędnik dworski usługujący królowi przy stole; później urząd tylko tytularny»

""",
"cesarstwo" : """ cesarstwo
1. «państwo rządzone przez cesarza»
2. «forma rządu monarchicznego z cesarzem na czele»
3. «cesarz z małżonką»
4. «władza cesarza»

• cesarski
styl cesarstwa zob. empire w zn. 1.""",



"Collegium" : """ Nobilium Collegium Nobilium
internatowa szkoła średnia w Warszawie, prowadzona przez pijarów, założona 1740 przez S. Konarskiego;
przeznaczona dla synów magnatów i bogatej szlachty, miała ich wychowywać, jako przyszłą elitę społeczeństwa, w poczuciu obywatelskiej odpowiedzialności za losy kraju; nowatorstwem programowym i wychowawczym wyróżniała się spośród innych ówczesnych szkół; nauka, podzielona na 5 klas, trwała 8 lat; program gramatyczno-retoryczny realizowano przy ograniczeniu języka łacińskiego na rzecz języków nowożytnych (francuskiego, niemieckiego, włoskiego) oraz języka polskiego; w znacznie szerszym zakresie niż w innych szkołach uczono historii (Polski i powszechnej), prawa polskiego i międzynarodowego, a także geografii, matematyki, fizyki; w nauczaniu filozofii uwzględniano poglądy autorów nowożytnych; szczególną rolę wychowawczą odgrywały retoryka (tematy ćwiczeń obejmowały aktualne problemy społeczne i polityczne) oraz teatr szkolny; dla absolwentów utworzono dodatkowe kursy matematyki i architektury oraz prawa; staranny dobór nauczycieli umożliwiał wprowadzanie nowych metod nauczania i wychowania; specjalnie zaprojektowany, po raz pierwszy uwzględniający szerzej zasady higieny i wygody, budynek szkolny zapewniał doskonałe warunki nauki. Collegium Nobilium zapoczątkowało reformę szkół pijarskich; jego program wychowawczy stał się wzorem dla innych szkół zakonnych, nawiązała do niego również Komisja Edukacji Narodowej; okres największego rozkwitu przeżywało 1745–95; wykształciło wielu wybitnych działaczy polskich oświecenia, polityków i reformatorów (m.in. I. i S.K. Potoccy); istniało do 1832.
""",
"chrzest" : """ chrzest
1. «sakrament, którego celem jest zmazanie grzechu pierworodnego przez symboliczne polanie wodą lub zanurzenie w wodzie; też: związany z nim obrządek nadania imienia oraz przyjęcia chrzczonego do wspólnoty chrześcijańskiej»
2. «uroczystość oddania jakiegoś obiektu do użytku związana z nadaniem mu imienia»
3. «uczestniczenie po raz pierwszy w jakiejś akcji»

• chrzestny
""",


"Chmielnicki Bohdan Zenobi" : """ Chmielnicki Bohdan Zenobi
, ur. 27 XII 1595, Czehryń(?) k. Kijowa, zm. 6 VIII 1657, Subotów,
hetman kozacki, przywódca powstania 1648–54.
""",

}



czwartalitera = {
    "dedukcja" : """dedukcja \n\ \n\
    «metoda rozumowania polegająca
 na wyprowadzaniu logicznych wniosków z
 założeń uznanych za prawdziwe» """,
"dowód" : """dowód \n\ \n\ 1 .
«okoliczność lub rzecz dowodząca czegoś,
świadcząca o czymś» 2. «dokument
urzędowy stwierdzający coś» 3. log.
 «skończony ciąg zdań uzasadniający
 prawdziwość danego twierdzenia» •
  dowodowy dowód nie wpros  dowód
  pośredni, dowód apagogiczny
  «dowód polegający na wykazaniu,
  że zaprzeczenie tezy prowadzi
  do wniosku sprzecznego z założeniem
   bądź też z jakimś twierdzeniem

  prawdziwym» dowód ontologiczny «jeden
  ze średniowiecznych argumentów
  na istnienie Boga, głoszący, że w
  pojęciu istoty doskonałej tkwi
  konieczność jej istnienia i że zatem
   samo pojęcie Boga jest dowodem,
   że Bóg istnieje»""",
"definicja" : """definicja nominalna
 \n\ \n\ , log. wyjaśnienie znaczenia

wyrazu przez podanie wyrazów z nim
 równoznacznych. definicja normalna,
log. rodzaj definicji, w której, w
przeciwieństwie do definicji
aksjomatycznej, występuje różnica
między członem definiowanym i
definiującym, a w przeciwieństwie
do definicji cząstkowej, zakresy tych
   członów są identyczne; np.
   definicja klasyczna.""",


"dysjunkcja" : """dysjunkcja \n\ \n\
[łac. disiunctio ‘rozdzielenie’,
‘niezgodność’], ekol. przerwa w zasięgu
 występowania gatunku lub grupy
gatunków, której organizmy tych
taksonów nie mogą przebyć w naturalny
 sposób;""",



"dział" : """dział \n\ \n\
1. «dziedzina nauki, kultury, gospodarki
 itp.»
2. «część czasopisma lub wystawy
poświęcona określonym zagadnieniom»
3. «część jakiejś instytucji»
4. «podział, zwłaszcza majątku;
też: część przypadająca z podziału»""",


"decyzja" : """decyzja \n\ \n\
«postanowienie będące wynikiem dokonania wyboru»
• decyzyjny""",



"Dieta" : """Dieta \n\ \n\
dieta I «system odżywiania się
polegający na dostosowaniu ilości i
rodzaju pokarmu do potrzeb organizmu;
też: w ogóle sposób odżywiania się»
• dietka
dieta II
1. «suma przeznaczona na koszty
utrzymania pracownika w podróży
służbowej»
2. «wynagrodzenie dzienne z tytułu
 pełnienia szczególnych obowiązków
 lub funkcji, np. posła»""",



"demokratyzacja" : """demokratyzacja
 \n\ \n\ «proces przekształcania systemu
  politycznego, prawa, życia społecznego
   itp. w duchu zasad demokratycznych»
• demokratyzacyjny • demokratyzować
• demokratyzować się""",




"dyplomacja" : """dyplomacja \n\ \n\
1. «działalność przedstawicieli danego
państwa reprezentujących jego interesy
za granicą; też: instytucje, urzędy oraz
 ich pracownicy zajmujący się taką
 działalnością»
2. «umiejętność zachowania się w trudnej
 sytuacji tak, aby nikogo nie urazić i
 osiągnąć zamierzony cel»""",


"dokument" : """dokument \n\ \n\
1. «pismo urzędowe»
2. «dowód stwierdzający czyjąś
tożsamość»
3. «materiał w postaci tekstu,
fotografii lub jakikolwiek przedmiot,
 mający wartość dowodową lub
 informacyjną»
4. «plik komputerowy zawierający
informacje zapisane w odpowiednim
formacie»
5. środ. «film dokumentalny»

dokument holograficzny zob.
holograf""",








"decentralizacja" : """decentralizacja
 «przeniesienie części uprawnień władzy
  centralnej na lokalne organy władzy»
• decentralizacyjny • decentralizować""",


"dziedzictwo" : """dziedzictwo
1. «majątek przejęty jako spadek»
2. «dobra kultury, nauki i sztuki
pozostawione przez poprzednie pokolenia»
3. «dziedziczenie lub prawo
dziedziczenia czegoś»""",









"dualizm" : """ dualizm\n\ \n\
1. «dwoista natura zjawisk; też: zjawisko mające taką naturę»
2. «pogląd zakładający istnienie w świecie par przeciwstawnych pierwiastków lub sił, np. ducha i materii, Boga i szatana»
3. «współistnienie na zasadzie równorzędności dwóch państw połączonych unią lub dwóch organów administracji w okręgu»

• dualistyczny • dualista""",


"dusza " : """ dusza\n\ \n\
1. «całokształt dyspozycji psychicznych, uczuciowych i intelektualnych człowieka składających się na jego osobowość»
2. «w religii i filozofii: niematerialny i nieśmiertelny pierwiastek w człowieku, ożywiający ciało i opuszczający je w chwili śmierci»
3. «dobry, poczciwy człowiek»
4. «człowiek lub grupa ludzi będąca motorem jakiegoś przedsięwzięcia»
5. «chłop pańszczyźniany»
6. «drewniany klocek we wnętrzu instrumentów smyczkowych podpierający podstawkę, przez którą przeciągnięte są napięte struny»
7. «sztabka żelaza wkładana po rozżarzeniu do żelazka dawnego typu, powodująca jego nagrzewanie się»
8. euf. «dupa»""",



"determinizm " : """ determinizm\n\ \n\
1. «ścisła zależność zdarzeń, zjawisk lub działań od określonych warunków»
2. «koncepcja filozoficzna uznająca zasadę przyczynowego uwarunkowania wszystkich zjawisk»

• deterministyczny • determinista""",




"dynastia" : """ dynastia  \n\ \n\
1. «ród panujący, w którym władza przechodzi dziedzicznie z ojca na syna»
2. «osobistości ze świata polityki lub biznesu będące członkami jednej rodziny»

• dynastyczny • dynastycznie""",


"dostojnik" : """ dostojnik «człowiek piastujący wysoki urząd»""",

"denar" : """ denar
1. «starorzymska lub średniowieczna moneta srebrna»
2. «jednostka monetarna Macedonii»

• denarowy""",


"dwór" : """ dwór
otoczenie władcy i jego rodziny, dostojników świeckich i duchownych składające się z urzędników, domowników (łac. familiares), służby; ośrodek władzy i kultury będący nieformalną instytucją.
""",

"dualizm" : """ dualizm
[łac. dualis ‘dotyczący dwóch’, ‘podwójny’],
filoz. pogląd oparty na przyjęciu istnienia 2 niesprowadzalnych do siebie czynników;
dualizm
[łac. dualis ‘podwójny’],
prawo unia 2 państw na zasadzie równorzędności, np. monarchia austro-węgierska 1867–1918.
dualizm
[łac. dualis ‘podwójny’],
organizacja administracji terytorialnej;
""",

"dozór" : """  dozór
w pol. prawie karnym forma zwiększenia oddziaływania wychowawczego i kontroli zachowania się sprawcy przestępstwa, wobec którego zastosowano karę ograniczenia wolności, probacyjne środki karne (warunkowe umorzenie postępowania karnego, warunkowe zawieszenie wykonania kary, warunkowe zwolnienie) lub leczn. środki zabezpieczające.
dozór policyjny,
poddanie osób lub rzeczy szczególnej kontroli organów policyjnych.
""",


"departament" : """  departament
1. «jednostka organizacyjna ministerstwa lub innej instytucji centralnej»
2. «w USA: ministerstwo»
3. «jednostka podziału administracyjnego w niektórych państwach»

• departamentowy, departamentalny
departament stanu «ministerstwo spraw zagranicznych»
Rozbior
""",

"detronizacja" : """ detronizacja
1. «pozbawienie panującego władzy monarszej»
2. «pozbawienie kogoś lub czegoś najwyższej pozycji»

• detronizacyjny • detronizować
""",


"dyplomacja" : """  dyplomacja
1. «działalność przedstawicieli danego państwa reprezentujących jego interesy za granicą; też: instytucje, urzędy oraz ich pracownicy zajmujący się taką działalnością»
2. «umiejętność zachowania się w trudnej sytuacji tak, aby nikogo nie urazić i osiągnąć zamierzony cel»
""",

"deputat" : """
deputat I
1. «członek deputacji»
2. «członek trybunału w dawnej Polsce»

• deputacki
deputat II «część wynagrodzenia za pracę wypłacana w naturze»
• deputatowy
""",



"dwuizbowość" : """ dwuizbowość
forma organizacji organu przedstawicielskiego (zwłaszcza parlamentu) polegająca na istnieniu w jego strukturze 2 części (izb), powoływanych w odrębny sposób i współdziałających w uchwalaniu aktów prawnych;

""",

"doba" : """ doba
1. «okres obrotu Ziemi dookoła własnej osi dzielony na 24 godziny»
2. «okres wyróżniający się czymś ważnym»

• dobowy
doba gwiazdowa «czas między dwoma górowaniami punktu równonocy wiosennej»
""",





"deputacja" : """  deputacja
[łac.],
daw. grupa przedstawicieli wyznaczonych do wykonania jakiejś określonej czynności, zadania; komisja.
Deputacja Polska,
organizacja emigr. powołana z inicjatywy J. Wybickiego 22 VIII 1795 w Paryżu jako reprezentacja nar., stawiająca sobie za cel odzyskanie niepodległości z pomocą Francji;
deputacja galicyjska,
w okresie Wiosny Ludów delegacja przedstawicieli społeczeństwa Galicji do Wiednia z adresem do cesarza, zawierającym postulaty swobód narodowych i autonomii.
deputacja poznańska,
delegacja wysłana w okresie Wiosny Ludów przez Komisazrzy Narodowych w Poznaniu do króla pruskiego z postulatem niepodległości dla zaboru pruskiego.
""",



"doświadczenie_religijne" : """ doświadczenie_religijne
stan psychiczny wynikający z doświadczenia obecności świętości (sacrum).
""",


             }




piątalitera = {



"egzekutywa" : """egzekutywa
1. «organ wykonawczy w niektórych
partiach politycznych i organizacjach
 społecznych; też: zebranie takiego
  organu»
2. «organy wykonawcze podległe organom
 przedstawicielskim»
3. «zdolność wykonania aktu prawnego»

ewidencja ludności «ustalanie i
aktualizowanie danych o miejscu pobytu
 osób, o narodzinach, zgonach, zmianach
  stanu cywilnego»""",












"egzystencjalizm" : """ egzystencjalizm «kierunek filozoficzny oraz prąd literacki podkreślający znaczenie człowieka jako jednostki wolnej»
• egzystencjalistyczny • egzystencjalistycznie • egzystencjalista• egzystencjalistka""",



"estetyka" : """ estetyka
1. «ładny, gustowny wygląd czegoś»
2. «poczucie piękna»
3. «dyscyplina filozoficzna zajmująca się nauką o pięknie»
4. «ogólna teoria sztuki badająca treść i formy dzieł artystycznych»

• estetyczny • estetycznie • estetyczność • estetyk""",




 "egoista" : """ egoista «człowiek przedkładający własny interes nad dobro innych»
• egoistyczny • egoistycznie • egoistka • egoizm""",



"Edelman Marek" : """  Edelman Marek, ur. 31 XII 1922, Warszawa, zm. 2 X 2009, tamże,
lekarz, działacz społeczny;""",


"etyka" : """  etyka
1. «ogół zasad i norm postępowania przyjętych w danej epoce i w danym środowisku»
2. «nauka o moralności»

• etyczny • etycznie • etyczność • etyk
etyka biblijna «zawarty w Biblii zespół norm moralnych i ich uzasadnień, będący podstawą etyki chrześcijańskiej»
etyka lekarska «zespół norm moralnych dotyczących obowiązków i powinności lekarza w jego postępowaniu z chorymi»""",


"ewolucja" : """  ewolucja
1. «proces zachodzący w przyrodzie na przestrzeni wielu pokoleń, polegający na zmianach budowy organizmów i powstawaniu nowych»
2. «proces przeobrażeń, przechodzenia do stanów bardziej złożonych»
3. «proces stopniowego rozwoju społeczeństwa od form prostszych do bardziej doskonałych»
4. «trudna figura gimnastyczna, akrobatyczna lub taneczna»

• ewolucyjny • ewolucyjnie • ewolucyjność • ewoluować
ewolucja emergentna «według teorii emergentyzmu: nagłe powstawanie nowych, lepiej rozwiniętych systemów biologicznych»
ewolucja filetyczna zob. anageneza.
""",


"ekspansja" : """ ekspansja
1. «rozprzestrzenianie się na jakimś obszarze»
2. «zajmowanie przez państwo nowych terytoriów, zdobywanie rynków zbytu»
3. «zwiększanie się objętości substancji podczas przemian termodynamicznych w urządzeniach technicznych»
4. «przekształcanie sygnału telekomunikacyjnego w taki sposób, aby wzmocnienie sygnałów o większej amplitudzie było większe»

• ekspansyjny • ekspandować
""",



"elekcja" : """ elekcja
[łac. electio ‘wybór’, ‘selekcja’],
powoływanie dostojników świeckich, duchownych i monarchów w drodze obioru.
""",

"etyka" : """ etyka
[gr. tá ēthiká ‘traktat o obyczajach’ < ḗthos ‘obyczaj’, ‘charakter’],
termin użyty w IV w. p.n.e. przez Arystotelesa w tytule dzieła Etyka nikomachejska na oznaczenie opisowo-krytycznego studium tego, co dotyczy etosu jako ludzkiego charakteru, obyczaju, tj. utrwalonego sposobu zachowania się w środowisku życia, zamieszkania;
„Etyka”,
czasopismo filoz. (rocznik), zał. 1966, poświęcone szeroko rozumianej problematyce etycznej;
etyka biblijna,
zawarty w Biblii wykład moralności i zespół norm moralnych z ich uzasadnieniami, będący podstawą etyki chrześcijańskiej;
etyka świecka,
etyka, której normy moralne są niezależne od wskazań jakiejkolwiek religii (np. etyka oświecenia, etyka marksistowska)
etyka ekologiczna, ekoetyka, etyka środowiskowa,
nurt etyki, której gł. ideą jest związek człowieka z otoczeniem, utrzymujący naturalną równowagę i harmonię;
etyka formalna,
etyka normatywna, w której istota czynu etycznego polega na spełnianiu obowiązku, normy, a nie wartości moralnej;
etyka heteronomiczna,
etyka, wg której powinności człowieka są determinowane systemem wartości i normami danymi przez Boga;
etyka niezależna,
etyka normatywna, która postulowanych przez siebie zasad nie wyprowadza ani z teorii metafizycznych, ani z religii, lecz opiera się na tzw. elementarnych normach moralnych;
etyka przetrwania,
ekon. zbiór zasad postępowania, które wynikają z przekonania, że przyszłość świata nie jest zdeterminowana katastroficzną wizją samozagłady nuklearnej.
etyka zawodowa,
zespół norm wyznaczających określone obowiązki moralne związane z wykonywanym zawodem i społecznymi stosunkami zawodowymi (np. etyka lekarska, prawnicza).
etyka autonomiczna
[gr. autónomos ‘samorządzący się’, ‘sam sobie prawodawczy’],
koncepcja etyki, wg której ostatecznym prawodawcą i jedynym źródłem moralnego prawa jest suwerenny ludzki rozum;
etyka normatywna,
nauka zajmująca się ustalaniem, co jest moralnie dobre, a co złe, oraz — na podstawie przyjętych ocen i związanych z nimi powinności — wyznaczająca dyrektywy postępowania
etyka ogólna,
w myśli chrześc.: dział etyki zajmujący się filoz. refleksją nad podstawami etyki, wartościami moralnymi, odpowiedzialnością moralną, powinnością, sumieniem itp.;
etyka opisowa,
dyscyplina nauk. zajmująca się badaniem faktów moralnych jako czystych faktów społ.-kulturowych (socjologia i historia moralności), przeżyć (psychologia moralności), faktów językowo-komunik. (semantyka moralności).
etyka sytuacyjna,
filoz. nazwa różnych koncepcji i nurtów w etyce, które łączy rezygnacja z formułowania ogólnych reguł postępowania;
etyka szczegółowa,
w myśli chrześc.: dział etyki zajmujący się praktycznymi wskazaniami dotyczącymi typowych sytuacji jakie spotykają człowieka;
etyka zarządzania,
ekon. ogół norm zachowania, którymi kierują się menedżerowie w swoim działaniu.
życia gospodarczego etyka,
dziedzina etyki zajmująca się moralnymi aspektami sfery produkcji materialnej i związanymi z nimi zagadnieniami polit.;
formalna etyka,
filoz. → etyka formalna.
globalna etyka,
współczesny kierunek refleksji etycznej dotyczący przyszłości rodzaju ludzkiego i strategii rozwoju życia społecznego;
""",


"egzekucja" : """  egzekucja
1. «wykonanie wyroku śmierci»
2. «przymusowe ściągnięcie należności»
3. «wykonanie np. uchwał sejmowych lub innych aktów prawnych»

• egzekucyjny
egzekucja dóbr «odebranie zastawionych lub rozdanych dóbr królewskich»
egzekucja praw «postulaty średniej szlachty wysunięte na początku XVI w., głoszące m.in. konieczność przestrzegania praw przez króla i magnatów»
""",








      }




szustalitera = {


"formalny" : """formalny
1. «odnoszący się do formy, a nie treści
 czegoś»
2. «zgodny z przepisami»
3. pot. «prawdziwy, rzeczywisty»""",

"finanse" : """finanse
1. «pieniądze, majątek»
2. «stosunki ekonomiczne wynikające z
 gromadzenia i wydatkowania zasobów
 pieniężnych»

