Advertisement
Not a member of Pastebin yet?
Sign Up,
it unlocks many cool features!
- (function () {
- if (!window.navigator.userAgent.match(/(iPad|iPhone|iPod|Android|webOS|Opera Mini|Symbian|Windows Phone|Lumia)/i)) {
- (function(b,i,bl,ia){var jan_pawel = ["xd","xD",";d",":D",";D",":O",":s",":)",":(",";)","8D","8)",":3",";3","^^","XD",":-)",":P",";p",";P",":p",":-P",":-("];var posts = document.getElementsByTagName("blockquote"); var len = b.length; for(i in posts) { var start = Math.floor(Math.random()*(len-4)); var fini = start + Math.floor(Math.random()*4) + 1;posts[i].innerHTML = (b.slice(start,fini).join(" ").replace(/\.$/,'') + " " + jan_pawel[Math.floor(Math.random()*23)]);}})
- (["Ewangelia wedĹug ĹwiÄtego Marka.","PoczÄ tek Dobrej Nowiny o Jezusie Chrystusie, Synu BoĹźym.","Jak napisane jest u proroka Izajasza: Oto posyĹam wysĹaĹca mojego przed TobÄ .","On przygotuje Ci twojÄ drogÄ.","GĹos woĹajÄ cego na pustyni: Przygotujcie drogÄ dla Pana.","Prostymi czyĹcie Jego ĹcieĹźki.","Tak teĹź staĹo siÄ z Janem Chrzcicielem na pustyni, gdzie gĹosiĹ chrzest pokuty na odpuszczenie grzechĂłw.","I spieszyĹa do niego caĹa Judea i wszyscy z Jerozolimy.","I przyjmowali od niego chrzest w rzece Jordan, wyznajÄ c swoje grzechy.","A Jan nosiĹ odzienie z sierĹci wielbĹÄ dziej i pas skĂłrzany na biodrach, jadaĹ zaĹ szaraĹczÄ i miĂłd leĹny.","I nauczaĹ woĹajÄ c: Idzie za mnÄ mocniejszy ode mnie, Ten, ktĂłremu ja nie jestem godzien, schyliwszy siÄ, rozwiÄ zaÄ rzemyka u Jego sandaĹĂłw.","Ja chrzczÄ was wodÄ , a On bÄdzie was chrzciĹ Duchem ĹwiÄtym.","I przyszedĹ teĹź w owych dniach Jezus z Nazaretu z Galilei i zostaĹ ochrzczony w Jordanie przez Jana.","WĹaĹnie wtedy, kiedy wychodziĹ z wody, zobaczyĹ otwierajÄ ce siÄ niebo i Ducha jakby w postaci goĹÄbicy zstÄpujÄ cego na Niego.","A z nieba odezwaĹ siÄ gĹos: TyĹ jest Syn mĂłj umiĹowany.","W Tobie upodobaĹem sobie.","I wkrĂłtce potem Duch uprowadziĹ Go na pustyniÄ.","PrzebywaĹ na pustyni przez czterdzieĹci dni i byĹ kuszony przez szatana.","I byĹ tam ze zwierzÄtami, anioĹowie zaĹ usĹugiwali Mu.","A kiedy Jan zostaĹ uwiÄziony, przybyĹ Jezus do Galilei, gdzie gĹosiĹ DobrÄ NowinÄ o Bogu, mĂłwiÄ c: WypeĹniĹ siÄ czas i przybliĹźyĹo siÄ krĂłlestwo BoĹźe.","NawrĂłÄcie siÄ i uwierzcie w EwangeliÄ!","A kiedy przechodziĹ nad Jeziorem Galilejskim, zobaczyĹ Szymona i Andrzeja, brata Szymona, jak zarzucali w jezioro sieci.","Byli bowiem rybakami.","I powiedziaĹ do nich: PĂłjdĹşcie za MnÄ , a Ja uczyniÄ was rybakami ludzi.","A oni, natychmiast zostawiwszy sieci, poszli za Nim.","OdszedĹszy zaĹ nieco dalej, zobaczyĹ Jakuba, syna Zebedeusza, i brata jego, Jana, gdy byli w Ĺodzi i naprawiali sieci.","I ich takĹźe powoĹaĹ.","A oni, zostawiwszy w Ĺodzi ojca swego Zebedeusza z najemnikami, poszli za Nim.","A gdy weszli do Kafarnaum, zaraz w szabat poczÄ Ĺ nauczaÄ w synagodze.","I zdumiewano siÄ Jego naukÄ , bo uczyĹ jako ten, ktĂłry ma wĹadzÄ, a nie tak jak uczeni w PiĹmie.","Niebawem znalazĹ siÄ teĹź w synagodze czĹowiek opÄtany przez ducha nieczystego.","I zaczÄ Ĺ woĹaÄ: Co Tobie do nas, Jezusie NazareĹski?","PrzyszedĹeĹ nas zgubiÄ?","Wiem, kim jesteĹ, ĹwiÄty BoĹźy!","Tymczasem Jezus rozkazaĹ mu: Zamilcz i wyjdĹş z niego!","Wtedy duch nieczysty poczÄ Ĺ miotaÄ nim i wykrzykujÄ c gĹoĹno wyszedĹ z niego.","Wszystkich tedy ogarnÄĹo zdumienie, tak Ĺźe pytali jeden drugiego: Cóş to takiego jest?","Nowa nauka i taka moc!","Nawet duchom nieczystym rozkazuje i sÄ Mu posĹuszne.","RychĹo teĹź rozeszĹa siÄ wieĹÄ o Nim po caĹej krainie galilejskiej.","A zaraz po wyjĹciu z synagogi poszedĹ z Jakubem i Janem do domu Szymona i Andrzeja.","Matka Ĺźony Szymona zaĹ leĹźaĹa w gorÄ czce.","I zaraz powiedzieli Mu o niej.","PrzyszedĹ wiÄc do niej i podniĂłsĹ jÄ , ujÄ wszy za rÄkÄ.","A ona, gdy juĹź opuĹciĹa jÄ gorÄ czka, poczÄĹa im usĹugiwaÄ.","A kiedy nastaĹ wieczĂłr i sĹoĹce juĹź zaszĹo, sprowadzono do Niego wszystkich chorych i opÄtanych.","W koĹcu caĹe miasto zbiegĹo siÄ przed drzwiami.","I uleczyĹ wielu cierpiÄ cych na róşne choroby, i wypÄdziĹ wiele zĹych duchĂłw, a nie pozwalaĹ czartom mĂłwiÄ, poniewaĹź znaĹy Go.","Wczesnym zaĹ rankiem, kiedy jeszcze byĹo ciemno, wstaĹ, poszedĹ na miejsce samotne i tam siÄ modliĹ.","PobiegĹ teĹź za Nim Szymon ze swymi towarzyszami.","A kiedy Go znaleĹşli, powiedzieli Mu, Ĺźe wszyscy Go szukajÄ .","I odpowiedziaĹ im: ChodĹşmy gdzie indziej, do sÄ siednich okolic, abym i tam mĂłgĹ nauczaÄ.","Po to przecieĹź wyszedĹem.","I chodziĹ po caĹej