Kochanowski

Wyborcza.pl
Twoja prenumerata jest aktywna
malgorzatajasiukiewicz1
Warszawa.Wyborcza.pl
Poniedziałek 15.03.2021  Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
Wiadomości
Tygodnik Warszawa
Koronawirus
Strajk Kobiet
Dzielnice
Wypadki
Komunikacja
Inwestycje
Warszawa na zdjęciach
Więcej
Kontakt
Miasta
Powązki
Prof. Kochanowski: Armia Czerwona wyciągała zmarłych z grobu, teraz chce to zrobić PiS
Tomasz Urzykowski
15 marca 2021 | 07:57
Grób Bolesława Bieruta. Warszawa, Powązki Wojskowe, 26 marca 20187 ZDJĘĆ
Grób Bolesława Bieruta. Warszawa, Powązki Wojskowe, 26 marca 2018 (Fot. Sławomir Kamiński / Agencja Gazeta)
To, że z Powązek Wojskowych usuniemy stąd grób Bieruta nie znaczy, że usuniemy tę postać z historii Polski. Odwrotnie, pokażemy tylko swój bandytyzm historyczny - mówi prof. Jerzy Kochanowski z Uniwersytetu Warszawskiego
NAJCZĘŚCIEJ CZYTANE
 Młodzi uciekają z Kościoła. "To już nie jest pełzająca sekularyzacja, ale kłus"
 WARSZAWA
Młodzi uciekają z Kościoła. "To już nie jest pełzająca sekularyzacja, ale kłus"
 Branża IT dla kobiet
MATERIAŁ PROMOCYJNY PARTNERA
Branża IT dla kobiet
 Lekarze łączą się, by walczyć ze zmianą klimatu: "Działania dla klimatu powinny stać się priorytetem".
MATERIAŁ PROMOCYJNY PARTNERA
Lekarze łączą się, by walczyć ze zmianą klimatu: "Działania dla klimatu powinny stać się priorytetem".
 17-kondygnacyjny punktowiec powstanie na miejscu zabytkowej kamienicy
 WARSZAWA
17-kondygnacyjny punktowiec powstanie na miejscu zabytkowej kamienicy
 Te liczby nie zostawiają złudzeń. Horrendalnie drogie śmieci w Warszawie, ale nie ma odwrotu
 WARSZAWA
Te liczby nie zostawiają złudzeń. Horrendalnie drogie śmieci w Warszawie, ale nie ma odwrotu
REKLAMA

38
PiS, Powązki, historia
Rozmowa o przyszłości cmentarza na Powązkach
Tomasz Urzykowski: Wiceprezes PiS Antoni Macierewicz chce, żeby państwo przejęło należący do m.st. Warszawy Cmentarz Wojskowy na Powązkach, usunęło stąd pochowanych przedstawicieli elit PRL-u i stworzyło nekropolię „żołnierzy niezłomnych”. Powiedział to kilka dni temu w Polskim Radiu 24, ale obóz rządzący już wcześniej zapowiadał działania w tym kierunku.
Prof. Jerzy Kochanowski. Uniwersytet Marii Curie Skłodowskiej, Lublin, 23 października 20187 ZDJĘĆ
Prof. Jerzy Kochanowski. Uniwersytet Marii Curie Skłodowskiej, Lublin, 23 października 2018 Fot. Jakub Orzechowski / Agencja Gazeta

Prof. Jerzy Kochanowski*: Uważam, że to jest bolszewicki fundamentalizm, kontynuacja myślenia mającego swoje początki w rewolucji francuskiej. Pod hasłem likwidacji starych elit sprofanowano wtedy królewską nekropolię w bazylice w Saint Denis. Tak samo robiła rewolucja bolszewicka w Rosji, a potem wojenna, na Kresach po 17 września 1939 i powojenna rewolucja w Polsce, gdy polscy chłopi razem z Armią Czerwoną likwidowali groby dawnych właścicieli ziemskich, wyciągali z nich i rabowali zwłoki.

Czytaj także: Jak odnaleźć groby sławnych ludzi na warszawskich nekropoliach? [PRZEWODNIK]
Jeśli się nie mylę, na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach nowa władza zachowała po 1945 r. wszystkie groby przedwojennych polityków, oficerów i żołnierzy, do których miała przecież negatywny stosunek.
- Dotykamy tu jednego z najważniejszych tabu kulturowych: trwałości grobu. Byłem kiedyś na Powązkach Wojskowych z moim starym znajomym, niemieckim profesorem. Zapytał: jak to jest, że komuniści zostawili na tym cmentarzu pomnik żołnierzy wojny polsko-bolszewickiej 1920 r.? Jak to jest, że zachowali tutaj groby bliskich współpracowników Józefa Piłsudskiego: Walerego Sławka, Ignacego Boernera i innych, całej przedwojennej plejady postaci związanych z rządami sanacyjnymi? On tego nie był w stanie zrozumieć, bo w NRD przyjechałby spychacz i wszystko rozjechał. U nas było to sprzeczne z pragmatycznym działaniem i tradycją kulturową.