• finansowy • finansowo
finanse publiczne «gospodarka
 państwa i innych związków publicznych
 i prawnych»""",







"fenomenologia" : """ fenomenologia «kierunek filozoficzny postulujący poznanie empiryczne i ścisły opis zjawisk bezpośrednio danych; też: metoda badawcza w różnych naukach wyrosła z tego kierunku»
• fenomenologiczny • fenomenologicznie • fenomenolog""",



"feudalizm" : """  feudalizm
1. «system społeczno-gospodarczy w średniowiecznej Europie, w którym istniała zależność wasali od seniorów i chłopów od feudałów»
2. «stosunki w jakiejś instytucji lub grupie społecznej polegające na całkowitej zależności osób stojących niżej w hierarchii od tych, które mają władzę»

• feudalny, feudalistyczny • feudalnie
""",


"fachowy" : """ fachowy
1. «związany z jakimś zawodem»
2. «biegły w jakimś zawodzie»
3. «będący wynikiem czyjejś fachowości»

• fachowo • fachowość
""",



"fundusz" : """  fundusz
[łac. fundus ‘podstawa’],
prawo:
Fundusz Pracy,
ogólnokrajowy fundusz przeznaczony na łagodzenie skutków bezrobocia, istniejący w Polsce w różnych okresach,
fundusz inwestycyjny,
ekon. instytucja finansowa, mająca osobowość prawną, której wyłącznym przedmiotem działalności jest lokowanie publicznie zebranych środków pieniężnych w papiery wartościowe i inne prawa majątkowe.
Fundusz Bezrobocia,
instytucja utworzona w Polsce VII 1924 w związku z wprowadzonym obowiązkowym ubezpieczeniem robotników na wypadek braku pracy;
fundusz emerytalny,
środki materialne gromadzone na kontach instytucji ubezpieczeniowych lub przedsiębiorstw w celu zabezpieczenia dożywotniego świadczenia pieniężnego, przysługującego pracownikowi po przepracowaniu określonej liczby lat lub osiągnięciu określonego wieku;
fundusz gminny,
fundusz tworzony w Polsce w gminach, przeznaczony na zaspokojenie potrzeb miejscowych;
Fundusz Obsługi Zadłużenia Zagranicznego (FOZZ),
państwowy fundusz celowy, powołany w Polsce na mocy ustawy z 15 II 1989;
fundusz amortyzacyjny,
wyodrębnione środki pieniężne przeznaczone na odtworzenie zużytych środków trwałych;
Fundusz Aprowizacyjny,
fundusz utworzony w Polsce X 1945 przy Ministerstwie Aprowizacji i Handlu w celu finansowania zakupu żywności na wolnym rynku na potrzeby aprowizacji reglamentowanej, premiowania pracowników i chłopów realizujących świadczenia rzeczowe;
""",

"Firlej_Jan _z_Dąbrowicy" : """ Firlej_Jan _z_Dąbrowicy ur. ok. 1521, zm. 25 IV 1574, Kraków,
syn Piotra, brat Andrzeja i Mikołaja, ojciec Henryka i Mikołaja, marszałek wielki koronny, wojewoda krakowski;
""",

"Familia" : """Familia
nazwa magnackiego stronnictwa polit. Czartoryskich i spokrewnionych z nimi rodzin, które odegrało zasadniczą rolę w dziejach Polski XVIII w.

""",
      }


siudmalitera = {


"geografia regionalna" : """geografia
 regionalna «nauka badająca określone
 obszary pod względem cech i
  środowiska geograficznego»""",



"gospodarka" : """gospodarka
1. «całość mechanizmów i warunków
działania podmiotów gospodarczych
związana z wytwarzaniem i podziałem
 dóbr i usług»
2. «ogół zakładów wytwórczych danego
 kraju lub dana dziedzina wytwórczości»
3. «dysponowanie i zarządzanie czymś»
4. pot. «drobne gospodarstwo chłopskie»

gospodarka centralnie sterowana,
kierowana, gospodarka nakazowa,
nakazowo-rozdzielcza
 «gospodarka narodowa zarządzana przez
 administrację państwową»
ekstensywna gospodarka rolna «gospodarka
rolna charakteryzująca się małym
nakładem pracy i środków przypadających
 na jednostkę powierzchni gruntu»""",


"gród" : """ gród
1. «dawna osada obronna lub warowna siedziba księcia; od XIV w.: siedziba starosty»
2. «miasto»

• grodowy, grodzki
""",

"granica" : """ granica
1. «linia zamykająca lub oddzielająca pewien określony obszar»
2. «linia podziału lub czynniki różnicujące coś»
3. «ograniczony zasięg lub miara czegoś dozwolonego»
4. «kres możliwości fizycznych lub psychicznych człowieka»

• graniczny
górna granica czegoś «poziom, wartość jakiegoś zjawiska lub parametru najwyższe z możliwych»
granica geograficzna «granica jakiegoś zjawiska w terenie»
""",


"gabinet" : """ gabinet
[wł. < fr.],
zwyczajowa nazwa rządu (rady ministrów) w państwach o ustroju parlamentarnym;
gabinet
[wł. < fr.],
arch. pomieszczenie w pałacu (od XVI w.), zwykle bez oddzielnego wyjścia na korytarz, przeznaczone do pracy lub przechowywania zbiorów.
gabinet
[wł. < fr.],
szt. plast. w muzealnictwie nazwa zbiorów specjalnych (np. g. rycin).
gabinet
[wł. < fr.],
szt. ogrod. w sztuce ogrodowej element przestrzenny kompozycji utworzonej przez strzyżone ściany szpalerów (niekiedy wraz z basenami, rzeźbami);
gabinet ministra,
jednostka organizacyjna w ministerstwie
koalicyjny gabinet,
rząd utworzony w wyniku porozumienia między partiami polit. reprezentowanymi w parlamencie;
""",



"Galicja" : """  Galicja
potoczna nazwa ziem dawnej Rzeczypospolitej pod zaborem austriackim 1772–1918;
Ukraińska dywizja SS Galicja
→ Dywizja SS Galicja.
Dywizja SS Galicja, niem. 14. SS Schützen-Division Galizien, ukr. SS Striłećka Dywizija Hałyczyna,
jedna z 17 dywizji Waffen-SS (SS) zwerbowanych spośród ludności nieniem. podczas II wojny światowej.
Komitet Galicji Zachodniej, Komitet Prowincjonalny Galicji Zachodniej,
organ zwierzchni konspiracji „białych” w Galicji Zachodniej;
Rada Prowincjonalna Galicji Zachodniej,
zwierzchni organ konspiracji powstańczej, powołany przez Rząd Nar. VII 1863, w miejsce Komitetu Galicji Zachodniej;
Statut krajowy Królestwa Galicji i Lodomerii z Wielkim Księstwem Krakowskim, Statut dla Galicji,
prowincjonalna konstytucja Galicji 1861–1918, określająca zasady funkcjonowania i kompetencje najwyższych władz autonomicznych (krajowych): Sejmu Krajowego i Wydziału Krajowego, w ramach monarchii austro-węgierskiej.
Komitet Galicji Wschodniej,
organ zwierzchni konspiracji obozu „białych” w Galicji Wschodniej;
Królestwo Galicji i Lodomerii,
oficjalna nazwa → Galicji.
Polska Partia Socjalno-Demokratyczna Galicji i Śląska (PPSD), do 1897 Galicyjska Partia Socjaldemokratyczna, zw. też Socjaldemokratyczną Partią Galicji,
partia socjalistyczna, założona 1892 we Lwowie, działająca w zaborze austriackim;
Wydział Rządu Narodowego w Galicji, zw. Wydziałem Wykonawczym Rządu Narodowego,
w okresie powstania styczniowego 1863–64 kierowniczy organ władz powstańczych, utworzony XI 1863 w Krakowie, stał na czele organizacji cywilnej w Galicji;
Bank Krajowy (dla) Królestwa Galicji i Lodomerii z Wielkim Księstwem Krakowskim,
centralna instytucja kredytowa zaboru austriackiego, założona 1881 we Lwowie; rozpoczął działalność w połowie 1883;
Centralny Wojskowy Tymczasowy Rząd Obydwóch Galicji
→ Rząd Wojskowy Tymczasowy Centralny pod protekcją Najjaśniejszego Cesarza i Króla Jego Mości Napoleona Wielkiego we Lwowie.
Komisja Rządząca dla Galicji, Śląska Cieszyńskiego, Orawy i Spiszu,
pol. organ władzy, utworzony 25 XI 1918 we Lwowie, → Tymczasowy Komitet Rządzący.
Komunistyczna Partia Galicji Wschodniej, Komunistyczna partija Schidnoji Hałyczyny,
1919–23 radykalna partia polit. w Polsce;
powstanie chłopskie w Galicji
→ rabacja galicyjska 1846.
Rząd Krajowy dla Galicji Zachodniej, Landesregierung für West Galizien,
nacz. organ władzy adm., utworzony 1854 w Krakowie przez Austriaków w miejsce działającej od 1848 Komisji Rządowej (Komisji Gubernialnej);
Towarzystwo Kółek Rolniczych w Galicji,
organizacja gospodarczo-oświatowa, utworzona 1882;
Związek Stowarzyszeń Zarobkowych i Gospodarczych dla Galicji i Wielkiego Księstwa Krakowskiego,
centrala pol. spółdzielczości, zał. 1874 we Lwowie w wyniku połączenia spółdzielni kredytowych rzemieślników, kupców i właścicieli ziemskich;
""",



"geneza" : """ geneza
1. «czynniki, które złożyły się na powstanie i rozwój czegoś»
2. «sposób powstawania i rozwoju czegoś»
""",

"germanizacja" : """
germanizacja na ziemiach polskich w XIX w.,
polityka Prus prowadzona w okresie zaborów, zmierzająca do rozpowszechnienia języka niemieckiego (państwowego), ewentualnie niemieckiej świadomości narodowej wśród mieszkańców ziem zajętych w wyniku rozbiorów Polski, a z upływem czasu — do wykorzenienia polskiej świadomości narodowej (wynarodowienia).
""",



      }


osmalitera = {



"hermeneutyka" : """ hermeneutyka
1. «dziedzina filologii obejmująca krytyczne badanie, objaśnianie i interpretację źródeł pisanych»
2. filoz. «podstawowa metoda rozumienia wytworów kultury przez duchowe zbliżenie się do nich»
3. «w fenomenologii: droga docierania człowieka do istoty swej indywidualnej egzystencji i istoty świata przez interpretację i rozumienie»
4. «koncepcja filozoficzno-literaturoznawcza zakładająca, że najważniejszą zasadą jest otwarcie się na dialog»

• hermeneutyczny • hermeneuta""",




"homoseksualizm" : """  homoseksualizm «pociąg seksualny do osób tej samej płci»
• homoseksualny • homoseksualista
homoseksualizm kobiecy zob. lesbijstwo.""",


"hołd" : """ hołd
[czes. < niem.],
łac. homagium,
w społeczeństwie feudalnym ceremonia publicznej przysięgi wierności składana (na Biblię lub relikwie) seniorowi przez wasala, symbolizująca zawiązanie (lub odnowienie) między nimi hierarchicznej więzi społecznej i osobistej.
hołd pruski,
hołd lenny złożony 10 IV 1525 Zygmuntowi I Staremu przez byłego wielkiego mistrza krzyżackiego Albrechta Hohenzollerna na rynku w Krakowie;
""",

"hetman" : """ hetman
[czes. < niem.],
dowódca wojsk. w Polsce i na Litwie od XV w. do 1795;
hetman kozacki,
zwierzchnik Kozaków zaporoskich XVI–XVIII w.;
""",

"Holizm" : """
holistyczna koncepcja przyrody,
koncepcja, która zakłada, że środowisko przyr. stanowi całość hierarchicznie złożoną z powiązanych ze sobą i wzajemnie na siebie oddziałujących mniejszych całości.


historia tradycji, niem. Traditionsgeschichte, krytyka tradycji,
w egzegezie bibl. jedna z nazw badań nad historią powstania tekstu;
""",

      }






dwunastaLitera = {
    "indukcja" : """indukcja \n\ \n\
    [łac. inductio ‘wprowadzenie’],
    log. rozumowanie charakteryzujące
się progresywnością składników i
generalizacją wniosku. W szerszym
znaczeniu — metoda indukcji polegająca
 na dokonywaniu obserwacji i
 eksperymentów, wyprowadzaniu na tej
  podstawie uogólnień oraz formułowaniu
hipotez i ich weryfikacji; tzw. zasada
indukcji jest regułą pozwalającą na
przejście od przypadków zaobserwowanych
 do twierdzeń ogólnych obejmujących
także przypadki niezaobserwowane;
prawomocność zasady indukcji jest
kwestionowana przez niektórych logików
 i metodologów.""",


"inicjatywa" : """inicjatywa
1. «propozycja realizacji jakiegoś
nowego projektu lub pomysłu; też:
działania mające na celu ich realizację»
2. «zdolność do samodzielnych pomysłów»
3. «pierwszeństwo dające przewagę w
czymś»""",



"inicjator" : """inicjator
1. «osoba dająca czemuś początek,
 występująca z pomysłem»
2. «czynnik niezbędny do zapoczątkowania
 niektórych reakcji chemicznych»
• inicjatorski • inicjatorka • inicjować""",



"inicjatywa ustawodawcza" :
    """inicjatywa ustawodawcza
    «prawo wnoszenia projektów ustaw
     do odpowiednich organów
     ustawodawczych»""",








"indywidualizm" : """ indywidualizm
1. «poczucie niezależności i odrębności osobistej oraz dążenie do zachowania własnych poglądów»
2. «pogląd typowy dla kultury intelektualnej romantyzmu, przywiązujący najwyższą wagę moralną do wewnętrznego życia uczuciowego jednostki»
3. «pogląd typowy dla liberalizmu, uznający pierwszeństwo potrzeb wolnych jednostek przed interesami państwa»
4. «wyraz lub wyrażenie będące czyimś indywidualnym tworem»

• indywidualistyczny • indywidualistycznie • indywidualista • indywidualistka""",


"inwazja" : """inwazja
1. «zbrojne wtargnięcie na terytorium obcego państwa»
2. «gwałtowne pojawienie się jakichś zjawisk, trendów itp. oraz ich natarczywe oddziaływanie na świadomość odbiorców»
3. «stan albo proces zarażenia organizmu lub populacji przez pasożyty»""",


"inskrypcja" :"""inskrypcja
1. «napis ryty w materiale trwałym, zwykle na nagrobkach, tablicach pamiątkowych»
2. zob. intabulacja

• inskrypcyjny""",


"inteligencja" :"""inteligencja
[łac. intelligentia ‘zdolność pojmowania’,‘rozum’],
socjol. w 1. połowie XIX w. na Zachodzie nazwa wykształconych, oświeconych, „postępowych” grup społecznych; obecnie termin używany w literaturze naukowej, publicystyce i mowie potocznej w wielu różnych, aczkolwiek pokrewnych znaczeniach na określenie warstwy ludzi wykształconych, zajmujących się zawodowo pracą umysłową; w najszerszym znaczeniu inteligencję utożsamia się z kategorią pracowników umysłowych; w węższym znaczeniu termin ten służył nierzadko jako określenie elit, które w warunkach zacofanych i niedemokratycznych społeczeństw środkowej i wschodniej Europy w XIX w. osiągnęły najwyższy poziom kulturalny, artykułowały potrzeby społeczne i sprawowały swego rodzaju duchowe przywództwo (lub do tego pretendowały).
""",

"Izba" :"""Izba
Izba Edukacji Publicznej, Izba Edukacyjna,
nacz. organ władzy oświat. w Księstwie Warsz., utworzony 1807;
Izba Gmin, House of Commons,
izba niższa bryt. parlamentu;
izba morska,
organ quasi-sądowy w Polsce, powołany gł. do orzekania o przyczynach wypadków mor., zgodnie z konwencją z 1974 o bezpieczeństwie życia na morzu (konwencja SOLAS), uzupełnioną protokołem z 1978 dotyczącym bezpieczeństwa zbiornikowców;
Izba Obrachunkowa,
najwyższy organ kontroli finansowej, ukształtowany w XIX w. w niektórych państwach zachodniej Europy jako organ niezależny od rządu i z reguły podporządkowany parlamentowi, powołany głównie do kontroli wykonania budżetu;
Izba Książki
→ Polska Izba Książki.
Izba Lordów, House of Lords,
izba wyższa bryt. parlamentu;
Izba Panów, Herrenhaus,
izba wyższa parlamentu Prus 1855–1918 oraz Austrii 1861–65 i Austro-Węgier 1867–1918;
izba skarbowa,
w Królestwie Polskim od 1869 Izba Skarbowa była organem państwowym zarządzającym sprawami skarbowymi w obrębie guberni;
izba adwokacka,
organizacja samorządu adwokackiego, → adwokatura.
izba deputowanych,
w niektórych krajach (m.in. w Brazylii, Włoszech) nazwa niższej izby parlamentu, pochodzącej z wyborów powszechnych.
Izba Domów Maklerskich (IDM),
organizacja zrzeszająca większość domów maklerskich w Polsce,
izba dziecka,
placówka wychowawcza działająca przy jednostkach policji, zapewniająca opiekę nieletniemu.
Izba Gwiaździsta, Court of Star Chamber,
hist. ang. specjalny trybunał sądowy;
izba niższa,
prawo → parlament.
Izba Reprezentantów:
Izba Reprezentantów Wolnego Miasta Krakowa,
ustawodawczy i kontrolny organ przedstawicielski, → Zgromadzenie Reprezentantów Wolnego Miasta Krakowa.
""",

"immunitet" :"""immunitet
[łac. immunitas ‘uwolnienie od obciążeń’],
w średniowieczu przywilej monarszy przekazujący właścicielowi ziemskiemu w jego posiadłościach skarbowe i sądowe prerogatywy władzy publicznej.
""",

"insurekcja" :"""insurekcja
[łac.],
powstanie,
zbrojne wystąpienie ludności przeciw istniejącej władzy;
insurekcja
[łac.],
powstanie,
„Insurekcja”,
konspiracyjny miesięcznik wojsk., wyd. I1941–VII 1944 w Warszawie;
insurekcja kościuszkowska
→ powstanie kościuszkowskie 1794.
insurekcja warszawska 1794,
określenie powstania kościuszkowskiego w Warszawie;
insurekcja wileńska 1794,
określenie powstania kościuszkowskiego 1794 w Wilnie (22–23 IV);
""",




"Instytut Pamięci Narodowej" :"""Instytut Pamięci Narodowej
Instytut Pamięci Narodowej –– Komisja Ścigania Zbrodni Przeciwko Narodowi Polskiemu (IPN),
powołany na mocy ustawy z XII 1998 (działa od VI 2000);
""",


"integracja gospodarcza" :"""integracja gospodarcza,
ekon. proces tworzenia i trwania powiązań i współzależności gospodarczej pomiędzy krajami.
""",


}



trzynastalitera = {
"jawny" : """jawny 1. «dokonywany lub
 odbywający się w sposób dla wszystkich
  widoczny, wiadomy»
2. «oczywisty»
• jawnie • jawność
jawność postępowania praw. «prawo strony
 do zaznajomienia się z pełną
 dokumentacją zgromadzoną w toku
  postępowania»""",




"Jednorodne" : """Jednorodne
jednorodny
1. «pochodzący z jednego źródła»
2. «składający się z takich samych
części»
3. «jednakowy»""",









"Jagiellonowie" : """ Jagiellonowie
gałąź Giedyminowiczów, dynastia król. zapoczątkowana przez Władysława II Jagiełłę;
Polska. Historia. Od początków do 1572
""",
            }


czternastaLitera = {
    "kategorie semantyczne" :
        """kategorie semantyczne \n\ \n\
        , kategorie syntaktyczne,
    log. rodzaje wyrażeń językowych,
    wyodrębniane ze względu na ich
    rolę składniową (stąd zw. też
    kategoriami syntaktycznymi) w
    podziale służącym celom log.
    analizy języka;""",
"konwersja" : """konwersja  \n\ \n\
[łac. conversio ‘odwrócenie’], log.
 przekształcenie zdania kategorycznego
  przez zamianę miejsc podmiotu i
  orzeczenia, przy zachowaniu
  twierdzącego lub przeczącego
  charakteru zdania.""",

"kwadrat logiczny" : """kwadrat
logiczny, \n\ \n\ log. w logice
tradycyjnej (Arystoteles) schemat
 graficzny obrazujący stosunki log.,
  jakie zachodzą między zdaniami
  kategorycznymi; logika [gr. logikós
  ‘zgodny z rozumowaniem’] , teoria
  czynności poznawczych, przede
  wszystkim naukotwórczych,""",



