ciuchy z trutką

Wyborcza.pl
Twoja prenumerata jest aktywna
malgorzatajasiukiewicz1
2021-04-24
Czytaj najnowszy numer
24 04 2021
Wysokie Obcasy
SUPERBOHATERKA
SEKS
PRACA W COVIDZIE
MODA
KULTURA
LISTY
KOBIETY WIEDZĄ, CO ROBIĄ
INSTYTUT DOBREGO ŻYCIA
BYĆ RODZICEM
CZUŁOŚĆ I WOLNOŚĆ
E-BOOKI
PODCASTY
WIĘCEJ
MODA
Roundup, ołów, trutka na szczury. Trują nas nawet ubrania z bawełny i te z metką "Made in Poland"

WYWIAD Magdalena Kacalak
26.04.2021
Tylko certyfikat GOTS śledzi całą drogę, jaką przeszło ubranie, nim trafiło do naszej szafy
Tylko certyfikat GOTS śledzi całą drogę, jaką przeszło ubranie, nim trafiło do naszej szafy (Fot. RODRIGO ABD / AP Photo)
Czy wiesz, ile chemii znajduje się w nowym ubraniu przyniesionym ze sklepu? "Niemal żadna tkanina nie jest dziś bezpieczna środowiskowo i zdrowotnie. Najlepszą ochronę zapewnia nam własna podejrzliwość i studiowanie metek" - mówi Paweł Urbański z platformy UpDiwu i KNK-Kanaka.
REKLAMA

Jak czytać ubrania?
- Przede wszystkim zaglądać im do środka. Kupujący zwykle patrzą na cenę i przywieszkę z nadrukiem „organiczne” i to wystarcza, by poczuli się bezpiecznie. A producent może w tym miejscu bezkarnie wpisać wszystko i w 90 proc. korzysta z tego prawa. Prawdziwe informacje kryją się na etykiecie pielęgnacyjnej ukrytej wewnątrz ubrania. To tam dowiemy się o składzie surowcowym, sposobie konserwacji (jak prać, suszyć) oraz o kraju produkcji, co powinno budzić nasze największe zainteresowanie.

Dlaczego?
- Trzeba sobie uświadomić, że tekstylia, a więc nie tylko ubrania, ale też pościel, ręczniki, obrusy, ścierki, które pochodzą z krajów rozwijających się, nie są objęte żadnymi normami produkcyjnymi. Nie istnieją tam żadne regulacje czy instytucje pilnujące sposobu produkcji. W Europie mamy organizację ECHA (Europejska Agencja Chemikaliów), która wprowadziła rozporządzenie REACH* (przypis na końcu tekstu), pakiet zabraniający stosowania ponad 500 chemicznych szkodliwych substancji, ale jeśli produkcja zlecana jest poza Europą, nie ma nad nią kontroli.

Czy na polskim rynku są jakieś regulacje chroniące konsumenta?
- Poza tymi europejskimi nie ma. Z przykrością muszę dodać, że i firmy polskie nie są dla nas w 100 proc. bezpieczne. Metka „Made in Poland” nie oznacza automatycznie odpowiedzialnej mody. O ile coś jest w Polsce szyte i produkowane, o tyle materiały już rzadko są rodzime, bo w latach 90. padła u nas większość tkalni. Jeśli tkaniny pochodzą z Azji, informacji o tym nie znajdziemy na żadnej z metek.  Jedynym, co chroni nas przed ich szkodliwością, jest certyfikat GOTS (Global Organic Textile Standard), który śledzi całą drogę powstawania tkaniny od plantacji bawełny, przez konkretną fabrykę, po pakowanie i transport. Żaden inny nie daje nam gwarancji bezpieczeństwa, więc trzeba sprawdzać, czy marka go posiada.

