1.Przedmowa i przemiana Gustawa, znaczenie- Mickiewicz w przedmowie zapowiada najistotniejsze wątki 3 części Dziadów. W pierwszych wersach pisze o martyrologii narodu polskiego, powołując się na biblijną historię o rzezi niewiniątek, a zatem porównując Polskę do prześladowanego przez Heroda Chrystusa. Jako głównych winowajców cierpień Polaków wskazuje cara Aleksandra I, senatora Nowosilcowa oraz carewicza Konstantego.

Gustaw przemienia się w Konrada w Wilnie, w celi zamienionego na więzienie klasztoru. Budzi się ze snu z przeczuciem rychłego uwolnienia oraz z niejasną świadomością misji, którą ma do wypełnienia. Na ścianie celi pisze “Tu zmarł Gustaw (...), narodził się Konrad”. Ta symboliczna zmiana imienia może być odczytana jako wewnętrzna metamorfoza bohatera: Gustaw, romantyczny kochanek, który porzucony przez ukochaną jedyną możliwość ucieczki od cierpień widzi w samobójstwie, zamienia się w Konrada, człowieka, w którym miłość do jednej kobiety zostanie zastąpiona przez miłość do całego narodu i który będzie walczył o wolność ojczyzny, i szczęście Polaków.

2.Martyrologia narodu polskiego- Martyrologia to obraz ukazujący cierpienie człowieka i tragizm sytuacji, w której się znalazł. Tragizm sytuacji Polaków polega na utracie ojczyzny i niemożności przezwyciężenia zaistniałej sytuacji. Kolejne zrywy niepodległościowe kończą się klęską pochłaniając przy tym setki ofiar.

Scena I: W celi Konrada spotykają się jego więzienni przyjaciele, podobnie jak on są to młodzi patrioci. Z ich rozmowy dowiadujemy się, że część z nich jest więziona, choć nie przedstawiono im żadnego dowodu winy. Mimo to młodzi skazańcy pozostają wierni swoim ideałom i nawet wywożeni na Sybir potrafią śpiewać patriotyczne pieśni.

Scena VII: W domu hrabiego Krasińskiego spotykają się literaci, oficerowie, wysocy urzędnicy i dobrze urodzeni obywatele. Rozmowy toczą się tu po francusku, arystokraci narzekają na nudę, planują przyszłe rozrywki, tak więc ich rozmowy koncentrują się wokół balów, spotkań, zabaw. Los kraju wcale ich nie interesuje, wolą nie zauważać sytuacji politycznej.  Arystokracja chce się bawić, żyć bezpiecznie i wygodnie, dlatego zaprzedała się zaborcy i odcięła od sprawy narodowej. Zupełnie inaczej toczą się dyskusje młodych patriotów rozmawiających ze sobą po polsku. Młodzi, choć przygnębieni sytuacją kraju, niepowodzeniami w walce, licznymi represjami ze strony caratu i stanowiskiem arystokracji, nadal przejawiają entuzjazm i wolę walki.Oni nie godzą się na żadne ustępstwa. Dobitnym podsumowaniem tej rozmowy są słowa Piotra Wysockiego: "Nasz naród, jak lawa, z wierzchu zimna i twarda, sucha i plugawa, lecz wewnątrz ognia sto lat nie wyziębi!".

Martyrologia III części "Dziadów" jest upamiętnieniem cierpień losu narodu, w całości twórczości Mickiewicza stanowi ważny element jego filozofii i mesjanistycznej wizji dziejów.

3.Historia Tomasza- Tomasz uważany jest za przywódcę wśród więźniów, przebywa tam najdłużej i najlepiej zna tamtejsze realia. Za swoją aktywność w towarzystwach zrzeszających studentów został skazany na ciężkie więzienie w Orenburgu, aż w końcu też na zesłanie. Gdy do więzienia zostaje wrzucony Żegota, który optymistycznie zakłada, że skoro nie można udowodnić mu winy, to wkrótce go wypuszczą, Tomasz ze spokojem opowiada mu o panujących w więzieniu warunkach i wyprowadza go z błędu. Tomasz proponuje swoim towarzyszom plan, jest prosty, ale wymaga poświęceń. Uważa on, że ci z więźniów, na których nie czekają w domach rodziny, ci, którzy nie mają nikogo na utrzymaniu, ani tęskniących za nimi bliskich - oni właśnie powinni wziąć na siebie fikcyjną winę, jaką obciążają ich Rosjanie. On sam pierwszy zgłasza się na ochotnika, ponieważ odczuwa odpowiedzialność za towarzyszy. Jego heroizm i pełna poświęcenia postawa, wzbudza podziw i szacunek tym bardziej, że nie jest on człowiekiem, który świeżo przybył i nie zdaje sobie sprawy z tego, na co stać zaborców. Mimo wielu przeciwności nie dał się złamać - wręcz przeciwnie, emanował jeszcze większą siłą i odwagą.