"kompetencja" : """kompetencja
1. «zakres uprawnień urzędu lub
urzędnika do zajmowania się określonymi
 sprawami i podejmowania dotyczących
  ich decyzji»
2. «zakres czyjejś wiedzy,
umiejętności i doświadczenia»
3. «zdolność komórek do reagowania na
 określone bodźce»
4. daw. «pensja dożywotnia wypłacana
przez rząd za skonfiskowane dobra»""",


"kolegialny" : """kolegialny
1. «oparty na współpracy grupy osób»
2. «dotyczący kolegium»
• kolegialnie • kolegialność""",

"Kworum" : """Kworum
kworum, quorum [wym. kworum] «liczba
członków jakiegoś zgromadzenia niezbędna
 do prowadzenia obrad, prawomocności
 wyborów lub uchwał»""",


"Kompendium" : """Kompendium
kompendium, compendium [wym. kompendium]
 «dzieło zawierające zbiór lub zarys
  podstawowych wiadomości z jakiejś
  dziedziny wiedzy»
• kompendialny""",


"konstytucja" : """konstytucja
1. «najważniejsza ustawa w państwie,
określająca ogólne zasady jego ustroju»
2. «w dawnej Polsce: uchwała sejmowa»
3. «w starożytnym Rzymie: cesarski akt
 prawny»
4. «dokument kościelny zawierający
postanowienie synodu lub papieża»
5. «zespół podstawowych cech budowy
 ciała, charakterystycznych dla danego
  osobnika»

• konstytucyjny, konstytucjonalny
• konstytucyjnie • konstytucyjność""",



"kompresja budżetu" : """kompresja
 budżetu «zmniejszenie wysokości
 wydatków w stosunku do
 preliminowanych w budżecie»""",


"kultura" : """"kultura
1. «materialna i umysłowa działalność
 społeczeństw oraz jej wytwory»
2. «społeczeństwo rozpatrywane ze
względu na jego dorobek materialny
 i umysłowy»
3. «odpowiednio wysoki poziom rozwoju
 społeczeństwa w jakimś zakresie»
4. «umiejętność obcowania z ludźmi»
5. «sztuczna hodowla komórek, tkanek,
 organów lub całych mikroorganizmów»
6. «rodzaj, gatunek lub odmiana rośliny
 uprawiane na danym terenie w celach
 użytkowych; też: teren uprawy tej
 rośliny i sama uprawa»
7. «struktura gleby uprawnej osiągana
w wyniku zabiegów agrotechnicznych i
racjonalnej gospodarki; też: te zabiegi
 i gospodarka»
• kulturowy • kulturowo
kultura abwilska «kultura starszego
paleolitu w Europie»
kultura aszelska «kultura
paleolityczna»""",


"konsularne stosunki" : """konsularne
stosunki, urzędowe stosunki między
państwami ustanawiane wyłącznie na
podstawie wzajemnej zgody, w celu
realizacji funkcji konsularnych i
utrzymywane za pośrednictwem specjalnych
 organów państw., zw. konsulatami lub
 urzędami konsularnymi, także
 przedstawicielstw dyplomatycznych
 (wydziałów i stanowisk konsularnych).
 """,



"katalog" : """katalog
1. «uporządkowany spis przedmiotów
określonego zbioru»
2. «uporządkowany zbiór plików
komputerowych»

• katalogowy
katalog działowy «katalog rzeczowy
dzielący piśmiennictwo na najogólniejsze
 działy, a w ich obrębie segregujący
 pozycje logicznie, chronologicznie
 lub alfabetycznie»
katalog gwiazd «spis gwiazd z dokładnym
 podaniem ich położenia lub też spis
 gwiazd dobranych według jakiejś cechy
 """,



"kontrola" : """kontrola
1. «sprawdzanie czegoś, zestawianie
stanu faktycznego ze stanem wymaganym»
2. «nadzór nad kimś lub nad czymś»
3. pot. «instytucja lub osoba sprawująca
 nad czymś nadzór»

• kontrolny • kontrolnie
kontrola techniczna «działania mające
 na celu eliminowanie wyrobów,
 materiałów itp. nieodpowiadających
  ustalonym normom»
kontrola zbrojeń «wzajemny nadzór
państw nad tempem, w jakim powiększają
 one swój potencjał militarny»""",

"kultura materialna" : """kultura
materialna «ogół dóbr materialnych
oraz środków i umiejętności
technicznych społeczeństwa w danym
 okresie historycznym»""",






"Kościół" : """ Kościół (ogół wyznawców; organizacja; instytucja) -cioła, -ciele: Kościół katolicki, Kościół prawosławny, Kościoły wschodnie, Kościoły protestanckie, ale: Kościół Rzymskokatolicki a. Kościół Katolicki, Polski Narodowy Kościół Katolicki, Kościół Starokatolicki Mariawitów w RP, Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny, Rosyjski Kościół Prawosławny, Kościół Zielonoświątkowy w RP, Kościół Adwentystów Dnia Siódmego, Kościół Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich
kościół (świątynia) -cioła, -ciele; -cioły, -ciołów: kościół Ojców (a. oo.) Dominikanów, kościół Sióstr (a. ss.) Wizytek, kościół Świętych (a. św. św.) Piotra i Pawła, kościół Świętego (a. św.) Krzyża, kościół Na Skałce, kościół Franciszkanów (pot. nazwa własna obiektu), ale: kościół franciszkanów (określenie opisowe), kościół franciszkański,
""",

"koronacja" : """koronacja
1. «uroczyste przekazanie nowemu monarsze insygniów królewskich»
2. «przyznanie komuś pierwszego miejsca w konkursie piękności, na balu itp. przez włożenie mu korony lub diademu na głowę»

• koronacyjny • koronować
""",

"konfederacja" : """konfederacja
[średniow. łacina confoederatio ‘związek’, ‘przymierze’]:
konfederacja
[średniow. łacina confoederatio ‘związek’, ‘przymierze’],
politol., prawo
konfederacja
[łac.],
związek państw powołany w celu realizacji określonych zamierzeń;
Konfederacja,
państwo utworzone 1861 przez stany Południa USA, → Skonfederowane Stany Ameryki.
konfederacja barska 1768,
zbrojny związek szlachty, zawiązany 29 II 1768 w Barze na Podolu pod przywództwem M.H. Krasińskiego i J. Pułaskiego w obronie niepodległości Rzeczypospolitej,
konfederacja targowicka 1792, Targowica,
spisek magnacki w celu obalenia Konstytucji 3 maja 1791, poparty przez znaczną część szlachty, zawiązany 27 IV 1792 w Petersburgu pod patronatem cesarzowej Katarzyny II, ogłoszony oficjalnie 14 V w Targowicy (Ukraina);
""",

"komisja" : """komisja
1. «zespół osób powołanych do wykonania określonych zadań; też: posiedzenie takiego zespołu»
2. «kolegialny organ najwyższej administracji państwowej»
3. «w dawnej Polsce: ministerstwo»

• komisyjny • komisyjnie • komisyjka
komisja matka
1. «komisja proponująca listę kandydatów w wyborach»
2. «na zjazdach, konferencjach itp.: komisja nadrzędna w stosunku do innych komisji zajmujących się zagadnieniami szczegółowymi»
komisja powypadkowa «komisja powołana do zbadania przyczyn wypadku i do oceny wielkości strat poniesionych przez poszkodowanego»

""",

"korporacje studenckie" : """korporacje studenckie,
stowarzyszenia studentów wyższych uczelni stawiające sobie różnorodne zadania, gł. działalność samopomocową, samokształceniową, polit., organizowanie życia towarzyskiego studentów; odznaczały się swoistą, archaizowaną obyczajowością, ceremoniałami i odznakami.
""",

"Komisja Edukacji Narodowej (KEN)" : """Komisja Edukacji Narodowej (KEN),
pierwsza na ziemiach polskich i w Europie centralnej świecka władza oświatowa, powołana 1773 po rozwiązaniu zakonu jezuitów;
""",

"Kościół katolicki" : """Kościół katolicki,
największa chrześcijańska wspólnota wyznaniowa, głosząca zasady wiary i życia religijnego określane jako katolicyzm, utożsamiająca się w swojej wierze i nazwie z Kościołem powszechnym (gr. katholikos ‘powszechny’) oraz uznająca w sferze doktryny i organizacji kościelnej autorytet papieża, biskupa Rzymu.
""",

"księgi" : """księgi,
anat. trzecia, bezgruczołowa część czterokomorowego żołądkaprzeżuwaczy;
księgi rachunkowe,
ekon. urządzenia księgowe stosowane w jednostkach prowadzących rachunkowość, służące do rejestracji operacji gospodarczych.
księgi sądowe,
księgi zawierające początkowo krótkie rejestry pozwów, świadków, rot przysiąg i kar, z czasem całe protokoły czynności dokonanych przed sądem;
księgi hodowlane,
księgi zwierząt zarodowych, udokumentowane rejestry najbardziej wartościowego materiału zarodowego zwierząt gospodarskich;
Księgi Królewskie,
w Biblii dwuczęściowy utwór historyczny, obejmujący dzieje królestw Judy i Izraela od schyłku rządów Dawida (X w. p.n.e.) do upadku Jerozolimy (586 p.n.e.);
""",


"korektura" : """korektura «usuwanie błędów, nieprawidłowości, zwłaszcza w kodeksie lub ustawie»
""",
"koalicja" : """koalicja
1. «porozumienie zawarte przez partie polityczne lub państwa w celu prowadzenia wspólnej polityki»
2. «partie połączone takim porozumieniem»

• koalicyjny
""",


"kanclerz" : """kanclerz
1. «szef rządu niektórych państw»
2. «w niektórych instytucjach: tytuł urzędnika kierującego pracą kancelarii lub sprawami administracyjno-organizacyjnymi; też: urzędnik, któremu przysługuje ten tytuł»
3. «w dawnej Polsce: wysoki urzędnik kierujący kancelarią królewską, od XV w. pełniący funkcję ministra spraw wewnętrznych i zagranicznych»

• kanclerski • kanclerstwo
lord (wielki) kanclerz «przewodniczący Izby Lordów i członek rządu pełniący funkcję ministra sprawiedliwości»
""",


"komornik" : """komornik
1. «urzędnik państwowy ściągający należność od dłużników na podstawie orzeczeń i pod kontrolą sądu»
2. «w Polsce średniowiecznej: wysoki urzędnik dworski»
3. «w XII–XIV w.: doręczyciel pozwów sądowych, a w sądach podkomorskich: urzędnik rozpoznający sprawy o rozgraniczenie dóbr szlachty»
4. «chłop bezrolny mieszkający w cudzej chacie»

• komorniczy • komornica
""",

"kozackie powstania" : """kozackie powstania,
zbrojne wystąpienia Kozaków na Ukrainie, wywołane ograniczaniem ich swobód, zmniejszaniem rejestru kozackiego (kozacy rejestrowi) i zakazem samowolnych wypraw nad Morze Czarne, zakłócających stosunki polsko-tureckie;
""",

}



pietnastalitera = {



"formalnie" : """ formalnie
logika formalna «nauka o związkach
logicznych między zdaniami»
ludność «ludzie żyjący na jakimś
obszarze»
• ludnościowy""",



"legislacja" : """legislacja
«ustanawianie prawa»
• legislacyjny""",


"literatura" : """literatura
1. «powieści, dramaty, wiersze itp. mające wartość artystyczną»
2. «książki i artykuły z zakresu jakiejś nauki, specjalności»

• literacki • literacko • literackość • literat
literatura faktu «utwory o charakterze dokumentalnym»
literatura jarmarczna, odpustowa «teksty, tanie broszury przeznaczone dla ludu, popularne w XIX w.»
""",


"liberum veto" : """liberum veto
[łac., ‘wolne nie pozwalam’],
w Polsce potoczna nazwa zasady umożliwiającej zerwanie sejmu (a w konsekwencji unieważnienie wszystkich jego uchwał) przez jednego posła;
„Liberum veto”,
pismo satyr., wyd. 1903–05 w Krakowie;

""",

"likwidacja" : """likwidacja
[łac.],
prawo w prawie upadłościowym postępowanie prowadzone przy rozwiązywaniu określonego podmiotu gosp. (przedsiębiorstwa państw., spółki itp.),
""",
"Liga Państwowości Polskiej" : """Liga Państwowości Polskiej,
organizacja polit. skupiająca gł. inteligencję o orientacji proaustr., zał. 1915;
""",


            }



szesnastaLitera = {
    "Metaprzepisy": """metaprzepisy\n\ \n\
     ustalaja w jaki sposób i jakimi
     regułami interpretować przepisy
     prawne""",



"minister" : """minister «członek
rządu kierujący ministerstwem»
minister bez teki «członek rządu w
 randze ministra, niekierujący żadnym
  ministerstwem»""",
"Rada Ministrów" : """Rada Ministrów
«w Polsce: rząd»""",

"ministerstwo" : """ministerstwo
«urząd państwowy zajmujący się
określonym działem gospodarki lub
 administracji, kierowany przez
 ministra»
• ministerialny""",



"Monada" : """
monada \n\ \n\«w poglądach pitagorejczyków i G.W. Leibniza: prosta substancja, elementarny składnik rzeczywistości»
• monadyczny""",




"Morlanosc" : """
moralność\n\ \n\
1. «zespół ocen, norm i zasad określających zakres poglądów i zachowań uważanych za właściwe»
2. «całokształt zachowań i postaw jednostki lub grupy, oceniany według jakiegoś społecznie funkcjonującego systemu ocen i norm moralnych»
""",


"metafizyka" : """ metafizyka\n\ \n\
1. «nauka filozoficzna, której przedmiotem są podstawowe kwestie dotyczące istoty i przyczyny bytu»
2. «rozważania o tym, co niepoznawalne, tajemnicze, niedostępne zmysłom i doświadczeniu»
3. «rzecz trudna do zrozumienia ze względu na duży stopień abstrakcji»

• metafizyczny • metafizycznie • metafizyczność • metafizyk
""",
"materia" : """ materia\n\ \n\
1. «ogół przedmiotów fizycznych poznawalnych za pomocą zmysłów lub istniejących obiektywnie, tj. niezależnie od poznania»
2. «pojęcie z dziedziny ontologii (metafizyki) oznaczające rodzaj bytu jedynie istniejącego lub jednego z istniejących»
3. «materiał, wątek, treść, którym można nadawać różne formy»
4. «rzecz, sprawa, o której się myśli, mówi lub pisze»
5. daw. «tkanina, zwykle jedwabna»
6. daw.; zob. ropa w zn. 1.
materia międzyplanetarna, miedzygwiazdowa, międzygalaktyczna «gaz i pył rozproszone w przestrzeni międzyplanetarnej, międzygwiazdowej, międzygalaktycznej»
materia prima «pramateria»
""",


"można" : """można
1. «nie ma przeszkód, żeby coś zrobić»
2. «wolno coś komuś»
możny I daw. «mający wielki majątek, wpływy i władzę»
możny II daw. «ktoś, kto ma majątek, wpływy i władzę»
""",


"migracja" : """migracja
1. «masowe przemieszczanie się ludności, zwykle w poszukiwaniu lepszych warunków życia»
2. «przemieszczanie się zwierząt z jednego obszaru na drugi, związane z rozmnażaniem, poszukiwaniem pożywienia itp.»
3. «przesuwanie się granic zasięgu jakichś roślin»
4. «przesuwanie się wydm, warstw skalnych»

• migracyjny • migrować
""",

"marszałek" : """marszałek
[czes. < niem.],
w średniowieczu jeden z najwyższych urzędników dworskich;
marszałek
[czes. < niem.],
wojsk. najwyższy obecnie stopień wojskowy;
marszałek szlachty,
na ziemiach zaboru rosyjskiego od 1772 przewodniczący samorządu szlacheckiego,
Marszałek Lechosław, ur. 9 III 1922, Suwałki, zm. 26 III 1991, Bielsko-Biała,
reżyser filmowy, scenarzysta i scenograf;
Marszałek Leon, ur. 10 IV 1912, Poznań, zm. 2 III 1996, Warszawa,
edytor, działacz harcerstwa;
marszałek sejmu,
w Polsce od końca XV w. przewodniczący izby poselskiej;
marszałek senatu,
w Polsce 1922–39 przewodniczący senatu, wybierany spośród senatorów;
marszałek-senior,
w Polsce jeden z najstarszych wiekiem posłów powołany do przewodniczenia na pierwszym posiedzeniu sejmu nowej kadencji,
v""",



"miary antyczne" : """miary antyczne,
najstarszy system miar.
miary i wagi historyczne,
systemy miar długości, powierzchni, objętości oraz wag kształtujące się w trakcie wielowiekowego procesu, w podstawowych dziedzinach działalności ludzkiej, wymagających oceny wielkości: w pracy ludzkiej i zwierzęcej, w produkcji (np. rolnictwo, górnictwo, rzemiosło), w podróżach, handlu i transporcie oraz innych, codziennych sytuacjach (np. odległość mierzona zasięgiem wzroku, czułością słuchu).
jednostka miary,
wartość wielkości fizycznej, określona, zdefiniowana i przyjęta umownie, której przypisuje się wartość liczbową równą jeden, służąca do ilościowego porównywania różnych wartości tej samej wielkości.
metrologia
[gr. métron ‘miara’, lógos ‘słowo’, ‘nauka’],
miernictwo,
dziedzina nauki, wiedzy i techniki obejmująca wszystko, co jest związane z pomiarami.
""",


"monarchia" : """monarchia
[gr. mónos ‘jedyny’, árchō ‘władam’],
forma państwa, w którym reprezentantem władzy suwerennej jest monarcha (król, car, cesarz, szach, książę, chan, faraon), sprawujący tę władzę z reguły dożywotnio, samodzielnie lub wspólnie z innymi organami.
""",




"magnat" : """magnat
1. «w dawnej Polsce: szlachcic posiadający wielki majątek i wywodzący się z arystokratycznego rodu»
2. «właściciel potężnego przedsiębiorstwa, kontrolujący znaczną część rynku w danej branży»

• magnacki • magnatka
""",




                   }
siedemnastalitera = {"norma prawna":
"""norma prawna\n\ \n\, reguła
zachowania (postępowania) będąca
 częścią składową systemu prawa.""",





"nadanie" : """nadanie «dokument
 wymieniający ofiarowane dobra,
 przyznane przywileje, prawa itp.
 ; też: to, co zostało nadane»
nadać — nadawać I
1. «wysłać przesyłkę»
2. «przekazać jakieś treści za
pomocą radia lub telewizji»
3. «sprawić, żeby coś nabrało lub
 ktoś nabrał określonych właściwości
 , cech»
4. «przyznać komuś coś»
5. pot. «polecić komuś coś»
6. pot. «obgadać kogoś»
7. nadawać pot. «mówić dużo, nie
dopuszczając nikogo do głosu»
nadać się — nadawać się «być
odpowiednim do czegoś lub na coś»""",



"nauki dedukcyjne" : """nauki dedukcyjne
, formalne «nauki, w których uznaje się
 twierdzenia jedynie wówczas, gdy się je
  wyprowadzi metodą dedukcji z twierdzeń
   już uznanych»""",


"nieruchomość" : """nieruchomość
1. «grunt wraz z zabudowaniami,
stanowiące czyjąś własność; też:
same zabudowania»
2. «stan bezruchu»""",


"naczelny" : """naczelny II
«dyrektor, redaktor itp. naczelny»
• naczelna
naczelny I
1. «sprawujący władzę zwierzchnią»
2. «wysuwający się na pierwszy plan»
naczelny wódz «dowódca sprawujący
władzę nad całością armii danego
kraju»""",





"najazd" : """najazd
1. «zbrojna napaść na obce terytorium»
2. «tłumne przybycie dokądś, zwykle bez zaproszenia»
3. «górna część skoczni narciarskiej tuż przed progiem»
4. «w niektórych konkurencjach sportowych: jazda dla nabrania szybkości do chwili rozpoczęcia wykonywania skoku, skrętu itp.»
najazd kamery «szybkie zbliżenie kamery do filmowanych obiektów»
""",


"naczelnik" : """naczelnik
1. «ten, kto stoi na czele instytucji lub jej działu»
2. «przywódca, głównodowodzący»

• naczelnikowski • naczelniczka
""",


"niewolnictwo" : """niewolnictwo,
stosunek zależności, w którym jednostka stanowi własność innego człowieka lub instytucji (świątyni, państwa); źródła niewolników: jeńcy i brańcy, sprzedaż i samosprzedaż, niewola za długi, potomstwo niewolników.
""",



"namiestnik" : """namiestnik,
wojsk. w jeździe pol. XVII–XVIII w. dowódca chorągwi sprawujący władzę podczas nieobecności rotmistrza i porucznika;
""",
                     }

osiemnastalitera = {




"organ" : """organ \n\ \n\(urząd,
instytucja) -nu, -nie; -ny a. -na,
 -nów organ promulgacyjny «dziennik
 urzędowy, w którym ogłasza się teksty
  aktów prawnych»""",



