Damian Łysomirski 									     20.01.2020

Prawa i Obowiązki wynikające z patentu

1.	Co to jest Patent ?
Patent jest to prawo do wyłącznego korzystania z wynalazku przez określony czas, w sposób zarobkowy (przemysłowy, handlowy) na terytorium danego państwa lub państw, przyznane przez kompetentny organ państwowy, regionalny lub międzynarodowy
2.	Po co nam Patent ?
Jest to tak zwane „zabezpieczenie” przed tym, żeby nasz wynalazek nie mógł być wykorzystywany przez innych.
3.	Do kiedy obowiązuje Patent  i ile to kosztuje ?
Czas trwania patentu wynosi 20 lat od daty dokonania zgłoszenia wynalazku w Urzędzie Patentowym.
Opłata za zgłoszenie wynalazku lub wzoru użytkowego wynosi w swoim podstawowym wymiarze 550 zł. W przypadku zgłoszeń dokonywanych w postaci elektronicznej opłata za zgłoszenie wynosi w swoim podstawowym wymiarze 500 zł.
4.	Gdzie zgłosić Patent ?
Procedura krajowa inicjowana jest wnioskiem (podaniem) zgłaszającego skierowanym do Urzędu Patentowego RP o udzielenie ochrony na zgłaszane przez niego rozwiązanie (np. wynalazek lub wzór użytkowy).
Ponadto, można też zgłosić Patent który będzie obowiązywał w całej Uni Europejskiej:

Europejskiego zgłoszenia patentowego może dokonać każda osoba fizyczna lub prawna bez względu na narodowość, miejsce zamieszkania czy siedzibę firmy. Może być ono również dokonane przez kilku współzgłaszających.

Zgłaszający może dokonać zgłoszenia w Europejskim Urzędzie Patentowym lub w urzędzie patentowym kraju, który jest stroną Konwencji o patencie europejskim, np. w Urzędzie Patentowym RP.
Zgłoszenia można dokonać:
•	osobiście
•	pocztą
•	faksem
•	elektronicznie
Ponadto aby zgłosić Patent, wynalazek musi spełniać konkretne warunki, dokładna lista tego co uznaje się za wynalazek znajduje się na stronie Urzędu Patentowego RP.

5.	Prawa wynikające z Patentu
Patent na wynalazek to prawo wyłącznego korzystania (monopolu) z wynalazku w sposób zarobkowy lub zawodowy na całym obszarze Rzeczypospolitej Polskiej (art. 63 P.w.p.)

Korzystanie z wynalazku objętego patentem obejmuje wszelkie postacie stosowania wynalazku, czerpania korzyści z wynalazku oraz dysponowania nim.

Korzystanie z wynalazku przez inne osoby możliwe jest jedynie za zgodą uprawnionego (Uprawniony z patentu może w drodze umowy udzielić innej osobie upoważnienia (licencji) do korzystania z jego wynalazku (umowa licencyjna)).

Uprawniony z patentu może zakazać osobom trzecim, nie mającym jego zgody, korzystania z wynalazku w sposób zarobkowy lub zawodowy, polegający na:
•	wytwarzaniu, używaniu, oferowaniu, wprowadzaniu do obrotu lub importowaniu dla tych celów produktu będącego przedmiotem wynalazku lub
•	stosowaniu sposobu będącego przedmiotem wynalazku, jak też używaniu, oferowaniu, wprowadzaniu do obrotu lub importowaniu dla tych celów produktów otrzymanych bezpośrednio takim sposobem.

6.	Obowiązki wynikające z Patentu
Wynikająca z monopolu możliwość zakazania korzystania z wynalazku osobom trzecim podlega jednak pewnym ograniczeniom.
Mianowicie po upływie trzech lat od dnia uzyskania patentu uprawniony z patentu lub z licencji nie może nadużywać swego prawa, w szczególności przez uniemożliwianie korzystania z wynalazku przez osobę trzecią, jeżeli jest ono konieczne do zaspokojenia potrzeb rynku krajowego, a zwłaszcza gdy wymaga tego interes publiczny, a wyrób jest dostępny społeczeństwu w niedostatecznej ilości lub jakości albo po nadmiernie wysokich cenach.

Ponadto nie narusza się patentu przez:
•	korzystanie z wynalazku dotyczącego środków komunikacji i ich części lub urządzeń, które znajdują się na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej czasowo, a także przedmiotów, które znajdują się na tym obszarze w komunikacji tranzytowej;
•	korzystanie z wynalazku dla celów państwowych w niezbędnym wymiarze, bez prawa wyłączności, jeżeli jest to konieczne do zapobieżenia stanowi zagrożenia ważnych interesów Państwa lub usunięcia takiego stanu, w szczególności w zakresie bezpieczeństwa i porządku publicznego;
•	stosowanie wynalazku do celów badawczych i doświadczalnych, dla dokonania jego oceny, analizy albo nauczania;
•	korzystanie z wynalazku, w niezbędnym zakresie, dla wykonania czynności, jakie na podstawie przepisów prawa są wymagane dla uzyskania rejestracji bądź zezwolenia, stanowiących warunek dopuszczenia do obrotu niektórych wytworów ze względu na ich przeznaczenie, w szczególności produktów leczniczych;
•	wykonanie leku w aptece na podstawie indywidualnej recepty lekarskiej.

Również korzystający w dobrej wierze z wynalazku na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej, w chwili stanowiącej o pierwszeństwie do uzyskania patentu, może z niego nadal bezpłatnie korzystać w swoim przedsiębiorstwie w zakresie, w jakim korzystał dotychczas. Prawo to przysługuje również temu, kto w tej samej chwili przygotował już wszystkie istotne urządzenia potrzebne do korzystania z wynalazku.

Dozwolone jest również korzystanie przez osoby trzecie z wyrobu według wynalazku lub wytworzonego sposobem według wynalazku, polegające na jego oferowaniu do sprzedaży lub na dalszym wprowadzaniu do obrotu, jeżeli wyrób ten został uprzednio wprowadzony do obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez uprawnionego lub za jego zgodą. Jest to tzw. wyczerpanie patentu.

Oznacza to, że osoba która legalnie nabyła wyrób objęty patentem, może tym wyrobem dysponować, np. odsprzedać, a uprawniony z patentu nie może sprzeciwić się takim działaniom - jego prawa zostały wyczerpane (oczywiście może zabronić produkcji wyrobu według wynalazku).

Nie stanowi również naruszenia patentu import na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej ani oferowanie do sprzedaży lub dalsze wprowadzanie do obrotu wyrobu wprowadzonego uprzednio do obrotu na terytorium Europejskiego Obszaru Gospodarczego przez uprawnionego lub za jego zgodą.

7.	Podsumowanie
Zgłaszając wniosek do urzędu Patentowego musimy spełnić wiele kryteriów aby nasz wynalazek został opatentowany, ochrona ta trwa 20lat w przypadku wynalazku a 10 lat w przypadku wzoru użytkowego, Patent zabezpiecza nas prawnie przed tym aby inni nie mogli czerpać korzyści finansowych, lecz musimy pamiętać też że nie możemy umożliwiać innym używania naszego wynalazku , jeżeli jest to konieczne do zaspokojenia rynku.


Opracowano na podstawie informacji zawartych na  strony internetowej Urzędu Patentowego Rzeczypospolitej Polskiej:
https://www.uprp.pl/podstawowe-informacje-o-ochronie-prawnej-wynalazkow-i-wzorow-uzytkowych/Lead05,23,1692,4,index,pl,text/