Umetnost i renesansa u italiji
Renesansa je preporod odnosno kraj srednjeg veka.
Za vreme renesanse dolazi do preokreta u muzici, filozofiji i svmim sverama umetnosti.
Osim materijalne kultrue javlja se i duhovna pa se razvija humanizam koji se suprotstavlja teologiji
Humanisti veruju da je srediste univerzuma covek, homounirvezali, a ne bog.
Humanisti sakupljaju i prevode anticke putopise i vrse preporod anticke umetnosti.
Razvija se i empirizam kao filozofski pravac koji se zalaze za kriticno i realisticno osmatranje sveta radi donosenja odluka i zakljucka.
Homouniverzalik je svestan covek koji je i slikar i pesnik, filozof i naucnik.
Pretece  renesanse postavio je slikar Djapo iz Firence.
Njegove poznate fleske su upodovi, u kapeli Del Arena.
- On razvija prirodni kolarit ( ??? ) odbacuje sve osnove srednjovekovne umetnosti.
- Razvija i dubinu, sirinu i visinu na svojim delima

 - Firence i Rim -
 Slede se estetski principi anticke umetnosti. ( simetrija, proporcija i harmonija )
 Umetnost je pojednostavnjena.
 Poznate gradjevine su kapela SV. Petra u Manmtaliju
 Jadnostavna, kruznog oblika sa kupolom podeljena na
 - Bramante
 Skulptura:
 - Najvazniji je ??? ; koje svoje skulpture krije u - bronzi
 - David, Nikola Uzana, Konjanicka statua gatametate, Sv. Djordje ubija azdaju ( reljef )

 - Venecija - Razvija se tehnika uljanih boja ( ???? )
 ???
 - Zemaljaska i nebeska ljubav, zastala Venera ( ??? )
 - Oblici su cvrsti ???
 Bitan skulptor je Mikelandjelo Buanaroti ( homuniverzalis )
 - Da Vid ( Visi od 5 metra, u bloku kararskog mermera ) Utisak je da je energija zatvorena i da se sabija.
 - Grobnica Djugiana Medicija - izrazena je neoplatinizom ( Sklad tela i duse )
- Mojsije
- Robovi -


Raska umetnost:
Za vreme pada Vizantije Srbija postaje Anticka drzava
Krajem 12. veka nastaje Raski stil
- Raski stil utice zapadnacka, ramanicka i hatska umetnost.
- Pogotova u arhitekturi
-  npr uticaji u gradjevini su :
1. Crkva SV. Mihajla
- Javlja se apsida ( izbaceni polukruzni deo ; oltarski prostor )
2. KAtedrala Sv. Trifuna
- Javlja se Trifara ( trodielni oltarski prozor koji je bogat skulpturama ukrasen )
- Dakle, spoljni izgled crkve je pod uticajem romanike, a unutrasnji pod uticajem vizantije.
- Nakon raspada vizantije, stefan nemanja poziva brojne umetnike iz Soluna i Carigradi koji razvijaju raski stil u slikarstvu i arhitektru.
- Bitne gradjevine u ovom periodu su
1. Bogorodicina crkva u Studenici
- Izgradjena je krajem 12 veka
- Od macenog mermera je sa kupolom od opeke i kamena
2. Crkva u Decanima/Decani
- Ona je petobrodna crkva, podobje / nalik studenciji.
Unutrasnja dekoriacija svih gradjevina su fleske
- U Raskom stilu dominantne su jedna ili dve figure.
Pozadina je plava ili zlatna i predstavlja imitaciju mozaika.
- Bitne fleske su:
1. Miranosice na grobu Hristovom - beli Andjeo.
- Nalazi se u Milesevi
- Prikazuje Andjela u belom na Hristovom grobu i zene koje dolaze da mirogamazu isusovo telo
- Ova freska je revolucijarna jer se koristi komplementarne boje
2. Uspenje Bogorodice
- Nalazi se u ???
- Prikazuje uslugu Bogorodici na ??? po koju dolazi Isus u ???
- Dusa je prikazana kao malo dete, beba.