4.Opowieść Jana Sobolewskiego- Sobolewski opisuje obraz, którego był świadkiem podczas powrotu z przesłuchania. Kiedy przechodził obok Kościoła, gdzie odbywała się Msza zostali wyprowadzeni więźniowie, młodzi ludzie, głównie studenci. Byli bardzo zmęczeni, wyczerpani pobici i chorzy. Mieli ogolone głowy, a nogi mieli skute kajdanami. Najmłodszy z więźniów miał około 10 lat. Chłopiec skarżył się na to, że łańcuchy mu ciążyły i nie dał rady iść. Policmajster jednak to zbagatelizował i pozwolił chłopcu cierpieć. Wśród więźniów Sobolewski dostrzegł swojego przyjaciele Janczewskiego, Był bardzo wychudzony i wyczerpany. Nie tracił jednak poczucia humoru. Podtrzymywał innych więźniów i zebranych na duchu.

5.Bajka Żegoty i jej znaczenie- Nowoprzybyły więzień Żegota opowiada zgromadzonym bajkę o diable. który dążył do ukrycia przed Adamem wygnanym z Raju ziarna zboża, które otrzymał od Boga. Zakopał je więc w ziemi, aby nikt go nie znalazł. Wiosną ziarno wydało plon, co rozczarowało diabła. Bajka miałą na celu pokrzepienia ducha towarzyszy. W ustach Żegoty miała ona sens alegoryczny, niczym biblijna przypowieść gdyż zakopane ziarna miały symbolizować wywożonych na Sybir uczniów. Diabeł był symbolem cara, a nowe kłosy to przyszłe pokolenia, które powstaną mimo wszelkich przeciwności losu. Bajka zapowiadała ukazany później

mesjanizm.

6.Wielka improwizacja Konrada- To jedna z najważniejszych scen w całym utworze. Osamotniony Konrad w swym monologu żąda od Boga władzy nad duszami ludzi. Jest przecież poetą i wybitną jednostką i jako taki wydaje się sobie równy Bogu. Teraz chce być przywódcą narodu, chce rządzić uczuciami ludzi, pragnie zbawić cały naród. Bóg milczy, co jest dla bohatera nie do zniesienia. Podburzany przez Złe Duchy, Konrad znajduje się na skraju bluźnierstwa. Decyduje się na ostateczny krok - nazwanie Stwórcy carem, a więc największym złem. Wielka Improwizacja jest przejawem buntu wobec Boga, ale buntu wzniesionego w imię ludzkości, jest to tzw. bunt prometejski, stanowi wyraz miłości do ludzi i gotowości poświęcenia dla nich.

7.Sny i widzenia

Sen Senatora Wizja, jaka nawiedza Nowosilcowa w śnie, przedstawia Senatora odbierającego pismo od cara. Urzędnik otrzymuje sto tysięcy rubli, order, tytuł książęcy. Udaje się przed oblicze samego cara, a tam wszyscy patrzą na niego z zazdrością, wręcz nienawiścią, co cieszy dumnego i pysznego Nowosilcowa. Jest tak radosny, że pragnie umrzeć w tej sytuacji.

Wtedy pojawia się władca, a sytuacja ulega gwałtownej zmianie. Cesarz nie spogląda nawet na wiernego sługę, a reszta zgromadzonych odwraca się od niego. Wtedy mężczyzna czuje, że umiera, że jest toczony przez robaki, szyderstwa i żarciki. W tym momencie urzędnik spada z łóżka.