Tak wygląda jedna ze szwalni na przedmieściach stolicy Bangladeszu Dhaki. Zdjęcie z maja br.
CZYTAJ TAKŻE:
Etyczna moda. "Ludzie płacą życiem za to, żebyśmy mieli kolorowe rzeczy i żebyśmy mieli ich za dużo"
Tu jednak nie powinna kończyć się nasza podejrzliwość, bo wiele firm zakłamuje dane o swoim ateście, podając fałszywy numer certyfikatu, wygasły lata temu lub nie podając go wcale. Przykładowo, jeśli dane o posiadaniu GOTS znajdują się na metce zewnętrznej, a nie ma ich na pielęgnacyjnej, jest to wyłącznie greenwashing - bardzo często uprawiany przez marki odzieżowe. Najprościej od razu sprawdzić w komórce na stronie GOTS, czy dany numer faktycznie istnieje, i zgłosić firmę, która dokonuje oszustwa. Patologia w przemyśle odzieżowym zabrnęła tak daleko, że klient musi wykazać się ogromną podejrzliwością i dociekliwością, żeby uchronić swój portfel i zdrowie przed nadużyciami. Jeśli na przywieszce jest napisane "wykonane z ekologicznej bawełny", sprawdźmy, co jest na metce pielęgnacyjnej. Może się okazać, że skład to de facto 20 proc. bawełny zwykłej i 80 proc. poliestru. To miejsce obliguje producenta do powiedzenia prawdy o produkcie, ale jeśli znajdziemy jakąś nieprawidłowość, powinniśmy złożyć skargę do UOKiK.

Czy wiesz co znajduje się w twoich ubraniach?
CZY WIESZ CO ZNAJDUJE SIĘ W TWOICH UBRANIACH? SHUTTERSTOCK

Rozwiejmy mit, że bawełna jest zawsze naturalna, a szkodzą nam tylko tkaniny syntetyczne.
- Nawet 100 proc. bawełny nie daje nam bezpieczeństwa, bo zapominamy, że przy uprawie była traktowana przeróżnymi chemikaliami. A mowa o herbicydach, pestycydach i słynnym chwastobójczym roundupie, który jak już udowodniono, potrafi modyfikować nasz kod genetyczny.

Są badania pokazujące, że każdy człowiek na świecie ma w swoim organizmie związek chemiczny Glifosat zawarty w tym środku, bo tak powszechnie stosuje się go w uprawach roślin, że przeniknął do wód gruntowych wszędzie.
Mimo więc, że bawełna jest naturalnym włóknem, ma w sobie tyle chemii, że nas zabija. A jeśli chodzi o włókna syntetyczne, są one z zasady szkodliwe, ponieważ wyprodukowano je z materiałów ropopochodnych. Tymczasem stosuje się je powszechnie w odzieży sportowej, która pod wpływem ciepła wydzielanego z organizmu ma wszelkie możliwości wnikania szkodliwych substancji przez pory skóry otwarte pod wpływem wysiłku.

Ciało działa jak gąbka i cały ten koktajl chemiczny zasysa do środka. Nie przesadzam, mówiąc, że powinniśmy pozbyć się z domu wszelkich wyrobów wykonanych z włókien syntetycznych, które mają bezpośredni kontakt ze skórą. Nie da się uniknąć poliestru w okryciach zimowych, ale zawsze pomiędzy nim a naszym ciałem powinna być warstwa izolacyjna w postaci bawełnianego longsleeva. Warto dodać, że poliester to zawsze poliester, także ten z recyklingu. Nawet przy wiedzy, że powstał on z butelek plastikowych zalegających w oceanie, nie wiemy, z czego wykonane były te butelki. Recykling plastiku jak najbardziej, ale nie w ubraniach.

Tylko bawełna hodowana w sposób organiczny i farbowana ekobarwnikami jest dla nas bezpieczna
TYLKO BAWEŁNA HODOWANA W SPOSÓB ORGANICZNY I FARBOWANA EKOBARWNIKAMI JEST DLA NAS BEZPIECZNA &ABDUL MOMIN/SOLENT NEWS & PHOTO AGENCY /

A nie wystarczy wyprać odzieży po zakupie?
- Pranie po przyniesieniu czegoś do domu to jest pierwsza rzecz, jaką powinniśmy zrobić, mowa nie tylko o ubraniach, ale i rzeczach typu skarpetki czy ścierki kuchenne. Jednak nie cała chemia wtedy znika. Szczególna sytuacja to ta, w której producent zaleca na metce wypranie czegoś przed pierwszym założeniem. To nie jego dobra wola, tylko ostrzeżenie, które powinno zapalić nam wszelkie światełka alarmowe. Skoro producent, skłonny raczej do ukrywania takich informacji, podaje je na produkcie, nie można się spodziewać niczego dobrego. Jednocześnie, jeśli kupujący tego nie zrobi, a dostanie uczulenia lub alergii, producent zabezpiecza się przed ewentualnym pozwem.

