Javni prihodi čine novčana sredstva koja država prikuplja za finansiranje javnih rashoda,odnosno za podmirenje javnih potreba. Javni prihodi se pojavljuju u različitim oblicima, kao sto su porezi, takse, doprinosi i slično. Najznačajniji kriterijum podjele javnih prihoda jeste: obaveznost naplate i učestalost naplate. Obaveznost naplate po ovom kriterijumu svi javni prihodi se dijele na fiskalne i nefiskalne javne prihode. Fiskalni javni prihodi predstavljaju obavezna davanja državi i oni proističu iz suverenog prava države da na prinudan način prikuplja sredstva od fizičkih i pravnih lica za pokriće javnih rashoda. Nefiskalni javni prihodi su oni do kojih država ne dolazi na prinudan načinna bazi svoga poreskog suveriniteta nego na dobrovoljnoj osnovi odnosno na bazi sopstvene aktivnosti. Učestalost naplate svi javni prihodi se dijele na redovne i neredovne. Redovni javni prihodi drzava prikuplja kontinuirano svake godine iz izvora koji se ekonomski redovno i neprekidno obnavljaju. Neredovni javni prihodi su oni koje država ubire povremeno i u pravilu iz izvora koji se ekonomski ne obnavljaju iz godine u godinu nazivamo neredovnim javnim prihodima. Ostale klasifikacije javnih prihoda su namjenski nenamjenski, od stanovnistva od pravnih lica, povratni nepovratni, prihodi i novcu prihodi u naturi, prihodi centralnih banki prihodi lokalnih organa vlasti. Namjenski prihodi su za koje se unaprijed zna sta će biti potroseni odnosno unaprijed je utvrđena tačna namjena njihovog utroska. Nenamjenski za koje se unaprijed ne zna u koje namjene će biti utrosen i njij država trosi na bilo koje od javnih rashoda. Prihodi od stanovnistva su prihodi koje plaćaju građani na svoja primanja ili na svojh imovinu. Prihodi od javnih lica su oni prihodi države koje pravna lica plaćaju na svoje prihode profit i imovine. Povratni prihodi su novčana sredstva koja poreski obveznici samo privremeno izdavaju u vidu pozajmice za finansiranje potreba države. Nepovratni prihodi su oni koji država ubira od fizičkih i pravnih lica su bespovratni. Prihodi u novcu su novčani javni prihodi. Prihodi u nafuri su vanredni prihodi samo izuzetno ubiraju u naturi odnosno činjenjem. Prihodi državnih organa vlasti su prihodi koji pripadaju saveznoj državi republikama pokrajinama. Prihodi lokalnih organa vlasti su prihodi koji pripadaju lokalnoj samoupravi.
POREZI. Def poreza: porez je prisilno davanje bez prava na zahtjev na protunaknadu. Porez je davanje u novcu koje drzava ubire od pojedinaca na osnovu svog suvereniteta bez direktne protunaknade, a u cilju pokrivanja javnih terena. Razlikujemo poreske termine subjektivnog i objektivnog karaktera. U poreske termine SUBJEKTIVNOG karaktera: 1.PORESKA VLAST predstavlja ovlastene organe koji zavode, naplacuju, cuvaju i trose finansijska sredstva prikupljena putem poreza, doprinosa, carina i taksi i dr. dadzbina; 2.PORESKI OBVEZNIK- moze biti fizicko ili pravno lice koje je duzno da plati porez, moze biti poreski platac i poreski destinatar); 3.PORESKI PLATAC predstavlja lice koje preuzima ne sebe poresku obavezu ali sa namjerom da je prebaci na jedno ili vise lica poreskog obveznika; 4.PORESKI DESTINATAR predstavlja lice koje definitivno snosi teret porez. U poreske termine OBJEKTIVNOG karaktera ubrajamo: 1.PORESKA STOPA-iznos poreza koji se se placati na jednu poresku jedinicu.; 2.PORESKA AKONTACIJA.placanje poreza u ratama; 3.PORESKI KATASTAR; 4.PORESKA JEDINICA-dio poreske osnovice koje sluze kao mjera poreske stope; 5.PORESKA OSNOVICA-velicina koja sluzi za utvrđivanje poreskog duga. PORESKA NACELA: po Adamu Smitu (4 Kanona): 1.načelo: Svaki građanin je duzan doprinositi zadovoljavanje potreba drzave i to po mogucnosti u srazmjeru svojih prihoda koje uziva pod njenom zastitom. Ovdje se vec naslucuje nacelo opstosti i srazmjernosti poreza.; 2.nacelo: Nacelo određenosti poreza- svaki porez treba da bude zakonom određen, a ne proizvoljan; vrijeme i nacin placanja i iznos treba dati, moraju biti jasni i precizni. 3. nacelo: Svaki porez treba da se uplacuje u najpogodnije vrijeme i da placanje za poreskog obveznika bude povoljno. 