Srpska umetnost izmedju 1300 i 1371 godine:

Krajem 13 veka srbija siri svete granice. Na umetnost utice Vizantiska tradicija.
Sto se tice arhitekture, gradjevine imaju pisani / grcki krst, i jednu ili pet kupola.
- Gradjevine su uze i vise i zivopisne ( opeka, kamena, malter )
Najznacajniji vladar je kralj Milutin,
1321. obnovio je GRacanicu, koje je najlesi spomenik arhitekture 14 veka.
Znacajni freskoslikari su Mihajlo Astroh i Eutihije
- Njiove bitne freske u crkvi Sv. Klimenta u Ohridu.
- Javljaju se marativne scene sa vise dogadjaja u jednoj slici; imaju veci broj likova sa dramaticnim, psiholoskim, produbljenim i izrazima lica
- Osim crkve sv. Klimenta slikali su i u starom nahoricinu ( Kumanovo ) i u Bogorodici ???
- U starom nahoricinu bitna je scena ruganje hristu, sa svojom simetrijom i mimikom
DEcani su bitan arhitektanski spomenik, cije je freske uradio slikar gresni Srdj
- Decani su enciklopedijski spomenik sa prema 1000 kompozicija.

Moravska umetnost:
Crkve su u obliku trikanhoca / trolista sa upisanom krestom ( ??? ) u jednom ili pet kupola.
- Takve su ravanica, monasija, ljubostinja, kalenic i ???
Sve su od opeka, kamena i maltera ( osim Manasije )
Prozori su ukraseni rozetama
Sto se tice slikarstva, figure su vitke u raskosnoj odeci, a dominiraju zelena, plava, crvena i zlatna boja.
- na primer scene svetih ratnika
- Razvija se i slikanje ikona, ( temperama na drvetu )
- Bitna je ikona Bogorodice perivlepte ???
- Razvija se slikanje mi8nijatrua ( slikane ilustracije texta )
- Bitne su minijature Miroslavljeg jevandjelja.

Renesansna umetnost:
U italiji je nastala u 15 veku u Firenciji
- To je preporod umetnosti i kulture
- Vezana je za ???
- Javlja se i humanizam ( duhovni preporod )
- Humanisti se okrecu sebi, covek. ( centralno mesto )
Javlja se EMLIRIZAM - naucni filozovski pravac.
- Posmatranjem prirode dolazi se do zakljucka. Razvija se i antika ( linearna i vazdusna perspektiva )
- Linearno je u skladu sa razvojem optike
- Vazdusno desava se u ??? zbog gustine vazduha.
 Kasnije se razvija u farncuskoj, nemackoj ???
 Homouniverazlis - univerzali covek
 - covek koji ima sva znanja u sebi
 - Primer je Leonardo Davinci
 Pretece renesanse - Djapo
 - Radio je freske u kapeli Arena u padovi
 Scena oplakivanja hrista je takvog gde su oci posmatraca - pogled na prostor, stvara se iluzija prostora
 - Slike imaju visinu, sirinu i dubinu ( i karakteristicnost )
 - Mazaci raspeca Hristovog
 Arhitektrua - najpoznatiji predstavnik je Bramante
 - On je radio crkvu San Pme tro in montorio ( crkva Sv. Petra u Mantariu )
 - Ona je okrugla i podeseca na Rimski hram Pamtrom
 - Krug je idealna freska Antike. Precnik i visina crkve su isti, dole su stubovi, gore kupola.
 Skulptura - Donatelo - radio je gatamelatu ( gatamelata ) Portret Nikole Uzona i reljef Sv. Djordje.
 Ubija azdaju ( princeza, sv. djordje, napravio je vazdusnu perspektivu u skulpturi )
 Slikarstvo -
 1. Leonardo Da Vunci - Monaliza, tajna vecera, pklanjenje mudraca ???
 - On je homouniverzalik
 Koristi tehniku Fulata ( zamagljeno ).
 -Mnoge stvari zapoceo, ali nije zavrsio. ( poklanjenje mudraca )
 - Ekspermimentisao je tajna vecera. Radjena je uljenim bojama ( ne ide na zid )
 - Tajna vecera - Santa Maria de la gracia u Milanu
 - Radjena je u linearnoj perspektivi sve se ??? spadaju iznad isusove glave, ostale figure su grupisane.
 - Monaliza / Djakonda - zena trgovca iz Milana
 - Nije u profilu vec gleda ljude gde god stanu
 - Ispod je autoportret Da Vincija (80te godine 20tog veka )
  2. Mikelandjelo Buanaroti
- David ( radio ga je ??? )
- David: grobnica medici, mojsije, rogovi.
* Donateov David - Prvi muski akt
- Obanvljivanje u bronzi
- David je mladic koji triumcuje nad golijatovom glavom
* Mikelandjelov David - pet, nesto metara od mermera
- Stavljen je u galeriji de la akademija
- Mikelandjelo - neoplatinizam
- Figura " Miruje u pokretu" u tenziji.
- Grobnica u Medici u Firenci
- ???
3. Rafael ???
- Anticka skola