Słynny jest przykład dziecięcych spodni na wf. z oznaczeniem na metce, by nie pocierać nimi intensywnie o podłoże, bo w przypadku rozgrzania tkaniny może dojść do poparzenia skóry. Takie historie można mnożyć, dlatego tak ważne jest, żebyśmy czytali etykiety pielęgnacyjne znajdujące się wewnątrz naszych ubrań.

Co znajduje się w takich materiałach?
- Toksyny w tekstyliach są niewidoczne dla oka i zwykle bezzapachowe. To barwniki azowe, ftalany, chlorofenole, formaldehydy, metale ciężkie typu nikiel, kadm czy ołów stosowane w kolorowych nadrukach czy chrom zapobiegający blaknięciu koloru. Wszystko to substancje wysoce szkodliwe, o działaniu rakotwórczym, mutagennym i uszkadzającym układ hormonalny i rozrodczy.

W tym zawiera się też chemia w nieograniczonych ilościach zabezpieczająca tekstylia przed pleśnią, zbutwieniem i zjedzeniem przez szczury podczas transportu kontenerowego drogą morską. To dlatego świeżo kupionym bawełnianym ręcznikiem nie da się wytrzeć rąk - został zabezpieczony chemikaliami przed pleśnieniem, więc nawet bawełna o naturalnych zdolnościach higroskopijnych nie chłonie wilgoci.

Zanim założysz, wypierz - nie wiesz czym traktowane były materiały
ZANIM ZAŁOŻYSZ, WYPIERZ - NIE WIESZ CZYM TRAKTOWANE BYŁY MATERIAŁY CREATIVE TOUCH IMAGING LTD / NURPHOTO VIA AFP

Nie miejmy złudzeń, że te rzeczy są prane, zanim trafią do sklepów, a potem do naszych domów. Proces  trucia jest długofalowy i nie widać jego efektów od razu. Nie dostaje się od tego z miejsca biegunki czy mdłości jak po zjedzeniu zatrutego jedzenia, a wysypka miejscowa w momencie zetknięcia z toksynami występuje zaledwie w 1-2% przypadków. Chemikalia zawarte w tkaninach uwalniają się i niszczą organizm przez lata, a problemów ze zdrowiem nie łączy się zwykle z noszeniem nieodpowiednich oraz toksycznych ubrań.

mgr inż. Paweł Urbański - współwłaściciel marki KNK-Kanaka - ekologicznego centrum pralniczego i farbiarskiego. Certyfikat GOTS posiadają od 2016 r. Współpracują ze wszystkimi wiodącymi markami i projektantami w Polsce, odpowiadając za takie efekty specjalne na tkaninach jak m.in. ombre, tie-dye, vintage dye. Założyciel platformy upDIWU zajmującej się upcyklingiem odzieży.

*Unijne rozporządzenie REACH nakłada na producentów obowiązek informowania nas o chemikaliach zawartych w ich produktach, jeśli stężenie substancji przekracza 0,1%. Nie dotyczy to jednak barwników czy żywicy sieciującej, która zabezpiecza tkaniny przed gnieceniem. Jeśli produkt posiada oznaczenie na metce „pranie chemiczne”, również nie ma wymogu rejestracji substancji użytych do jego farbowania. W ramach projektu „Pytaj o chemię” powstała aplikacja o tej nazwie - skanując kod produktu, dowiesz się, czy zawiera szkodliwe dla zdrowia związki chemiczne (tzw. SVHC). Gdy produktu nie ma w bazie danych, aplikacja wyśle zapytanie bezpośrednio do producenta.

***
Adam Wajrak i spółka piszą, co możemy zrobić, by zapobiec katastrofie klimatycznej. Zapisz się na nasz newsletter ekologiczny!
Jeśli spodobał Ci się ten artykuł, podziel się nim!
Udostępnij ten artykuł w całości, komu tylko chcesz
Dzięki Twojej prenumeracie nawet 5 osób może przeczytać ten artykuł.
Wybrana przez Ciebie osoba otrzyma na podany adres e-mail link z odblokowanym dostępem.

