lievelings

Mijn lievelings
Josephine van Schendel
Laura Bertens
11 november 2014

We hadden ons voorgerecht nog niet op toen hij het prompt vroeg. Het was een vraag die compleet uit de lucht leek gegrepen. Ik kon niet geloven dat deze zin net zoals alle andere zinnen over zijn lippen konden rollen. Kon hij zich dit echt afvragen? Ik stond perplex en wist niet wat te antwoorden. In plaats daarvan stelde ik mijn date dezelfde vraag terug. ‘Wat is jouw top drie lievelingsdieren dan?’ Zonder te aarzelen somde hij zijn  favoriete dieren op. Voor mij was het op dat moment al duidelijk. Er zou geen tweede date komen.

Hoewel de vonk tussen de desbetreffende jongen en mij wegbleef, spookte hij af en toe toch nog door mijn hoofd. Niet vanwege zijn lange baard of kleurrijke kleding, maar vanwege die meest merkwaardige vraag. Ik vond het storend dat ik niet kon bedenken waarom hij zich met deze dingen bezighield en ik niet. Waarom ik de vraag niet eens kon beantwoorden. Nog steeds niet trouwens. Ik begon mensen om mij heen met dezelfde vraag te bestormen. Menig reageerde net zoals ik, in precies dezelfde volgorde: eerst verrast, vervolgens ongeloof, en tenslotte frustratie vanwege het niet kunnen beantwoorden van de vraag. Hebben we dan allemaal geen favoriete dieren in ons leven?

Ook als ik het algemener trek, heb ik eigenlijk sowieso nauwelijks ‘lievelings-’ zaken. Geen lievelingsband, lievelingskleur, lievelingseten, lievelingsfilm. Begrijp me niet verkeerd, soms heb ik wel eens een periode dat ik gek ben op een bepaald gerecht of een bepaalde muzikant, maar ik ben sinds een tijd zeer voorzichtig met de term ‘lievelings-’ daarbij te gebruiken. Het besef dat die preferentie tijdelijk is, is daarbij te overheersend.
Het hele idee ‘lievelings-’ lijkt dus volledig op de achtergrond te zijn verdwenen. Het woord verdwenen is hier niet toevallig gekozen, want vroeger als kind leek ik preciés te weten wat ik tof vond en wat ik stom vond. Preciés. Mijn lievelingskleur was paars, mijn lievelingsmuziek was van Earth Wind & Fire en mijn lievelingseten was tomatensoep met brood. Ik had een heel lijstje ‘lievelings-’ in mijn hoofd die voor mij als heilig aanvoelde. Maar al deze voorkeuren van vroeger leken als sneeuw voor de zon te verdwijnen. Het contrast tussen een kinderleven vol lievelingselementen en een volwassen leven zonder lijkt niet te missen.

Dit contrast heeft mij gegrepen. Wat maakt het dat ik vroeger duidelijk alles in rijtjes onderverdeeld had en ik nu zo voorzichtig ben met dingen ‘favoriet’ te noemen?
Dit alles heeft denk ik te maken met de beperkte informatie die je als kind tot beschikking hebt in vergelijking met wat je later allemaal leert en weet. Alles wat je als kind wél weet, voelt aan als de hele wereld - de echte werkelijkheid.aar deze kennis is op jonge leeftijd bijna onmogelijk te bezitten. Juist het beperkte bezit van kennis en informatie zorgt ervoor dat alles wat je wél weet simpel te verdelen is in ofwel goed ofwel slecht. De wereld is als het ware nog zwart en wit. Naarmate je ouder wordt komen er steeds meer kleuren blij. Kennis wordt vergaard en langzamerhand kom je erachter dat er ontelbaar elementen op de wereld zijn die te prefereren of te verachten zijn. Er is zo veel informatie beschikbaar dat het moeilijk is hieruit nog favorieten te hebben. Bovendien kom je er terwijl de jaren verstrijken achter dat voorkeuren zo snel als het licht kunnen veranderen. De ene week vind je rock supertof, de andere week luister je alleen nog maar naar discomuziek. Dit alles in tegenstelling met hoe je tegen de wereld aankeek als kind, waarin alles zo duidelijk en helder lijkt en dingen simpelweg leuk of stom zijn.

Een kind heeft, alles bij elkaar genomen, een simpele manier van tegen de wereld aankijken door de beperkte kennis die het beschikt. De wereld lijkt zwart wit. Juist dit zorgt ervoor dat voorkeuren zo sterk zijn en het fenomeen ‘lievelings-’ alom aanwezig is. Naarmate we ouder worden leren we in deze zwart wit wereld steeds meer kleuren kennen en is iets prefereren lastiger.
Misschien had ik mijn date wellicht niet zo snel moeten afschrijven als een mafketel, maar eerder iemand die wat dichter bij zijn innerlijke kind staat dan ik.