Widzenie Ewy-  Scena rozpoczyna się od śpiewu aniołów nad śpiącą Ewą, nazywaną „prostaczkiem cichym i czystym”, „braciszkiem miłym”. To do niej zstąpił sam Bóg. Prostoduszna i niewinna dziewczyna otrzymuje od Jezusa wianek, ułożony z kwiatów z jej ogródka. Chciała nimi przystroić wizerunek Najświętszej Panienki, a teraz nie dość, że z obrazu zstąpiła do niej Matka Boska, to jeszcze otrzymała taki prezent od Zbawiciela. Wianek pełni tu rolę symboliczną – jest znakiem obrzędu zaślubin. Nie chodzi tu jedynie o połączenie dziewczyny i Pana, lecz także o mistyczne zaślubiny ziemi i nieba. Dziewczyna przeobraża się w zaślubioną Jezusowi Polską. Jej historia daje świadectwo prawidłowej postawy wobec Boga oraz narodu. Nie buntowniczy charakter Konrada, lecz skromność Ewy umożliwią przebudowę Ojczyzny. Najważniejszym momentem widzenia Ewy jest akt złożenia Róży na sercu dziewczyny. Był to symbol kompletnej przemiany młodzieńca z rewolucjonisty na osobę pogodzoną z dziejowym posłannictwem Polski i całkowicie poddaną woli Boskiej.

Widzenie Ks. Piotra-  ksiądz wykazuje zupełnie odmienną postawę niż Konrad w swoim monologu. Nawiązuje on do scen biblijnych. Piotr jest pełen pokory wobec Boga i przemawia również do Niego.

Scenę tę można podzielić na trzy części. W pierwszej narrator opisuje niewinność narodu polskiego. Przywołuje w niej postać Heroda, który zabijał w Izraelu dzieci poniżej dwóch lat aby nie spełnić przepowiedni iż Żyd obejmie władzę. Porównuje on tą postać do Cara który zabija niewinnych Polaków w tym też dzieci.

W drugiej części ksiądz porównuje sytuację Polski do ukrzyżowania Chrystusa. Mickiewicz pisząc tę część chciał wyjaśnić cierpienie Polaków. Chrystus cierpiał dla zbawienia narodów w ten sam sposób cierpi obecna Polska.

Piotr przytacza tutaj postaci Gala, który jest porównywany do Francji. Gal mimo iż wiedział o niewinności Jezusa skazał go. W ten sam sposób zachowywała się Francja nie ingerując w czasie zaboru. Przytoczona jest tu również postać Maryi, matki która klęczała przed ukrzyżowanym synem i płakała. W ten sposób Mickiewicz opisuje wolność.

W trzeciej części przytoczona jest scena z Apokalipsy. Na końcu na tej części pojawia się tajemnicza osoba oznaczona liczbą "czterdzieści i cztery." Do tej pory jej ona zagadką dla ludzkości i można się tylko domyślać co ona oznacza. Przypuszczać można iż chodzi o "cztery" strony świata bądź "cztery" ramiona krzyża. "Czterdzieści" może oznacza "odrodzenie przez śmierć" czyli okres który Polska mówi odczekać przed wyzwoleniem.

8.Charakterystyka społeczeństwa polskiego- W III części „Dziadów” Adam Mickiewicz przedstawił dwie różne warstwy narodu polskiego. Zostały one porównane przez Wysockiego do lawy, która jest „z wierzchu zimna i twarda” oraz „sucha i plugawa”, wewnątrz zaś „ognia sto lat nie wyziębi.” Wspomniany podział narodu polskiego obecny jest w każdej scenie Mickiewiczowskiego dramatu i pokazuje, w jaki sposób Polacy przyczynili się do upadku powstania listopadowego. Poeta dokonuje także sądu nad polskim społeczeństwem, pisząc: „Plwajmy na tę skorupę i zstąpmy do głębi.” Pierwszą warstwą społeczeństwa w „Dziadach drezdeńskich”, porównaną przez Wysockiego do zewnętrznej części lawy, a więc „suchej i plugawej”, jest arystokracja, która w ogóle nie interesuje się sprawami ojczyzny, będącej wówczas pod zaborami. Arystokracja jest obojętna na los ojczyzny i w senatorze nie widzi człowieka, który w brutalny sposób niszczy polską kulturę narodową, ale wspaniałego organizatora warszawskich balów. Ponadto za wszelką cenę stara się pozyskać względy i uznanie tego człowieka. Podczas, gdy arystokracja beztrosko rozmawia o sprawach zupełnie błahych, w tym samym salonie znajduje się polska młodzież, czyli ta wewnętrzna część lawy, która „ognia sto lat nie wyziębi.”. Młodzi, inaczej niż arystokracja, porusza w swych rozmowach losy Polski. Rozmawiają o losach kolegi Cichowskiego, który zaginął tuż przed ślubem, a na drugi dzień odnaleziono jego rzeczy nad brzegiem rzeki. Wszyscy oczywiście myśleli, że popełnił samobójstwo, ale jak się później okazało został on aresztowany. Są oni świadomi możliwości podzielenia losu kolegi w każdej chwili., ponieważ władze cesarskie z zaciekłością tępią wszelkie przejawy polskości. Mimo takiego niebezpieczeństwa młodzi ludzie są zdolni podjąć ryzyko i walczyć o swój ukochany kraj. Nie przeraża ich również zakaz rozpowszechniania polskiej kultury, literatury. inaczej niż arystokracja, czytają oni polską literaturę, polską poezję. Często sami piszą wiersze, w których opiewają piękno swego kraju.