Grób komunistycznego generała Karola Świerczewskiego ps. Walter. Warszawa, Powązki Wojskowe, 28 lutego 19977 ZDJĘĆ
Grób komunistycznego generała Karola Świerczewskiego ps. Walter. Warszawa, Powązki Wojskowe, 28 lutego 1997 Fot. Sławomir Kamiński / Agencja Gazeta

Czytaj także: Z Powązek znikną groby Bieruta i Berlinga? Jest żądanie dekomunizacji cmentarza
Dzisiejsza władza nie widzi tej sprzeczności. W 2017 r. w wywiadzie dla TVP Info prezes IPN Jarosław Szarek powiedział, że nie wyobraża sobie, żeby na Powązkach Wojskowych nadal istniały mauzolea Juliana Marchlewskiego i Bolesława Bieruta. W 2020 r. w rozmowie z „Rzeczpospolitą” szef Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych Jan Józef Kasprzyk oświadczył, że „dołoży wszelkich starań”, by powstał projekt ustawy, zgodnie z którą Powązki Wojskowe staną się państwową nekropolią narodową. Według niego, powinno się powołać specjalny organ do przenoszenia stąd w inne miejsce grobów komunistów.
- Przyznam, że jest mi wstyd za Jana Józefa Kasprzyka, przed laty mojego studenta. Jako że zawsze był fanem Piłsudskiego i Legionów, chciałbym jemu, i nie tylko, przypomnieć fakt sprzed dokładnie 80 lat, nieźle pasujący do obecnego kontekstu. Otóż w 1941 r. niemieckie władze okupacyjne, aby poszerzyć kwatery swoich poległych i zmarłych żołnierzy, zażądały likwidacji kilkudziesięciu grobów z kwatery legionistów, odstępując jednak od tego wskutek sprzeciwu zarówno rodzin, jak i Zarządu Miejskiego. Można stworzyć cmentarz towarzyszy wyklętych przez władzę, gdzieś daleko. Tylko proszę pamiętać, że byłoby to złamanie tabu kulturowego, precedens, po którym przy zmieniających się rządach każdy grób mógłby tam kiedyś trafić. Cmentarz Wojskowy na Powązkach powinno się potraktować jak muzeum. Jeśli chcemy, żeby niektóre groby były przestrogą dla następnych pokoleń, postawmy przy nich jakąś tabliczkę z informacją, kto tu leży, ale wytłumaczmy to w sposób rozsądny i wyważony. W Ratyzbonie w centrum miasta znajduje się katedra. W XIV w. na jednym z jej filarów od strony dawnej dzielnicy żydowskiej wyrzeźbiono Żyda ssącego sutek świni. Chciano w ten sposób upokorzyć Żydów. Kilkanaście lat temu pod tym filarem umieszczono tabliczkę z pleksi z wytłumaczeniem, że ta rzeźba jest znakiem swoich czasów. Tak samo groby na Powązkach Wojskowych są znakiem swoich czasów, a te czasy elementem naszej historii, którego nie wykreślimy. To, że usuniemy stąd grób Bieruta, nie znaczy, że usuniemy tę postać z historii Polski. Odwrotnie, pokażemy tylko swój bandytyzm historyczny. Z pełną odpowiedzialnością używam tego określenia.

Politycy i publicyści obecnej władzy nazywają Cmentarz Wojskowy na Powązkach „panteonem polskich bohaterów” i przekonują, że to nie miejsce dla „zdrajców ojczyzny” wymieniając Bieruta, Świerczewskiego, Berlinga i innych.
Brzozowe krzyże poległych z batalionu 'Zośki'. Powązki Wojskowe, Warszawa, 1 sierpnia 20107 ZDJĘĆ
Brzozowe krzyże poległych z batalionu 'Zośki'. Powązki Wojskowe, Warszawa, 1 sierpnia 2010 Fot. Wojciech Olkuśnik / Agencja Gazeta

- Chciałbym przypomnieć, że założyli go Rosjanie i wciąż są tu pochowani. Opowiem o zdarzeniu, którego w połowie lat 60. doświadczył mój ojciec. Zrobił kurs przewodnicki i pewnego razu z grupą starszych pań z Nowej Huty poszedł na ten cmentarz. Była to część obowiązkowej trasy zwiedzania Warszawy. Ojciec potem wspominał, że nie wiedział, jak zareagować, kiedy uczestniczki tej wycieczki uklękły przed grobem Bieruta i zaczęły się modlić. Zapytał je, dlaczego to zrobiły. Odpowiedziały: „To jest nasz wybawiciel, dopiero za jego czasów zaczęliśmy żyć po ludzku, dał nam pracę i mieszkania”. Postęp społeczny, jaki dokonał się w czasach Bieruta, był nieprawdopodobny. Tego dziś się już nie pamięta, ale pan prezes IPN Jarosław Szarek jako historyk powinien wiedzieć, że historia składa się z kontekstów, nie jest czarna ani biała. Skoro tego nie wie, to niech zrezygnuje z funkcji prezesa IPN i odda swój dyplom historyka.

Pomnik Smoleński na Powązkach Wojskowych. Warszawa, 30 października 20167 ZDJĘĆ
Pomnik Smoleński na Powązkach Wojskowych. Warszawa, 30 października 2016 Fot. Franciszek Mazur / Agencja Gazeta

Czasy Bolesława Bieruta były też okresem okrutnej stalinowskiej dyktatury.
- Nie mówię, że musimy czcić jej przywódców. Przypominam tylko, że stali się oni częścią naszej historii, również naszych negatywnych odwołań. Gdy w 1920 r. Miklós Horthy ze swoją ekipą objął władzę na Węgrzech, pierwszą decyzją tamtejszego parlamentu było uznanie okresu od momentu burżuazyjnej rewolucji na jesieni 1918 r. za nieistniejący z punktu widzenia prawnego. Tak samo chce teraz zrobić PiS z okresem PRL, wyciąć go z historii. Ta władza wierzy, że usuwając tablice pamiątkowe, pomniki, zmieniając nazwy ulic i przenosząc groby, zlikwiduje pamięć. Chce doprowadzić do sytuacji, w której za kilkadziesiąt lat w przestrzeni symbolicznej Warszawy po okresie Polski Ludowej nie będzie żadnego śladu, pozostanie pustka.

* Prof. Jerzy Kochanowski – historyk najnowszych dziejów Polski, wykładowca Wydziału Nauk o Kulturze i Sztuce Uniwersytetu Warszawskiego, autor książek m.in.: "Proces szesnastu", "Zapomniany prezydent...: życie i działalność Ignacego Boernera 1875-1933", "Tylnymi drzwiami: >>Czarny rynek<< w Polsce 1944-1989", "Rewolucja międzypaździernikowa. Polska 1956-57" oraz podręczników szkolnych.

***
Autorski przegląd wydarzeń codziennie na Twojej skrzynce. W kilka minut dowiesz wszystkiego, co najważniejsze. Zapisz się!
Jeśli spodobał Ci się ten artykuł, podziel się nim!
Udostępnij ten artykuł w całości, komu tylko chcesz
Dzięki Twojej prenumeracie nawet 5 osób może przeczytać ten artykuł.
Wybrana przez Ciebie osoba otrzyma na podany adres e-mail link z odblokowanym dostępem.

Podany adres email nie jest przez nas przechowywany, używany jest jednorazowo tylko do przesłania dostępu do tego artykułu
Wyślij dostęp
KONTAKT
INNE

17-kondygnacyjny punktowiec powstanie na miejscu zabytkowej kamienicy

Młodzi uciekają z Kościoła. "To już nie jest pełzająca sekularyzacja, ale kłus"

Te liczby nie zostawiają złudzeń. Horrendalnie drogie śmieci w Warszawie, ale nie ma odwrotu

Tama im. Edwarda Gierka. Protest pod ministerstwem przeciwko inwestycji za 4,5 mld zł