Venecianska umetnost:
Grad na vodi, puno vlage. Venecijansko slikarstvo.
- Razvija se kolorit (boja)
Ne rade se pripremni crtezi vec direktno na ???
Najpoznatiji je ticijan.
- UIrvinska venera, saklarna i profana ljubav.
Krunisanje isusa hrista trnovitnim vencem.

 Crkva - Kalenic, sa druge strane morave blizu ???
 - Glavna apsida u dve bocne apside
 - Moze biti petokupolna ili jednokupolna
 - ??? Hilendara
 - TRIKANHOS/TROLIST
 - Oblik - Trihankalne crkve tu ???
 - Ukrasi od opeke ( ??? )
 - Kalenic - najukrasenija crkva
 Slikarstvo - scena svetih ratnika
 - Figure su ???
 - Slikaju ih jer se pozivaju na svratnih hriscanstva kao uzore.
 - Zelena, plava, zlatna i crvena boja - dominante


 Srpska srednjovekvona umetnost - Raska umetnost
 - Arhitektrua:
 - 12 i 18 vek
 - poreklo: razvijala se na podruciju raske
 - Javljala se u crkve sv. Mihajla na stanu granice i predhodi ovoj umetnosti - jednobrodna crkva, ima apsidu - pocetak/uticaj na rasku umetnost
 +- Apsida - Izbaceni, polukruzni deo sa istocne strane
 - Katedrala sv. Trifuna u Katkoru uticala je na rasku umenost
 - Za vreme njene izgradnje pravile su se djurdjevi stubovi kod Rasa ( SV. Djorjde, Bargasa brzi pomagac )
 - Ova crkva ima nesto sto se zove Trifora ( trodelni altarski prozor na ??? )
 Stup = Zvonik
 Djurdjevi stupovi - prva raska gradjevina
 - Na nju uticu trifora i zvonici
 Apsida Troshamidu, djakonik osnovna crkva u raskoj
 Studenica - jednobrodna gradjevina sa kupolom i trodelniom oltarom
Sve crkve su spolja pod uticajem romanike, a unutrasnjost je vizantijska.
Romanika + vizantija - uticu na arhitektru 12 i 13 veka
Studenica - Stefan Nemanja, Raska, vodi ratove i primerja sa vizantijom
- Molio se odredjenim svetiteljima
- Nastaje kad se zamonasi pred sam kraj svog zivota ( u hilendaru )
- Gradio je glavnu Mauzolejnu crkvu, a to je studenica
- Ona je uticala na crkve 13tog i 14tog veka
- Bogata skulptura ukrasena ( sivi mermer )
- 14 vek
- Crkva u decenima
- Podoblje Studenici, tj nalik njoj. Svi vladari grade grobne crkve kao studenica.

Freskoslikarstvo - vizantijska
Raski stil dominantniji jedna ili dve figure
- Pozadina plava ili zlatna
- Pozadina je imitacija mozaika
- Osnovali su ga vizantijski slikari
- Freske - 1. "Raspece" u studenici
2. Miranasnice na grobu hristovom u Milesevi
Katalici (  ili "beli andjeo" ) nastala na juznom otvorenom zidu, predstavlja vaskrs, Andjeo sedi na grob <-
- Hristovom grobu, zene donose ??? ulja da ??? isusovo telo
Vojnici spavaju andjeo prstom pokazuje, da isus se vaskrsao jer su zene dosle u modelju
??? tri "uspenje Bogorodice" u Sopocanima
- Bogorodica na ???, oko nje su apostoli, dolazi isus u mandomi, veliki oreol i nosi njenu dusu ( prikazuje se kao malo dete, oblik deteta )
- Kod katolika
- Svetlost i senka - komplementarne boje revoluciji jer se tek to javlja u 19 veku u impresionizmu.