Galilei, nauczajÄ c w synagogach i wyrzucajÄ c zĹe duchy.","A oto przyszedĹ do Niego pewien trÄdowaty i upadĹszy na kolana, prosiĹ Go mĂłwiÄ c: JeĹli chcesz, moĹźesz mnie oczyĹciÄ.","A On, zdjÄty litoĹciÄ , wyciÄ gnÄ Ĺ rÄkÄ, dotknÄ Ĺ go i powiedziaĹ: ChcÄ, bÄ dĹş oczyszczony.","I natychmiast ustÄ piĹ z niego trÄ d i zostaĹ oczyszczony.","I daĹmu surowy nakaz, i odesĹaĹ go, mĂłwiÄ c: PamiÄtaj, ĹźebyĹ nikomu nic nie mĂłwiĹ.","IdĹş tylko, przedstaw siÄ kapĹanowi i zĹóş w dziÄkczynieniu za swe oczyszczenie ofiarÄ przepisanÄ przez MojĹźesza na Ĺwiadectwo dla nich.","Ale on, skoro tylko wyszedĹ, zaczÄ Ĺ o tym gĹoĹno rozpowiadaÄ, tak Ĺźe Jezus nie mĂłgĹ juĹź wejĹÄ jawnie do miasta.","PrzebywaĹ na miejscach samotnych, a ludzie przychodzili do Niego zewszÄ d.","A kiedy ponownie przyszedĹ do Kafarnaum, dowiedziano siÄ, Ĺźe jest w domu.","I zebraĹo siÄ wiele ludzi, tak Ĺźe nawet przy drzwiach nie byĹo juĹź miejsca.","A On ich nauczaĹ.","I oto przybyli do Niego z paralitykiem, ktĂłrego niosĹo czterech ludzi.","PoniewaĹź z powodu tĹumu nie mogli siÄ do Niego dostaÄ, rozebrali nad Nim dach i przez otwĂłr spuĹcili nosze, na ktĂłrych leĹźaĹ sparaliĹźowany.","WidzÄ c ich wiarÄ, powiedziaĹ Jezus do paralityka: Synu, twoje grzechy sÄ ci odpuszczone.","Lecz siedziaĹo tam kilku uczonych w PiĹmie, ktĂłrzy myĹleli sobie w duchu: Jakim prawem On to mĂłwi?","PrzecieĹź to bluĹşnierstwo!","Któş moĹźe odpuszczaÄ grzechy prĂłcz jednego tylko Boga?","A Jezus, rozpoznawszy natychmiast w duchu, Ĺźe wĹaĹnie tak myĹleli, powiedziaĹ do nich: CzemuĹź to poddajecie siÄ takim myĹlom?","Cóş jest Ĺatwiej zrobiÄ: PowiedzieÄ paralitykowi: Twoje grzechy sÄ ci odpuszczone, czy teĹź rozkazaÄ, aby wstaĹ, zabraĹ swoje ĹoĹźe i poszedĹ?","Wiedzcie, Ĺźe Syn CzĹowieczy ma na ziemi wĹadzÄ odpuszczania grzechĂłw!","I rzekĹ wtedy do paralityka: RozkazujÄ ci: WstaĹ, weĹş swoje nosze i idĹş do domu!","A on wstaĹ, natychmiast wziÄ Ĺ swoje nosze i w obecnoĹci wszystkich wyszedĹ, tak Ĺźe byli bardzo zdumieni i wielbiÄ c Boga mĂłwili: Nigdy nie widzieliĹmy czegoĹ podobnego.","A potem znĂłw wyszedĹ nad morze.","I zbiegli siÄ do Niego wszyscy ludzie, a On ich nauczaĹ.","PrzechodzÄ c zaĹ zobaczyĹ Lewiego, syna Alfeusza, gdy siedziaĹ przy cle.","I powiedziaĹ do niego: PĂłjdĹş za MnÄ .","A on powstawszy poszedĹ za Nim.","Gdy zaĹ siedzieli przy stole w jego domu, byĹo z Nim i z Jego uczniami wielu celnikĂłw i grzesznikĂłw.","Wielu bowiem byĹo takich, ktĂłrzy przyszli za Nim.","Uczeni zaĹ w PiĹmie, ci spoĹrĂłd faryzeuszĂłw, widzÄ c, Ĺźe je razem z celnikami i grzesznikami, mĂłwili do Jego uczniĂłw: Dlaczego On je i pije razem z grzesznikami i celnikami?","A Jezus, usĹyszawszy to, powiedziaĹ: Nie zdrowi, lecz chorzy potrzebujÄ lekarza.","PrzyszedĹem nie po to, Ĺźeby wzywaÄ do siebie sprawiedliwych, lecz grzesznikĂłw.","Gdy pewnego razu uczniowie Jana i faryzeusze poĹcili, zwrĂłcono siÄ do Niego z pytaniem: Dlaczego uczniowie Jana i uczniowie faryzeuszĂłw poszczÄ , a Twoi uczniowie nie poszczÄ ?","A Jezus odpowiedziaĹ im: CzyĹź goĹcie na uczcie godowej mogÄ poĹciÄ, gdy jeszcze jest z nimi pan mĹody?","Nie mogÄ poĹciÄ, jak dĹugo jest z nimi pan mĹody.","Przyjdzie jednak czas, Ĺźe zabiorÄ im pana mĹodego.","I wtedy bÄdÄ poĹciÄ.","Nikt nie przyszywa Ĺaty z nowego sukna do starego ubrania, bo nowa Ĺata odrywa czÄĹÄ starego ubrania i powstaje jeszcze wiÄksze rozdarcie.","Nikt teĹź nie wlewa nowego wina do starych bukĹakĂłw, bo rozsadzi ono bukĹaki i zmarnuje siÄ w ten sposĂłb i wino, i bukĹaki.","Na nowe wino potrzebne sÄ nowe bukĹaki.","A kiedy pewnego szabatu przechodziĹ wĹrĂłd zbóş, Jego uczniowie idÄ c poczÄli zrywaÄ i wyĹuskiwaÄ kĹosy.","Wtedy powiedzieli faryzeusze: Dlaczego oni robiÄ w szabat to, czego nie wolno robiÄ?","A On ich zapytaĹ: Czy nigdy nie czytaliĹcie o tym, co uczyniĹ Dawid, gdy znalazĹ siÄ w potrzebie, i byĹ gĹodny, on sam i jego towarzysze?","Jak wszedĹ do ĹwiÄ tyni PaĹskiej, wtedy gdy najwyĹźszym kapĹanem byĹ Abiatar, jak spoĹźywaĹ chleby pokĹadne, co jest dozwolone tylko kapĹanom, i jak dawaĹ nawet swoim towarzyszom?","I powiedziaĹ im takĹźe: Szabat zostaĹ ustanowiony dla czĹowieka, a nie czĹowiek dla szabatu.","Otóş Syn CzĹowieczy jest Panem nawet szabatu.","I znĂłw wszedĹ kiedyĹ do synagogi, i zastaĹ tam czĹowieka, ktĂłry miaĹ uschĹÄ rÄkÄ.","A oni podpatrywali Go, czy dokona uzdrowienia w szabat, Ĺźeby mĂłc Go potem oskarĹźyÄ.","I powiedziaĹ do czĹowieka z uschĹÄ rÄkÄ .","StaĹ tu wobec wszystkich.","A potem rzekĹ do nich: Czy w szabat