wserg5jki8o9p[0werg54ujhi8o9s'[yh4wtgj89[er

prokuratura - strzeże praworządności oraz nadzoruje ściganie przestępstw

prokurator generalny jest powoływany na 6-letnią kadencję przez prezydenta spośród kandydatów zgłoszonych przez Krajową Radę Sądownictwa oraz Krajową Radę Prokuratury, można zostać nim tylko raz, ma prawo wszcząć postępowanie kasacyjne w trybie kasacji nadzwyczajnej (postępowanie karne) lub w trybie skargi kasacyjnej (postępowanie cywilne)

prokurator powinien zachować w tajemnicy okoliczności sprawy, o których dowiedział się ze względu na swoje stanowisko, chyba że składa on zeznania jako świadek

zadania prokuratorów:
- chronią interesy stron pokrzywdzonych w wyniku bezprawnego działania
- prowadzą lub nadzorują postępowania przygotowawcze w sprawach karnych
- sprawują funkcję oskarżycieli publicznych w sądach
- koordynują ściganie przestępstw
- zaskarżają niezgodne z prawem decyzje administracyjne
- nadzorują wykonywanie postanowień o tymczasowym aresztowaniu
- wytaczają powództwa w procesach karnych i cywilnych
- współpracują z organami państwowymi w celu zapobiegania przestępczości

KRP (krajowa rada prokuratury) - kadencja trwa 4 lata, w skład wchodzi 25 członków, zajmuje się regulowaniem projektów aktów normatywnych dotyczących prokuratury, wyraża opinię na temat działalności prokuratury, wybiera kandydata na prokuratora generalnego oraz wnosi o jego odwołanie, opiniuje wniosek premiera o odwołanie prokuratora generalnego, wnioskuje o pociągnięcie przed sąd prokuratora generalnego, uchwala i czuwa nad przestrzeganiem zasad etyki zawodowej, rozpatruje i ocenia kandydatury na prokuratora

policja - umundurowana i uzbrojona formacja służąca społeczeństwu, powołana do zapewnienia bezpieczeństwa
wyróżnia się 3 rodzaje służb: kryminalna, prewencja, współpraca logistyczna i techniczna
przełożony wszystkich funkcjonariuszy - komendant główny policji, podlega ministrowi spraw wewnętrznych
zadania:
- ochrona życia, zdrowia i mienia ludzi
- dbałość o bezpieczeństwo i porządek publiczny
- kontrola ruchu drogowego
- zapobieganie przestępstwom, wykroczeniom
- kontrola przestrzegania przepisów porządkowych i administracyjnych
- gromadzenie, przetwarzanie i przekazywanie informacji kryminalnych
- prowadzenie baz danych z informacjami o DNA
- nadzór nad strażami gminnymi
- zabezpieczanie imprez masowych, zgromadzeń i protestów
- współpraca z organizacjami międzynarodowymi

w celu rozpoznawania oraz wykrywania przestępstw i wykroczeń, policja wykonuje czynności operacyjno-rozpoznawcze, dochodzeniowo-śledcze oraz administracyjno-porządkowe

najważniejsze uprawnienia:
- legitymowanie osób w celu ustalenia tożsamości
- zatrzymywanie ludzi stwarzających bezpośrednie zagrożenie dla życia, zdrowia lub mienia innych
- przeprowadzanie kontroli osobistych, przeglądanie bagaży i ładunków w portach, na dworcach
- obserwowanie i rejestrowanie zdarzeń w miejscach ogólnego użytku
- zatrzymywanie sprawców przemocy w rodzinie

policjant jest zobowiązany podać swój stopień, imię i nazwisko, podstawę prawną i przyczynę podjęcia interwencji
prawo zatrzymywania ludzi przysługuje również straży granicznej, ABW, celnikom i CBA

inne służby mundurowe: straż pożarna, straż miejska, straż graniczna, służba celna, służba więzienna

dzielnicowy - pracuje w celu podniesienia poczucia bezpieczeństwa wśród mieszkańców danego rejonu
dzielnicowy:
- kontroluje podległy region, obserwuje zjawiska i zdarzenia mające wpływ na porządek i bezpieczeństwo publiczne
- realizuje zadanie z zakresu profilaktyki społecznej
- pomaga w ujęciu sprawców przestępstw i wykroczeń
- nadzoruje przestrzegania prawa
- gromadzi informacje o konfliktach społecznych
- zdobywa wiadomości o osobach w przeszłości karanych, niebezpiecznych
- ma obowiązek kontrolować miejsca spotkań nieletnich, lokale odwiedzane przez osoby podejrzane oraz obiekty narażone na działanie niezgodne z prawem

postępowanie przygotowawcze - pierwszy etap postępowania karnego, ma na celu wykrycie i ujęcie sprawcy, zebranie o nim danych, wyjaśnienie okoliczności sprawy, ustalenie czy został popełniony czyn zabroniony i czy jest to przestępstwo, zebranie i utrwalenie dowodów dla sądu; formy - śledztwo, dochodzenie; może zakończyć się umorzeniem, wnioskiem do sądu o umorzenie i zastosowanie środka zabezpieczającego, skierowaniem sprawy do postępowania mediacyjnego, wniesieniem aktu oskarżenia do sądu

interpol - międzynarodowa organizacja policji kryminalnych, działalność koncentruje się na zwalczaniu przestępczości narkotykowej i zorganizowanej, walce z wykroczeniami ekonomicznymi, poszukiwaniu zbiegłych przestępców, zwalczaniu terroryzmu, zapewnianiu bezpieczeństwa i porządku publicznego, zapobieganiu handlowaniu ludźmi, walce z korupcją