Biedroń: Zgłosimy Piotra Ikonowicza na rzecznika praw obywatelskich

Pożar na Pradze-Południe. Jedna osoba ranna
KOMENTARZE
38

Ustaw dla siebie nick
Zasady Komentowania w Serwisach Grupy Wyborcza.pl
Skomentuj
Najnowsze Popularne
Myrtel 15.03.2021, 08:41
Kiedyś może przyjść czas na porządki na Wawelu...
 60
 1
 Odpowiedz
 Pokaż odpowiedzi (4)
mossebo 15.03.2021, 08:42
I znów prawica podniesie larum że GW broni komunistów. Niestety przyzwoitość jest kosztem demokracji. Dlatego Was prenumeruję
 50
 1
 Odpowiedz
f.h. 15.03.2021, 08:15
Bezmyślni barbarzyńcy!!!
 42
 1
 Odpowiedz
 Pokaż odpowiedzi (2)
orkan85 15.03.2021, 09:42
Zanim wzruszymy się nad wspaniałomyślnością stalinowskich komunistów epoki Bieruta, chciałbym tylko przypomnieć, że na tym samym cmentarzu zakopali w bezimiennych dołach dziesiątki swoich przeciwników, zamordowanych bez żadnego wyroku. Znęcając się jednocześnie nad ich rodzinami, które nigdy nie dostały szansy aby ich godnie pożegnać i pochować. Nieco młodsi komuniści epoki jaruzelskiego teren nad tymi dołami zapełnili grobami komuszych dygnitarzy, aby ich ofiary na zawsze pozostały w niepamięci. GW strasznie zabiega o godność komuszych grobów. Dla komunistycznych ofiar, w zamian za to przypomni kilka razy do roku o zbrodniach Łupaszki czy Rajsa (których nie neguję), aby upewnić się że odium przestępców będzie ciążyć na całym ruchu antykomunistycznym - tak jak by sobie tego życzyła propaganda Bieruta.
 4
 36
 Odpowiedz
 Pokaż odpowiedzi (4)
to_znowu_ja 15.03.2021, 09:27
Miala byc Irlandia, potem Budapest, a wyladowalismy w Korei Polnocnej.
 37
 0
 Odpowiedz
 Pokaż odpowiedzi (1)
Chlido 15.03.2021, 09:33
Dziękuję za kolejne otworzenie oczu na głupotę tych popaprańców. Marzę o tym gdy wreszcie głos fachowca, naukowca, historyka będzie należycie respektowany przez urzędników, polityków. Przed nami jeszcze większa rewolucja niż przejście z PRL do Wolnej Polski. A potem ciężka robota aby przepracować naszą historię tak jak zrobili to Niemcy już dawno temu. Bez naukowców, prawdziwych historyków nie uda się to, ale muszą oni wreszcie dojść do głosu i mieć moc sprawczą.
 25
 1
 Odpowiedz
bb7676 15.03.2021, 09:29
Jestem pewien, że nie doczekam usunięcia grobu Bieruta z Powązek, jestem za to pewien, że doczekam usunięcia truchła Kaczyńskiego z Wawelu
 22
 0
 Odpowiedz
l1205 15.03.2021, 09:58
Ojej to gdzie pochowamy obecnego prezydenta i prezesa?
 19
 0
 Odpowiedz
Więcej

REKLAMA

REKLAMA

REKLAMA

Materiały promocyjne Partnera
Ruszyła produkcja nowych pociągów dla Warszawy
Materiały promocyjne Partnera
Lucy Boynton - uosobienie wolnego ducha Chloé
Materiały promocyjne Partnera
Biznes z empatią - rynek potrzebuje firm tworzonych przez kobiety
Materiały promocyjne Partnera
Projekt PKM zmienia Pomorze
Materiały promocyjne Partnera
Menopauza - jak oswoić naturalne zmiany?
Materiały promocyjne Partnera
Polską e-mobilność napędzają autobusy
TEMATY WAŻNE DLA WARSZAWY
Wyborcza.pl Wyborcza.pl
Wyborcza.pl

Kraj
Świat
News from Poland
Opinie
Gospodarka
Nauka
Technologia
Kultura
Sport
Wideo
Witamy w Polsce
Wyborcza Classic
Wyborcza.biz

Aktualności
Zakupy i finanse
Giełda
Kursy walut
ZUS i emerytury
Podatki
Praca
Motoryzacja i podróże
Nieruchomości
Serwisy lokalne

Białystok
Bielsko-Biała
Brodnica
Bydgoszcz
Chełmno
Częstochowa
Gliwice
Gorzów Wlkp.
Katowice
Kielce
Kraków
Lublin
Łódź
Olsztyn
Opole
Płock
Poznań
Radom
Rzeszów
Sosnowiec
Szczecin
Świecie
Toruń
Trójmiasto
Warszawa
Wrocław
Zielona Góra
Wysokieobcasy.pl

Najnowsze
Głosy Kobiet
Psychologia
Wasze listy
Portrety Kobiet
Nowy Numer
Wysokie Obcasy Extra
Zdrowie
Uroda
Jedzenie
Wysokie Obcasy Praca
Magazyny

Duży Format
Magazyn Wyborczej
Ale Historia
Tylko zdrowie
Telewizyjna
Książki
 Więcej
BIQdata.pl
Archiwum
Komunikaty.pl
Serwisy partnerskie
Gazeta.pl
TOK.fm
Sport.pl
Publio.pl
Kulturalnysklep.pl
Napisz do redakcji
Kup prenumeratę

Newsletter
Copyright © Agora SA PrywatnośćLicencje/KontentReklama w InternecieReklama w papierzeKontaktZgłoś błądRegulaminPomoc Wszystkie artykuły  Zgody