kolejny polski

Wygląd Poloneza
Polonez – reprezentacyjny taniec dworski wywodzący się z kultury ludowej – stanowi swoiste zwieńczenie „Pana Tadeusza” Adama Mickiewicza. Taniec ten, odbywający się wedle ściśle określonych reguł, hierarchiczny, można także odbierać jako ostateczne przypieczętowanie ładu, który zapanował w Soplicowie po ostatnim zajeździe na Litwie.
Poloneza rozpoczął Podkomorzy, prowadząc Zosię. Czynił to jakby od niechcenia, delikatnie, lecz w pełni świadomie. Czasem zmienia tempo, czasem przepuszcza innych. Równolegle prowadzi jedyny w swoim rodzaju dialog z partnerką - oparty jest on na spojrzeniach i gestach. Można odnieść wrażenie, iż Podkomorzy bawi się z pozostałymi parami, jakie podążają za nim i Zosią. Z łatwością i finezją zmienia kierunek, wprawiając innych w zdumienie. W końcu zaczynają pojawiać się okrzyki: Ach, to może ostatni! patrzcie, patrzcie, młodzi, / Może ostatni, co tak poloneza wodzi!
Zosia odziana była w tradycyjny strój ludowy, zaś Podkomorzy miał na sobie czerwony buty, suty pas, do którego przypięta była błyszcząca karabela, oraz konfederatkę z czaplimi piórami. W pląsie podkręcał wąsa, zdejmował i nakładał czapkę, kładł dłoń na rękojeści swej broni. Za prowadzącą parą szły kolejne. W ten sposób tworzył się imponujący mnogością barw i rozbłysków wąż. Zataczał on kolejne koła, a stroje – czy to żołnierskie, czy damskie – przykuwały oczy i mamiły mnóstwem barw.
W tym momencie wprowadzony zostaje zręczny kontrapunkt, czyli opis kaprala Dobrzyńskiego Saka. Mężczyzna stoi smutny, wspominając dawne starania o rękę Zosi.
Jednak narrator szybko powraca do rozpędzonego korowodu. Żona Tadeusza, w swej zielonej sukni z kwiecistymi zdobieniami, tańczy z radością. Teraz to ona przewodzi ceremonii - Rządząc tańcem, jak anioł nocnych gwiazd obrotem. Podkomorzy już dawno nie dotrzymuje jej towarzystwa, kolejni chętni odbili urodziwą pannę młodą, pragnąc choć przez chwilę stanąć u jej boku. Jednak nie zaprowadziło to chaosu, wszystko wciąż odbywało się w ścisłym porządku.
W końcu Zosia staje u boku Tadeusza. Gdy młodzi spotykają się, koło zdaje się być zamknięte. Wtedy panna młoda zakończyła tana i ruszyła do stołu, by nalać gościom kielichy.

Uwłaszczenie chłopów
Uwłaszczenie chłopów – nadanie chłopom na własność użytkowanej przez nich ziemi, połączone ze zniesieniem obciążeń feudalnych na rzecz pana feudalnego (szlachcica), czyli pańszczyzny, czynszu i tak zwanych „darmoch” (to jest darmowych posług, do których chłopi byli zobowiązani na rzecz dworu, na przykład stróżowania, uprawy pańskiego ogrodu, koszenia trawy, połowu ryb, sypania grobli, podwód, noszenia listów pańskich).