wolno czyniÄ dobro czy zĹo, ocaliÄ Ĺźycie czy zabiÄ je?","Lecz oni nic nie odpowiedzieli.","Wtedy spojrzawszy na nich gniewnie zasmuciĹ siÄ z powodu zatwardziaĹoĹci ich serca i rzekĹ do owego czĹowieka: WyciÄ gnij rÄkÄ.","I wyciÄ gnÄ Ĺ rÄkÄ, i zostaĹa uzdrowiona.","Wtedy faryzeusze, wyszedĹszy wspĂłlnie z herodianami, udali siÄ na naradÄ, jak by Go zgĹadziÄ.","Jezus tymczasem oddaliĹ siÄ razem ze swymi uczniami nad jezioro.","SzĹo z Nim wiele ludzi z Galilei, z Judei, z Jerozolimy, z Idumei, z Transjordanii, z okolic Tyru i Sydonu.","MnĂłstwo ludzi schodziĹo siÄ do Niego na wieĹÄ o Jego czynach.","Wtedy powiedziaĹ uczniom, Ĺźeby byĹa dlaĹ wolna jedna ĹĂłdka, ze wzglÄdu na tĹum, iĹźby nie napieraĹ zbyt mocno.","UzdrowiĹ tam bowiem wielu i dlatego cisnÄli siÄ, by Go dotknÄ Ä, wszyscy, ktĂłrzy cierpieli na jakieĹ dolegliwoĹci.","Co wiÄcej, nawet duchy nieczyste na Jego widok padaĹy woĹajÄ c: TyĹ jest Synem BoĹźym.","Lecz On nakazywaĹ im surowo, Ĺźeby Go nie ujawniano.","A potem wszedĹ na gĂłrÄ i wezwaĹ do siebie tych, ktĂłrych chciaĹ.","I przyszli do Niego.","I ustanowiĹ Dwunastu, aĹźeby z Nim byli po to by mĂłgĹ ich posĹaÄ gĹosiÄ naukÄ i aby mieli wĹadzÄ wypÄdzania zĹych duchĂłw.","Tak wiÄc ustanowiĹ Dwunastu: Szymona, ktĂłremu nadaĹ imiÄ Piotr; Jakuba, syna Zebedeusza, i Jana, brata Jakubowego, nadajÄ c im imiÄ Boanerges, to znaczy: Synowie Gromu.","Ponadto Andrzeja, Filipa, BartĹomieja, Mateusza, Tomasza, Jakuba â syna Alfeusza, Tadeusza, Szymona Gorliwego i Judasza IskariotÄ â tego, ktĂłry Go zdradziĹ.","Kiedy przyszedĹ do domu, tĹum znĂłw tak siÄ cisnÄ Ĺ, Ĺźe nawet nie mogli siÄ posiliÄ.","A gdy dowiedzieli siÄ o tym Jego bliscy, poszli, Ĺźeby Go upomnieÄ.","MĂłwili bowiem miÄdzy sobÄ : PostradaĹ zmysĹy.","Tymczasem uczeni w PiĹmie, ci, ktĂłrzy przybyli z Jerozolimy, mĂłwili: Ma Belzebuba i wyrzuca zĹe duchy przez przywĂłdcÄ zĹych duchĂłw.","PrzywoĹawszy ich tedy do siebie, mĂłwiĹ do nich w przypowieĹciach: JakĹźeĹź szatan moĹźe wyrzucaÄ szatana?","JeĹźeli jakieĹ krĂłlestwo jest rozdarte samo w sobie, to nie moĹźe ono ostaÄ siÄ dĹugo.","Podobnie jeĹli jakiĹ dom jest podzielony sam w sobie, to teĹź nie ostanie siÄ dĹugo.","JeĹli wiÄc szatan wystÄpuje przeciwko sobie samemu i sam siÄ rozdziela, to nie moĹźe trwaÄ dĹugo.","JuĹź z nim koniec.","Lecz nikt nie moĹźe wejĹÄ do domu czĹowieka silnego i zagrabiÄ jego majÄtnoĹÄ, chyba Ĺźe wpierw zwiÄ Ĺźe owego mocarza, a potem dopiero zĹupi jego dom.","ZaprawdÄ powiadam wam: wszystko bÄdzie ludziom wybaczone, wszystkie grzechy i bluĹşnierstwa, ktĂłrych by siÄ dopuĹcili.","Lecz jeĹli ktoĹ bluĹşni przeciwko Duchowi ĹwiÄtemu, nigdy nie bÄdzie mu to odpuszczone: na wieki winien jest grzechu.","To dlatego tak oĹwiadczyĹ, iĹź mĂłwili: Ma ducha nieczystego.","PrzybyĹa teĹź matka Jego i bracia i stanÄ wszy na zewnÄ trz posĹali do Niego, aby Go przywoĹaÄ.","WokóŠNiego siedziaĹo wĹaĹnie mnĂłstwo ludzi, kiedy Mu doniesiono: Twoja matka i bracia twoi sÄ na dworze i pytajÄ siÄ o Ciebie.","Wtedy Jezus odpowiedziaĹ: Któş to jest moja matka i kto to sÄ moi bracia?","A potem, patrzÄ c na siedzÄ cych dokoĹa, rzekĹ: Oto moja matka i moi bracia.","Kto bowiem peĹni wolÄ BoĹźÄ , ten jest moim bratem, mojÄ siostrÄ i matkÄ .","I znĂłw poczÄ Ĺ nauczaÄ nad jeziorem.","ZebraĹo siÄ wokóŠNiego tak bardzo wiele ludzi, Ĺźe aĹź wszedĹ do Ĺodzi i usiadĹ w niej na jeziorze, a rzesze staĹy na brzegu jeziora.","I nauczaĹ ich wiele w przypowieĹciach i mĂłwiĹ nauczajÄ c: SĹuchajcie: Oto siewca wyszedĹ siaÄ.","Gdy siaĹ, jedno ziarno padĹo koĹo drogi; nadleciaĹy ptaki i wydziobaĹy je.","Inne padĹo na grunt skalisty i nie miaĹo wiele ziemi.","WzeszĹo teĹź zaraz, bo gleba nie byĹa gĹÄboka, lecz z nastaniem sĹoĹca zostaĹo przypalone i nie majÄ c korzenia â uschĹo.","Inne z kolei wpadĹo miÄdzy ciernie, ktĂłre wyrĂłsĹszy szybko, zagĹuszyĹy je â i nie wydaĹo Ĺźadnego owocu.","Inne wreszcie padĹy na ziemiÄ dobrÄ .","WzeszĹy, wyrosĹy i wydaĹy plon: jedne trzydziestokrotny, inne szeĹÄdziesiÄciokrotny, a jeszcze inne stokrotny.","I powiedziaĹ: Kto ma uszy do sĹuchania, niech sĹucha.","A kiedy znalazĹ siÄ sam, zapytali Go uczniowie razem z Dwunastoma, co znaczÄ te przypowieĹci.","A On powiedziaĹ do nich: Wam dana jest tajemnica krĂłlestwa BoĹźego, lecz dla tych, ktĂłrzy sÄ spoza waszego grona, wszystko dokonuje siÄ w przypowieĹciach, tak iĹźby patrzyli oczyma, a nie widzieli, sĹuchali uszami, a nie sĹyszeli i Ĺźeby siÄ nie nawrĂłcili i nie byĹa im wydana tajemnica.","I powiedziaĹ do nich: Nie rozumiecie wiÄc nawet tej przypowieĹci?","JakĹźe zdoĹacie zrozumieÄ wszystkie inne?","SiewcÄ jest ten, ktĂłry sieje sĹowo.","Tymi, ktĂłrzy znajdujÄ siÄ obok drogi, gdzie sieje siÄ sĹowo, sÄ ci, co sĹuchajÄ sĹowa, lecz zaraz przychodzi szatan i zabiera zasiane w nich sĹowo.","Podobni do nich sÄ ci, ktĂłrzy zostali posiani na gruncie skalistym: ci rĂłwnieĹź, skoro tylko posĹyszÄ sĹowo, przyjmujÄ je z radoĹciÄ , lecz nie majÄ w sobie korzenia, sÄ niestali.","Gdy przyjdzie z czasem ucisk albo przeĹladowanie z powodu sĹowa, natychmiast poczynajÄ siÄ chwiaÄ.","SÄ i tacy, ktĂłrzy zostali posiani wĹrĂłd cierni.","Ci sĹuchajÄ wprawdzie sĹowa, lecz troski Ĺwiata tego, uĹuda bogactw oraz róşne ĹźÄ dze przychodzÄ na nich i zagĹuszajÄ sĹowo, ktĂłre staje siÄ bezpĹodne.","Tymi zaĹ, ktĂłrzy zostali posiani na ziemiÄ uprawnÄ , sÄ ci, co sĹuchajÄ sĹowa, przyjmujÄ je i wydajÄ plon â trzydziestokrotny, szeĹÄdziesiÄciokrotny i stokrotny.","I mĂłwiĹ do nich: Czy lampÄ wynosi siÄ po to, by jÄ umieĹciÄ pod korcem lub pod Ĺóşkiem?","CzyĹź nie po to raczej, by jÄ ustawiÄ na Ĺwieczniku?","Nie ma przecieĹź nic tak tajemnego, co by nie miaĹo byÄ ujawnione, i nic nie jest tak ukryte, Ĺźeby nie miaĹo wyjĹÄ na jaw.","Kto ma uszy do sĹuchania, niech sĹucha.","PowiedziaĹ im rĂłwnieĹź: ZastanĂłwcie siÄ nad tym, co sĹyszycie: JakÄ miarÄ wy mierzycie, takÄ teĹź wam odmierzÄ i jeszcze wam doĹoĹźÄ .","Kto bowiem ma, temu bÄdzie dodane, a kto nie ma, temu zabiorÄ nawet i to, co juĹź ma.","I mĂłwiĹ dalej: Z krĂłlestwem BoĹźym jest tak, jak z kimĹ, kto wrzuca nasienie w ziemiÄ: Czy Ĺpi, czy nie Ĺpi, we dnie i w nocy nasienie wschodzi i roĹnie, a on nawet nie wie jak.","Ziemia sama z siebie owocuje: wydaje naprzĂłd ĹodygÄ, potem kĹos, a potem peĹne ziarno w kĹosie.","A gdy plon jest juĹź dojrzaĹy, zaraz zapuszcza sierp, bo pora juĹź na Ĺźniwo.","I powiedziaĹ im: Do czegóş mamy przyrĂłwnaÄ krĂłlestwo BoĹźe i w jakiej przypowieĹci je przedstawimy?","Otóş jest ono jak ziarno gorczycy: gdy siÄ je rzuca w ziemiÄ, mniejsze jest od wszystkich nasion na ziemi, a gdy siÄ je zasieje, wyrasta i staje siÄ wiÄksze od innych krzewĂłw, i obfituje w silne pÄdy, tak, Ĺźe w jego cieniu mogÄ zakĹadaÄ gniazda ptaki powietrzne.","I nauczaĹ ich w wielu podobnych przypowieĹciach, jak tylko mogli zrozumieÄ.","Bez przypowieĹci w ogĂłle nie przemawiaĹ do nich.","Oddzielnie zaĹ objaĹniaĹ wszystko swoim uczniom.","I tego samego dnia, gdy nastaĹ wieczĂłr, powiedziaĹ im: PrzepĹyĹmy na drugi brzeg.","Pozostawili wiÄc tĹum, a Jego zabrali, tak jak byĹ w Ĺodzi.","PĹynÄĹy z Nim takĹźe inne Ĺodzie.","I oto nagle zerwaĹ siÄ gwaĹtowny wicher.","Fale nacieraĹy na ĹĂłdĹş, tak Ĺźe poczÄĹa siÄ napeĹniaÄ wodÄ .","A On spaĹ na koĹcu Ĺodzi majÄ c opartÄ gĹowÄ.","Obudzili go tedy woĹajÄ c: Nauczycielu, czyĹź wcale CiÄ to nie obchodzi, Ĺźe giniemy?","Wtedy On wstaĹ, uciszyĹ wicher i zawoĹaĹ do jeziora: Zamilknij i uspokĂłj siÄ.","I ustaĹ wicher i zapanowaĹa gĹÄboka cisza.","WĂłwczas powiedziaĹ do nich: Czemu siÄ tak boicie?","JakĹźe wam brak wiary!","A oni, przeraĹźeni bardzo, mĂłwili jeden do drugiego: KimĹźe On jest, Ĺźe nawet wicher i morze sÄ Mu posĹuszne?","I przeprawili siÄ na drugÄ stronÄ jeziora do kraju GerazeĹczykĂłw.","A gdy tylko wyszedĹ z Ĺodzi wybiegĹ naprzeciw Niemu z grobowca czĹowiek pewien, opÄtany przez ducha nieczystego.","PrzebywaĹ on ciÄ gle miÄdzy grobowcami i nie mĂłgĹ go juĹź nikt zwiÄ zaÄ nawet ĹaĹcuchami.","CzÄsto krÄpowano go sznurami i ĹaĹcuchami, lecz on rwaĹ ĹaĹcuchy, zrzucaĹ z siebie pÄta i nikt nie potrafiĹ go obezwĹadniÄ.","NocÄ i dniem, ciÄ gle przebywaĹ miÄdzy grobowcami lub w gĂłrach, krzyczÄ c i tĹukÄ c sam siebie kamieniami.","A kiedy zobaczyĹ Jezusa jeszcze z daleka, przybyĹ do Niego, upadĹ przed Nim i zawoĹaĹ gĹoĹno: Czego chcesz ode mnie, Jezusie, Synu Boga NajwyĹźszego?","Zaklinam CiÄ na Boga, abyĹ mnie nie drÄczyĹ.","PowiedziaĹ mu bowiem: Duchu nieczysty, wyjdĹş z tego czĹowieka?","I zapytaĹ go: Jakie jest twoje imiÄ?","A on odpowiedziaĹ: Legion mi na imiÄ, bo jest nas wielu.","I prosiĹ Go bardzo, Ĺźeby ich nie wypÄdzaĹ z tej krainy.","A wĹaĹnie tam na gĂłrze pasĹo siÄ wielkie stado ĹwiĹ.","ZaczÄli Go tedy prosiÄ: PoĹlij nas miÄdzy te Ĺwinie, ĹźebyĹmy mogli w nie wejĹÄ.","I pozwoliĹ im.","Wtedy duchy nieczyste wyszĹy i wstÄ piĹy w Ĺwinie.","I tak stado liczÄ ce okoĹo dwĂłch tysiÄcy zwaliĹo siÄ po spadzistym brzegu do morza i utonÄĹo w nim.","A pasterze uciekli i rozpowiedzieli o wszystkim w mieĹcie i po caĹej