"opinia" : """opinia\n\ \n\
1. «przekonanie o czymś, pogląd na
jakąś sprawę»
2. «sposób, w jaki oceniają kogoś inni»
3. «orzeczenie specjalisty na jakiś
temat»
opinia publiczna «opinia społeczeństwa
lub jego części na jakiś temat»
communis opinio zob. opinio communis.
""",




"obowiązek" : """obowiązek\n\ \n\
1. «konieczność zrobienia czegoś
wynikająca z nakazu moralnego lub
prawnego; też: to, co ktoś musi zrobić
 powodowany taką koniecznością»
2. daw. «praca w charakterze służącej»
""",

"odpowiedzialność" : """odpowiedzialność
 \n\ \n\
1. «obowiązek moralny lub prawny
odpowiadania za swoje lub czyjeś czyny»
2. «przyjęcie na siebie obowiązku
zadbania o kogoś lub o coś»
odpowiedzialność cywilna «obowiązek
wynagrodzenia wyrządzonej komuś szkody
 lub straty»
odpowiedzialność dyscyplinarna
«odpowiadanie przez pracownika przed
organem dyscyplinarnym w razie poważnego
 naruszenia obowiązków; też: konieczność
  odpowiadania przez członka
  stowarzyszenia za naruszenie przepisów
   statutowych»""",



"Obrona Narodowa" : """Obrona Narodowa
\n\ \n\
terytorialne oddziały wojskowe
(żołnierzy narodowości polskiej),
 organizowane 1937–39 w celu szkolenia
  rezerwistów i osób nieobjętych poborem
   oraz wzmocnienia sił zbrojnych w
   czasie pokoju;
przewidziana do osłony lub służby
pomocniczej i garnizonowej w czasie
wojny; w kampanii wrześniowej 1939
Obrona Narodowa, w liczbie 82 batalionów
, stanowiła osłonę dywizji piechoty;
 z batalionów śląskich utworzono m.in.
  rezerwową 55. dywizję piechoty.""",


"oświata" : """oświata,\n\ \n\
proces upowszechniania wykształcenia i
 kultury w społeczeństwie;
oświata dorosłych,
działalność mająca na celu zapewnienie
 młodzieży w wieku poszkolnym i dorosłym
  możliwości zaspokajania potrzeb i
  zainteresowań kult., uzupełniania i
  poszerzania kwalifikacji, wzbogacania
   wiedzy i rozwijania umiejętności;
oświata rolnicza,
podnoszenie kwalifikacji ludności roln.
i jej przygotowanie do udziału w życiu
społ.-gosp. wsi, realizowane przez
system szkolnictwa roln. oraz formy
pozaszkolne (m.in. doradztwo roln.,
piśmiennictwo).
oświata zdrowotna,
zbiór działań dydaktycznych na rzecz
podnoszenia poziomu kultury zdrowotnej
społeczeństwa przez oddziaływanie na
jednostki, określone grupy ludności i
środowisko społ. w celu zachowania bądź
 poprawy stanu zdrowia;""",



"obowiązywać" : """obowiązywać\n\ \n\
1. «być czyimś obowiązkiem, mieć moc
prawną»
2. «być powszechnie uznaną zasadą lub
 zwyczajem»
obowiązujący
1. «mający moc prawną»
2. «będący w danym okresie normą,
 wypływający z ustalonego zwyczaju»
 """,


"obywatelstwo" : """obywatelstwo
\n\ \n\ «oficjalnie uznana
przynależność do jakiegoś państwa»
obywatelstwo honorowe «tytuł
nadawany przez władze państwa lub
 miasta obywatelowi innego państwa
  lub miasta w nagrodę za zasługi»
prawo obywatelstwa «przywilej
przynależności do danego państwa
 lub miasta»""",





"organizacja" : """organizacja
1. «grupa ludzi lub państw mających ustaloną strukturę i działających razem, aby osiągnąć wspólne cele»
2. «sposób zorganizowania czegoś»
3. «organizowanie czegoś»

• organizacyjny • organizacyjnie
organizacja bojowa «organizacja polityczna prowadząca walkę zbrojną z przeciwnikiem politycznym»
organizacja państwowa «państwo»

""",



"odkrycie" : """odkrycie
1. «zdobycie wiedzy o czymś dotychczas niezbadanym, dotarcie do nieznanych obszarów»
2. «stwierdzenie, że w jakimś zakresie prawda jest inna, niż sądzono dotychczas»
3. «o jakiejś osobie, o jakimś dziele, zjawisku itp. uznanych za najlepsze, najciekawsze w danej dziedzinie, a dotąd nieznanych powszechnie»
odkryć — odkrywać
1. «odsłonić to, co było zakryte»
2. «zsunąć lub podnieść jakieś nakrycie, które kogoś lub coś przykrywało»
3. «poznać rzecz dotąd nieznaną, natrafić na coś, o czego istnieniu nie wiedziano»
4. «zwrócić uwagę na coś dotąd niezauważonego»
5. «ujawnić coś, co dotąd było skrywane»
6. «wynaleźć jakąś utalentowaną, ale nieznaną osobę i pomóc jej w karierze»
odkryty «nieosłonięty, otwarty»
""",



"oblata" : """oblata
[łac.],
w dawnym prawie pol. wpis aktu prawnego (np. laudów sejmowych) do ksiąg sądowych.
oblaci
[łac. oblatio ‘zaofiarowanie’, ‘przyrzeczenie wytrwania’],
misjonarze-oblaci, Zgromadzenie Misjonarzy Oblatów Maryi Niepokalanej, Congregatio Missionariorium Oblatorum Sanctissimae et Immaculatae Virginis Mariae(OMI),
oblaci
[łac. oblatio ‘zaofiarowanie’, ‘przyrzeczenie wytrwania’],
Misjonarze Oblaci,
zgromadzenie zakonne → oblaci.
""",



"Ośrodek Studiów Wschodnich" : """Ośrodek Studiów Wschodnich, od 2006 Ośrodek Studiów Wschodnich im. Marka Karpia,
centrum badawcze, działające w Warszawie od 1990, finansowane z budżetu państwa;
Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie,
społ. placówka badawcza o charakterze regionalnego towarzystwa naukowego,

""",




      }



dziewietnastalitera= {"psychologia" :
"""psychologia\n\ \n\ 1. «nauka badająca
 powstawanie i przebieg procesów
 psychicznych oraz motywy ludzkich
 zachowań» 2. «wydział lub kierunek
 w szkole wyższej obejmujący studia
 w tym zakresie»""",
"przesłanka" : """przesłanka1\n\ \n\.
«okoliczność sprzyjająca realizacji
pewnych zamiarów» 2. «zdanie stanowiące
 punkt wyjścia wnioskowania» 3.
 «okoliczność, fakt mające znaczenie
  dla postępowania sądowego»""",
"Prawda" : """prawda\n\ \n\,
prawdziwość, log. cecha sądu
przysługująca mu tylko wówczas,
gdy w rzeczywistości jest właśnie
tak, jak ów sąd głosi""",
"przepis prawny" : """przepis prawny
\n\ \n\, część aktu prawnego,
wyodrębniona jako artykuł, paragraf
 itp.;""",


"pozwolenie" : """"pozwolenie «ustna
lub pisemna zgoda na coś; też: dokument
 stwierdzający taką zgodę»
pozwolić — pozwalać I
1. «zgodzić się na coś lub nie
przeciwdziałać czemuś»
2. «o okolicznościach: umożliwić coś,
 dopuścić do czegoś, nie przeszkodzić
  czemuś»
3. «w zwrotach grzecznościowych
wyrażających propozycję, pytanie o
zgodę, prośbę o przyzwolenie na coś,
 np. Pan pozwoli, że się przedstawię.»
 """,

"Paragraf" : """Paragraf

1. «przepis prawny będący częścią
ustawy, zarządzenia lub rozporządzenia»
2. «fragment tekstu stanowiący pewną
całość, opatrzony zwykle znakiem § i
kolejnym numerem»
3. «znak § stawiany na początku przepisu
 prawnego, rozdziału itp. przed liczbą
 oznaczającą kolejny numer»""",



"prezydent" : """prezydent
1. «osoba stojąca na czele państwa
będącego republiką»
2. «najwyższy przedstawiciel władzy
samorządowej w dużym mieście»
3. «osoba kierująca jakąś instytucją,
 organizacją itp.»

• prezydencki""",


"prezes" : """prezes «osoba stojąca
 na czele jakiejś instytucji,
  organizacji lub stowarzyszenia»
• prezesowski • prezeska""",


"poprawny" : """poprawny
1. «zgodny z faktami lub prawami
logiki»
2. «zgodny z obowiązującym
konwenansem»
3. «przestrzegający obowiązujących
 norm»
• poprawnie • poprawność
poprawność polityczna «unikanie
wypowiedzi lub działań, które mogłyby
 urazić jakąś mniejszość, np. etniczną,
  religijną lub seksualną»""",


"precyzyjny" : """precyzyjny
1. «odznaczający się dokładnością,
dbałością o szczegóły w wykonaniu»
2. «działający z dużą dokładnością»
3. «jasno, dokładnie określony»
4. «taki, którego sposób myślenia,
działania lub wypowiedzi odznaczają
się precyzją»
5. «zajmujący się wyrobem precyzyjnych
 narzędzi, aparatów itp.»

• precyzyjnie • precyzyjność""",


"pełnomocnictwo" : """pełnomocnictwo,
upoważnienie drugiej osoby do dokonania
 czynności prawnych w imieniu i na rzecz
  mocodawcy; może być ogólne
  (plenipotencja), tj. do wszystkich
  czynności w zakresie zwykłego zarządu,
   które mają na celu zachowanie mienia
    i osiągnięcie z niego normalnych
    korzyści, szczególne — do
    określonych czynności, oraz
    rodzajowe — do określonego
    rodzaju czynności;
pełnomocnictwo procesowe,
upoważnienie do zastępowania
w postępowaniu przed sądem.


substytucja
[łac.],
prawo przeniesienie pełnomocnictwa
 na inną osobę (np. pełnomocnictwo
 procesowe upoważnia do udzielenia
 dalszego pełnomocnictwa adwokatowi,
  tzw. substytutowi).
prokura
[wł. < łac.],
prawo szczególny rodzaj pełnomocnictwa,
 udzielonego przez przedsiębiorcę,
 upoważniającego do podejmowania w
 imieniu spółki handlowej (jawnej,
 z ograniczoną odpowiedzialnością,
 akcyjnej) wszelkich czynności
 (sądowych i pozasądowych)
 związanych z prowadzeniem
 przedsiębiorstwa;""",


"polityka" : """polityka
1. «działalność władz państwowych,
 zwłaszcza rządu»
2. «działalność jakiejś grupy społecznej
 lub partii mająca na celu zdobycie i
 utrzymanie władzy państwowej; też:
  cele i zadania takiej działalności
   oraz metody realizacji takich
   zadań»
3. «sposób działania osoby lub grupy
 osób kierujących jakąś instytucją
 lub organizacją»
4. «zręczne i układne działanie
w celu osiągnięcia określonych
zamierzeń»
polityk «osoba zawodowo zajmująca
się polityką»""",



"prawo cywilne" : """prawo cywilne
«przepisy prawne normujące stosunki
osobiste między obywatelami i stosunki
 majątkowe między równorzędnymi
 podmiotami prawa»""",



"prawo rzeczowe" : """prawo rzeczowe
 «przepisy prawne dotyczące własności,
  użytkowania itp. przez obywateli
  przedmiotów ruchomych i nieruchomych»
  """,


"prawo pracy" : """prawo pracy
«przepisy regulujące stosunki
między pracownikami a pracodawcą»""",


"pracownik" : """pracownik «osoba
zatrudniona w jakimś zakładzie pracy»
• pracowniczy • pracownica, pracowniczka
niesamodzielny pracownik naukowy
«pracownik naukowy niemający
habilitacji»
pracownik kontraktowy «osoba zatrudniona
 na podstawie kontraktu na określony
 czas»""",


"pracodawca" : """pracodawca «osoba lub
 instytucja zatrudniająca kogoś na
 określonych umową warunkach»
• pracodawczyni""",


"prawo materialne" : """prawo
materialne «prawo ustalające
treść uprawnień i obowiązków»
materialny
1. «istniejący fizycznie»
2. «odnoszący się do dóbr
ekonomicznych»
3. «dotyczący treści, a nie formy»

• materialnie • materialność""",



"petycja" : """petycja «oficjalne pismo,
 zwykle zbiorowe, zawierające prośbę
 lub żądanie skierowane do władz lub
 do osób na wyższym stanowisku»""",








"Protoplasta" : """
protoplasta
1. «założyciel rodu»
2. «coś, od czego wywodzi się jakaś rzecz»
3. «u roślin i zwierząt: gatunek pierwotny, od którego wywodzą się inne gatunki»

• protoplastka""",


"Platon" : """
Platon, właśc. Arystokles, gr. Plátōn, Aristoklḗs, łac. Plato, Aristocles, ur. ok. 427, prawdopodobnie w Atenach (wg niektórych świadectw na wyspie Eginie), zm. 347 p.n.e., Ateny,
jeden z najsłynniejszych filozofów starożytnych Grecji; uczeń Sokratesa i nauczyciel Arystotelesa, założyciel Akademii Platońskiej.
jaskinia Platona,
filoz. alegoria Platona zawarta w dialogu Państwo, obrazująca sytuację poznawczą i egzystencjalną rodzaju ludzkiego;
""",



"proletariat" : """
proletariat
1. «klasa społeczna składająca się z robotników najemnych, zwłaszcza zatrudnionych w przemyśle; też: o najuboższej warstwie społeczeństwa»
2. «w starożytnym Rzymie: warstwa najuboższych obywateli»

• proletariacki • proletariackość • proletariusz • proletariuszka
dyktatura proletariatu «forma sprawowania władzy w państwach totalitarnych rządzonych przez partie komunistyczne»
""",


"patrymonium" : """patrymonium daw. «dziedziczny majątek»
• patrymonialny
""",


"palatyn" : """palatyn
1. «w średniowieczu: zarządca dworu panującego»
2. «w średniowiecznej Polsce: namiestnik, zastępca księcia, a także wojewoda»

• palatyński
""",

"powstanie" : """powstanie «zbrojne wystąpienie narodu lub jakiejś grupy w obronie swojej wolności»
• powstaniowy, powstańczy • powstaniec
powstań «komenda wojskowa nakazująca przybrać postawę stojącą»
powstać — powstawać
1. «zacząć istnieć w przestrzeni, w czasie, w rzeczywistości lub w czyjejś świadomości»
2. «wystąpić zbrojnie przeciwko komuś»
3. «sprzeciwić się komuś lub czemuś»
4. «zmienić pozycję na stojącą»
5. powstawać «o wielu osobach: obudzić się i wstać z łóżka; też: wstać z jakiegoś miejsca»

""",

"podbój" : """podbój
1. «zdobycie cudzych terytoriów w walce zbrojnej i narzucenie władzy ludności zamieszkałej na tych terytoriach»
2. «uwieńczone sukcesem działania mające na celu zyskanie czyjejś sympatii, miłości»
3. «działania zmierzające do poznania lub zdobycia czegoś, osiągnięcia popularności, sukcesu itp.»

• podbojowy

""",

"piasta" : """piasta «część koła lub tarczy stykająca się z wałem lub osią»
• piastowy

Przemyślidzi, Přemyslovci,
dynastia czeska, panująca od przełomu VIII i IX w. do 1306;Andegaweni

""",

"przywilej" : """przywilej
[łac.]:
przywilej ziemski,
w Polsce w XIII w. przywilej wydany przez króla dla wszystkich członków jednego lub kilku stanów w jednej dzielnicy lub ziemi (np. p.z. 1228 w Cieni).
przywilej generalny,


""",

"panowanie" : """panowanie
1. «najwyższa władza, rządy»
2. «sprawowanie rządów; też: okres sprawowania rządów przez panującego»
panujący «władca»
• panująca
panować
1. «sprawować rządy w jakimś kraju»
2. «przewodzić komuś»
3. «podporządkowywać coś sobie»
4. «umieć kontrolować uczucia, odruchy itp.»
5. «sprawnie się czymś posługiwać»
6. «rozprzestrzeniać się, trwać»
7. «mieć przewagę liczebną»
8. «górować nad okolicą»

""",

"Potoccy" : """Potoccy,
herbu Pilawa, jedna z najbardziej znanych rodzin w Polsce.
""",

"pacta conventa" : """pacta conventa
[łac., ‘układy umówione’],
w dawnej Polsce umowa publicznoprawna szlachty z nowo obieranym królem;
prawa kardynalne,
w Polsce w XVII i XVIII w. podstawowe zasady ustroju państwa, nadrzędne wobec innych ustaw i zasadniczo niezmienne;
""",

"praca organiczna" : """praca organiczna,
kierunek działalności publicznej w Polsce w XIX w., wysuwający hasła różnorodnych działań legalnych, zmierzających do wzmocnienia sił i organizacji społeczeństwa polskiego w sytuacji braku własnego państwa.
.
Polska. Literatura. Oświecenie
Polska. Historia. Królowie elekcyjni.
szkoła,
termin, którego treść ulegała wielowiekowej ewolucji: w starożytnej Grecji określano nim rozmowy myślicieli z uczniami na dowolne tematy, a także miejsce nauczania;

""",







"podsędek" : """podsędek,
hist. w dawnej Polsce początkowo urzędnik w sądzie dworskim księcia, od XIV w. zastępca (ale nie podwładny) sędziego ziemskiego;

""",

"podatek" : """podatek,
ekon. jedna z danin publicznych charakteryzująca się zespołem cech, które wyróżniają się spośród pozostałych danin.

""",
"prymas" : """prymas
[łac. primas ‘pierwszej rangi’],
w Kościele katolickim i Kościele anglikańskim tytuł arcybiskupa mającego pierwszeństwo honorowe (w Kościele anglikańskim także jurysdykcyjne) przed innymi biskupami w kraju;

""",

"podatek,   Hiberna i czopowe" : """podatek,   Hiberna i czopowe
ekon. jedna z danin publicznych charakteryzująca się zespołem cech, które wyróżniają się spośród pozostałych danin.