9.Historia Cichowskiego i Rollinsona

Cichowski- był to wesoły, inteligentny, młody człowiek, dusza każdego towarzystwa, niedawno się ożenił. Nagle zniknął bez śladu, mimo starań nie odnaleziono go, rodzinie tłumaczono, że pewnie się utopił, gdyż znaleziono jego płaszcz nad brzegiem Wisły. Żona przez przypadek dowiedziała się, że przebywa w więzieniu. Bezskutecznie starała się o jego uwolnienie. Po kilku latach powrócił z więzienia zupełnie zmieniony, nie tylko pod względem fizycznym. Milczał, nie poznawał znajomych, uważał na każde słowo, sądząc iż jest śledzony. Był zupełnie złamany psychicznie. Nie potrafił nawet mówić o swoich cierpieniach. Cichowski to kolejna ofiara carskiej tyranii

Rollison- jest młodym mężczyzną, studentem, który zostaje uwięziony przez carat. Powód jego uwięzienia nie jest do końca jasny (oficjalnie jest to jego udział w antycarskim spisku), prawdopodobnie w ogóle nie istnieje. Rollison jest dobrym człowiekiem, który spędza swoje życie pomagając matce – starej i niewidomej Rollisonowej.

Po zamknięciu go w więziennej celi, carscy mundurowi torturują i męczą młodzieńca. Ten wciąż bohatersko odmawia zeznań, ściągając tym samym coraz więcej cierpień na swoją głowę. Tymczasem jego matka codziennie odwiedza Senatora i błaga go o wydanie rozkazu uwolnienia jej jedynego syna.Carscy żołnierze chcą upozorować samobójczą śmierć młodzieńca. Szeroko otwierają okno w jego celi pod pretekstem leczniczego wpływu świeżego powietrza na jego chore płuca. Następnie siłą wypychają go przez okno, by roztrzaskał się o ziemię. Na szczęście jednak bohaterowi udaje się przeżyć. Wiadomość o tym przynosi ksiądz Piotr, który regularnie odwiedza zamkniętych w więzieniu polskich patriotów.

10.Mesjanizm to wierzenie lub raczej zespół wierzeń dotyczących zbawczej roli pośrednika (mesjasza), który, ofiarując się za ogół, odkupuje jego winę. Owym pośrednikiem może być jednostka lub grupa (np. naród czy klasa społeczna). Przykładem może być Kordian, który chciał się poświęcić dla dobra ogółu.

11.Charakterystyka 15o letniego chłopca naznaczonego chorobą wieku Kordiana poznajemy w pierwszym akcie, kiedy bohater ma 15 lat. Jest niesłychanie wrażliwy, ma melancholijne usposobienie. Refleksja nad samobójstwem innego młodzieńca zmusza go do poszukiwania sensu własnego życia. Kordian jest ciągle zamyślony i smutny, przeżywa rozterki miłosne. Przez wierność nieszczęśliwej miłości i marzenia o udziale w wojnie pragnie nadać sens swojemu istnieniu. Jego działanie jest jednak paraliżowane przez wybujałą wyobraźnię, pesymizm i skłonność do nostalgii. Dopiero po nieudanej próbie samobójczej staje się innym człowiekiem

