pl

Bogurodzica:
Rodzaj liryki: Pieśń religijna
Podmiot liryczny: Ludzie wierzący
Adresat: Matka Boska
Sytuacja liryczna: modlitwa, proszący (prośba)
Środki stylistyczne: apostrofy, archaizmy, epitety
Gatunek: liryka

Lament świętokrzyski:
Rodzaj liryki: Inwokacja
Podmiot liryczny: Maryja, Matka Boska
Adresaci: Anioł Gabryjel, Chrystus, matki
Sytuacja liryczna: opłatkiwanie i cierpienie straty syna, bezradność
Środki stylistyczne: Apostrofa, archaizmy, epitety, deniutywy
Gatunek: Liryka
Obraz Matki Boskiej: Cierpiąca Matka
Obraz Maryi: Cierpiąca Matka, żaląca się na swój los
Motyw dominujący w wierszu: Stabat mater Mater cierpiąca rozpaczając

Deesis (modlitwa, prośba) – motyw związany z ikonografią chrześcijańską. Polega na trimorhionicznym (trójczęściowym) obrazowaniu osób świętych – centralną osobą jest Chrystus jako Pantokrator, obok Maryja, następnie Jan Chrzciciel. Często też kompozycja uzupełniana jest o znajdujące się poniżej postacie aniołów, świętych, apostołów lub proroków - wtedy powstaje tzw. Wielkie Deesis. Przedstawienie Deesis wiąże się z Sądem Ostatecznym i wyraża wiarę w Maryję, św. Jana i innych świętych, jako przedstawicieli ludzkości i orędowników za grzesznych, proszących Boga o łaskę.

Tren, lament, płacz (żałobny) – utwór liryczny o charakterze żałobnym, wywodzący się ze starogreckiej poezji funeralnej, blisko spokrewniony z elegią, a także epicedium; ważny element struktury tragedii greckiej; odmiana pieśni lamentacyjnej. Utwory takie były poświęcane zmarłej osobie i wyrażały żal oraz smutek z powodu jej odejścia, a także przedstawiały jej cnoty. Twórcami trenów byli m.in. Symonides z Keos i Pindar (w Grecji) oraz Newiusz i Owidiusz (w Rzymie). Do antycznej twórczości trenodycznej nawiązywali poeci renesansowi (m.in. Francesco Petrarca).