xD

Mit- pradawna opowieść nieznanego pochodzenia oparta na starożytnych wierzeniach. Mit próbuje wyjaśnić pochodzenie, naturę i przeznaczenie świata, bogów i człowieka.
Mity przekazywano początkowo w formie ustnej, a z czasem zostały zapisane w wielu wersjach.

Sacrum (łac.) – sfera świętości. Wokół niej koncentrują się wierzenia i obrzędy, praktyki religijne.

Topos – powtarzający się motyw, który często występuje w obrębie literatury i sztuki danej kultury, cywilizacji. Wskazuje na jedność kulturową danego kontynentu czy na istnienie pierwotnych wzorców myślenia człowieka.

Archetyp - pierwowzór jakiegoś działania; to prastary symbol ukryty w podświadomości człowieka, który jest wytworem doświadczeń ludzkości (np. archetyp matki, ojca, raju itp.). Archetypy przewijają się w snach, mitach i wyobrażeniach religijnych.

monoteizm - wiara w jednego boga

politeizm - wiara w wielu bogów

przypowieść (parabola) - utwór literacki o charakterze dydaktyczno-moralizatorskim oraz ponadczasowym, który ma na celu przekazać nam pewne prawdy religijne lub moralne

Apokalipsa - jest to rodzaj proroctwa, który dotyczy tego, co ma się wydarzyć w ostateczych dniach. Zapowiada koniec świata i Dzień Sądu Ostatecznego. Apokalipsa to również objawienie.

Epos - jeden z głównych i najstarszych gatunków epiki. Obejmuje utwory najczęściej poetyckie (np. Iliada), rzadziej tworzone prozą, ukazujące dzieje życia legendarnych, częściowo lub całkiem historycznych bohaterów, na tle wydarzeń przełomowych dla danego narodu, lub też opowieść o prapoczątkach tego narodu lub grupy etnicznej, a także omawia początki kultów religijnych. Często opowiadają nie tylko o postaciach ludzkich, ale też boskich, magicznych czy demonicznych. Najwcześniejsze eposy mają charakter zbioru opowieści mitycznych i wywodzą się często z czasów, w których grupa ich autorów nie znała pisma.

Psalm – liryczny utwór modlitewny, rodzaj pieśni religijnej o podniosłym charakterze, którego adresatem jest zazwyczaj Bóg, rzadziej człowiek.


Los, przeznaczenie, predestynacja. Coś, co jest nieuniknione. Mechanizm, który sprawia, że praktycznie nieskończona liczba niemożliwych do przewidzenia wydarzeń musi zakończyć się takim, a nie innym skutkiem. Niezależnie od okoliczności i warunków, skutek wystąpić musi. To co przeznaczone, musi się stać.
Na przykładzie bohaterów tragedii Sofoklesa można wywnioskować, iż koncepcja ludzkiego losu według starożytnych była koncepcją tragiczną. Idealnym tego przykładem jest Edyp. Niezależnie od swych chęci czy czynów, nie może ustrzec się fatum. Każda decyzja, której by nie podjął byłaby zła. Los drwi z niego. Kiedy wydaje mu się, że jest bezpieczny, że uciekł przed przepowiednią, przeznaczenie dopada go w najmniej oczekiwanym momencie.

Edyp jako władca to król troskliwy i opiekuńczy. Solidarny z ludem i odpowiedzialny za jego los. Niesie chęć pomocy poddanym. Przybywa do Teb by rozwikłać problem nieszczęść jakie panują. Dopytuje się mieszkańców o szczegóły zamordowania Lajosa. Jest dociekliwy w dotarciu do prawdy i przedsiębiorczy. Jest nawet gotów przyjąć winę na siebie, gdyby okazało się ze morderca Lajosa ukrywa się w jego domu. Jest pewny siebie.

Fatum – zły los. W mitologii rzymskiej to personifikacja nieuchronnego, nieodwracalnego losu; nieodwołalna wola bogów, na którą nikt nie ma wpływu. Fatum ciążące nad człowiekiem ograniczało ramy jego wolnej woli, kierując skutki działań w jednym tylko, zgubnym kierunku.

Katharsis (oczyszczenie) – jedna z podstawowych cech tragedii, zwłaszcza starożytnej (antycznej). Pojęcie utworzył i zdefiniował Arystoteles w VI rozdziale Poetyki. Uznał on, że celem sztuki jest wzbudzenie u widza uczuć litości i trwogi, aby przez to następnie oczyścić jego umysł z tych doznań.

Tragizm (sytuacja bez wyjścia) - nierozwiązywalny konflikt między dążeniami kogoś, a siłami zewnętrznymi (fatum, wyroki boskie, prawa natury) lub między różnymi dążeniami i skłonnościami tej samej osoby, zakończony jej klęską; tragizm stanowi istotę tragedii.

Tragedia - Jest to poważny i smutno kończący się dramat, którego motywem przewodnim jest konflikt pomiędzy dążeniami wybitnej jednostki a siłami wyższymi (losem, prawami historii, siłami natury, interesem społecznym, normą moralną).

//nie chciało mi się szukać w tym tekście to masz linka xD http://sciaga.pl/tekst/42502-43-horacy_horacjanska_filozofia_zycia

Horacy, syn wyzwolonego niewolnika, po latach pracy dochodzi do przekonania, że wszystko na świecie jest nietrwałe oprócz sztuki. Poeta twierdzi, że jego dzieła nie strawi czas ani historyczne zawieruchy. Jego ciało zostanie pochowane, ale pamięć po wielkim poecie zostanie na wieki, da mu właśnie nieśmiertelność. Wie również, że cząstka niego samego zostaje we wszystkich tekstach, dlatego mówi "Nie wszystek umrę". Poza tym mamy tu również niesamowitą dumę poetycką, ponieważ Horacy podkreśla swoje niskie pochodzenie, a także największe zasługi – przeniósł na grunt literatury rzymskiej wzór liryki greckiej. Wiersz kończy się apostrofą do Melpomeny, jednej z muz, patronki śpiewu, aby wsadziła na głowę poety wieniec laurowy, symbol zwycięstwa.

Carpe diem (łac.), dosłownie „chwytaj dzień” – sentencja pochodząca z poezji Horacego, zawarta w Pieśniach.

Cytat "non omnis moriar", czyli "nie wszystek umrę" pochodzący z Pieśni III Horacego "Wybudowałem pomnik" ("Exegi monumentum") świadczy o nieśmiertelności dziel antycznych, gdyż mimo, że autorzy, artyści umrą, pozostaną po nich ich utwory, obrazy, rzeźby, które mają ogromne znaczenie w późniejszych czasach.

Stoicyzm- kierunek filozofii starożytnej, którego wyznawcy uznawali za cnotę, najwyższe i jedyne dobro, rozumiane jako życie zgodne z zasadami rozumu rządzącego światem, głosili, że warunkiem szczęścia i prawdziwej wolności jest panowanie nad sobą, zobojętnienie wobec cierpień i niepowodzeń.

Epikureizm - pogląd filozoficzny, który zakłada, że szczęście człowiek może odnaleźć poprzez doznawanie przyjemności. Nie chodzi tu o rozkosz ale o spokojne życie wolne od trosk, brak cierpienia.

Oda – utwór liryczny, który charakteryzuje się wzniosłością tematu i stylu, sławi ideę, wydarzenie lub czas. Zwykle cechuje ją także zbiorowy podmiot wypowiedzi. Należała do najpopularniejszych form poezji klasycznej.