12.Kordian postacie fantastyczne w przygotowaniu- Postacie fantastyczne mają charakter lucyferyczny (siły piekielne), pochodzą ze świata nadprzyrodzonego i odnoszą się do wyobrażeń człowieka o tym świecie oraz do wiadomości biblijnych; „tworzą” liderów powstania listopadowego, korpus oficerski Królestwa Polskiego oraz posłów na sejm. „Przygotowanie” jest swoistym rozliczeniem się z błędami, jakie miały miejsce w czasie tego wydarzenia.  Mamy tutaj postacie wymyślone – Szatana, Czarownicę, czy Chór Aniołów. Rzecz się dzieje na Łysej Górze – miejscu spotkań czarownic. Szatan mówi, że trzeba spojrzeć na „koła w wiekowym zegarze”, co oznacza, że o losach całego świata decyduje zło. Słowacki podkreśla, że wiek XIX, w którym przyszło mu żyć, jest wiekiem klęsk, cierpienia i zła. Bóg nie kieruje dłużej światem. Jego rolę przyjął Szatan, dlatego na świecie dzieje się tak źle.

13.Pierwsza historia Grzegorza – to bajka „O Janku, co psom szył buty”. Jej bohaterem jest młodzieniec pochodzący z ludu – Janek. Za młodu to hulaka i utracjusz, jednak doświadczenie uczy go, że dzięki uczciwej pracy może się wzbogacić i osiągnąć wysokie stanowiska. Bajka ma przede wszystkim znaczenie dydaktyczne. Ukazuje, że dzięki uczciwej pracy, lojalności i pójściu na kompromis można osiągnąć karierę.

-Druga historia dotyczy wspomnień z czasów epoki napoleońskiej. Utrzymana jest w formie gawędy starego wiarusa. Opiera się na współczesnych Słowackiemu opowieściach żołnierzy, którzy walczyli wraz z Napoleonem. Grzegorz przywołuje wspomnienia bitwy pod piramidami. Czyni to w sposób naiwny i charakterystyczny dla świadomości swojej klasy. Wspomina o tym, jak wraz z armią do Egiptu udali się uczeni i artyści. Napoleon zagrzewał do walki wojskowych, którzy wygrywali kolejne walki. Kordian nie chce słuchać tej opowieści – uświadamia mu ona, że jest bierny, niezdolny do aktywnych czynów.

-Trzecia historia także oparta na jego doświadczeniach, dotyczy kampanii moskiewskiej w 1812 roku. Od pozostałych historii różni ją poważna, patetyczna tonacja. Stary wojak wspomina postać Kazimierza – młodego oficera wojsk polskich walczącego pod wodzą Napoleona. Przywołuje fakt wzięcia wojsk polskich do niewoli przez Rosjan i bohaterskim buncie jednego z więźniów – Kazimierza. Kordian uświadamia sobie różnice między planami, zamiarami, a czynnym działaniem. Powoduje to refleksję nad własną bezsilnością i bezużytecznością. Bohater pragnie poszukiwać „własnych dróg”.

14.Podróże Kordiana po Europie i nauki z tego płynące.

W Londynie przekonuje się, że pieniądze są w stanie zapewnić zaszczyty i chronić przed prawem. We Włoszech stwierdził, że miłość jest na sprzedaż, jest ułudą i fałszem. W Watykanie przekonał się, że papiestwo potępia dążenia Polski do niepodległości, zaleca posłuszeństwo wobec cara. Bohater uświadomił sobie, że to pieniądz rządzi światem. Na szczycie Mont Blac próbuje uporządkować rzeczywistość, odnaleźć w niej harmonię. Monolog na Mont Blanc jest splotem zniechęcenia, entuzjazmu, rozpaczy i nadziei odnoszących się do natury oraz przestrzeni duch. Odnajduje wizję Polski ponoszącej klęskę, ale ratującej swym upadkiem ludy.