""",



"państwowość" : """państwowość «zespół cech właściwych państwu; też: odrębność, niezależność państwa, byt państwa»
""",
"prawosławne szkolnictwo" : """prawosławne szkolnictwo, szkolnictwo cerkiewne,
szkolnictwo o charakterze wyznaniowym.
Polska. Oświata. Polska Rzeczpospolita Ludowa.
Białoruska Republika Ludowa, Biełarụskaja Narọdnaja Respụblika,
forma państwowości białoruskiej 1918; powstała na pocz. 1918 w warunkach okupacji niem., najwyższe organa — Rada B.R.L. (przewodniczący I. Sereda, od VI — J. Losik) i rząd (Sekretariat Lud., od X — Rada Ministrów);
Polska. Oświata. Pod zaborami.
Polska. Nauka. Okres 1944–89 i lata 90.
""",



"Prusy Królewskie" : """Prusy Królewskie,
kraina historyczna obejmująca średniowieczne Pomorze Gdańskie i ziemię chełmińską;

""",


"podział" : """podział
1. «podzielenie czegoś na części, rozdzielenie czegoś między kogoś; też: układ będący następstwem tego podzielenia»
2. «podzielenie czegoś według określonej zasady»
3. «jeden ze sposobów rozmnażania bezpłciowego»
4. «istniejące w jakimś społeczeństwie lub w jakiejś grupie ludzi zróżnicowanie pod jakimś względem»

• podziałowy
podział dychotomiczny «w logice: podział, w którym pewna klasa przedmiotów zostaje rozdzielona na dwie podklasy wyłączające się»
podział logiczny «w logice: podzielenie zbioru na podzbiory niemające elementów wspólnych i obejmujące łącznie wszystkie elementy zbioru dzielonego»
""",



"powstania wielkopolskie" : """powstania wielkopolskie,
walki zbrojne z Prusami na terenie Wielkopolski.
""",




"Polska. Oświata. Polska Rzeczpospolita Ludowa." : """Polska. Oświata. Polska Rzeczpospolita Ludowa.
encyklopedia
[gr. egkýklios ‘tworzący krąg’, ‘całkowity’, paideía ‘wykształcenie’],
wydawnictwo informacyjne zawierające zbiór wiadomości ze wszystkich dziedzin wiedzy (encyklopedia ogólna, uniwersalna, powszechna) lub jednej dziedziny, dotyczące jednej epoki, jednego terytorium itp. (encyklopedia specjalistyczna, tematyczna), w układzie alfabetycznym lub rzeczowym — w wersji książkowej i/lub elektronicznej.
""",


                      }
























dwudziestalitera = {
    "redukcja" : """redukcja \n\ \n\ 1.
     «zmniejszenie rozmiarów, liczby
     lub ilości czegoś» 2. «proces
     polegający na pobraniu elektronu
      albo elektronów przez jon, atom
      lub grupę atomów» 3. «osłabienie
       artykulacji głosek lub ich zanik
    w wyrazie» 4. «dobieranie do zdania
uznanego za prawdziwe takiego zdania,
 z którego to pierwsze logicznie
 wynika» 5. «katolicka placówka
 misyjna zakładana od XVII w. w
 Ameryce Południowej»""",



"rozstrzygnąć" : """rozstrzygnąć —
rozstrzygać
1. «rozważywszy coś, podjąć ostateczną
decyzję»
2. «przesądzić o czymś»
rozstrzygnięcie «wybór, decyzja»
rozstrzygnąć się — rozstrzygać się
«ulec rozstrzygnięciu»""",



"reformacja" : """reformacja «ruch
religijny w Europie w XVI w. o podłożu
 społecznym, który dążył do wprowadzenia
  reform w Kościele katolickim i
  doprowadził do wyodrębnienia się
   Kościołów protestanckich»
• reformacyjny""",



"region" : """region «obszar o
określonych cechach krajobrazowych,
 etnograficznych lub gospodarczych»
• regionalny • regionalnie •
regionalność""",



"rzecznik" : """rzecznik
1. «ten, kto występuje w obronie
kogoś lub czegoś, kto popiera jakąś
sprawę»
2. «ten, kto występuje w czyimś
imieniu»
3. «w dawnej Polsce: obrońca sądowy»

• rzeczniczka
rzecznik prasowy «osoba, która w imieniu
 np. rządu, prezydenta lub jakiejś
 instytucji udziela informacji
 dziennikarzom»
rzecznik praw obywatelskich
«niezależny urzędnik państwowy,
interweniujący w urzędach i
instytucjach w sprawach skarg
obywateli»""",




"rzetelny" : """rzetelny
1. «wypełniający należycie swe
obowiązki»
2. «taki, jaki powinien być,
odpowiadający wymaganiom»
3. «zgodny z prawdą, wiarygodny»

• rzetelnie • rzetelność""",




"rozporządzenie" : """rozporządzenie
1. «polecenie wykonania czegoś
wydane przez osobę uprawnioną»
2. «akt normatywny niższy rangą
od ustawy, wydawany na podstawie
 upoważnienia zawartego w ustawie»
rozporządzenie z mocą ustawy «akt
 normatywny o randze ustawy»
rozporządzić — rozporządzać
1. «korzystając z przysługującego
 prawa, wydać polecenie co do
 sposobu wykonywania czegoś»
2. rozporządzać «mieć coś do
własnej dyspozycji»""",




"równość" : """równość
1. «całkowite podobieństwo w stosunku
 do kogoś lub czegoś pod względem
 ilości, jakości, wartości, wielkości
  itp.»
2. «relacja między dwiema wartościami
 wyrażona znakiem równania (=)»
3. «brak podziału społeczeństwa ze
 względu na płeć, rasę czy pozycję
  społeczną»
4. «gładkość powierzchni czegoś»
5. «spokój, zrównoważenie»

• równościowy""",



"rzeczowy" : """rzeczowy
1. «dotyczący rzeczy, nie osób, pojęć,
pieniędzy itp.»
2. «zorganizowany wokół tematów,
zagadnień»
3. «dotyczący treści, a nie formy
jakiejs wypowiedzi»
4. «ujmujący jakąś sprawę w sposób
zgodny z jej istotą»
5. «wolny od emocji i obiektywny »

• rzeczowo • rzeczowość""",







"relacja" : """ relacja
1. «opowiadanie naocznego świadka o przebiegu jakiegoś zdarzenia»
2.  «stosunek lub zależność między przedmiotami, pojęciami, wielkościami itp.»
3. «związek zachodzący między ludźmi lub grupami społecznymi»
4. «trasa przejazdu pociągu od stacji początkowej do końcowej»

• relacyjny • relacyjność • relacjonować""",


"reforma, hiszp. La Reforma" : """reforma, hiszp. La Reforma,
w historii Meksyku okres gwałtownych walk 1854–76 o kształt ustroju politycznego i społeczno-gospodarczego państwa między liberałami a konserwatystami;
reforma rolna,
nadzwyczajna zmiana w stosunkach własności ziemi wprowadzona na drodze ustawowej ze względów społecznych, narodowych, politycznych lub, rzadziej, ekonomicznych, polegająca na wywłaszczeniu wielkich posiadaczy z całości lub części ich ziemi i rozparcelowaniu jej między bezrolnych lub małorolnych chłopów z jednoczesnym nadaniem im tytułu własności.
reforma teatru, zw. wielką reformą,
wielofazowy zespół zjawisk obejmujący działania artystyczne i postulaty teoretyczne w teatrze europejskim przełomu XIX i XX w., które wprowadziły nowe rozumienie teatru (jako sztuki autonomicznej, o swoistych środkach artystycznych) i roli reżysera-inscenizatora (jako głównego twórcy przedstawienia, panującego nad tekstem, grą aktorów, plastyką, muzyką).
reforma administracji w Polsce,
część składowa transformacji ustrojowej, dokonującej się od 1989 i prowadzącej do nadania polskim instytucjom administracji publicznej cech właściwych demokratycznemu państwu prawnemu o gospodarce rynkowej, działającemu w ramach społeczeństwa obywatelskiego.
reforma gospodarcza,
ekon. → transformacja systemowa.
""",


"Radziwiłłowie" : """Radziwiłłowie,
ród herbu Trąby;
""",

"Rada Nieustająca" : """Rada Nieustająca,
najwyższa władza adm. Rzeczypospolitej, powołana 1775 przez sejm rozbiorowy;
""",

"Rada Stanu Królestwa Polskiego" : """Rada Stanu Królestwa Polskiego,
organ władzy w Królestwie Pol.: tzw. I Rada Stanu, centralny organ doradczy króla, utworzony na mocy konstytucji 1815;
Rada Stanu, Conseil d’Etat,
we Francji organ opiniujący akty prawne rządu pod kątem ich zgodności z prawem oraz sprawujący niektóre funkcje z zakresu sądownictwa administracyjnego.
Rada Stanu Królestwa Polskiego,
władza ustawodawcza powołana na mocy ustawy Rady Regencyjnej z 4 II 1918;
Rada Stanu Księstwa Warszawskiego,
kolegialne ciało doradcze o charakterze ustawodawczo-adm. i sądowym; powołana na mocy Konstytucji Księstwa Warsz. 1807 i zorganizowana na wzór fr. Rady Państw. (1800);
Tymczasowa Rada Stanu (TRS),
namiastka przedstawicielstwa polskiego w czasie I wojny światowej;
Rada Państwa:
Rada Administracyjna Królestwa Polskiego,
centralny organ władzy, powołany 1815 na mocy Konstytucji Królestwa Pol. jako część składowa Rady Stanu Królestwa Polskiego;
Rada Bezpieczeństwa Narodowego, ang. National Security Council (NSC),
organ doradczy prezydenta USA, należący do federalnej struktury rządowej;
Rada Legislacyjna,
w Polsce organ doradczy i opiniodawczy, działający przy prezesie Rady Ministrów, powołany na mocy uchwały rządu 1984, o 4-letniej kadencji;
Rada Narodowa Rzeczypospolitej Polskiej,
organ doradczy i opiniodawczy prezydenta i rządu RP na uchodźstwie;
Rada Państwa PRL,
1952–89 w Polsce naczelny organ władzy państwowej, wyposażony w liczne kompetencje zastępcze wobec sejmu (zwłaszcza wydawanie dekretów z mocą ustawy);
""",

"Rada Szkolna Krajowa" : """Rada Szkolna Krajowa,
nacz., autonomiczny organ szkolnictwa pol. (elementarnego i średniego) w zaborze austr., zał. 1867 na wniosek J. Dietla;
""",


"regent" : """regent
[łac.],
regens:
regenci,
w nowoż. Niderlandach grupa patrycjuszy sprawujących władzę w miastach;
""",

"rada królewska" : """rada królewska,
w średniowiecznych monarchiach europejskich grupa najwyższych urzędników państwowych;
rada miejska,
w średniowieczu organ samorządowy miasta lokowanego na prawie niemieckim, sprawujący bieżący zarząd, sądownictwo (dzielone z ławą sądową), a także prawodawstwo;
""",


"referendarz" : """referendarz
1. «w dawnej Polsce: urzędnik, który przesłuchiwał strony, referował sprawy w kancelarii królewskiej; też: samodzielny sędzia mający prawo wyrokowania w sprawach dotyczących włościan królewskich»
2. «od XIX w.: tytuł urzędniczy w niektórych działach administracji»

• referendarski
""",


"reforma" : """reforma «zmiana lub szereg zmian w jakiejś dziedzinie życia, w strukturze organizacji lub sposobie funkcjonowania jakiegoś systemu, mające na celu ulepszenie istniejącego stanu rzeczy; też: wprowadzanie takiej zmiany lub zmian»
• reformator • reformatorski • reformatorka • reformować
reforma rolna «usankcjonowana prawnie zmiana stosunków własnościowych w rolnictwie, polegająca na komasacji lub parcelacji gruntów»
reformy daw. «majtki damskie z długimi nogawkami»

""",


"renta feudalna" : """renta feudalna «dochód właściciela ziemskiego otrzymywany z produkcji wytwarzanej przez poddanych chłopów»
""",


            }




dwudziestapierwszalitera = {"socjologia"
: """socjologia \n\ \n\ 1. «nauka o
społeczeństwie» 2. «wydział lub
kierunek w szkole wyższej obejmujący
studia w tym zakresie»""",
"sylogizm" : """sylogizm «w logice
 tradycyjnej: schemat wnioskowania,
  w którym przechodzi się z dwu
  przesłanek zawierających ten sam
   termin do konkluzji zbudowanej z
    pozostałych dwóch terminów
    występujących w przesłankach,
     np. jeśli każdy człowiek jest
      ssakiem, a każdy ssak jest
       kręgowcem, to każdy człowiek
        jest kręgowcem» •
        sylogistyczny""",
"skutek" : """skutek «następstwo
jakiegoś działania»  • skutkowy na
skutek «z  powodu czegoś» skutek
 prawny «następstwo, które
  pociąga za sobą fakt prawny
  na podstawie określonej normy
   prawnej»""",




"system" : """system \n\ \n\
[gr.],
zespół wzajemnie sprzężonych elementów,
 spełniający określoną funkcję i
 traktowany jako wyodrębniony z
 otoczenia w określonym celu (opisowym,
  badawczym, do innego zastosowania
  — np. systemem jest proces
  technologiczny).
system
[gr.],
geol. jednostka chronostratygraficzna
 podziału utworów geol. — zespół skał
  powstałych w ciągu jednego okresu;
system partyjny,
układ partii politycznych w danym
państwie, zdeterminowany przez
przyjęte przez nie i akceptowane
reguły rywalizacji lub współdziałania
 w walce o władzę albo o udział we
  władzy państwowej, o jej utrzymanie
   lub kontrolę.
system penitencjarny,
zespół przepisów prawnych, określona
struktura organizacyjna, baza materialna
 oraz kadra ludzi realizujących metody
  oddziaływania stosowane w czasie
  wykonywania kary pozbawienia wolności.
system notowań,
ekon. metoda ustalania kursów papierów
 wartościowych;
system informatyczny,
zespół systemów komputerowych, sieci
 i oprogramowania, służący do
 przetwarzania informacji;
system zgromadzenia,
system rządów, w którym parlament
 łączy kompetencje ustawodawcze
 i wykonawcze;
system prezydencki,
system rządów dążący do realizacji
 zasady podziału władz w kierunku
 maksymalnej ich separacji (zwłaszcza
  w relacji między władzą ustawodawczą
   a wykonawczą), przy czym różne środki
    zapewniają, aby rozdział władz nie
    był zupełny i aby wzajemnie mogły
     one na siebie oddziaływać;
system prezydencko-parlamentarny,
system rządów, w którym egzekutywa jest
 dwuczłonowa; prezydent wybierany w
 wyborach powszechnych dysponuje
 kompetencjami umożliwiającymi
 kontrolowanie zarówno parlamentu,
  jak i rządu;
system rządów,
relacja między władzami w państwie
 wynikająca z realizacji zasady
 podziału władz;
system dedukcyjny,
metodol. → dedukcyjny system.
system filozoficzny,
zbiór twierdzeń filozoficznych
stanowiących zamkniętą całość;""",



"szkoda" : """szkoda I \n\ \n\
1. «strata materialna lub moralna»
2. «miejsce w polu, ogrodzie itp., w
 którym zasiewy zostały zniszczone
 przez żerujące zwierzęta»
szkoda II «żal, przykro, że...»
szkoda łowiecka «szkoda wyrządzona
przez myśliwych na polowaniu lub
przez zwierzynę łowną»""",


"senat" : """senat \n\ \n\
1. «izba wyższa w parlamentach
dwuizbowych»
2. «organ kolegialny szkoły wyższej,
 współdziałający z rektorem w
 kierowaniu szkołą»
3. «w starożytnym Rzymie: pierwotnie
 – rada starców działająca jako organ
  doradczy króla, w okresie republiki
   – główny organ rządzący, w okresie
    cesarstwa ograniczony do
    zatwierdzania decyzji cesarza»
4. «w średniowieczu: władze magistrackie
 większych miast, w czasach nowożytnych:
  organ rządzący w niektórych wolnych
  miastach»
5. «w carskiej Rosji: wyższe kolegium
sądowe»""",



"sejm" : """sejm  \n\ \n\«izba
niższa polskiego parlamentu; też:
 cały parlament»
• sejmowy
Sejm Czteroletni, Wielki «sejm
obradujący w latach 1788–1792, który
 uchwalił Konstytucję 3 maja»
sejm elekcyjny «sejm, na którym
 obierano króla»""",



"sąd" : """sąd \n\ \n\
1. «instytucja powołana do rozstrzygania
 spraw spornych»
2. «zespół sądziów prowadzących
rozprawę»
3. «rozpatrzenie sprawy i wydanie
wyroku»
4. «opinia o czymś»
5. log. «znaczenie zdania
oznajmującego lub samo to zdanie»

• sądowy • sądownie
sąd apelacyjny «sąd wyższej instancji,
 do którego kierowane są sprawy do
 ponownego rozpatrzenia»
sąd apodyktyczny log. «sąd, w którym
występuje słowo musi lub zwrot jest
rzeczą konieczną, aby»""",



"sytuacja" : """sytuacja \n\ \n\
1. «ogół warunków, w których ktoś się
 znajduje lub coś się dzieje»
2. «fragment akcji, zwłaszcza w sztuce
 lub filmie»
3. daw. «położenie jakiejś miejscowości
 lub obiektu»
droga prawna «ustalony przepisami prawa
 sposób prowadzenia spraw sądowych lub
 urzędowych»
fikcja prawna «uznanie przez normę prawną
 faktu, który w rzeczywistości nie
 istnieje, za istniejący»""",



"społeczny" : """społeczny \n\ \n\
1. «odnoszący się do społeczeństwa lub
 jego części»
2. «wytworzony przez społeczeństwo i
będący jego wspólną własnością»
3. «przeznaczony do obsługiwania
społeczeństwa»
4. «pracujący bezinteresownie dla
dobra jakiejś społeczności»
5. «dotyczący postaw lub działań
większości członków społeczeństwa»
6. «zorganizowany przez jakąś
społeczność samodzielnie, bez
udziału państwa»""",




"Solidarność" : """Solidarność,
wielopłaszczyznowy ruch na rzecz
demokratyzacji i głębokich reform
 ustrojowych PRL;""",



"sens" : """
sens «właściwe, zgodne z prawidłowym myśleniem lub z rozsądkiem znaczenie czegoś»
sensu zob. ogi.
sensu stricto [wym. sensu strikto] «w ścisłym znaczeniu»""",





"sankcja" : """ sankcja
1. «kara za naruszenie prawa»
2. «akcja represyjna skierowana przeciwko państwu, któremu zarzuca się naruszenie przepisów prawa międzynarodowego»
3. «zatwierdzenie jakiegoś aktu przez wyższą instancję»
4. «zatwierdzenie lub uznanie czegoś przez społeczeństwo, instytucję, autorytet moralny itp.»
sankcja pragmatyczna «edykt królewski lub cesarski regulujący szczególnie ważne sprawy państwowe»""",






"stan" : """stan,
prawo nazwa części składowej państwa związkowego, głównie w krajach obu Ameryk, np. w USA, Meksyku, Brazylii.
stan, stacja, gościtwa
(na zachodnim Pomorzu), w średniowieczu obowiązek utrzymania przejeżdżającego władcy, jego świty, dostojników i niższych urzędników, stanowiący powinność prawa książęcego;
stan kwantowy, stan kwantowomechaniczny,
fiz. podstawowe pojęcie używane w mechanice kwantowej do opisu układów kwantowych;
stan wojenny,
instytucja prawa wewnętrznego o charakterze nadzwyczajnym i skutkach tymczasowych, której wprowadzenie ogranicza określone konstytucyjne prawa i wolności obywateli oraz zwiększa ich obowiązki;
stan wyjątkowy,
instytucja prawa wewnętrznego o charakterze nadzwyczajnym, przewidująca możliwość czasowego ograniczenia określonych praw i swobód obywatelskich, podobna do stanu wojennego;
stan natury,
hipotetyczny stan, w jakim miała znajdować się ludzkość, zanim powstała organizacja społeczna, w którym jednostki były zdane tylko na siebie;
stan trzeci, fr. Tiers-État,
warstwy społeczne Francji przed rewolucją francuską 1789–99 pozbawione praw politycznych: mieszczaństwo i chłopi;
stan klęski żywiołowej,
instytucja prawa wewnętrznego o charakterze nadzwyczajnym, przewidująca możliwość czasowego ograniczenia konstytucyjnych praw i wolności obywatelskich;
stan krytyczny,
fiz. stan układu dwufazowego (jedno lub wieloskładnikowego), w którym właściwości fizyczne obu faz (będących w równowadze termodynamicznej) stają się identyczne;
stan podstawowy,
fiz. stan układu fizycznego (np. jądra atomowego, atomu, cząsteczki) o najniższej możliwej wartości energii;
stan społeczny,
socjol. warstwa społeczna o charakterze zamkniętym;
stan surowy,
bud. stan, w którym wznoszony obiekt ma ściany, stropy, dach, okna, ale nie ma żadnych elementów wykończenia (tynków, urządzeń sanitarnych, instalacji elektr. itp.).
""",



"Słowianie" : """Słowianie,
grupa ludów indoeur. zamieszkujących znaczne obszary środkowej i wschodniej Europy.
Słowianie połabscy,
ogólna nazwa plemion zachodniosłowiańskich, zamieszkujących w średniowieczu obszar rozciągający się od Odry i Nysy Łużyckiej po Łabę i Soławę oraz od Morza Bałtyckiego po Rudawy.
Słowian religie,
przedchrześcijańskie systemy wierzeniowo-rytualne ludów słowiańskich, których zorganizowane postaci zanikły w XII w.
""",


"szlachta" : """szlachta
1. «stan społeczny obdarzony dziedzicznym prawem własności ziemi i przywilejami nadawanymi przez władców»
2. «ludzie należący do tego stanu»

• szlachecki • szlacheckość • szlachcic • szlachcianka • szlachectwo
szlachta chodaczkowa «drobna, uboga szlachta»
szlachta chorągwiana «szlachta zobowiązana zgłaszać się do pospolitego ruszenia do swoich chorągwi»
""",

"sejm" : """sejm,
w Polsce od XV w. najwyższy organ ustawodawczy, w okresie II RP — jedna z izb parlamentu, w PRL — formalnie najwyższy organ władzy państwowej, w III RP — łącznie z senatem władza ustawodawcza.
""",

"Sapiehowie" : """Sapiehowie,
rodzina magnacka herbu Lis.
Sieniawscy,
ród magnacki herbu Leliwa.
Ukraina. Historia.
""",

"sztuka" : """sztuka
1. «dziedzina działalności artystycznej wyróżniana ze względu na reprezentowane przez nią wartości estetyczne; też: wytwór lub wytwory takiej działalności»
2. «umiejętność wymagająca talentu, zręczności lub specjalnych kwalifikacji»
3. «czyn dokonany dzięki takiej umiejętności»
4. «utwór dramatyczny przeznaczony do wystawiania na scenie»
5. «przedstawienie skonstruowane na podstawie takiego utworu»
6. «pojedynczy przedmiot, roślina lub zwierzę jakiegoś gatunku»
7. pot. «osoba o określonych cechach»
8. daw. «oddzielona część czegoś»
9. daw. «określona ilość tkaniny sprzedawana jako całość»
czysta sztuka «sztuka niepodporządkowana celom utylitarnym»
sztuka bezprzedmiotowa «sztuka abstrakcyjna»
""",


