mbl kögun

"Morgunblaðið
Sunnudaginn 10. maí, 1998 - Sunnudagsblað

Gunnlaugur M. Sigmundsson, alþingismaður og framkvæmdastjóri Kögunar hf.

Hugum að skráningu á vaxtalistanum

Frásögn Gunnlaugs M. Sigmundssonar af verklokum hans hjá Þróunarfélaginu og því hvernig hann eignaðist svo stóran hlut í Kögun hf. er í veigamiklum atriðum frábrugðin frásögninni hér að framan. Eins og kemur fram í samtali Agnesar Bragadóttur við Gunnlaug M. Sigmundsson, heldur hann því fram að hann hafi ekki verið rekinn, heldur hafi hann átt frumkvæðið að uppsögn.

Gunnlaugur, fyrst þú ákvaðst að skýra þína hlið í sambandi við hlutabréfaeign þína í Kögun með bréfi til gjörvalls þingheims, hvers vegna sagðir þú þeim ekki í leiðinni frá því að þér voru settir þeir afarkostir af stjórn Þróunarfélagsins að þú segðir starfi þínu lausu og hættir þegar í stað, ella yrðir þú rekinn?

"Það var mér ekki gert."

Þér var gert það, það hef ég eftir öruggum heimildum.

"Agnes, ég veit ekki eftir hverjum þú hefur það. Ég átti sjálfur frumkvæðið að því að segja upp. Ég og Þorgeir Eyjólfsson áttum okkar rimmur saman, en ég sagði upp og það var gert í bróðerni við hann. Við skynjuðum það báðir að við gátum ekki unnið saman. Það voru mörg mál sem þar komu við sögu.

Ég lenti ekkert í útistöðum við stjórnina í heild, en það er sársaukalaust held ég af okkar beggja hálfu. Við ræddum saman þar sem við sátum á fundi. Ég fór og hugsaði málið, kom til hans aftur og sagði upp. Ég skynjaði það og sagði það við hann að þegar stjórnarformaður og framkvæmdastjóri væru ekki einhuga um hvernig ætti að vinna, þá yrði auðvitað stjórnarformaðurinn að ráða því."

En nú segja mér stjórnarmenn að þú hafir einungis haft heimild til þess að kanna með sölu á umræddum hlutabréfum í Kögun. Þú hafir ekki haft heimild til þess að ganga frá sölu, án samráðs við stjórnina. Hvers vegna seldir þú bréfin án þess að ræða það við stjórn Þróunarfélags Íslands?

"Agnes, ég hafði þinglesna heimild til þess að kaupa og selja fyrir þetta félag, eins og ég hafði gert í átta ár."

Þetta var 58% eignarhluti Þróunarfélagsins í Kögun hf. Þetta var ekkert smámál og var þá ekki eðlilegt að það væri stjórn félagsins sem hefði síðasta orðið?

"Þetta voru fimm milljónir að nafnvirði, Agnes. Ég var búinn að vera að kaupa og selja hlutabréf og fasteignir fyrir miklu hærri fjárhæðir."

Það vita það allir í dag og vissu flestir þá, að það að selja 58% hlut Þróunarfélagsins í Kögun á genginu fjórir var gífurlegt undirverð, að ekki sé meira sagt.

"Agnes, það var mjög mikill hagnaður á þessum bréfum. Á sama tíma var reynt að selja hlutabréf félagsins í Marel; mig minnir að reynt hafi verið að selja á genginu 2,5 eða 2,6. Þau seldust ekki. Hlutabréfamarkaðurinn var öðru vísi þá en í dag. Það var mjög mikill hagnaður af þessu, í kringum 16 milljónir króna. Ef þú tekur það og margfaldar upp með hlutabréfavísitölunni síðan, þá færðu upp einhverja rosalega tölu."

Finnst þér eðlilegt að þú hafir ákveðið verðmyndunina á bréfunum, þegar þú sast beggja vegna borðsins, sem framkvæmdastjóri Þróunarfélagsins, sem ætlaði að selja, og sem framkvæmdastjóri Kögunar og stór hluthafi?

"Ég ákvað ekki verðmyndunina. Það var búið að ræða hana á stjórnarfundi."

Varst það ekki þú sem lagðir fram verðhugmynd á stjórnarfundi?

"Ég kom með hugmynd um verðmyndun eftir að hafa ráðfært mig við m.a. endurskoðanda félagsins, sem mig að vísu langar ekkert að draga inn í þetta. En ég setti þetta fram á fyrri stjórnarfundi, þessar hugmyndir, Marel, þetta og fleira. Ég ætla ekkert að fara að víkja að því hér við þig, af hverju menn vildu allt í einu fara að "likvidera" hluti. Það var bara ákveðið að það átti að losa fé. Það var komið fram í stjórn, hvað væri hægt að selja, með hvaða hætti. Þegar að komið var síðan að næsta stjórnarfundi, hafði tekist að selja þessi bréf og annað þeirra tveggja skuldabréfa sem átti að selja."

Engu að síður varst þú framkvæmdastjóri Þróunarfélagsins þegar þetta var, jafnframt varst þú í ljósi þess að Þróunarfélagið átti 58% hlut í Kögun, settur yfir Kögun. Þannig að þú ert á báðum stöðum og auk þess orðinn umtalsverður hluthafi í Kögun, sem Þróunarfélagið hefur ekki hugmynd um á þessum tíma ...