15.Koncepcja winkelriedyzmu po raz pierwszy pojawia się w „Kordianie” w scenie monologu bohatera na Mont Blanc. Kordian zawiedziony życiem chce popełnić samobójstwo, jednak w ostatniej chwili przypomina mu się ojczyzna. Myśli o jej opłakanym losie i w uniesieniu doznaje swoistego objawienia. Ma wizję ducha średniowiecznego rycerza, Arnolda Winkelrieda, który swoim poświęceniem uratował Szwajcarów. W bitwie z Austriakami poświęcił się i przyjął w siebie wszystkie ciosy wroga. Kordian uznaje więc, że Polska będzie „Winkelriedem narodów”: „Poświęci się, choć padnie jak dawniej! jak nieraz!”. Losem ojczyzny będzie zatem śmierć, ale dla dobra ludzkości.

Ostatecznym sprawdzianem koncepcji winkelriedyzmu jest przetestowanie jej w praktyce. Kordian staje więc z bagnetem przed sypialnią cara i już ma otworzyć drzwi komnaty, kiedy drogę zastępują mu Strach i Imaginacja. Bohater próbuje walczyć z projekcją swoich wewnętrznych lęków, jednak przegrywa i pada zemdlony. Tym samym Kordian nie dorasta do wyznaczonej sobie roli Winklelrieda, w ostatniej chwili ponosi klęskę.

16.Dlaczego zaplanowane carobójstwo nie doszło do skutku?

Postanawia sam, na własną rękę, zabić cara, a na dodatek jest gotów ponieść konsekwencje swojego czynu. Wysiłek bohatera kończy się jednak klęską, ponieważ nękany rozterkami gubi swój cel, wyobraźnia nie pozwala mu działać. Jest rozdarty między pragnieniem dokonania czynu a swoimi słabościami, z których początkowo nie zdaje sobie sprawy, bo kieruje się sercem. Pada nieprzytomny przed komnatą swojej niedoszłej ofiary.

17.Strach i imaginacja- Strach i Imaginacja – ucieleśnione przeżycia wewnętrzne bohatera, portretują stany jego duszy, odzwierciedlają myśli i emocje. Pojawiają się w momencie, gdy Podchorąży - Kordian zamierza popełnić występek przeciw własnemu sumieniu i moralności – zgładzić Cara. Zastępują mu drogę, kiedy nocą zmierza do sypialni cesarza. Strach „przemawia biciem sercem”, Imaginacja „mówi oczami”. Malowidła na ścianach mijanych w ciemności komnat „ożywają”, bohater odczuwa czyjąś obecność. Za oknem bohater oczyma wyobraźni dostrzega pochód umarłych – są to ofiary despotycznych rządów Cara. Przepełnia go niepokój. Kordian obawia się konsekwencji swojego czynu. Zdławiony Strachem i przeciążony majakami Imaginacji, mdleje u progu carskiej sypialni.

18.Historia zamku Horeszków- Historię zamku horeszków Gerwazy opowiada Hrabiemu podczas polowania. Zamek Horeszków to budowla, która leży tuż przy majątku Sopliców. Tu zbierano się na łowy, na sejmy, imieniny pańskie. W zamku odbywały się uczty i zabawy, był on centrum życia politycznego okolicy. Właścicielem zamku był stolnik Horeszko który lubił życie towarzyskie, był bardzo bogaty. Interesował się sytuacją polityczną kraju oraz okolicy. Stolnik przyjaźnił się z Jackiem Soplicą, często gościł go w pałacu. W zamku zamieszkała córka stolnika-Ewa. Jacek i Ewa darzyli się ogromnym uczuciem. Soplica coraz częściej przyjeżdżał do zamku nieproszony, co zaczęło niepokoić właściciela. Gdy Jacek chciał się oświadczyć Ewie, to w tym samym czasie podano mu czarną polewkę.Po tym jak zakochany w Ewie Jacek Soplica zaślepiony żądzą zemsty zabił Stolnika, zamkiem opiekował się klucznik Gerwazy.

19.Obyczaje i zwyczaje szlacheckie- W epopei „Pan Tadeusz” Adam Mickiewicz z wielką starannością opisuje szlacheckie obyczaje oraz tradycje. Szlachta przywiązuje do nich bardzo dużą wagę, gdyż przestrzeganie ich było w dawnej Polsce rzeczą istotną. Styl życia szlachty współgra z tradycjami i obyczajami. Zauważamy to w szlacheckim stroju, szlacheckim wychowaniu i szlacheckich zwyczajach.

