www.antifajaworzno.bzzz.net

Wiec partii 'Zmiana', Warszawa, 9.07.2016 (Fot. Mariusz Grzelak/REPORTER / MARIUSZ GRZELAK/REPORTER)

Prokuratorce wystarczył tydzień, by umorzyć sprawę Konrada Rękasa, który pochwalał zbrodnię na Ukraińcach i zapowiadał jej powtórkę. Wcześniej śledztwo odebrano innemu prokuratorowi, gdy postanowił przesłuchać wicelidera Zmiany - ustaliła "Wyborcza"


Blisko 47-letni Konrad Rękas to wiceszef prokremlowskiej partii Zmiana, znanej głównie za sprawą jej lidera. Mateusz Piskorski jest oskarżony o szpiegostwo na rzecz Rosji, a jego proces toczy się przed warszawskim sądem. Ostatnio znów zrobiło się o nim głośno: WP.pl opisała, jak Piskorski – w roli tłumacza i niezauważony przez służby – brał udział w spotkaniu Agaty Dudy z uchodźcami z Ukrainy.

Działacze Zmiany w sprawie Ukrainy nieraz zabierali głos. Wspierali prorosyjskich separatystów w Donbasie, głosili, że niepodległa Ukraina jest "banderowskim mutantem". Wypowiadał się o niej także Rękas, a jego ostatnią aktywność – już podczas wojny – skomentował Stanisław Żaryn, rzecznik ministra koordynatora służb specjalnych: "Zaangażowany w działania na rzecz propagandy Kremla Konrad Rękas kolejny raz włącza się w działania przeciwko Polsce. (...) Przekonuje, że Polska tylko czeka, by anektować zachodnią Ukrainę" – zauważył na Twitterze.

Ale umorzone właśnie przez prokuraturę postępowanie nie dotyczyło obecnej działalności Rękasa, a jego aktywności z 2018 r. Na kilku portalach Rękas pisał wtedy: „Skoro straszą nas [Ukraińcy] drugą rzezią wołyńską – powtórzymy Sahryń!". Jeden z tekstów kończył tak: „Takie Sahrynie będzie komu powtórzyć! (…) Dziś w takiej sytuacji nie mogłaby nam zadrżeć ręka".

Do czego nawiązywał? W Sahryniu koło Hrubieszowa w 1944 r. polscy partyzanci dokonali zbrodni na ukraińskiej ludności cywilnej. Zabito od 700 do 1200 osób, z tego 680 cywilów znanych z imienia i nazwiska, w tym 370 kobiet i dzieci. Nie byli przypadkowymi ofiarami akcji zbrojnej. Zeznania świadków wskazują, że dokując zbrodni na cywilach, partyzanci upewnili się, jakie jest ich pochodzenie czy wyznanie. Rękas dowodził jednak w swych tekstach, że zbrodnia w Sahryniu była "uderzeniem uprzedzającym banderowską napaść na Polaków". Dodawał, że w dobie odradzającego się banderyzmu, „jeśli trzeba – uderzymy pierwsi!".





Prokuraturę o jego publikacjach zawiadomił Związek Ukraińców w Polsce. Bez skutku. Jak podała "Rzeczpospolita", Prokuratura Rejonowa Warszawa Praga Południe umorzyła śledztwo 21 lutego, na trzy dni przed inwazją Rosji na Ukrainę.

Dlaczego śledczy Zbigniewa Ziobry okazali się łaskawi dla kogoś, kto otwarcie nawoływał do powtórki zbrodni na Ukraińcach? Według nieoficjalnych informacji "Wyborczej" w sprawie interweniowała "góra". Uznano, że postępowanie ma kontekst polityczny, a więc może rozdrażnić narodowy elektorat i radykalne media. Dlatego lepiej ją wyciszyć.

Chciał przesłuchać Rękasa, stracił śledztwo



Początkowo śledztwo prowadziła Prokuratura Rejonowa Warszawa Praga Północ. Jak ustaliliśmy, sprawą zajmował się prok. Maciej Młynarczyk, słynący ze ścigania sprawców tzw. przestępstw z nienawiści i będący solą w oku środowisk narodowych i radykalnie prawicowych. Mimo skuteczności, a może właśnie z jej powodu, kierownictwo najpierw odebrało mu kilka newralgicznych spraw, potem – w ogóle wszystkie tego rodzaju śledztwa. Jak informowała „Wyborcza", nowe sprawy dotyczące nienawiści przekierowano do Prokuratury Rejonowej w Otwocku. Część trafiła do Prokuratury Rejonowej Warszawa Praga Południe.