Podany adres email nie jest przez nas przechowywany, używany jest jednorazowo tylko do przesłania dostępu do tego artykułu
Wyślij dostęp
KONTAKT
70
ekologia, moda, chemikalia, bawełna organiczna
REKLAMA

REKLAMA

Kobiety Rządzą Światem
Liderki, wizjonerki, ikony. Przedstawiamy kobiety, które zmieniają rzeczywistość. Są wszędzie – w polityce, sporcie, nauce czy kulturze i sztuce. Walczą o prawa mniejszości oraz lepszą przyszłość; pokonują stereotypy i kompleksy, udowadniając, że nie ma rzeczy niemożliwych.
KUP
MATERIAŁ PROMOCYJNY PARTNERA
Botanical HiTech Technologie przyszłości

REKLAMA

INNE
MODA
Moda na Oscarach. Goście przed galą otrzymali maila z informacją, że casual nie jest mile widziany

Magdalena Kacalak
MODA
Torebka z mango czy z kokosa? W dzisiejszych czasach taki wybór powinien być oczywisty

Magdalena Kacalak
MODA
Fashion Revolution Week 21: Dokąd zmierza moda?

Magdalena Kacalak
MODA
Wejdź do pastelowego świata Renee

Materiał promocyjny partnera
KOMENTARZE
70

Ustaw dla siebie nick
Zasady Komentowania w Serwisach Grupy Wyborcza.pl
SKOMENTUJ
Najnowsze Popularne
kozuz 26.04.2021, 11:37
"mowa o ... Roundupie, który jak już udowodniono, potrafi modyfikować nasz kod genetyczny". Hmmm... zupełnie jak szczepionki na covid, w ich przypadku Internet też to udowadnia.
 60
 77
 ODPOWIEDZ
POKAŻ ODPOWIEDZI (4)
byledopojutrza 26.04.2021, 12:03
No nie, od kiedy to skóra może cokolwiek wchłaniać do wnętrza ciała? Gdyby tak się działo, kosmetyki odmładzające byłyby skuteczne, a nawet tu producenci są zmuszeni przyznać, że działają TYLKO na wierzchnią warstwę naskórka.
Prawda o braku produkcji tkanin w Polsce i chemii używanej do ich konserwacji w drodze z Azji do Europy. I tyle.
 39
 64
 ODPOWIEDZ
POKAŻ ODPOWIEDZI (5)
elf83 26.04.2021, 13:10
"A jeśli chodzi o włókna syntetyczne, są one z zasady szkodliwe, ponieważ wyprodukowano je z materiałów ropopochodnych. "

Przecież tu nie ma wynikania. Może jednak trochę więcej wyjaśnień niż straszenie "chemią"? Jakby wszystkie naturalne substancje były zdrowe, jakby nie było toksyn i alergenów.
 73
 8
 ODPOWIEDZ
jazzina2 26.04.2021, 13:25
Nudyści górą!
 78
 0
 ODPOWIEDZ
turpin 26.04.2021, 14:09
Antologii Niezamierzonego Humoru ciąg dalszy.
Wysokie Obcasy śmieszą, tumanią i przestraszają.
 54
 15
 ODPOWIEDZ
eddie 26.04.2021, 13:30
"Roundupie, który jak już udowodniono, potrafi modyfikować nasz kod genetyczny" - mowa o tych badaniach, które okazały się być trefne?
 48
 9
 ODPOWIEDZ
POKAŻ ODPOWIEDZI (3)
Niwa 59 26.04.2021, 14:04
Autoreklama i bełkot nowomową.
 43
 11
 ODPOWIEDZ
piko 26.04.2021, 13:32
Czyktoś może wytłumaczyć mi, dlaczego wolno sprowadzać rzeczy, których nie wolno produkować? Gdyby import objęty był tymi samymi normami higienicznymi produkcja pewnie wróciłaby do kraju.
 48
 0
 ODPOWIEDZ
POKAŻ ODPOWIEDZI (3)
WIĘCEJ

Przewiń i czytaj dalej Wysokie Obcasy