Szlacheckim charakterystycznym strojem był kontusz, pas złotolity, konfederatka i wysokie buty. Ubiór zależał od statusu i świadczył o zamożności właściciela, zwłaszcza szerokość i zdobienie pasa były świadectwem majętności. Bardziej wystawny kontusz służył do podejmowania gości i publicznych wystąpień a na co dzień używano mniej zdobionych ubiorów. Buty i rękawiczki odróżniały stan szlachecki od pospólstwa.

Dużą uwagę przywiązywało się do wychowania. Ważny był szacunek wobec osób starszych. Przy zasiadaniu do stołu obowiązywał określony porządek, podobnie podczas wspólnych spacerów. Kolejność wyznaczał wiek, zajmowane stanowisko oraz płeć. Ważnym elementem obyczaju była również kultura słowa i wypowiedzi. Rozmowy dotyczyły określonych tematów i prowadzone były w określony sposób. Wspólne biesiadowanie i konwersacje uważano za przejaw dobrego tonu i wychowania.Równie istotnym składnikiem szlacheckiego życia i kultury były zwyczaje, które wzbogacały ich codzienne życie i dostarczały rozrywki. Jedną z takich rozrywek jest polowanie, wyraz szlacheckiego umiłowania do przyrody. Po zakończeniu polowania odbywała się tradycyjna i wystawna uczta przy ognisku, na której podawano staropolski bigos.Rozrywką, którą cieszyły się również kobiety, było grzybobranie. Wyprawy do lasu, na koźlarze, borowiki i rydze, były uważane za niezwykle cenną przyjemność. Strój na grzybobraniach był dodatkowo wzbogacony o słomkowy kapelusz i płócienne opończe.Do sfery zwyczajów należało również podanie czarnej polewki mężczyźnie, któremu ojciec odmawiał prawa do starania się o rękę córki.

20. Biografia Jacka Soplicy W młodości popełnił wiele błędów, nie grzeszył skromnością, był pyszny, butny, często wdawał się w awantury. Ożenił się z kobietą, której nie kochał, przez co ją unieszczęśliwił, popełnił też zbrodnię zabijając Stolnika Horeszkę. Chcąc odkupić swoje winy, Jacek całkowicie zmienił swoje życie. Brał udział w słynnych bitwach pod Hohenlinden, Samosierrą i Jeną. Odznaczył się w nich wielką odwagą i poświęceniem, odniósł przy tym wiele ran. Był emisariuszem politycznym. Przenosił rozkazy wodzów od jednego zaboru do drugiego, zbierał różne wiadomości. Zarażał się na niebezpieczeństwo , wiele wycierpiał, kilkakrotnie był więziony, torturowany i zmuszany do ciężkiej pracy. Jacek Soplica to bohater dynamiczny, czyli taki, który w trakcie akcji zmienia swoje postępowanie. W młodości popełnił zbrodnię, która rozbudziła w nim poczucie wielkiej odpowiedzialności i pragnienia zmycia tej hańby. Bohater wstępuje na drogę wielkich poświęceń. Staje się gorącym patriotą poświęcającym dobro osobiste dla ojczyzny i narodu. Trud poniesiony dla walki narodowowyzwoleńczej uczyniły z niego wzór świadomego o ofiarnego patrioty. Stwierdzam , że Jacek Soplica w pełni odkupił swe grzechy , zasłużył na pośmiertną rehabilitację i Krzyż Legii Honorowej.


21. Zajazd skutki: ksiądz robak (Jacek Soplica) zostaje ranny i umiera, rody Horeszków i Sopliców zostają pogodzone, Tadeusz, Hrabia i kilka innych osób musi uciekać przed dekonspiracją, odkrycie spisku szlachty,


22.Jankiel-stary żyd, dzierżawca dwóch karczm: Horeszków oraz Sopliców.

W młodości przez kilkanaście lat żył z talentu śpiewania i grania na cymbałach. Swoim muzykowaniem na Litwie zyskał nie tylko majątek, ale również sławę i miłość u ludzi. Miłość zapewne dlatego, iż upowszechnił pieśń legionistów Mazurek Dąbrowskiego, która niosła wszystkim Polakom nadzieje narodowowyzwoleńcze.

Po latach sławy,  zysków i chwały Jankiel osiadł we wsi Soplicowo wraz z rodziną.