Jedną ze starych spraw, którą prok. Młynarczyk miał jeszcze dokończyć, było właśnie postępowanie dotyczące Rękasa. Sprawa była długo zawieszona, bo wiceszef Zmiany od lat mieszka w Szkocji. Związek Ukraińców w Polsce nalegał na jego przesłuchanie za granicą. Prokurator chciał jednak zaczekać na przyjazd Rękasa do Polski. Tłumaczył, że zgodnie z procedurą przesłuchanie w Wielkiej Brytanii musiałby przeprowadzić polski konsul, który nie znając dobrze sprawy, nie byłby w stanie reagować trafnymi pytaniami na to, co powie świadek. Kiedy po długim oczekiwaniu śledczy zdecydował się jednak przesłuchać Rękasa za granicą, jego przełożeni zamiast zlecić przesłuchanie konsulowi, odebrali Młynarczykowi sprawę i powierzyli ją zaufanej prokuratorce.

Według naszych nieoficjalnych ustaleń o umorzeniu zdecydowała bowiem prok. Ewa Prostak, kierowniczka działu śledczego w Prokuraturze Rejonowej Warszawa Praga Południe.

W przeszłości była zastępczynią prokuratora rejonowego na Mokotowie. Cieszy się opinią osoby dobrej merytorycznie, pracowitej i poukładanej. Ale ma na koncie kilka kontrowersyjnych decyzji związanych z tzw. przestępczością motywowaną nienawiścią. Niedawno umorzyła np. sprawę byłego posła PiS i Prawicy Rzeczypospolitej Artura Zawiszy. Podczas demonstracji w obronie Janusza Walusia (odsiadującego w RPA dożywocie za zabicie czarnoskórego przywódcy Partii Komunistycznej Chrisa Haniego) Zawisza – według prokuratury – pochwalał zabójstwo Haniego. Postawiono mu za to zarzuty, ale gdy sprawa trafiła do prok. Prostak, ta ją umorzyła, stwierdzając brak znamion czynu zabronionego. To o tyle zaskakujące, że inna jednostka – Prokuratura Rejonowa w Piasecznie – za zbliżone pochwały Walusia wypowiadane przez Marzenę Dobner, działaczkę Narodowego Odrodzenia Polski, skierowała do sądu akt oskarżenia.

Tydzień na umorzenie
Decyzja o przekazaniu sprawy Rękasa na Pragę Południe zapadła 8 lutego. Zanim akta trafiły na biurko nowej prowadzącej, musiało minąć kilka dni. A już 21 lutego – czyli po około tygodniu zajmowania się sprawą – prokuratorka ją umorzyła.

– Tydzień na ogarnięcie takiego materiału to w rejonie imponujące tempo, bo nawet w dziale śledczym mają także dużo równoległej roboty – słyszymy od jednego z rozmówców.

– Nowy prokurator musi od początku zapoznać się ze sprawą, z obszernymi aktami. Nie wiem, jak można zrobić to w tydzień – komentuje inny śledczy.

A przypomnijmy: chodzi o niszowym temat, który wymagał drobiazgowej analizy materiału dowodowego złożonego z artykułów naukowych, monografii, materiałów śledztwa IPN, niepublikowanych rękopisów ze wspomnieniami świadków.

Jak prok. Ewa Prostak uzasadniła umorzenie sprawy dotyczącej Rękasa? – między innymi takie pytanie przesłaliśmy rzeczniczce praskiej prokuratury okręgowej Katarzynie Skrzeczkowskiej, ale nie odpowiedziała.

Z naszych ustaleń wynika, że sprawę umorzono ze względu na brak znamion czynu zabronionego. Prokuratorka prawdopodobnie uznała, że wypowiedzi nie stanowiły pochwały przestępstwa zabójstwa. Albo że nie było zamiaru pochwalania.

– Tyle że zamiar albo jego brak można stwierdzić przede wszystkim po przesłuchaniu zainteresowanego – mówi nam jeden ze śledczych.

Ta kluczowa czynność nie została jednak wykonana. Rękas przyznał dziennikarzowi "Rzeczpospolitej", że o umorzeniu dowiedział się dopiero od niego.

***
Rosyjska inwazja na Ukrainę. Rzetelne analizy, nieoczywiste opinie, zaskakujące prognozy Anne Applebaum, Wiktorii Bieliaszyn i Piotra Andrusieczko - naszego korespondenta prosto z Kijowa.