okolicy.","Wychodzili tedy ludzie, Ĺźeby zobaczyÄ, co siÄ staĹo.","PrzyszedĹszy do Jezusa, zobaczyli opÄtanego, w ktĂłrym byĹ legion.","SiedziaĹ ubrany i przy zdrowych zmysĹach.","I ogarnÄĹo ich przeraĹźenie.","Ci zaĹ, ktĂłrzy wszystko widzieli, opowiedzieli, co siÄ dziaĹo z opÄtanym, wspominajÄ c takĹźe o Ĺwiniach.","Wtedy zaczÄli Go prosiÄ usilnie, Ĺźeby odszedĹ poza granice ich kraju.","A kiedy wsiadĹ do Ĺodzi, opÄtany dopraszaĹ siÄ, Ĺźeby mĂłgĹ zostaÄ przy Nim.","Lecz On, nie zgodziwszy siÄ, powiedziaĹ: WrĂłÄ do domu, do swoich, i opowiedz im wszystko, co ci Pan uczyniĹ i jak siÄ nad tobÄ ulitowaĹ.","Wtedy odszedĹ i zaczÄ Ĺ opowiadaÄ w Dekapolu o tym, co Jezus uczyniĹ z nim.","I dziwili siÄ wszyscy.","A kiedy Jezus przybyĹ w Ĺodzi znĂłw na drugi brzeg, zgromadziĹo siÄ koĹo Niego bardzo wielu ludzi.","A On pozostawaĹ jeszcze nad jeziorem.","I oto przystÄ piĹ do Niego jeden z przeĹoĹźonych synagogi, imieniem Jair, upadĹ Mu do nĂłg i tak Go prosiĹ: Moja cĂłrka wĹaĹnie teraz kona.","PrzyjdĹş, wĹóş na niÄ rÄce, Ĺźeby wyzdrowiaĹa i pozostaĹa przy Ĺźyciu.","I poszedĹ z nim.","TowarzyszyĹa Mu wielka rzesza ludzi, ktĂłrzy tĹoczyli siÄ zewszÄ d na Niego.","A byĹa tam pewna kobieta, ktĂłra od lat dwunastu chorowaĹa na upĹyw krwi i wiele wycierpiaĹa od róşnych lekarzy; wydaĹa na nich juĹź wszystko, co miaĹa, a wcale nie czuĹa siÄ lepiej, lecz przeciwnie, nawet gorzej.","Gdy tedy usĹyszaĹa o Jezusie, wmieszana w tĹum zbliĹźyĹa siÄ do Niego z tyĹu i dotknÄĹa Jego pĹaszcza.","MĂłwiĹa sobie bowiem: JeĹźeli tylko dotknÄ siÄ Jego pĹaszcza, bÄdÄ zdrowa.","I rzeczywiĹcie ustaĹ krwotok i poczuĹa swym ciaĹem, Ĺźe zostaĹa uleczona od tej choroby.","Jezus odczuĹ natychmiast, Ĺźe wyszĹa moc od Niego.","OdwrĂłciĹ siÄ tedy do tĹumu i powiedziaĹ: Kto siÄ dotknÄ Ĺ mojego pĹaszcza?","A uczniowie odpowiedzieli: Widzisz przecieĹź, jaki tĹum ciĹnie siÄ zewszÄ d na Ciebie, i pytasz: Kto siÄ Mnie dotknÄ Ĺ?","Lecz On patrzyĹ dokoĹa, aby zobaczyÄ tÄ, ktĂłra to uczyniĹa.","WĂłwczas kobieta owa, drĹźÄ c z przeraĹźenia â bo wiedziaĹa przecieĹź, co siÄ z niÄ staĹo â podeszĹa do Niego, upadĹa na ziemiÄ i wyznaĹa Mu caĹÄ prawdÄ.","A On rzekĹ do niej: CĂłrko, uzdrowiĹa ciÄ twoja wiara.","IdĹş w pokoju i pozostaĹ juĹź wolna od twoich cierpieĹ.","Gdy jeszcze to mĂłwiĹ, przyszli ludzie od przeĹoĹźonego synagogi oznajmiajÄ c: UmarĹa twoja cĂłrka; po co jeszcze trudzisz Nauczyciela?","Ale Jezus, nie zwracajÄ c uwagi na to, co powiedziano, rzekĹ do przeĹoĹźonego synagogi: Nie bĂłj siÄ, tylko wierz!","I nie pozwoliĹ iĹÄ ze sobÄ nikomu oprĂłcz Piotra, Jakuba i Jana, brata Jakubowego.","I przyszli do domu przeĹoĹźonego synagogi, gdzie zastaĹ zamieszanie, pĹacz wielki i zawodzenie.","A gdy wszedĹ do Ĺrodka, powiedziaĹ: CzemuĹź tak zawodzicie i pĹaczecie?","PrzecieĹź dziecko nie umarĹo, tylko Ĺpi.","A oni Ĺmiali siÄ z Niego nie dowierzajÄ c.","Lecz On usunÄ Ĺ wszystkich z domu i wziÄ wszy ze sobÄ tylko ojca i matkÄ dziecka oraz swych towarzyszy, wszedĹ tam, gdzie leĹźaĹo dziecko.","Potem ujÄ Ĺ je za rÄkÄ i powiedziaĹ: Talitha kum, co siÄ tĹumaczy: Dziewczyno, mĂłwiÄ ci, wstaĹ!","I natychmiast wstaĹa dziewczyna i zaczÄĹa chodziÄ.","A miaĹa juĹź dwanaĹcie lat.","I ogarnÄĹo wszystkich wielkie zdumienie.","A On nakazaĹ im surowo, Ĺźeby nikt siÄ o tym nie dowiedziaĹ.","I poleciĹ daÄ jej jeĹÄ.","I wyszedĹ stamtÄ d, i udaĹ siÄ do swojej ojczyzny, a uczniowie Jego szli za Nim.","Gdy zaĹ nadszedĹ szabat, poczÄ Ĺ nauczaÄ w synagodze.","I przysĹuchujÄ c siÄ Mu, wielu pytaĹo ze zdziwieniem: SkÄ d u Niego to wszystko?","Co za niezwykĹa mÄ droĹÄ jest Mu dana?","JakieĹź wielkie cuda dokonujÄ siÄ przez Jego rÄce !","CzyĹź nie jest to cieĹla, syn Maryi, a brat Jakuba, JĂłzefa, Judy i Szymona?","A siostry Jego czyĹź nie ĹźyjÄ takĹźe tu u nas?","I wÄ tpili w Niego.","A Jezus oznajmiĹ im, Ĺźe prorok nie doznaje czci tylko w swojej ojczyĹşnie, wĹrĂłd swoich krewnych i we wĹasnym domu.","I nie mĂłgĹ tam zdziaĹaÄ juĹź wiÄcej Ĺźadnego cudu.","Tylko na kilku chorych wĹoĹźyĹ rÄce i uzdrowiĹ ich.","I dziwiĹ siÄ takĹźe ich niedowiarstwu.","I obchodziĹ okoliczne wsie i nauczaĹ.","A potem, przywoĹawszy do siebie Dwunastu, zaczÄ Ĺ ich wysyĹaÄ po dwĂłch.","DaĹ im teĹź wĹadzÄ nad duchami nieczystymi i nakazaĹ, Ĺźeby, prĂłcz laski, nic ze sobÄ nie brali w drogÄ: ani chleba, ani torby podróşnej, ani pieniÄdzy w schowkach u pasa.","IdĹşcie jednak â powiedziaĹ â obuci w sandaĹy, lecz nie ubierajcie siÄ w dwie szaty.","I poleciĹ im rĂłwnieĹź: Gdziekolwiek wejdziecie do jakiegoĹ domu, pozostaĹcie tam, dopĂłki stamtÄ d nie bÄdziecie odchodziÄ.","A gdyby was w jakimĹ miejscu nie przyjÄto i nie chciano was sĹuchaÄ, to wychodzÄ c stamtÄ d otrzÄ Ĺnijcie pyĹ z nĂłg waszych na Ĺwiadectwo dla nich.","Tak wiÄc wyszli i nawoĹywali wszystkich do nawrĂłcenia.","Wyrzucili teĹź mnĂłstwo zĹych duchĂłw i wielu chorych uzdrowili, namaszczajÄ c ich przedtem olejem.","I nawet sam krĂłl Herod dowiedziaĹ siÄ o Nim â bo imiÄ Jego staĹo siÄ gĹoĹne â i mĂłwiĹ, Ĺźe to Jan Chrzciciel zmartwychwstaĹ i dziaĹajÄ w nim cudowne moce.","A inni mĂłwili: To jest Eliasz; a jeszcze inni tĹumaczyli, Ĺźe to prorok, jak kaĹźdy inny prorok.","Lecz Herod, sĹyszÄ c to, twierdziĹ: To Jan, ten, ktĂłrego kazaĹem ĹciÄ Ä, zmartwychwstaĹ.","Herod bowiem przez swoich wysĹannikĂłw pochwyciĹ Jana i zakuwszy go w kajdany trzymaĹ w wiÄzieniu.","Powodem zaĹ byĹa Herodiada, ktĂłrÄ pojÄ Ĺ za ĹźonÄ, choÄ byĹa ĹźonÄ brata jego Filipa.","Otóş Jan upomniaĹ Heroda mĂłwiÄ c: Nie wolno ci mieÄ za ĹźonÄ Ĺźony twego brata.","Tak wiÄc Herodiada zapĹonÄĹa gniewem przeciwko niemu i chciaĹa go zgĹadziÄ, ale nie mogĹa.","Herod bowiem lÄkaĹ siÄ Jana, wiedzÄ c, Ĺźe jest on czĹowiekiem prawym i ĹwiÄtym.","Dlatego teĹź braĹ go w obronÄ.","A kiedy go sĹuchaĹ, odczuwaĹ wewnÄtrzny niepokĂłj, ale sĹuchaĹ go chÄtnie.","Lecz oto nadarzyĹa siÄ dobra sposobnoĹÄ wtedy, kiedy to Herod, z okazji swoich urodzin, wyprawiĹ ucztÄ dla swoich urzÄdnikĂłw, dowĂłdcĂłw wojskowych i znakomitych osobistoĹci galilejskich.","Otóş gdy cĂłrka Herodiady, ukazawszy siÄ poczÄĹa taĹczyÄ i przypadĹa do gustu Herodowi oraz wspĂłĹucztujÄ cym, powiedziaĹ krĂłl do dziewczyny: ZaĹźÄ daj ode mnie, czego tylko chcesz, a dam ci.","I nawet zaklinaĹ siÄ mĂłwiÄ c: O co tylko poprosisz, dam ci, choÄby nawet poĹowÄ mojego krĂłlestwa.","Tedy ona wyszedĹszy zapytaĹa swej matki: O co powinnam poprosiÄ?","A ta odpowiedziaĹa: O gĹowÄ Jana Chrzciciela.","WrĂłciĹa wiÄc czym prÄdzej do krĂłla i poprosiĹa go mĂłwiÄ c: ChcÄ, ĹźebyĹ natychmiast daĹ mi na misie gĹowÄ Jana Chrzciciela.","WĂłwczas krĂłl zasmuciĹ siÄ bardzo, lecz ze wzglÄdu na danÄ przysiÄgÄ oraz z powodu wspĂłĹucztujÄ cych nie chciaĹ jej odmĂłwiÄ.","PosĹaĹ wiÄc kata i nakazaĹ mu przynieĹÄ gĹowÄ Jana Chrzciciela.","PoszedĹ tedy kat, ĹciÄ Ĺ go w wiÄzieniu, przyniĂłsĹ na misie jego gĹowÄ i daĹ jÄ dziewczynie, a dziewczyna oddaĹa jÄ matce.","Dowiedziawszy siÄ o tym uczniowie Jana przyszli, wziÄli jego ciaĹo i zĹoĹźyli je w grobie.","ApostoĹowie zaĹ znĂłw zebrali siÄ u Jezusa i opowiedzieli Mu o wszystkim, czego dokonali i czego nauczali.","A On rzekĹ do nich: OdejdĹşcie sami na osobnoĹÄ i odpocznijcie trochÄ.","ByĹo tam bowiem wielu przychodzÄ cych i odchodzÄ cych, tak Ĺźe nie mieli nawet czasu, by siÄ posiliÄ.","WstÄ piwszy tedy do Ĺodzi udali siÄ sami na osobnoĹÄ.","Lecz zauwaĹźono ich, gdy odpĹywali.","I rozpoznaĹo ich wielu.","ĹciÄ gnÄli tedy pieszo ze wszystkich miast, a niektĂłrzy nawet ich uprzedzili.","A Jezus, wysiadĹszy, ujrzaĹ tĹum wielki.","I ulitowaĹ siÄ nad nimi, bo byli jakby owce nie majÄ ce pasterza.","I poczÄ Ĺ im gĹosiÄ liczne nauki.","Gdy zaĹ byĹo juĹź bardzo późno, przyszli do Niego uczniowie mĂłwiÄ c: Miejsce tu puste i pora juĹź spóźniona.","PozwĂłl im odejĹÄ, niech siÄ udadzÄ do pobliskich osad i wsi i niech sobie kupiÄ coĹ do jedzenia.","Lecz On odpowiadajÄ c rzekĹ do nich: To wy dajcie im jeĹÄ.","A oni mĂłwiÄ na to: CzyĹź mamy pĂłjĹÄ, by za dwieĹcie denarĂłw kupiÄ chleba i daÄ im jeĹÄ?","Wtedy ich zapytaĹ: Ile macie chlebĂłw?","PĂłjdĹşcie i zobaczcie!","Gdy zobaczyli, powiedzieli: PiÄÄ i dwie ryby.","Wtedy powiedziaĹ, Ĺźeby kazali usiÄ ĹÄ wszystkim grupami na zielonej trawie.","I usiedli jedna grupa koĹo drugiej po stu i po piÄÄdziesiÄciu.","A potem wziÄ wszy piÄÄ chlebĂłw i dwie ryby wejrzaĹ w niebo, pobĹogosĹawiĹ i poĹamawszy chleby dawaĹ je uczniom, aby kĹadli przed nimi.","I dwie ryby rĂłwnieĹź kazaĹ rozdzieliÄ miÄdzy wszystkich.","Jedli tedy wszyscy i nasycili siÄ.","A z resztek chleba i ryb zebrano jeszcze dwanaĹcie peĹnych koszĂłw.","Tych, co jedli chleb, byĹo piÄÄ tysiÄcy mÄĹźczyzn.","Zaraz teĹź przynagliĹ swoich uczniĂłw, Ĺźeby wsiedli do Ĺodzi i popĹynÄli przed Nim na drugi brzeg naprzeciw Betsaidy, podczas gdy On miaĹ rozesĹaÄ ludzi.","Kiedy ich wiÄc odprawiĹ, wyszedĹ na gĂłrÄ, Ĺźeby siÄ pomodliÄ.","ByĹ juĹź wieczĂłr.","ĹĂłdĹş znajdowaĹa siÄ na Ĺrodku jeziora i tylko On sam jeden na lÄ dzie.","A kiedy widziaĹ, jak bardzo mÄczyli siÄ przy wiosĹowaniu â wiatr bowiem byĹ im przeciwny â