Postaci na obrazach
Na ścianach dworku w "Panu Tadeuszu" są ukazani czterej wybitni polscy patrioci: Tadeusz Kościuszko, Tadeusz Rejtan, Jakub Jasiński i Samuel Korsak. Portrety odgrywają rolę dopełnienia szacunku dla kraju polskiego przez gospodarza dworku w Soplicowie.
Pierwszy bohater, Tadeusz Kościuszko jest ukazany z wzrokiem zwróconym ku górze dzierżawiąc w obydwu dłoniach miecz jako symbolu postawy nacechowanej miłością do ojczyzny pełnej poświęcenia.
Następna postać, Tadeusz Rejtan z nożem w dłoni skierowanym w stronę "łona" obrazuje patriotyczne samobójstwo. "Fedon i żywot Katona" to także metafora do tragicznej śmierci poprzez dzieła literackie.
Portret generała Jakuba Jasińskiego wraz z innym dowódcą wojsk polskich Samuelem Korsakiem podczas "Rzezi Praskiej", która miała miejsce w Warszawie w 1794 roku. Obydwaj mężczyźni honorowo zginęli podczas bitwy w walce przeciwko stronie rosyjskiej.

Koncert Jankiela
Żyd Jankiel był mistrzem w grze na cymbałach. Nie było jeszcze takiego, który dorównałby mu talentem. Toteż właśnie z tego powodu proszono go o uświetnienie uroczystości zaślubin Tadeusza i Zosi. Po długich namowach urzekła go dopiero prośba Panny Młodej. Z wielkim sentymentem, Jankiel stroił instrument. Już chwilę później rozpoczął grę, już drążki skaczą po strunach....przerwał. To jedynie próby przed wielkim koncertem. Najpierw doszły do ucha cichutkie dźwięki. Jankiel wtedy spoglądając to w niebo, to na instrument, czekał na natchnienie.
I niespodziewanie ze zwykłych cymbałów wydobył muzykę całej orkiestry. Przy jego Polonezie Trzeciego Maja młodzież zaczęła tańczyć, a starszyzna uciekła wspomnieniami do dobrych czasów, gdy śpiewając tę pieśń uchwalono Konstytucję. Wszyscy byli bardzo ujęci niesamowitą grą Jankiela. Nagle....zły dźwięk. Przestraszył on i zdziwił słuchaczy znających mistrza. Jednak o błędzie Jankiela nie mogło być mowy ponieważ ten coraz mocniej uderzał „zdradziecką” strunę. Gerwazy zrozumiawszy Żyda, krzyknął: „To jest Targowica”. Wtedy muzyka ustała. Lecz znów narodziła się nowa, wraz z nowymi wspomnieniami. Jankiel przechodząc do basów, zaczął przedstawiać straszne, ale realistyczne odgłosy wojny. Wszyscy pogrążeni w zadumie, rozpoznali Rzeź Pragi. Wtedy to muzyk ukrócił ból wspomnień.
Zaczął znów od spokojnych, delikatnych dźwięków przypominać historię. Była to znana i ukochana pieśń Polaków o żołnierzu tułaczu. U niektórych słuchaczy przywoływała wielką radość , u innych natomiast ogromny żal. Jankiel rozmył te uczucia zaczynając kolejną wielką pieśń.
Potężnymi i niepowtarzalnymi uderzeniami wydobył ze strun najpiękniejszy Mazurek Dąbrowskiego. Wzruszył tym samym wszystkich i wywołał niepohamowaną radość. Spowodował, iż wspaniała muzyka, której wszyscy wtórowali docierała pod niebiosa.
Wreszcie sam Jankiel ujęty wspomnieniami, dziękował generałowi Dąbrowskiemu za ocalenie Polski, którą jako Żyd, kochał jak ojczyznę.


Cechy dialektu mazurskiego:
- Mazurzenie np. syja zamiast szyja
- brak udźwięcznienia międzywyrazowego
- twarda wymowa głosek k,g,l przed i    np. kedy zamiast kiedy, malyny zamiast maliny
- wymowa głoski ą na końcu wyrazu jako o   np. szeroko zamiast szeroką
- wymiana cząsteczki mi jako my

Różnice językowe wynikające ze zmian historycznych
a)	Zmiany fonetyczne
	Przegłos e:o
b)	Zmiany fleksyjne
	Zanik liczby podwójnej
c)	Zmiany leksykalne
	Słowa, które przestały być potrzebne
d)	Zapożyczenia
	Germanizmy
	Anglicyzmy
	Latynizmy