4. nacelo: odnosi se na rezijske troskove oko razreza i naplata poreskih dadzbina. WAGNEROV SISITEM PORESKIH NACELA: 1. finansijsko-politicko nacelo: to je izdasnost, prilagodljivost, elasticnost. Finansijski pristup zahtijeva da porezi budu takvi, da ukoliko ne bi postojali drugi izvori prihoda, pokrivali bi se drzavni ili javni rashodi sto predstavlja izdasnost i produktivnost. U pogledu elasticnosti najbolji su oni koji su osjetljivi na rast i pad prihoda tako da automatski rastu i padaju u zavisnosti od rasta ili pada nacionalnog dohotka. 2. ekonomsko politicko nacelo: problematika ovog nacela obuhvata nekoliko problema od cijeg rjesavanja zavisi privredni razvoj u zemlji. Poreski sistem treba da vodi racuna o ekonomsko-racionalnim drzavama i formama operezivanja, sto znaci da porezi ne treba da unose poremecaj u normalan privredni proces proizvodnje i razmjene dobara. 3. socijalno-politicko nacelo: porezi treba da budu opsti i ravnomjerni. Opstost poreza:za poreze kazemo da su opsti kada govoreći pozitivno svako lice ucestvuje u njihovom placanju ili posmatrano negativno kada niko nije oslobođen placanja poreza. Poreska opterecenja utvrđuje drzava kao i poreska oslobađanja koja mogu biti privremena ili stalna. 4. administrativno-politicko nacelo: određenost poreza: porez treba da bude određen u pogledu roka placanja tako i u pogledu nacina i iznosa poreskog duga; ugodnost: porez treba da bude naplacen u vrijeme i na nacin koji ce najbolje odgovarati poreskom obvezniku. KLASIFIKACIJA POREZA1.POREZI U NOVCU I NATURI-savremeni porezi su iskljucivo placanje u novcu, tako da je porez u naturi vise rijetkost i ostatak proslosti, tako da ova podjela poreza ima vise historijski znacaj. Jedna vrsta poreza u naturi je obavezan rad, tj. davanje radne snage umjesto novca.2.KVOTITETNI I REPARTICIONI POREZ-repart. porez je takav porez koji drzava utvrdi i prije nego su poreski obveznici upoznati sa visinom svog tereta. Kod kvotitetnih poreza obveznici ne znaju unaprijed ukupan iznos poreza koji treba platiti ali se zna iznos sredstva na koju ce se platiti porez, odnosno poznata je kvota.3.REDOVNI I VANREDNI POREZ-redovni porezi se ubiru u određenim intervalima vremena i na njih drzava racuna radi pokrica redovnih javnih rashoda. Vanredni se naplacuju samo jednokratno ili s vremena na vrijeme prema određenim potrebama. Vanredni porezi su obicno znak da zemlja prolazi kroz teske periode posto svoje rashode nisu u stanju pokriti redovnim prihodima.4.SUBJEKTNI I OBJEKTNI POREZ- objektni porezi su oni porezi koji pogađaju bogatstvo prema njegovim stvarnim elementima, objektnim sastojcima, nevodeci racuna o licnosti koje to bogatstvo pripada, odnosno ne uzimajuci u obzir ko se javlja u ulozi poreskog obveznika. Subjektni porezi su oni porezi su oni porezi koji se odnose ne na bogatstvo kao takvo, vec na određenu licnost kojoj ono pripada. Među subjektnim porezima najvecu paznju treba posvetiti porezu na dokodak.5.DIREKTNI I INDIREKTNI POREZI- direktni porezi se smatraju porez na dohodak, porez na imovinu i porez na prinos. Karakteristike Direktnih poreza: 1.relativna stabilnost-stabilnost u priticanju javnih prihoda po ovoj osnovi bezobzira na kretanje privrede; 2.pravednost-određuje se i naplacuje n
.5.DIREKTNI I INDIREKTNI POREZI- direktni porezi se smatraju porez na dohodak, porez na imovinu i porez na prinos. Karakteristike Direktnih poreza: 1.relativna stabilnost-stabilnost u priticanju javnih prihoda po ovoj osnovi bezobzira na kretanje privrede; 2.pravednost-određuje se i naplacuje neposredno od poreskog obveznika; 3.neelasticnost-negativna karakteristika; 4.ne postoji opsta obaveza za placanje poreza za sve; 5.troskovi ubiranja su relativno niski; 6.neugodni su za poreskog obveznika, jer se direktno obracunavaju i naplacuju iz dohotka. Karakteristika Indirektnih poreza:1.velika elasticnost,2.obaveznost placanja je sve vise izrazena, 3.ugodniji za poreskog obveznika jer ih samo indirektno osjeca kroz cijene proizvoda i usluga, 4.dovoljnost i izdasnost-osigurava poreske vlasti da ih koriste za prikupljanje potrebnih finansijskih sredstava za pokrice kolektivnih potreba,5.nesocijalni su jer svi placaju bez obzira na visinu dohotka, 6.lahko se prevaljuju nepodesni su za razne ekonomske, socijalne i druge svrhe.