"szkolnictwo" : """szkolnictwo
1. «ogół szkół i ich organizacja»
2. «całokształt zagadnień związanych ze szkołą i nauczaniem»
""",




"statut" : """statut
[łac.],
zbiór przepisów regulujących strukturę, zadania i sposób działania zrzeszeń, zakładów publicznych, instytucji lub organizacji (np. spółdzielni); w dawnej Polsce — zbiór praw, kodyfikacja.
Statut organiczny Województwa Śląskiego,
ustawa konstytucyjna, uchwalona 15 VII 1920 przez Sejm Ustawodawczy, nadająca Śląskowi autonomię z własnym organem ustawodawczym (Sejm Śląski);
""",

"sobór" : """sobór
1. «w Kościele katolickim: zgromadzenie biskupów całego świata obradujące pod przewodnictwem papieża lub jego delegata»
2. «w Kościele prawosławnym: stała rada biskupów przy patriarsze autokefalicznym»
3. «cerkiew katedralna»

• soborowy
sobór powszechny zob. sobór w zn. 1.
""",

"stolnik" : """stolnik «w dawnej Polsce: urzędnik nadworny opiekujący się kuchnią i nadzorujący podawanie potraw na stół królewski; później: tytularny urzędnik ziemski»
""",



"Stanisław August Poniatowski" : """Stanisław August Poniatowski, ur. 17 I 1732, Wołczyn k. Brześcia Litewskiego, zm. 12 II 1798, Petersburg,
król Polski.
""",



"sejm koronacyjny" : """sejm koronacyjny,
w dawnej Polsce ostatni sejm bezkrólewia (po elekcyjnym), na którym elekt zaprzysięgał artykuły henrykowskie, pacta conventa i był koronowany;
""",

"Stronnictwo Państwowości Polskiej" : """Stronnictwo Państwowości Polskiej, Stronnictwo Państwowe,
ugrupowanie polit.;
""",

             }


dwudziestadrugalitera = {"tożsamość" :
"""tożsamość, termin o wielu
znaczeniach, bardziej lub mniej
zbieżnych, dlatego że w każdym
wypadku chodzi o to, iż jednostki
i grupy nieuchronnie ulegające podczas
 swego trwania licznym zmianom,
 zachowują jednak pewne cechy stałe,
  decydujące o tym, kim lub czym są,
  i — tym samym — wyróżniające je
  spośród innych jednostek i grup.
  tożsamość, psychol. poznawcze
  ujmowanie przez człowieka samego
  siebie we wszelkich możliwych
  relacjach z samym sobą oraz światem
   zewnętrznym. tożsamość, filoz. w
   metafizyce wewnętrznej —
   niezmienna jedność bytu; tożsamość,
    mat. równość, która jest prawdziwa
     dla dowolnych wartości
     występujących w nich zmiennych;
      tożsamość, identyczność, log.
      stosunek zachodzący między
      danym przedmiotem a nim samym;
       tożsamości prawo, log. →
       prawa logiki klasycznej.""",
"tautologia" : """tautologia [gr.],
log. zdanie, które jest prawdziwe
 przy każdym podstawieniu stałych
  za zmienne;""",

"teoria" : """teoria [gr., theōría
 ‘ogląd’, ‘rozważanie’ < theoōreín
  ‘przyglądać się’, ‘rozważać’, ‘
  kontemplować’], metodol. w
  znaczeniu ogólnym —
  usystematyzowana wiedza
  wyjaśniająca daną dziedzinę
   rzeczywistości.""",

"terytorium" : """terytorium «obszar
ziemi o określonych granicach,
wyodrębniony ze względu na jakieś
cechy charakterystyczne»
• terytorialny • terytorialnie
terytorium państwowe, terytorium
państwa «obszar podległy suwerennej
 władzy państwa»
terytorium mandatowe «terytorium
oddane na czas nieokreślony przez
organizację międzynarodową pod zarząd
 państwa mającego mandat»""",


"transparentny" : """transparentny
1. «o kosmetykach: nadający cerze
świetlistość»
2. «przezroczysty lub lekko
przeświecający»
3. «łatwy do rozpoznania lub
przewidzenia»
4. «o działaniu: jawny»

• transparentnie • transparentność""",



"triada" : """triada
1. «zespół trzech elementów»
2. «w koncepcjach religijnych: trójca
bóstw»
3. «w filozofii Hegla: trójstopniowy
 dialektyczny cykl rozwoju
  rzeczywistości»
4. «grupa złożona z trzech
pierwiastków wykazujących
podobieństwo pod względem
właściwości fizycznych i
chemicznych»
5. «trzy główne akordy w każdej
 tonacji, stanowiące szkielet
 utworu»
6. «mafia dalekowschodnia»

• triadyczny, triadowy""",




"trybunał" : """trybunał
1. «sąd o specjalnych kompetencjach lub
 o szczególnym znaczeniu»
2. «forum, na którym dokonuje się
osąd nad kimś lub nad czymś»
3. «w dawnej Polsce: stanowy sąd
szlachecki drugiej i ostatniej
instancji»

• trybunalski
Trybunał Konstytucyjny «organ sądowy
 powołany do rozstrzygania sporów o
  konstytucyjność działania organów
   państwowych»
Trybunał Stanu «specjalny organ sądowy
 rozpatrujący zarzuty przeciw
 prezydentowi i członkom rządu
 w przypadku oskarżenia ich przez
 parlament o działalność sprzeczną
  z konstytucją»""",







"tolerancja" : """  tolerancja
1. «poszanowanie czyichś poglądów, wierzeń, upodobań, różniących się od własnych»
2. «zdolność żywego organizmu do znoszenia bez szkody dla niego niektórych bodźców chemicznych, fizycznych i biologicznych»
3. «liczba określająca dopuszczalne odchylenie danej wielkości technicznej od jej wartości nominalnej»

• tolerancyjny • tolerancyjnie • tolerancyjność""",


"traktat" : """  traktat
1. «ważna umowa międzynarodowa»
2. «obszerne dzieło naukowe, zawierające wykład na jakiś temat»

• traktatowy • traktacik
traktat gwarancyjny zob. umowa gwarancyjna.""",










"tradycja" : """  tradycja «ogół obyczajów, norm, poglądów, zachowań itp. właściwych jakiejś grupie społecznej, przekazywanych z pokolenia na pokolenie; też: ciągłość tych obyczajów, norm, poglądów lub zachowań»
""",

"traktat" : """traktat
1. «ważna umowa międzynarodowa»
2. «obszerne dzieło naukowe, zawierające wykład na jakiś temat»

• traktatowy • traktacik
traktat gwarancyjny zob. umowa gwarancyjna.
""",


"teoria" : """teoria
1. «całościowa koncepcja zawierająca opis i wyjaśnienie określonych zjawisk i zagadnień; też: czyjakolwiek koncepcja na określony temat»
2. «dział nauki o literaturze, kulturze, sztuce itp. zajmujący się systematyzowaniem pojęć i twierdzeń leżących u podstaw tych dziedzin»
3. «teza jeszcze nieudowodniona lub nieznajdująca potwierdzenia w praktyce»
dynamiczna teoria ciepła «teoria tłumacząca objawy ciepła ruchem najdrobniejszych ciał – cząsteczek materii»
kinetyczna teoria materii «teoria zakładająca, że materia składa się z atomów będących w ciągłym ruchu»
""",

"tytuł egzekucyjny" : """tytuł egzekucyjny,
prawo dokument urzędowy, stwierdzający istnienie i zakres roszczenia nadającego się do egzekucji sądowej;
tytuł wykonawczy,
prawo w postępowaniu cywilnym tytuł egzekucyjny zaopatrzony w klauzulę wykonalności; stanowi podstawę do wszczęcia egzekucji.
naukowe stopnie i tytuły,
naukozn. stopnie i tytuły nauk. przyznawane uczonym po spełnieniu przez nich określonych wymogów w różnych dziedzinach lub dyscyplinach naukowych;
stopnie i tytuły naukowe
→ naukowe stopnie i tytuły.
""",


"towarzystwo" : """towarzystwo
1. «czyjaś obecność przy kimś»
2. «grono osób zaprzyjaźnionych lub grupa osób (też: jedna osoba) stanowiąca czyjeś najbliższe otoczenie»
3. «organizacja, stowarzyszenie, zgrupowanie ludzi mających wspólne cele; też: spółka handlowa, przemysłowa»
4. «elita, salony»
członek honorowy (jakiegoś towarzystwa, stowarzyszenia itp.) «tytuł nadawany wybitnym osobom, przyjmowanym do danego towarzystwa, stowarzyszenia itp.»

""",



"tradycja" : """tradycja
[łac. traditio ‘wręczenie’, ‘oddanie’],
przekazywane z pokolenia na pokolenie treści kulturowe (obyczaje, poglądy, wierzenia, sposoby myślenia i zachowania, normy postępowania itp.) wyróżnione przez daną zbiorowość, na podstawie określonej hierarchii wartości, z całokształtu dziedzictwa kulturowego jako społecznie doniosłe dla teraźniejszości i przyszłości; także proces przekazywania tych treści kulturowych, dokonujący się w danej zbiorowości.
Tradycja
[łac.],
religiozn. idea Tradycji jest zakorzeniona w Biblii.
""",





}




dwudziestatrzecialitera = {"uzasadnienie":

"""uzasadnienie «zbiór argumentów,
motywów, dowodów itp. uzasadniających
 czyjeś działanie»""",


"uchodźstwo" : """uchodźstwo
1. «stały lub czasowy pobyt poza
granicami własnego państwa, spowodowany
 przyczynami ekonomicznymi, politycznymi
  lub religijnymi»
2. «ogół uchodźców zamieszkujących w
jakimś kraju»

• uchodźczy • uchodźca • uchodźczym""",



"upoważnienie" : """upoważnienie
«pełnomocnictwo upoważniające do
wykonania czynności urzędowych»
upoważnić — upoważniać «dać komuś
pełnomocnictwo do wykonania czynności
urzędowych»""",



"ustawa" : """ustawa «akt prawny o
charakterze ogólnym, powszechnie
obowiązujący, uchwalony przez
parlament i prezydenta»
• ustawowy • ustawowo
ustawa gwarancyjna zob. umowa
gwarancyjna.
ustawa karnoskarbowa «norma prawna
ustalająca kary za naruszenie przepisów
 chroniących interesy skarbu państwa»

umowa «pisemne lub ustne porozumienie
 stron, mające na celu ustalenie
 wzajemnych praw i obowiązków; też:
  dokument, w którym są określone
   te prawa»
umowa adhezyjna «umowa, w której
jedna strona określa wszystkie istotne
 warunki w taki sposób, że druga
 strona może albo w całości je
 przyjąć, albo zrezygnować z zawarcia
  umowy»
umowa barterowa zob. barter.""",



"urząd" : """urząd
1. «organ administracji państwowej o
 określonym zakresie działania; też:
  zespół osób i środków zapewniający
   realizację funkcji tego organu»
2. «budynek, pomieszczenie, w którym
znajdują się instytucje władzy
 publicznej»
3. «wysokie stanowisko pełnione przez
 kogoś w danej instytucji»
urząd probierczy «urząd zajmujący się
 kontrolą i oznaczaniem przedmiotów
 zawierających metale szlachetne»
urząd stanu cywilnego «urząd, w
którym notowane są narodzenia, zgony,
 małżeństwa i rozwody obywateli»""",



"ustawodawstwo" : """ustawodawstwo
1. «ogół ustaw, przepisów i
uregulowań prawnych obowiązujących
 w danej dziedzinie życia, w danym
  państwie»
2. «stanowienie ustaw»

• ustawodawczy • ustawodawca""",




"uposażenie" : """uposażenie «stałe wynagrodzenie za pracę»
• uposażeniowy
uposażyć — uposażać daw. «zaopatrzyć kogoś w środki finansowe»
""",


"ukształtowanie terenu" : """ukształtowanie terenu zob. rzeźba terenu.
ukształtować
1. «nadać czemuś jakiś kształt»
2. «wpłynąć na kogoś, na coś, zmienić kogoś, coś»
ukształtować się
1. «przybrać jakiś kształt»
2. «nabrać określonych cech»
3. «osiągnąć pewną liczbę, pewien poziom»
""",

"urzędy w dawnej Polsce" : """urzędy w dawnej Polsce,
urzędy dworskie, państw.-centralne i lokalne, ziemskie, miejskie i wiejskie w Polsce i W. Księstwie Litew. do 1795.
""",

"uniwersytet" : """uniwersytet
[łac.],
najstarszy, a zarazem podstawowy typ europejskiej wielowydziałowej wyższej uczelni, mającej prawo nadawania stopni naukowych i łączącej funkcje dydaktyczne (kształcenie najwyżej kwalifikowanych kadr zawodowych i pracowników nauki) z funkcjami naukowymi (prowadzenie prac badawczych).
""",

"ustrój państwowy" : """ustrój państwowy,
całokształt zasad prawnych określających organizację i sposób funkcjonowania organów państwowych, stosunek wzajemny organów centralnych oraz ich stosunek do organów terenowych, a także strukturę prawno-organizacyjną państwa;
ustrój nośny,
techn. → konstrukcja nośna.
ustrój rolny,
system społeczno-polit., także typ stosunków władania podstawowymi środkami produkcji (gł. ziemią) i ich użytkowanie w rolnictwie oraz wynikające z nich stosunki społ. między różnymi grupami ludności roln. i wiejskiej.
""",


"ugoda" : """ ugoda«porozumienie kończące spór, osiągane wskutek wzajemnych lub jednostronnych ustępstw»
""",


"unifikacja" : """unifikacja
1. «sprowadzenie czegoś do jednej postaci lub do jednej normy»
2. «połączenie różnych elementów w jedną całość»

• unifikacyjny • unifikować
""",
"urzędy w dawnej Polsce" : """urzędy w dawnej Polsc,
urzędy dworskie, państw.-centralne i lokalne, ziemskie, miejskie i wiejskie w Polsce i W. Księstwie Litew. do 1795.
""",

             }






dwudziestaczwartalitera = {"Warunek formalny" :
"""logika formalna «nauka o związkach
logicznych między zdaniami»""",
"wnioskowanie" : """wnioskowanie, log.
 jeden z podstawowych rodzajów
 rozumowania;""",
"wynikanie" : """wynikanie, log.
stosunek niesymetryczny i przechodni
(relacja), zachodzący między 2 zdaniami,
 p i q, z których pierwsze stanowi rację
 , a drugie — jej następstwo, przy
 zachowaniu następujących warunków:
  ilekroć racja jest prawdziwa,
  tylekroć prawdziwe jest
  następstwo;""",

"wiza" : """wiza «zezwolenie na
 przekroczenie granicy i pobyt
 cudzoziemca na terytorium danego
 państwa»
• wizowy
wiza tranzytowa «zezwolenie na
przejazd przez terytorium obcego
 państwa w ściśle określonym
 czasie»""",


"własność" : """własność
1. «to, co ktoś posiada»
2. «prawo do rozporządzania rzeczą
z wyłączeniem innych osób, w granicach
 określonych przez ustawy i zasady
  współżycia społecznego»
3. daw.; zob. właściwość w zn. 1

• własnościowy
własność osobista «to, co należy
do jednego człowieka, co nie jest
wspólną własnością rodzinną,
społeczną itp.»
własność tabularna zob. posiadłość
 tabularna.""",



"władza wykonawcza" : """władza
wykonawcza «władza kierowania krajem
 na podstawie obowiązującego prawa;
 też: rząd, który ma taką władzę»
wykonawczy
1. «mający związek z wykonywaniem
jakichś czynności»
2. «dotyczący wykonania ustaw,
rozporządzeń»

• wykonawczo""",






"wolny zawód"  : """wolny zawód
 «zawód, którego wykonywanie nie
  jest ograniczone umową o pracę
   zawieraną z jakąś instytucją»
zawód I «wyuczone zajęcie
wykonywane w celach zarobkowych»
zawód II «przykre uczucie,
doznawane gdy nie spełniają
się czyjeś marzenia, plany»""",




"wydział" : """wydział,
komórka organizacyjna funkcjonująca w
 strukturze organizacyjnej instytucji
 (np. w urzędach adm.),
  przedsiębiorstwach, wyższych
  uczelniach (fakultet).""",




"władza ustawodawcza" : """władza
ustawodawcza «władza uchwalania praw
i przepisów obowiązujących w danym
państwie; też: parlament, który ma
 taką władzę»""",







"wydział" : """wydział,
komórka organizacyjna funkcjonująca
 w strukturze organizacyjnej
 instytucji (np. w urzędach adm.),
  przedsiębiorstwach, wyższych
  uczelniach (fakultet).""",



"władza" : """władza
1. «prawo rządzenia państwem; też: rządzenie członkami rodziny, instytucji, stowarzyszeń»
2. «instytucje, organy rządzące; też: osoby rządzące»
3. «zdolność poruszania częściami własnego ciała»
4. «oddziaływanie na kogoś»
władza dyskrecjonalna «władza organu państwowego, który ma uprawnienia do podejmowania decyzji w konkretnych sprawach w sposób nieskrępowany przepisami»
władza opiekuńcza «prawa i obowiązki opiekunów względem małoletniego dziecka»

""",


"wypędzić" : """ wypędzić— wypędzać
1. «zmusić do odejścia skądś»
2. «wyprowadzić skądś jakieś osoby lub zwierzęta, żeby udały się w określone miejsce»

""",


"Warszawa" : """Warszawa,
stolica Polski i województwa mazowieckiego, pow. grodzki, na Nizinie Środkowomazowieckiej, obejmującej w granicach miasta część Kotliny Warszawskiej, Doliny Środkowej Wisły, Równiny Warszawskiej oraz krańce równin Wołomińskiej i Łowicko-Błońskiej, nad Wisłą (w obrębie miasta 28 km biegu rzeki); ośrodek aglomeracji warszawskiej.

""",

"Wyszyński Stefan" : """Wyszyński Stefan, ur. 3 VIII 1901, Zuzela (Podlasie), zm. 28 V 1981, Warszawa,
kardynał, prymas Polski, zwany Prymasem Tysiąclecia.

""",
"wykształcenie" : """wykształcenie,
posiadany zasób wiedzy, umiejętności i sprawności umożliwiający jednostce poznanie otaczającego świata i skuteczne w nim działanie, wykonywanie określonego zawodu; wynik kształcenia i samokształcenia.
wykształcenie ogólne,
dawniej typ wykształcenia o charakterze humanist., obejmującego gł. znajomość określonych treści kulturowych i języków; współcześnie nastąpiła zmiana funkcji społ. w.o., które jest podstawą uczestnictwa w życiu społ. oraz przygotowaniem do kształcenia ustawicznego i zawodowego.
wykształcenie zawodowe,
typ wykształcenia dający przygotowanie do podjęcia pracy zawodowej;

""",




             }












dwudziestasiudmalitera = {
    "zależność" : """zależność 1.
     «związek zachodzący między
     rzeczami lub zjawiskami» 2.
     «bycie zależnym»""",






"zakres" : """zakres
1. «granica zasięgu jakiegoś zjawiska,
 działania, faktu; też: dziedzina,
 sfera objęta tymi granicami»
2. «granice, w których zmienia się
 dana wielkość matematyczna lub
 fizyczna»
3. «zbiór wszystkich desygnatów nazwy»
""",


"zarząd" : """zarząd
1. «zespół ludzi kierujących pracą
jakiejś instytucji lub organizacji»
2. «instytucja nadrzędna kierująca
działalnością innych instytucji lub
organizacji»
3. «zarządzanie instytucją,
organizacją lub majątkiem»""",


"źródło" : """źródło
1. «miejsce, z którego woda
wypływa na powierzchnię ziemi;
też: ta woda»
2.  «to, co stanowi początek
czegoś»
3.  «przyczyna uczuć, zachowań,
 chorób itp.»
4. «dokument będący podstawą do
dalszych badań»""",



"zobowiązać" : """zobowiązać —
 zobowiązywać «nałożyć na kogoś
  jakiś obowiązek»
zobowiązać się — zobowiązywać
się «wziąć na siebie jakiś obowiązek»
zobowiązanie
1. «to, do czego ktoś jest zobowiązany»
2. «stosunek prawny pomiędzy dłużnikiem
 a wierzycielem»

• zobowiązaniowy""",



"znak równości" : """znak równości
«znak graficzny (=) oznaczający, że
 liczba lub wyrażenie poprzedzające
 go są równe następującej po nim
 liczbie lub wyrażeniu»  """,

"założenie" : """założenie
1. «zasada stanowiąca podstawę dalszych wywodów lub dalszego postępowania»
2. «to, co jest podwinięte»
3. «stworzony przez architekta układ budynków i elementów krajobrazu»
założenia «ogólny plan czegoś»
założyć — zakładać
1. «dać początek czemuś»
2. «umieścić coś gdzieś»
3. «zainstalować jakieś urządzenie»
4. «podwinąć brzeg czegoś»
5. «pokryć czymś jakąś powierzchnię»
6. «zapłacić jakąś należność za kogoś z zamiarem późniejszego jej odebrania»
7. «ubrać się lub ubrać kogoś w coś»
8. «przyjąć jakieś twierdzenie lub zasadę za podstawę dalszych wywodów lub dalszego postępowania»
9. «zaplanować coś»
10. «wystąpić do sądu z wnioskiem o wszczęcie postępowania»
""",

"zjazd" : """zjazd
1. «jazda z góry na dół»
2. «pochyły fragment terenu, po którym się zjeżdża»
3. «zgromadzenie w jakimś miejscu członków jakiejś organizacji, przedstawicieli jakiegoś środowiska itp.; też: obrady takiego zgromadzenia»
4. «przybycie w jedno miejsce osób z różnych stron, miejscowości»
5. «zjechanie z trasy autobusu, tramwaju itp.»
6. «konkurencja sportowa polegająca na zjechaniu na nartach z góry po wyznaczonej trasie»
7. «zjechanie z góry na sankach, snowboardzie, rowerze lub motorze»

• zjazdowy
walny zjazd, walne zebranie, zgromadzenie «zjazd wszystkich członków jakiejś organizacji, jakiegoś stowarzyszenia itp., na którym podejmowane są najważniejsze decyzje»

""",
"zbrodnie hitlerowskie w Polsce 1939–45" : """zbrodnie hitlerowskie w Polsce 1939–45,
zbrodnie w okresie II wojny światowej dokonane w wyniku świadomej i planowej działalności niemieckiej partii narodowosocjalistycznej NSDAP, instytucji i organów państwowych, organizacji III Rzeszy oraz ich funkcjonariuszy.