Jako karczmarz żydowskiego pochodzenia był bardzo uczciwy, nie oszukiwał swoich klientów.

23.W Panu Tadeuszu występują dwa typy kobiety.

Pierwszy z nich to kokietka roztaczająca swój wdzięk i czar wszędzie tam, gdzie się pojawi. W „Panu Tadeuszu” to oczywiście Telimena.

Jest dojrzała, piękna i zadbana, a przy tym niezwykle inteligentna. Lubi się podobać, oczekuje adoracji ze strony mężczyzn (dlatego kokietuje kilku naraz), podąża za zagraniczną modą, wie, co się dzieje na świecie, zna się także na sztuce. Pragnie jednak stabilizacji, uwodzi więc młodego Tadeusza, co w rezultacie kończy się niepowodzeniem i niezadowoleniem damy. Jest kobietą dokładnie wiedzącą, czego chce i jak zamierzony cel osiągnąć. Przy tym pewna siebie umiejętnie wykorzystuje swój kobiecy urok. Dba też o Zosię, mimo że stanowi ona dla niej konkurencję. Uczy ją dobrych manier i bywania na salonach.

Zosia reprezentuje drugi typ kobiety ukazany w utworze. Poznajemy ją jako niewinne dziewczę, spędzające czas w ogródku wśród gęsi. Jest skromna i pracowita, a także nieśmiała, cieszy się jednak, że ciotka pozwala jej poznać zasady zachowania w „wielkim świecie”.Odwzajemnia miłość Tadeusza i w przeciwieństwie do poprzedniczki nie jest to uczucie mające na względzie wyłącznie własne dobro. Chce z nim spędzić resztę życia, dlatego zgadza się na prowadzenie ziemiańskiego życia i uwłaszczenie chłopów.

24.Polonez–reprezentacyjny taniec dworski wywodzący się z kultury ludowej – stanowi swoiste zwieńczenie „Pana Tadeusza” Adama Mickiewicza. Taniec ten, odbywający się wedle ściśle określonych reguł, hierarchiczny, można także odbierać jako ostateczne przypieczętowanie ładu, który zapanował w Soplicowie po ostatnim zajeździe na Litwie.

Poloneza rozpoczął Podkomorzy, prowadząc Zosię. Czynił to jakby od niechcenia, delikatnie, lecz w pełni świadomie. Czasem zmienia tempo, czasem przepuszcza innych. Równolegle prowadzi jedyny w swoim rodzaju dialog z partnerką - oparty jest on na spojrzeniach i gestach. Można odnieść wrażenie, iż Podkomorzy bawi się z pozostałymi parami, jakie podążają za nim i Zosią. Z łatwością i finezją zmienia kierunek, wprawiając innych w zdumienie.

25.Proces uwłaszczenia chłopów- Tadeusz i Zosia decydują się na uwłaszczenie chłopów, ponieważ kończy się świat szlachecki, musza nastąpić nowe reformy. Tadeusz wykazuje się miłością do ojczyzny, ma demokratyczne przekonania, o czym świadczy uwłaszczenie chłopów.

26.Wydarzenia i postacie historyczne P.T-  Jan Henryk Dąbrowski – generał wojsk polskich, twórca polskich legionów we Włoszech. Pojawia się w opowieściach Robaka oraz Bartka Prusaka. O jego bohaterstwie szepczą ludzie na Litwie, wyczekując jego przybycia. W 1812 roku zjawia się w Soplicowie, gdzie stacjonuje jego sztab. Na jego życzenie Wojski przygotowuje polską ucztę. Karol Otto Kniaziewicz – generał, uczestniczył w wojnie polsko – rosyjskiej w roku 1792, dowódca dywizji w armii Księstwa Warszawskiego. Pojawia się w finałowej scenie dzieła na zaręczynowej uczcie w Soplicowie. Jako jedyny jest w stanie udźwignąć osławiony scyzoryk Gerwazego, który zresztą dostaje w podarunku od Klucznika. Napoleon Bonaparte – postać znacząca, choć fizycznie nieobecna. Cesarz Francuzów, w którym Polacy widzą nadzieję na odzyskanie niepodległości i który jest wyczekiwany na Litwie. Bardzo często jego osoba przewija się w rozmowach szlachty. Jego wizerunek widnieje na tabakierce księdza Robaka.