"Þetta er rangt, þetta er rangt hjá þér, Agnes. Ég lét stjórn Þróunarfélagsins vita og sagði það á stjórnarfundi, strax, ég man ekki hvort það var á árinu 1990 eða 1991, að ég sé með standandi boð í verðbréfafyrirtækjum í hlutabréf í Kögun. Ég muni hins vegar ekki kaupa neitt bréf af Þróunarfélaginu sjálfu. En ég hafi áhuga á því að kaupa bréf í þessu félagi og telji að það þjóni hagsmunum þess að vera með standandi boð í félagið."

Þegar þú hættir hjá Þróunarfélaginu, ertu orðinn 12% hluthafi í Kögun hf.

"12%? Ég man ekki hvort það var prósentan en ég var orðinn hluthafi í Kögun. Það er alveg ljóst. En ég keypti ekki þessi bréf."

Þegar þú ert framkvæmdastjóri Þróunarfélagsins, ertu sjálfur að kaupa þá hluti sem bjóðast í Kögun, rekur Kögun, þannig að þú veist í skjóli þíns starfs um allt sem er að gerast í Kögun. Er það eðlilegt, að þú getir notfært þér þær upplýsingar sem þú verður þér úti um í vinnu þinni sem starfsmaður Þróunarfélagsins til einkahagsbóta, að því er varðar kaup í Kögun?

"Sko, þú getur vafalaust ..."

Þú veist hvað svona viðskiptahættir heita í Bandaríkjunum ­ ólögmæt innherjaviðskipti.

"Sko. Í fyrsta lagi verður að gera greinarmun á því hvort þetta sé skráð félag á verðbréfamarkaði eða ekki. Það er það fyrsta. Síðan getur þú ekki tekið árið 1990 og borið það saman á hlutabréfamarkaði þá, þegar enginn vildi kaupa hlutabréf í einu eða neinu, og borið það saman við hlutabréfamarkað í dag. Það er það fyrsta sem ég segi við þig. En ég var með standandi boð í mörg ár inni á hlutabréfamarkaði."

Ég er ennþá að spyrja þig ­ er þetta eðlilegt, af því að þú veist hvað þetta heitir í Bandaríkjunum?

"Ja, þú getur sjálf lagt út af því hvort þetta er eðlilegt eða ekki."

Nú er ég að spyrja þig.

"Ég segi það við þig að þetta er ekki það sama og ef þú ert með skráð félag og þetta er ekki það sama að bera saman árið 1990 og árið 1998."

Þú ert að nota upplýsingar sem þú verður þér úti um í starfi þínu til einkahagsmuna og ert að kaupa sjálfur "prívat". Það er það sem ég er að spyrja þig um. Er það eðlilegt?

"Ég greindi stjórn félagsins frá þessu."

Það er svarið?

"Það er svarið. Það er svarið, Agnes."

Má ég þá spyrja af hverjum hafið þið hjónin keypt þessi 27% ykkar?

"Agnes, þegar þú talar um 27% þarftu reyndar að skoða það að 27% voru ekki það sem við keyptum í félaginu. Félagið hefur fært niður hlutafé og þannig hefur eignarhluturinn breyst. En þegar félagið var stofnað voru það tugir smáaðila sem stofnuðu það. Við höfum því keypt þetta út og suður."

Þegar utanríkisráðherra veitti Kögun einkarétt til framleiðslu á hugbúnaði fyrir ratsjárkerfi varnarliðsins var það sett sem skilyrði að eignarhald á Kögun yrði dreift og rætt um að hún yrði gerð að almenningshlutafélagi sem færi á markað. Hvers vegna var það ekki gert?

"Já, það er rétt, að þetta skilyrði var sett. Agnes, liðurinn í því að félagið kaupir þessi bréf sjálft var einmitt liður í þessu og ég ætla ekki að láta þig teyma mig yfir í það að fara að ræða innanhússmál í Þróunarfélaginu."

Er það ekki staðreynd, að þið hafið ekki uppfyllt þau skilyrði sem ykkur voru sett af utanríkisráðuneytinu, til þess að fá áðurnefndan einkarétt?

"Agnes, viltu aðeins hlusta á mig. Ég ætla ekki að fara að tala um hvað gerðist inni í Þróunarfélagi, en að Kögun sjálf stýrði þessu ­ þ.e.a.s hlutabréfasölunni og næði þannig dreifðri eignaraðild og núna eru hluthafar hér um eða yfir 90 talsins ­ það var liður í að uppfylla þetta."

Þetta er ekki almenningshlutafélag.

"Þetta er ekki almenningshlutafélag, það er alveg rétt. Til þess, sko, eins og þú veist, þá þarf nú ákveðinn fjölda til þess."

Þið verðið nú ekki í vandræðum með það ...

"Að ná því? Enda er ekkert fyrirséð með að það náist."

Er það á döfinni hjá Kögun hf. að gerast almenningshlutafélag?

"Það er á döfinni að byrja þannig að huga að skráningu á Vaxtalistanum.""