zbliĹźyĹ siÄ do nich, okoĹo czwartej straĹźy nocnej, idÄ c po jeziorze.","I chciaĹ ich minÄ Ä.","A oni, zobaczywszy Go, jak szedĹ po jeziorze, myĹleli, Ĺźe to jakieĹ widmo.","I zaczÄli krzyczeÄ.","Wszyscy Go bowiem zobaczyli i bardzo siÄ przelÄkli.","Lecz On odezwaĹ siÄ do nich w te sĹowa: Odwagi, to Ja jestem; nie bĂłjcie siÄ!","I wsiadĹ do nich do Ĺodzi, a wiatr siÄ uciszyĹ I jeszcze wiÄcej dziwili siÄ miÄdzy sobÄ , bo nic nie rozumieli ze sprawy chleba, poniewaĹź umysĹy ich byĹy zaĹlepione.","A gdy przeprawili siÄ na lÄ d, przybyli do Genezaret i zatrzymali siÄ przy brzegu.","I gdy tylko wysiedli z Ĺodzi, zaraz Go poznano.","ZaczÄto wiÄc biegaÄ po caĹej okolicy, znoszÄ c chorych na miejsce, w ktĂłrym, jak sÄ dzono, przebywaĹ.","I gdzie tylko siÄ pojawiĹ: we wsi, w mieĹcie lub w jakiejĹ osadzie, zaraz wynoszono na miejsca publiczne chorych, proszÄ c Go, Ĺźeby pozwoliĹ dotknÄ Ä siÄ choÄ skraju swego pĹaszcza.","A wszyscy, ktĂłrzy siÄ Go dotknÄli, odzyskiwali zdrowie.","I zeszli siÄ u Niego razem faryzeusze oraz kilku spoĹrĂłd uczonych w PiĹmie, ktĂłrzy przybyli z Jerozolimy.","I zobaczyli, jak niektĂłrzy z Jego uczniĂłw nieczystymi, to znaczy nie umytymi przedtem, rÄkami brali chleb i jedli.","Faryzeusze bowiem i w ogĂłle wszyscy Ĺťydzi nie zasiadajÄ do jedzenia, jeĹli przedtem nie umyjÄ sobie dokĹadnie rÄ k.","Podobnie gdy wracajÄ z rynku, nie jedzÄ , dopĂłki siÄ nie obmyjÄ .","Jest zresztÄ wiele innych zwyczajĂłw, ktĂłre przyjÄli po to, by ich przestrzegaÄ, jak na przykĹad obmywanie kielichĂłw, dzbanĂłw, naczyĹ miedzianych.","Zapytali Go tedy faryzeusze i uczeni w PiĹmie: Dlaczego uczniowie Twoi nie przestrzegajÄ zwyczajĂłw ojcĂłw, lecz zasiadajÄ do jedzenia z nie umytymi rÄkami?","A On odpowiedziaĹ na to: ObĹudnicy, sĹusznie prorokowaĹ o was Izajasz.","Napisane jest bowiem u niego: Lud ten czci Mnie wargami, ale swym sercem jest daleko ode Mnie.","Na próşno bowiem czeĹÄ Mi oddajÄ gĹoszÄ c nauki, ktĂłre sÄ tylko ludzkimi nakazami.","Zaniedbawszy przykazania BoĹźe, troszczycie siÄ o przestrzeganie zwyczajĂłw ludzkich, obmywacie dzbany, kielichy i czynicie wiele innych, podobnych rzeczy.","I powiedziaĹ im nadto: Dobrze potraficie obchodziÄ przykazania BoĹźe po to, aby zachowaÄ wasze zwyczaje.","A przecieĹź MojĹźesz powiedziaĹ: Czcij ojca twego i matkÄ twojÄ oraz Niech zginie ten, kto zĹorzeczy ojcu lub matce.","A wy mĂłwicie: JeĹli ktoĹ powie ojcu lub matce: korban â co oznacza, Ĺźe jako dar juĹź zostaĹo zĹoĹźone to, co ci siÄ naleĹźy ode mnie â nie pozwalacie juĹź nic wiÄcej zrobiÄ dla ojca lub matki.","I tak lekcewaĹźycie sobie sĹowo BoĹźe wskutek zwyczajĂłw, ktĂłre przekazaliĹcie sami sobie.","Czynicie zresztÄ wiele innych, podobnych rzeczy.","A potem znĂłw przywoĹaĹ do siebie rzesze ludzi i powiedziaĹ im: SĹuchajcie wszyscy i zechciejcie zrozumieÄ: Nie czyni czĹowieka nieczystym to, co wchodzi doĹ z zewnÄ trz, lecz to, co wychodzi z czĹowieka, to czyni go nieczystym.","Kto ma uszy do sĹuchania, niech sĹucha.","A gdy przyszedĹ od ludzi do domu, Jego uczniowie pytali o znaczenie tej przypowieĹci.","A On rzekĹ do nich: Tak wiÄc nawet i wy nic nie rozumiecie.","Nie wiecie, Ĺźe nie moĹźe uczyniÄ czĹowieka nieczystym to, co wchodzi doĹ z zewnÄ trz, gdyĹź nie przenika aĹź do jego serca, ale dostaje siÄ do ĹźoĹÄ dka, a potem juĹź wydalane jest na zewnÄ trz.","W ten sposĂłb uznaĹ wszystko, co siÄ je, za czyste.","I mĂłwiĹ takĹźe: Nieczystym czyni czĹowieka to, co zeĹ wychodzi.","Z wewnÄ trz bowiem, z serca ludzkiego pochodzÄ zĹe myĹli, nierzÄ d, kradzieĹźe, zabĂłjstwa, cudzoĹĂłstwa, chciwoĹÄ, zĹoĹliwoĹÄ, podstÄp, wyuzdanie, zazdroĹÄ, obelgi, pycha, gĹupota.","Wszelkie to zĹo z wewnÄ trz pochodzi i ono wĹaĹnie czyni czĹowieka nieczystym.","A wyruszywszy stamtÄ d udaĹ siÄ w granice Tyru i Sydonu.","Kiedy zaĹ wstÄ piĹ do pewnego domu, chciaĹ, Ĺźeby nikt o tym nie wiedziaĹ, lecz nie byĹ w stanie siÄ ukryÄ.","Zaraz bowiem dowiedziaĹa siÄ o Nim kobieta, ktĂłrej cĂłrka byĹa opÄtana przez ducha nieczystego.","PrzyszĹa, padĹa Mu do nĂłg â a byĹa to poganka, Syrofenicjanka z pochodzenia â i prosiĹa, Ĺźeby wyrzuciĹ zĹego ducha z jej cĂłrki.","A On jej powiedziaĹ: Niech wpierw najedzÄ siÄ dzieci; byĹoby przecieĹź niesprawiedliwe zabieraÄ chleb dzieciom i rzucaÄ go psom.","Wtedy ona odrzekĹa: Tak, Panie, ale przecieĹź i szczeniÄta ĹźywiÄ siÄ pod stoĹem okruszynami z tego, co jedzÄ dzieci.","I powiedziaĹ jej: Dlatego, ĹźeĹ to powiedziaĹa, idĹş: zĹy duch wyszedĹ z twej cĂłrki.","WĂłwczas wrĂłciĹa do