""",


"Zwierzchnik Sił Zbrojnych" : """Zwierzchnik Sił Zbrojnych,
w Polsce instytucja wprowadzona 1983; od 1989 jest nim prezydent;


""",


}









print("Witaj ")
from datetime import datetime

now = datetime.now()
print(f'{now.day}, {now.month}, {now.year}')
time.sleep(1)




def LogikaPrawnicza():
    print("Logika prawnicza---------------")
    print("analogia")
    print("autonomia")
    print("błąd formalny")
    print("błąd meterialny")
    print("dedukcja")
    print("dowód")
    print("definicja")
    print("dysjunkcja")
    print("indukcja")
    print("kategorie semantyczne")
    print("konwersja")
    print("kwadrat logiczny")
    print("Metaprzepisy")
    print("norma prawna")
    print("psychologia")
    print("przesłanka")
    print("Prawda")
    print("przepis prawny")
    print("redukcja")
    print("socjologia")
    print("sylogizm")
    print("skutek")
    print("tożsamość")
    print("tautologia")
    print("teoria")
    print("uzasadnienie")
    print("Warunek formalny")
    print("wnioskowanie")
    print("wynikanie")
    print("zależność")





    pass

def NaukaoAdminitracji():
    print("Nauka o administracji---------------")
    print("administracja")
    print("akt")
    print("aparat")
    print("apelacja")
    print("akta stanu cywilnego")
    print("adopcja")
    print("azyl")
    print("akademia")
    print("budżet")
    print("cudzoziemiec")
    print("czynność prawna")
    print("czynnik")
    print("cywilny")
    print("dział")
    print("decyzja")
    print("Dieta")
    print("demokratyzacja")
    print("dyplomacja")
    print("dokument")
    print("decentralizacja")
    print("dziedzictwo")
    print("egzekutywa")
    print("formalny")
    print("finanse")
    print("geografia regionalna")
    print("gospodarka")
    print("inicjatywa")
    print("inicjator")
    print("inicjatywa ustawodawcza")
    print("jawny")
    print("Jednorodne")
    print("kompetencja")
    print("kolegialny")
    print("Kworum")
    print("Kompendium")
    print("konstytucja")
    print("kultura")
    print("konsularne stosunki")
    print("katalog")
    print("kontrola")
    print("kultura materialna")
    print("formalnie")
    print("legislacja")
    print("minister")
    print("Rada Ministrów")
    print("ministerstwo")
    print("nadanie")
    print("nauki dedukcyjne")
    print("nieruchomość")
    print("naczelny")
    print("organ")
    print("opinia")
    print("obowiązek")
    print("odpowiedzialność")
    print("Obrona Narodowa")
    print("oświata")
    print("obowiązywać")
    print("obywatelstwo")
    print("pozwolenie")
    print("Paragraf")
    print("prezydent")
    print("prezes")
    print("poprawny")
    print("precyzyjny")
    print("pełnomocnictwo")
    print("polityka")
    print("prawo cywilne")
    print("prawo rzeczowe")
    print("prawo pracy")
    print("pracownik")
    print("pracodawca")
    print("prawo materialne")
    print("petycja")
    print("rozstrzygnąć")
    print("reformacja")
    print("region")
    print("rzecznik")
    print("rzetelny")
    print("rozporządzenie")
    print("równość")
    print("rzeczowy")
    print("system")
    print("szkoda")
    print("senat")
    print("sejm")
    print("sąd")
    print("sytuacja")
    print("społeczny")
    print("Solidarność")
    print("terytorium")
    print("transparentny")
    print("triada")
    print("trybunał")
    print("uchodźstwo")
    print("upoważnienie")
    print("ustawa")
    print("urząd")
    print("ustawodawstwo")
    print("wiza")
    print("własność")
    print("władza wykonawcza")
    print("wolny zawód")
    print("wydział")
    print("władza ustawodawcza")
    print("wydział")
    print("zakres")
    print("zarząd")
    print("źródło")
    print("zobowiązać")
    print("znak równości")

    pass






def WstępdoFilozofii():
    print("Filozofia---------------")
    print("axis mundi")
    print("absolut")
    print("antropologia")
    print("Arystoteles")
    print("altruizm")
    print("antysemityzm")
    print("byt")
    print("dualizm")
    print("dusza")
    print("determinizm")
    print("egzystencjalizm")
    print("estetyka")
    print("egoista")
    print("Edelman Marek")
    print("etyka")
    print("ewolucja")
    print("fenomenologia")
    print("hermeneutyka")
    print("homoseksualizm")
    print("indywidualizm")
    print("Monada")
    print("Morlanosc")
    print("metafizyka")
    print("materia")
    print("Protoplasta")
    print("Platon")
    print("proletariat")
    print("relacja")
    print("sens")
    print("sankcja")
    print("tolerancja")
    print("traktat")
    print("tradycja")


    pass





def HistoriaAdministracji():
    pass
def KonstytucyjnysytstemorganówPaństwowych():
    pass
def Prawoznastwo():
    pass
def UstrójSamorząduTerytorialnego():
    pass
def PrawoCywilnezumowamiwAdministracji():
    pass
def PostępowanieegzekucyjnewAdminitsacji():
    pass
def Podstawykomunikacjispołeczenej():
    pass
def Angielski():
    pass
def Bezpieczeństwoihigienapracy():
    pass

def ksiz():
    print(ksia["Konstytucja RP"])
    print(ksia["Kodkes Cywilny"])
    print(ksia["Kodeks Karny"])
    print(ksia["Kodeks Rodzinny"])

    pass

def Przed():
    print(Przedsiębiorstwa1["wlasne"])
    print(Przedsiębiorstwa1["publiczne(panstwowe)"])
    print(Przedsiębiorstwa1["prywatne"])
    print(Przedsiębiorstwa1["forma-prawno-organizacyjna"])
    print(Przedsiębiorstwa1["panstwowe"])
    print(Przedsiębiorstwa1["spoldzielnie"])
    print(Przedsiębiorstwa1["jednoosobowe(osob fizycznych)"])
    print(Przedsiębiorstwa1["spolki"])
    print(Przedsiębiorstwa1["z-ograniczona-odpowiedzialnoscia"])
    print(Przedsiębiorstwa1["cywilne"])
    print(Przedsiębiorstwa1["jawne"])
    print(Przedsiębiorstwa1["partnerskie"])
    print(Przedsiębiorstwa1["komandytowe"])
    print(Przedsiębiorstwa1["akcyjne"])

pass


def Lis():
    print(Listazawodow2["IT"])
    print(Listazawodow2["Administracja"])
    print(Listazawodow2["Prawo"])
    print(Listazawodow2["Usługi"])
    print(Listazawodow2["Administracja-Państwowa"])
    print(Listazawodow2["Finanse"])
    print(Listazawodow2["Budownictwo"])
    print(Listazawodow2["Produkcja"])
    print(Listazawodow2["Sprzedaż"])
    print(Listazawodow2["Inne"])
    print(Listazawodow2["Logistyka"])
    print(Listazawodow2["Marketing"])
    print(Listazawodow2["Media"])
    print(Listazawodow2["Opieka Medyczna"])
    print(Listazawodow2["Badania/Rozwój"])
    print(Listazawodow2["Nauka"])
    print(Listazawodow2["Turystyka"])

def słownik():
    pass
def sygnatury1():
    print(pierwszyrokAdministracji["AKAD.1.1.1.2018"])
    print(rokAdministracji["AKAD1"])
    print(pierwszyrokAdministracji["AKAD.2.1.0.2018"])
    print(rokAdministracji["AKAD2"])
    print(pierwszyrokAdministracji["AKAD.3.1.0.2018"])
    print(rokAdministracji["AKAD3"])
    print(pierwszyrokAdministracji["AKAD.4.1.0.2018"])
    print(rokAdministracji["AKAD4"])
    print(pierwszyrokAdministracji["AKAD.5.1.1.2018"])
    print(rokAdministracji["AKAD5"])
    print(pierwszyrokAdministracji["AKAD.6.1.0.2019"])
    print(rokAdministracji["AKAD6"])
    print(pierwszyrokAdministracji["AKAD.7.1.1.2019"])
    print(rokAdministracji["AKAD7"])
    print(pierwszyrokAdministracji["AKAD.8.1.1.2019"])
    print(rokAdministracji["AKAD8"])
    print(pierwszyrokAdministracji["AKAD.9.1.1.2019"])
    print(rokAdministracji["AKAD9"])
    print(pierwszyrokAdministracji["AKAD.10.1.0.2019"])
    print(rokAdministracji["AKAD10"])
    print(pierwszyrokAdministracji["AKAD.11.1.0.2019"])
    print(rokAdministracji["AKAD11"])
    print(pierwszyrokAdministracji["AKAD.12.1.0.2019"])
    print(rokAdministracji["AKAD12"])


def plan():
    pass
def Aaz():
    print("Logika prawnicza---------------")
    print(pierwszalitera["analogia"])
    print(pierwszalitera["autonomia"])
    print("Nauka o administracji---------------")
    print(pierwszalitera["administracja"])
    print(pierwszalitera["akt"])
    print(pierwszalitera["aparat"])
    print(pierwszalitera["apelacja"])
    print(pierwszalitera["akta stanu cywilnego"])
    print(pierwszalitera["adopcja"])
    print(pierwszalitera["azyl"])
    print(pierwszalitera["akademia"])
    print("Filozofia---------------")
    print(pierwszalitera["axis mundi"])
    print(pierwszalitera["absolut"])
    print(pierwszalitera["antropologia"])
    print(pierwszalitera["Arystoteles"])
    print(pierwszalitera["altruizm"])
    print(pierwszalitera["antysemityzm"])
    print("Historia---------------")
    print(pierwszalitera["arbitraż"])
    print(pierwszalitera["asesor"])
    print(pierwszalitera["artykuły henrykowskie"])
    print(pierwszalitera["administracja"])
    print("Konstytucyjny_sytstem_organów_Państwowych---------------")
pass
def Bbz():
    print("Logika prawnicza---------------")
    print(drugalitera["błąd formalny"])
    print(drugalitera["błąd meterialny"])
    print("Nauka o administracji---------------")
    print(drugalitera["budżet"])
    print("Filozofia---------------")
    print(drugalitera["byt"])
    print("Historia---------------")
    print(drugalitera["biskupstwo"])
    print(drugalitera["bitwa"])
    print(drugalitera["biblioteka"])
    print(drugalitera["bulla"])
    print("Konstytucyjny_sytstem_organów_Państwowych---------------")
    pass
def Ccz():
    print("Logika prawnicza---------------")
    print("Nauka o administracji---------------")
    print(trzecialitera["cudzoziemiec"])
    print(trzecialitera["czynność prawna"])
    print(trzecialitera["czynnik"])

    print(trzecialitera["cywilny"])
    print("Filozofia---------------")
    print("Historia---------------")
    print(trzecialitera["cześnik"])
    print(trzecialitera["cesarstwo"])
    print(trzecialitera["Collegium Nobilium"])
    print(trzecialitera["chrzest"])
    print(trzecialitera["Chmielnicki Bohdan Zenobi"])
    print("Konstytucyjny_sytstem_organów_Państwowych---------------")
    pass
def Ddzy():
    print("Logika prawnicza---------------")
    print(czwartalitera["dedukcja"])
    print(czwartalitera["dowód"])
    print(czwartalitera["definicja"])
    print(czwartalitera["dysjunkcja"])
    print("Nauka o administracji---------------")
    print(czwartalitera["dział"])
    print(czwartalitera["decyzja"])
    print(czwartalitera["Dieta"])
    print(czwartalitera["demokratyzacja"])
    print(czwartalitera["dyplomacja"])
    print(czwartalitera["dokument"])

    print(czwartalitera["decentralizacja"])
    print(czwartalitera["dziedzictwo"])
    print("Filozofia---------------")
    print(czwartalitera["dualizm"])
    print(czwartalitera["dusza"])
    print(czwartalitera["determinizm"])
    print("Historia---------------")
    print(czwartalitera["dynastia"])
    print(czwartalitera["dostojnik"])
    print(czwartalitera["denar"])
    print(czwartalitera["dwór"])
    print(czwartalitera["dualizm"])
    print(czwartalitera["dozór"])
    print(czwartalitera["departament"])
    print(czwartalitera["detronizacja"])
    print(czwartalitera["dyplomacja"])
    print(czwartalitera["deputat"])
    print(czwartalitera["dwuizbowość"])
    print(czwartalitera["doba"])
    print(czwartalitera["deputacja"])
    print(czwartalitera["doświadczenie_religijne"])
    print("Konstytucyjny_sytstem_organów_Państwowych---------------")
    pass
def Eez():
    print("Logika prawnicza---------------")
    print("Nauka o administracji---------------")

    print(piątalitera["egzekutywa"])
    print("Filozofia---------------")
    print(piątalitera["egzystencjalizm"])
    print(piątalitera["estetyka"])
    print(piątalitera["egoista"])
    print(piątalitera["Edelman Marek"])
    print(piątalitera["etyka"])
    print(piątalitera["ewolucja"])
    print("Historia---------------")
    print(piątalitera["ekspansja"])
    print(piątalitera["elekcja"])
    print(piątalitera["etyka"])
    print(piątalitera["egzekucja"])
    print("Konstytucyjny_sytstem_organów_Państwowych---------------")
    pass
def Ffz():
    print("Logika prawnicza---------------")
    print("Nauka o administracji---------------")
    print(szustalitera["formalny"])
    print(szustalitera["finanse"])
    print("Filozofia---------------")
    print(szustalitera["fenomenologia"])
    print("Historia---------------")
    print(szustalitera["feudalizm"])
    print(szustalitera["fachowy"])
    print(szustalitera["fundusz"])
    print(szustalitera["Firlej_Jan _z_Dąbrowicy"])
    print(szustalitera["Familia"])
    print("Konstytucyjny_sytstem_organów_Państwowych---------------")
    pass
def Ggz():
    print("Logika prawnicza---------------")
    print("Nauka o administracji---------------")

    print(siudmalitera["geografia regionalna"])
    print(siudmalitera["gospodarka"])
    print("Filozofia---------------")
    print("Historia---------------")
    print(siudmalitera["gród"])
    print(siudmalitera["granica"])
    print(siudmalitera["gabinet"])
    print(siudmalitera["Galicja"])
    print(siudmalitera["geneza"])
    print(siudmalitera["germanizacja"])
    print("Konstytucyjny_sytstem_organów_Państwowych---------------")
    pass
def Hhz():
    print("Logika prawnicza---------------")
    print("Nauka o administracji---------------")
    print("Filozofia---------------")
    print(osmalitera["hermeneutyka"])
    print(osmalitera["homoseksualizm"])
    print("Historia---------------")
    print(osmalitera["hołd"])
    print(osmalitera["hetman"])
    print(osmalitera["Holizm"])
    print("Konstytucyjny_sytstem_organów_Państwowych---------------")
    pass
def Iiza():
    print("Logika prawnicza---------------")
    print(dwunastaLitera["indukcja"])
    print("Nauka o administracji---------------")
    print(dwunastaLitera["inicjatywa"])
    print(dwunastaLitera["inicjator"])
    print(dwunastaLitera["inicjatywa ustawodawcza"])
    print("Filozofia---------------")
    print(dwunastaLitera["indywidualizm"])
    print("Historia---------------")
    print(dwunastaLitera["inwazja"])
    print(dwunastaLitera["inskrypcja"])
    print(dwunastaLitera["inteligencja"])
    print(dwunastaLitera["Izba"])
    print(dwunastaLitera["immunitet"])
    print(dwunastaLitera["insurekcja"])
    print(dwunastaLitera["Instytut Pamięci Narodowej"])
    print(dwunastaLitera["integracja gospodarcza"])
    print("Konstytucyjny_sytstem_organów_Państwowych---------------")

    pass
def Jjz():
    print("Logika prawnicza---------------")
    print("Nauka o administracji---------------")
    print(trzynastalitera["jawny"])
    print(trzynastalitera["Jednorodne"])
    print("Filozofia---------------")
    print("Historia---------------")

    print(trzynastalitera["Jagiellonowie"])
    print("Konstytucyjny_sytstem_organów_Państwowych---------------")
    pass
def Kkz():
    print("Logika prawnicza---------------")
    print(czternastaLitera["kategorie semantyczne"])
    print(czternastaLitera["konwersja"])
    print(czternastaLitera["kwadrat logiczny"])
    print("Nauka o administracji---------------")
    print(czternastaLitera["kompetencja"])
    print(czternastaLitera["kolegialny"])
    print(czternastaLitera["Kworum"])
    print(czternastaLitera["Kompendium"])
    print(czternastaLitera["konstytucja"])
    print(czternastaLitera["kultura"])
    print(czternastaLitera["konsularne stosunki"])
    print(czternastaLitera["katalog"])
    print(czternastaLitera["kontrola"])
    print(czternastaLitera["kultura materialna"])
    print("Filozofia---------------")
    print("Historia---------------")
    print(czternastaLitera["Kościół"])
    print(czternastaLitera["koronacja"])
    print(czternastaLitera["konfederacja"])
    print(czternastaLitera["komisja"])
    print(czternastaLitera["korporacje studenckie"])
    print(czternastaLitera["Komisja Edukacji Narodowej (KEN)"])
    print(czternastaLitera["Kościół katolicki"])
    print(czternastaLitera["księgi"])
    print(czternastaLitera["korektura"])
    print(czternastaLitera["koalicja"])
    print(czternastaLitera["kanclerz"])
    print(czternastaLitera["komornik"])
    print(czternastaLitera["kozackie powstania"])
    print("Konstytucyjny_sytstem_organów_Państwowych---------------")
    pass
def Llz():
    print("Logika prawnicza---------------")
    print("Nauka o administracji---------------")
    print(pietnastalitera["formalnie"])
    print(pietnastalitera["legislacja"])
    print("Filozofia---------------")
    print("Historia---------------")

    print(pietnastalitera["literatura"])
    print(pietnastalitera["liberum veto"])
    print(pietnastalitera["likwidacja"])
    print(pietnastalitera["Liga Państwowości Polskiej"])
    print("Konstytucyjny_sytstem_organów_Państwowych---------------")
    pass
def Mmz():
    print("Logika prawnicza---------------")
    print(szesnastaLitera["Metaprzepisy"])
    print("Nauka o administracji---------------")
    print(szesnastaLitera["minister"])
    print(szesnastaLitera["Rada Ministrów"])
    print(szesnastaLitera["ministerstwo"])
    print("Filozofia---------------")
    print(szesnastaLitera["Monada"])
    print(szesnastaLitera["Morlanosc"])
    print(szesnastaLitera["metafizyka"])
    print(szesnastaLitera["materia"])
    print("Historia---------------")