Akcize ili trosarine su specijalna vrsta poreza iz rashoda kojim se oporezuje potrosnja tačno određenih proizvoda masovne ili luksuzne potrosnje naftni derivati alkoholna pića duvanske prerađevine i slično. Akcizama se ubrajaju značajni fiskalni prihodi uz relativno niske administrativne troskove. Međutim pored fiskalnih državi može akcizama da postigne i druge ciljeve jao sto su raspodjela pohodaka građana zastita zdravlja stanovnistva i životne sredine. Po pravilu proizvođač i uvoznik proizvoda na koje se plaća akciza obavezan je da kontrolnom akcizom markicom obilježi svaki od tih proizvoda.
U literaturi se carine često tretiraju kao specifična vrsta porez iz rashoda jer imaju neke od ključnih karakteristika poreza novčana davanja fizičkih i pravnih lica bez naknade koja se baziraju ba fiskalnom suverinitetu države. Carine predstavljaju posebne dadžbine koje državni organi naplaćuju prilikom ulaska robe na državnu teritoriju prilikom prelaska robe preko državne teritorije ili prilikom izlaska robe sa državne teritorije. Carinom se vrsi zastita domaće privrede ili određene grane od inostrane konkirencije povećanje cijena uvozne robe, podsticanje razvoja određene grane l, snižavanje cijena određene grupe proizvoda koji su važni za životni standard stanovnistva itd. Osnovni elementi carina su: carinski obaveznik je fizicko i pravno lice koje plaća carinu. Carinska osnovica je novčana vrijednost robe tj ugovorena cijena koja ukljucuje sve troskove i izdatke so granice. Carinska stopa označava iznos carine u odnosu na poresku osnovu i po pravilu se iskazuje u procentima. Carinski prhhod predstavlja sva plaćanja u postupku carinjenja robe. Carinsko područje predstavlja teritoriju jedne države ili vise država koje su stvorile carinsku uniju. Carinska granica je područje ograničeno carinskom linijom koja se po pravilu poklapa sa drzavnom granicom i granicama zemlja carinske unije. Carinski postupak je skup radnji koje se primjenjuju prilikom carinjenja roba. Carinska deklaracija je pisana prijava carinskog obaveznika sastavljeba na propisanom obrascu i u koju se unose svi podaci neophodni za carinjenje robr. Carinski organ je državni organ nadležan da vrsi nadzor nad uvozom, izvozom, tranzitom robe preko carinskog područja i koji obavlja carinjenje robe i deviznu kontrolu na granici. Carinski pregled je postupak utvrđivanja količine vrijednosti i kvaliteta robe koja se carini. Carinska skladista služe za smjestaj neocarinjene robe i pod kontrolom su carinskih organa, ova roba se smatra da se nalazi jos u inostranastvu te se carini pri napustanju skladista. Carinska slobodna zona je dio državne teritorije na kojem država ograničava svoj fiskalni suverentitet time sto na toj teritoriji ne naplaćuje uvozne carine.
Doprinosi su osnovni fiskalni instrument za finansiranje socijalne sigurnosti koju pruža savremena država u cilju zastite svojih članova. Drzava može da obezbijedi socijalnu sigurnost svojih građana preko : socijalnog osiguranja, davanja iz budžeta i socijalne pomoći. Socijalno osiguranje je danas naraspostrabjeniji oblik pružanja socijalne sigurnosti građana. Ono se finansira doprinosima koje plaćaju zaposleni i poslodavci a u njihovom finansiranju moze učestvovati i država. Obim prava koja pripadaju osigurankku ne zavisi od njegovog materijalnog polozaja. Doprinosi za socijalno osiguranje su posebna vrsta namjenskih fiskalnih prihoda koji se naplaćuju od zaposlenih i poslodavaca za protivusluge pružanja socijalne sigurnosti koja se ne čini odmah već kada se za to ukaže potreba. Kao porezi i doprinosi se bazirajuna prinudi. Kada se jednom uvede u poreski sistem doprinos za socijalno osiguranje moraju da plaćaju svi zaposleni i poslodavci bez obzira da li će i kada koristiti prava iz socijalnog osiguranja. Davanja iz budžetane podrazumijeva da su korisnici ovih davanja prethodno platili doprinos niti oni moraju da pripadaju kategoriji koja je materijalno ili socijalno ugrožena. Socijalna pomoć se takođe isplaćuje iz državnog budžeta licima koj spadaju u kategoriju materijalno odnosno socijalno ugrozenih. Samodoprinos jd specifična vrsta doprinosa koja predstavlja lokalni javni prihod ostvaren dobrovoljnom odlukom obveznika na lokalnom nivou dijela drzavne teritorije.

Takse su fiskalni prihod koji država naplaćuje od pravnihu fizičkih lica kao protivnaknadu za učinjene usluge koje državni organ i ustanova čine pravnim i fizičkim licima. Osnovna karakteristika takse sastoji se upravo u tome sto je ona protivnaknada za uslugu državnih organa i ustanova koje oni pružaju pravnim i fizičkim licima za razliku od poreza kod kojih nema direktne protivnaknade. Osnovne vrste taksi su: administrativne takse koje se naplaćuju za rad državnih organa i ustanova i sudske takse koje se naplaćuju za rad sudova. Pored administrativnih i sudskih takaj postoje i konzularne, registricione i boravisne takse. Takse se naplaćuju direktno i indirektno. Direktna naplata takse je u gotovom novcu za izdavanje odgovarajuće priznanice i putem taksenih marki. Visina takse zavisi od troskova koje imaju državni organi prilikom pružanja usluga za koje se plaća taksa, zatim od koristi koju ima lice za učinjenu uslugu koju plaća takse ali i od toga da li se fizička i pravna lica žele stimulisati ili destimulisati da koriste neke od usluga državnih organa i ustanova. Osnovni elementi taksa su: takseni obveznik -pravno ili fizičko lice ba cjji zahtjev se obavlja aktivnost predviđana taksenom tarifom , taksena osnovica -vrijednost usluge koja služi za obračun takse, taksena stopa -utvredjeni iznos koji takseni obveznik plaća na osnovicu u fiksnom iznosu u procentu ili pausalno, taksena tarifa - popis aktivnosti državnih organa na koje se naplaćuje taksa, taksena oslobađanja -za lica slabijeg materijalnog polažaja, takseni sistem-skupa taksenih oblika koji su u upotrebi u odredjenoj zemlji. Jedan od oblika javnih prihoda su i naknade za korisćenje dobara od opsteg interesa. Postoje naknade za korisćenje vode, suma, puteva, zemljista , prirodnog ljekovitog faktora, rudnog blaga.
Nedažbinski ili nefiskalni prihodi predstavljaju izvorne prihode države koje ona ostvaruje po osnovu vlasnistva nad ekonomskim dobrima i po osnovu aktivnosti državnih organa, ustanova i preduzeća. Svi nedadzbinski prihodi mogu se ppdijeliti na: prihodi od djelatnosti drzavnih ustanova, prihodi drzavnih preduzeca, prihodi od drzavne imovine. Prihodi od djelatnosti drzavnih ustanovila pripadaju onom budzetuiz koga se finansira konkretna drzavna ustanova. U principu su drzavne ustanove organizacije neprofitnog karaktera koje se finansiraju iz drzavnog budzeta a zahvaljujuci sopstvenoj djelatnosti drzavne ustanove mogu da ostvare odredjene prihode. Prihodi drzavnih preduzeća su najznačajniji nedazbinski prihod drzavr a narocito su izdasni u zemljama koje imaju veci drzavni sektor privrede. Prihode od drzavne imovine drzave ostvaruje po osnovu svojinskog raspolaganja imovinom i ti prodajom ili davanjem pod zakup drzavne imovine.
Parafiskalni javni prihodi predstavljaju obavezno davanje u vidu doprinosa koji se naplaćuju od fizičkih i pravnih lica članova odredjene drustvene grupacije a koji su povezani zajednickim ekonomskim ili socijalnim interesima. Parafiskalni prihodi su namjenski prihodi za plaćanje doprinosa komorama i drugim asocijacijama i oni se ne unose u budzet i ne potpadaju pod direktno regulisanje od strane fiskalnog organa države. Osnovne karakteristike su : parafiskaliteti su davanja koja plaćaju članovi odredjenih drustvenih grupacija koje povezuje zajednicki ekonomski ili socijalni interes. Parafiskalni prihodi se ne uplaćuju na budzetske racjne nego sluze za finansiranje samoorganizovanih drustvenih grupacija. Parafiliteti nisu pod neposrednom ingerebciom fiskalnih organa drzave. Ostali javni prihodi: prihodi od poklona, legata i napustene imovine; prihodi od kamata na plasirana sredstva, visak sredstava po zavrsnom racunu centralne banke.