    print(szesnastaLitera["można"])
    print(szesnastaLitera["migracja"])
    print(szesnastaLitera["marszałek"])
    print(szesnastaLitera["miary antyczne"])
    print(szesnastaLitera["monarchia"])
    print(szesnastaLitera["magnat"])
    print("Konstytucyjny_sytstem_organów_Państwowych---------------")
    pass
def Nnz():
    print("Logika prawnicza---------------")
    print(siedemnastalitera["norma prawna"])
    print("Nauka o administracji---------------")
    print(siedemnastalitera["nadanie"])
    print(siedemnastalitera["nauki dedukcyjne"])
    print(siedemnastalitera["nieruchomość"])
    print(siedemnastalitera["naczelny"])
    print("Filozofia---------------")
    print("Historia---------------")

    print(siedemnastalitera["najazd"])
    print(siedemnastalitera["naczelnik"])
    print(siedemnastalitera["niewolnictwo"])
    print(siedemnastalitera["namiestnik"])
    print("Konstytucyjny_sytstem_organów_Państwowych---------------")
    pass
def Ooz():
    print("Logika prawnicza---------------")
    print("Nauka o administracji---------------")
    print(osiemnastalitera["organ"])
    print(osiemnastalitera["opinia"])
    print(osiemnastalitera["obowiązek"])
    print(osiemnastalitera["odpowiedzialność"])
    print(osiemnastalitera["Obrona Narodowa"])
    print(osiemnastalitera["oświata"])
    print(osiemnastalitera["obowiązywać"])
    print(osiemnastalitera["obywatelstwo"])
    print("Filozofia---------------")
    print("Historia---------------")

    print(osiemnastalitera["organizacja"])
    print(osiemnastalitera["odkrycie"])
    print(osiemnastalitera["oblata"])
    print(osiemnastalitera["Ośrodek Studiów Wschodnich"])
    print("Konstytucyjny_sytstem_organów_Państwowych---------------")
    pass
def Ppz():
    print("Logika prawnicza---------------")
    print(dziewietnastalitera["psychologia"])
    print(dziewietnastalitera["przesłanka"])
    print(dziewietnastalitera["Prawda"])
    print(dziewietnastalitera["przepis prawny"])
    print("Nauka o administracji---------------")
    print(dziewietnastalitera["pozwolenie"])
    print(dziewietnastalitera["Paragraf"])
    print(dziewietnastalitera["prezydent"])
    print(dziewietnastalitera["prezes"])
    print(dziewietnastalitera["poprawny"])
    print(dziewietnastalitera["precyzyjny"])
    print(dziewietnastalitera["pełnomocnictwo"])
    print(dziewietnastalitera["polityka"])
    print(dziewietnastalitera["prawo cywilne"])
    print(dziewietnastalitera["prawo rzeczowe"])
    print(dziewietnastalitera["prawo pracy"])
    print(dziewietnastalitera["pracownik"])
    print(dziewietnastalitera["pracodawca"])
    print(dziewietnastalitera["prawo materialne"])
    print(dziewietnastalitera["petycja"])
    print("Filozofia---------------")
    print(dziewietnastalitera["Protoplasta"])
    print(dziewietnastalitera["Platon"])
    print(dziewietnastalitera["proletariat"])
    print("Historia---------------")
    print(dziewietnastalitera["patrymonium"])
    print(dziewietnastalitera["palatyn"])
    print(dziewietnastalitera["powstanie"])
    print(dziewietnastalitera["podbój"])
    print(dziewietnastalitera["piasta"])
    print(dziewietnastalitera["przywilej"])
    print(dziewietnastalitera["panowanie"])
    print(dziewietnastalitera["Potoccy"])
    print(dziewietnastalitera["pacta conventa"])
    print(dziewietnastalitera["praca organiczna"])
    print(dziewietnastalitera["podsędek"])
    print(dziewietnastalitera["podatek"])
    print(dziewietnastalitera["prymas"])
    print(dziewietnastalitera["podatek,   Hiberna i czopowe"])
    print(dziewietnastalitera["państwowość"])
    print(dziewietnastalitera["prawosławne szkolnictwo"])
    print(dziewietnastalitera["Prusy Królewskie"])
    print(dziewietnastalitera["podział"])
    print(dziewietnastalitera["powstania wielkopolskie"])
    print(dziewietnastalitera["Polska. Oświata. Polska Rzeczpospolita Ludowa."])
    print("Konstytucyjny_sytstem_organów_Państwowych---------------")
    pass
def Rrz():
    print("Logika prawnicza---------------")
    print(dwudziestalitera["redukcja"])
    print("Nauka o administracji---------------")
    print(dwudziestalitera["rozstrzygnąć"])
    print(dwudziestalitera["reformacja"])
    print(dwudziestalitera["region"])
    print(dwudziestalitera["rzecznik"])
    print(dwudziestalitera["rzetelny"])
    print(dwudziestalitera["rozporządzenie"])
    print(dwudziestalitera["równość"])
    print(dwudziestalitera["rzeczowy"])
    print("Filozofia---------------")
    print(dwudziestalitera["relacja"])
    print("Historia---------------")
    print(dwudziestalitera["reforma, hiszp. La Reforma"])
    print(dwudziestalitera["Radziwiłłowie"])
    print(dwudziestalitera["Rada Nieustająca"])
    print(dwudziestalitera["Rada Stanu Królestwa Polskiego"])
    print(dwudziestalitera["Rada Szkolna Krajowa"])
    print(dwudziestalitera["regent"])
    print(dwudziestalitera["rada królewska"])
    print(dwudziestalitera["referendarz"])
    print(dwudziestalitera["reforma"])
    print(dwudziestalitera["renta feudalna"])
    print("Konstytucyjny_sytstem_organów_Państwowych---------------")
    pass
def Ssz():
    print("Logika prawnicza---------------")
    print(dwudziestapierwszalitera["socjologia"])
    print(dwudziestapierwszalitera["sylogizm"])
    print(dwudziestapierwszalitera["skutek"])

    print("Nauka o administracji---------------")
    print(dwudziestapierwszalitera["system"])
    print(dwudziestapierwszalitera["szkoda"])
    print(dwudziestapierwszalitera["senat"])
    print(dwudziestapierwszalitera["sejm"])
    print(dwudziestapierwszalitera["sąd"])
    print(dwudziestapierwszalitera["sytuacja"])
    print(dwudziestapierwszalitera["społeczny"])
    print(dwudziestapierwszalitera["Solidarność"])
    print("Filozofia---------------")
    print(dwudziestapierwszalitera["sens"])
    print(dwudziestapierwszalitera["sankcja"])
    print("Historia---------------")
    print(dwudziestapierwszalitera["stan"])
    print(dwudziestapierwszalitera["Słowianie"])
    print(dwudziestapierwszalitera["szlachta"])
    print(dwudziestapierwszalitera["sejm"])
    print(dwudziestapierwszalitera["Sapiehowie"])
    print(dwudziestapierwszalitera["sztuka"])
    print(dwudziestapierwszalitera["szkolnictwo"])
    print(dwudziestapierwszalitera["statut"])
    print(dwudziestapierwszalitera["sobór"])
    print(dwudziestapierwszalitera["stolnik"])
    print(dwudziestapierwszalitera["Stanisław August Poniatowski"])
    print(dwudziestapierwszalitera["sejm koronacyjny"])
    print(dwudziestapierwszalitera["Stronnictwo Państwowości Polskiej"])
    print("Konstytucyjny_sytstem_organów_Państwowych---------------")
    pass
def Ttz():
    print("Logika prawnicza---------------")
    print(dwudziestadrugalitera["tożsamość"])
    print(dwudziestadrugalitera["tautologia"])
    print(dwudziestadrugalitera["teoria"])
    print("Nauka o administracji---------------")
    print(dwudziestadrugalitera["terytorium"])
    print(dwudziestadrugalitera["transparentny"])
    print(dwudziestadrugalitera["triada"])
    print(dwudziestadrugalitera["trybunał"])
    print("Filozofia---------------")
    print(dwudziestadrugalitera["tolerancja"])
    print(dwudziestadrugalitera["traktat"])
    print(dwudziestadrugalitera["tradycja"])
    print("Historia---------------")
    print(dwudziestadrugalitera["traktat"])
    print(dwudziestadrugalitera["teoria"])
    print(dwudziestadrugalitera["tytuł egzekucyjny"])
    print(dwudziestadrugalitera["towarzystwo"])
    print("Konstytucyjny_sytstem_organów_Państwowych---------------")
    pass
def Uuz():
    print("Logika prawnicza---------------")
    print(dwudziestatrzecialitera["uzasadnienie"])
    print("Nauka o administracji---------------")

    print(dwudziestatrzecialitera["uchodźstwo"])
    print(dwudziestatrzecialitera["upoważnienie"])

    print(dwudziestatrzecialitera["ustawa"])
    print(dwudziestatrzecialitera["urząd"])
    print(dwudziestatrzecialitera["ustawodawstwo"])
    print("Filozofia---------------")
    print("Historia---------------")

    print(dwudziestatrzecialitera["uposażenie"])

    print(dwudziestatrzecialitera["ukształtowanie terenu"])
    print(dwudziestatrzecialitera["urzędy w dawnej Polsce"])
    print(dwudziestatrzecialitera["uniwersytet"])
    print(dwudziestatrzecialitera["ustrój państwowy"])
    print(dwudziestatrzecialitera["ugoda"])
    print(dwudziestatrzecialitera["unifikacja"])
    print(dwudziestatrzecialitera["urzędy w dawnej Polsc"])
    print("Konstytucyjny_sytstem_organów_Państwowych---------------")
    pass
def Wwz():
    print("Logika prawnicza---------------")
    print(dwudziestaczwartalitera["Warunek formalny"])
    print(dwudziestaczwartalitera["wnioskowanie"])
    print(dwudziestaczwartalitera["wynikanie"])
    print("Nauka o administracji---------------")
    print(dwudziestaczwartalitera["wiza"])
    print(dwudziestaczwartalitera["własność"])
    print(dwudziestaczwartalitera["władza wykonawcza"])
    print(dwudziestaczwartalitera["wolny zawód"])
    print(dwudziestaczwartalitera["wydział"])
    print(dwudziestaczwartalitera["władza ustawodawcza"])
    print(dwudziestaczwartalitera["wydział"])
    print("Filozofia---------------")
    print("Historia---------------")
    print(dwudziestaczwartalitera["władza"])
    print(dwudziestaczwartalitera["wypędzić"])
    print(dwudziestaczwartalitera["Warszawa"])
    print(dwudziestaczwartalitera["Wyszyński Stefan"])
    print(dwudziestaczwartalitera["wykształcenie"])
    print("Konstytucyjny_sytstem_organów_Państwowych---------------")
    pass
def Xxz():
    print("Logika prawnicza---------------")
    print("Nauka o administracji---------------")
    print("Filozofia---------------")
    print("Historia---------------")
    print("Konstytucyjny_sytstem_organów_Państwowych---------------")
    pass
def Yyz():
    print("Logika prawnicza---------------")
    print("Nauka o administracji---------------")
    print("Filozofia---------------")
    print("Historia---------------")
    print("Konstytucyjny_sytstem_organów_Państwowych---------------")
    pass
def Zzz():
    print("Logika prawnicza---------------")
    print(dwudziestasiudmalitera["zależność"])
    print("Nauka o administracji---------------")
    print(dwudziestasiudmalitera["zakres"])
    print(dwudziestasiudmalitera["zarząd"])
    print(dwudziestasiudmalitera["źródło"])

    print(dwudziestasiudmalitera["zobowiązać"])
    print(dwudziestasiudmalitera["znak równości"])
    print("Filozofia---------------")
    print("Historia---------------")
    print(dwudziestasiudmalitera["założenie"])
    print(dwudziestasiudmalitera["zjazd"])
    print(dwudziestasiudmalitera["zbrodnie hitlerowskie w Polsce 1939–45"])
    print(dwudziestasiudmalitera["Zwierzchnik Sił Zbrojnych"])
    print("Konstytucyjny_sytstem_organów_Państwowych---------------")
    pass







def main():
    login()


def login():
    username = "1"
    password = "12"
    print("Wpisz login : ")
    answer1 = input()
    print("wpisz haslo : ")
    answer2 = input()
    if answer1 == username and answer2 == password:
        print("Prawidłowe dane")
        menu()




def menu():
    print("**********Organizer-Studenta************")
    print("*************Menu_-Główne***************")
    # time.sleep(1)
    print()

    choice = input("""
    1: O programie
    2: Sygnatury 1 roku
    3: Sygnatury 2 roku
    4: Plan zajec
    5: slownik
    6: przedmioty
    7: lista zawodów
    8: słownik J angielskiego
    9: Histroia
    10:  ksiażeki na zajecia
    11: wyszukiwarka słowa
    12: konstytucja RP
    Q: Wyjście

    Aby wybrać, wpisz numer pozycji: """)



    if choice == "1" :
        Oprogramie()
    elif choice == "2" :
        Sygnatury1()
    elif choice == "3" :
        Sygnatury2()
    elif choice == "4" :
        Plan()
    elif choice == "5":
        slownik()
    elif choice == "6":
        przedmioty()
    elif choice == "7":
        listazawodów()
    elif choice == "8":
        słownikJangielskiego()
    elif choice == "9":
        Histroia()
    elif choice == "10":
        ksiazek()
    elif choice == "11":
        wyszukiwarka()
    elif choice == "Q" :
        sys.exit
    else:
        print("Wybór tylko z zakresu numerycznego")
        print("Sprubuj ponownie")
        menu()







def Oprogramie():
    print("**********Organizer-Studenta************")
    print("*************O_-Programie***************")
    # time.sleep(1)
    print()

    choice = input("""
    1: powrót  do menu
    Q: Wyjście

    Aby wybrać, wpisz numer pozycji: """)

    if choice == "1":
        menu()
    elif choice == "Q":
        sys.exit
    else:
        print("Wybór tylko z zakresu numerycznego")
        print("Sprubuj ponownie")
    Oprogramie()


pass
    # Teacher will enter student details manually
    # These will be appended to the csv file


def Sygnatury1():
    print("**********Organizer-Studenta************")
    print("***********Sygnatury_-1-roku************")
    # time.sleep(1)
    print()

    choice = input("""
    1: powrót  do menu
    2: Sygnatury
    Q: Wyjście

    Aby wybrać, wpisz numer pozycji: """)

    if choice == "1":
        menu()
    if choice == "2":
         sygnatury1()
    elif choice == "Q":
        sys.exit
    else:
        print("Wybór tylko z zakresu numerycznego")
        print("Sprubuj ponownie")
    Sygnatury1()


pass




def Sygnatury2():

    print("**********Organizer-Studenta************")
    print("***********Sygnatury_-2-roku************")
    # time.sleep(1)
    print()

    choice = input("""
    1: powrót  do menu
    Q: Wyjście

    Aby wybrać, wpisz numer pozycji: """)

    if choice == "1":
        menu()
    elif choice == "Q":
        sys.exit
    else:
        print("Wybór tylko z zakresu numerycznego")
        print("Sprubuj ponownie")
        Sygnatury2()

pass



def Plan():
    print("**********Organizer-Studenta************")
    print("*****************Plan*******************")
    # time.sleep(1)
    print()

    choice = input("""
    1: powrót  do menu
    Q: Wyjście

    Aby wybrać, wpisz numer pozycji: """)

    if choice == "1":
        menu()
    elif choice == "Q":
        sys.exit
    else:
        print("Wybór tylko z zakresu numerycznego")
        print("Sprubuj ponownie")
        Plan()
pass



def slownik():
    print("**********Organizer-Studenta************")
    print("****************słownik*****************")
    # time.sleep(1)
    print()

    choice = input("""
    1: powrót  do menu
    2: Litera Aa
    3: Litera Bb
    4: Litera Cc
    5: Litera Dd
    6: Litera Ee
    7: Litera Ff
    8: Litera Gg
    9: Litera Hh
    10: Litera Ii
    11: Litera Jj
    12: Litera Kk
    13: Litera Ll
    14: Litera Mm
    15: Litera Nn
    16: Litera Oo
    17: Litera Pp
    18: Litera Rr
    19: Litera Ss
    20: Litera Tt
    21: Litera Uu
    22: Litera Ww
    23: Litera Xx
    24: Litera Yy
    25: Litera Zz

    Q: Wyjście

    Aby wybrać, wpisz numer pozycji: """)

    if choice == "1":
           menu()
    elif choice == '2':
         Aaz()
    elif choice == '3':
            Bbz()
    elif choice == '4':
            Ccz()
    elif choice == '5':
            Ddzy()
    elif choice == '6':
            Eez()
    elif choice == '7':
        Ffz()
    elif choice == '8':
            Ggz()
    elif choice == '9':
            Hhz()
    elif choice == '10':
            Iiza()
    elif choice == '11':
            Jjz()
    elif choice == '12':
            Kkz()
    elif choice == '13':
            Llz()
    elif choice == '14':
        Mmz()
    elif choice == '15':
        Nnz()
    elif choice == '16':
            Ooz()
    elif choice == '17':
        Ppz()
    elif choice == '18':
        Rrz()
    elif choice == '19':
            Ssz()
    elif choice == '20':
        Ttz()
    elif choice == '21':
            Uuz()
    elif choice == '22':
            Wwz()
    elif choice == '23':
        Xxz()
    elif choice == '24':
            Yyz()
    elif choice == '25':
            Zzz()
    elif choice == "Q":
        sys.exit
    else:
        print("Wybór tylko z zakresu numerycznego")
        print("Sprubuj ponownie")
    slownik()
pass



def przedmioty():
    print("**********Organizer-Studenta************")
    print("**************przedmioty****************")
        # time.sleep(1)
    print()

    choice = input("""
    1: powrót  do menu
    Q: Wyjście

    Aby wybrać, wpisz numer pozycji: """)

    if choice == "1":
        menu()
    elif choice == "Q":
        sys.exit
    else:
        print("Wybór tylko z zakresu numerycznego")
        print("Sprubuj ponownie")
    przedmioty()
pass



def listazawodów():
    print("**********Organizer-Studenta************")
    print("*************lista-zawodów**************")
            # time.sleep(1)
    print()

    choice = input("""
    1: powrót  do menu
    2: Przedsiębirstwa
    3: Lista zawodów
    Q: Wyjście

    Aby wybrać, wpisz numer pozycji: """)

    if choice == "1":
        menu()
    elif choice == "2":
        Przed()
    elif choice == "3":
        Lis()
    elif choice == "Q":
        sys.exit
    else:
        print("Wybór tylko z zakresu numerycznego")
        print("Sprubuj ponownie")
    listazawodów()
pass




def słownikJangielskiego():
    print("**********Organizer-Studenta************")
    print("********słownik_J-angielskiego**********")
                 # time.sleep(1)
    print()

    choice = input("""
    1: powrót  do menu
    Q: Wyjście

    Aby wybrać, wpisz numer pozycji: """)

    if choice == "1":
        menu()
    elif choice == "Q":
        sys.exit
    else:
        print("Wybór tylko z zakresu numerycznego")
        print("Sprubuj ponownie")
    słownikJangielskiego()
pass



def Histroia():
    print("**********Organizer-Studenta************")
    print("***************Histroia*****************")
                    # time.sleep(1)
    print()

    choice = input("""
    1: powrót  do menu
    Q: Wyjście

    Aby wybrać, wpisz numer pozycji: """)

    if choice == "1":
        menu()
    elif choice == "Q":
        sys.exit
    else:
        print("Wybór tylko z zakresu numerycznego")
        print("Sprubuj ponownie")
    Histroia()
pass




def ksiazek():
    print("**********Organizer-Studenta************")
    print("*****Książki_-potrzebne-na-zajęcia******")
                        # time.sleep(1)
    print()

    choice = input("""
    1: powrót  do menu
    2: ksiązki na zajęcia
    Q: Wyjście

    Aby wybrać, wpisz numer pozycji: """)

    if choice == "1":
        menu()
    elif choice == "2":
        ksiz()
    elif choice == "Q":
        sys.exit
    else:
        print("Wybór tylko z zakresu numerycznego")
        print("Sprubuj ponownie")
    ksiazek()
pass





def wyszukiwarka():
    print("**********Organizer-Studenta************")
    print("**********wyszukiwarka_-słów************")
                            # time.sleep(1)
    print()

    choice = input("""
    1: powrót  do menu
    2: Index Logika prawnicza
    3: Index Nauka o Administracji
    4: Index Wstęp do Filozofii
    Q: Wyjście

    Aby wybrać, wpisz numer pozycji: """)

    if choice == "1":
        menu()
    elif choice == "2":
        LogikaPrawnicza()
    elif choice == "3":
        NaukaoAdminitracji()
    elif choice == "4":
        WstępdoFilozofii()
    elif choice == "Q":
        sys.exit
    else:
        print("Wybór tylko z zakresu numerycznego")
        print("Sprubuj ponownie")
    wyszukiwarka()
pass

main()