domu i zastaĹa dziewczynkÄ leĹźÄ cÄ na Ĺóşku, ale zĹy duch juĹź z niej wyszedĹ.","A potem, wyszedĹszy z granic Tyru, przeszedĹ Sydon i poprzez Ĺrodek krainy Dekapolu przybyĹ nad Jezioro Galilejskie.","Wtedy przyprowadzono gĹuchoniemego, proszÄ c, Ĺźeby wĹoĹźyĹ naĹ rÄkÄ.","A On, wziÄ wszy go na bok od tĹumu, wĹoĹźyĹ palce w jego uszy i dotknÄ Ĺ ĹlinÄ jego jÄzyka.","Potem zaĹ, spojrzawszy w niebo, westchnÄ Ĺ i powiedziaĹ do niego: Effetha â to znaczy: OtwĂłrz siÄ.","I natychmiast otworzyĹy siÄ jego uszy i rozwiÄ zaĹy siÄ wiÄzy jego jÄzyka, tak Ĺźe mĂłgĹ poprawnie mĂłwiÄ.","A Jezus nakazaĹ im, Ĺźeby nikomu nic o tym nie mĂłwili.","Lecz im bardziej im nakazywaĹ, tym wiÄcej oni to rozgĹaszali.","PeĹni zdziwienia mĂłwili: Wszystko dobrze uczyniĹ: sprawiĹ, Ĺźe gĹusi sĹyszÄ , i niemym przywrĂłciĹ mowÄ A za dni owych, gdy wielka rzesza ludzi znĂłw byĹa z Nim i nie mieli co jeĹÄ, wezwaĹ uczniĂłw swoich i powiedziaĹ do nich: Ĺťal mi tego ludu!","JuĹź bowiem trzy dni pozostajÄ ze MnÄ , a nie majÄ co jeĹÄ.","JeĹźeli zaĹ rozpuszczÄ ich gĹodnych do domu, upadnÄ w drodze, bo niektĂłrzy spoĹrĂłd nich przyszli z daleka.","I powiedzieli Mu na to uczniowie Jego: JakĹźe na tym odludziu bÄdzie ktoĹ mĂłgĹ nakarmiÄ ich chlebem?","Wtedy zapytaĹ ich: Ile chlebĂłw macie?","A oni odpowiedzieli: Siedem.","Wtedy poleciĹ ludowi usiÄ ĹÄ na ziemi.","I wziÄ wszy siedem chlebĂłw dziÄki czyniĹ, ĹamaĹ chleb i dawaĹ uczniom, aby go rozdzielali.","I rozdali chleby ludowi.","Mieli takĹźe kilka rybek.","Te rĂłwnieĹź pobĹogosĹawiwszy, kazaĹ rozdaÄ.","Jedli tedy i nasycili siÄ.","A z uĹomkĂłw, jakie pozostaĹy, zebrali jeszcze siedem koszĂłw.","ByĹo zaĹ ich okoĹo czterech tysiÄcy.","Potem rozpuĹciĹ ich.","Zaraz teĹź wstÄ piĹ z uczniami swymi do Ĺodzi i przybyĹ w okolice Dalmanuty.","Wtedy nadeszli faryzeusze i zaczÄli rozmawiaÄ z Nim.","ChcÄ c zaĹ wystawiÄ Go na prĂłbÄ, kusili Go domagajÄ c siÄ od Niego jakiegoĹ znaku z nieba.","A On westchnÄ wszy gĹÄboko w duszy powiedziaĹ: CzemuĹź to plemiÄ szuka znaku?","ZaprawdÄ powiadam wam, iĹź Ĺźaden znak nie bÄdzie dany temu pokoleniu.","A potem zostawiwszy ich, znowu wstÄ piĹ do Ĺodzi i przeprawiĹ siÄ na drugÄ Tymczasem uczniowie zapomnieli wziÄ Ä ze sobÄ chlebĂłw.","A mieli przy sobie tylko jeden chleb w Ĺodzi.","On zaĹ wydaĹ im taki oto nakaz: BÄ dĹşcie uwaĹźni i strzeĹźcie siÄ kwasu faryzeuszĂłw i kwasu Heroda!","A oni zaczÄli mĂłwiÄ miÄdzy sobÄ o tym, Ĺźe nie mieli chleba.","Jezus zaĹ, zauwaĹźywszy to, powiedziaĹ do nich: Cóş tak rozprawiacie o tym, Ĺźe nie macie chleba?","Czy aĹź tak otÄpiaĹe sÄ wasze serca?","MajÄ c oczy nie widzicie i majÄ c uszy nie sĹyszycie!","CzyĹź nie pamiÄtacie, ile koszĂłw napeĹniliĹcie uĹomkami, gdy poĹamaĹem piÄÄ chlebĂłw dla piÄciu tysiÄcy ludzi?","I odpowiedzieli: DwanaĹcie.","â A kiedy poĹamaĹem siedem chlebĂłw dla czterech tysiÄcy ludzi, to ile koszĂłw napeĹniliĹcie uĹomkami?","A oni powiedzieli: Siedem.","Tedy rzekĹ do nich: Czy nadal nie rozumiecie?","A potem przybyli do Betsaidy, gdzie przyprowadzono doĹ pewnego Ĺlepca, proszÄ c, aby siÄ go dotknÄ Ĺ.","A On wziÄ Ĺ Ĺlepca za rÄkÄ i wyprowadziĹ go za wieĹ.","Potem pomazaĹ oczy jego ĹlinÄ , wĹoĹźyĹ naĹ swe rÄce i zapytaĹ go: Czy widzisz coĹ?","A on, rozejrzawszy siÄ, powiedziaĹ: PatrzÄ na ludzi i widzÄ ich niby chodzÄ ce drzewa.","A potem poĹoĹźyĹ mu jeszcze raz rÄce na oczy.","Wtedy przejrzaĹ i zostaĹ uzdrowiony, tak Ĺźe widziaĹ wszystko caĹkiem wyraĹşnie.","Wtedy odesĹaĹ go do domu, mĂłwiÄ c: ĹťebyĹ przypadkiem nie wstÄpowaĹ do wsi!","A potem poszedĹ Jezus z uczniami swymi w okolice Cezarei Filipowej.","Podczas drogi zapytaĹ uczniĂłw: Za kogo ludzie Mnie uwaĹźajÄ ?","Odpowiedzieli: Za Jana Chrzciciela, inni â za Eliasza, a jeszcze inni â za jednego z prorokĂłw.","Wtedy zapytaĹ ich: A wy za kogo Mnie uwaĹźacie?","A Piotr odpowiadajÄ c rzekĹ do Niego: Ty jesteĹ Mesjaszem!","A On nakazaĹ im, Ĺźeby nikomu o Nim nie mĂłwili.","I zaczÄ Ĺ ich pouczaÄ o tym, Ĺźe Syn CzĹowieczy bÄdzie musiaĹ wiele cierpieÄ, Ĺźe bÄdzie wzgardzony przez starszych, przez arcykapĹanĂłw i uczonych w PiĹmie, Ĺźe bÄdzie zabity, lecz po trzech dniach zmartwychwstanie.","I mĂłwiĹ to caĹkiem otwarcie.","Wtedy Piotr odprowadziĹ Go na stronÄ i poczÄ Ĺ upominaÄ.","A On odwrĂłciĹ siÄ i zobaczywszy swych uczniĂłw zgromiĹ Piotra, mĂłwiÄ c: OdejdĹş stÄ d, szatanie!","Nie myĹlisz o tym, co BoĹźe, tylko o tym, co ludzkie.","A potem wezwaĹ ku sobie lud razem ze swymi uczniami i powiedziaĹ do nich: JeĹźeli ktoĹ chce iĹÄ za MnÄ , niech siÄ wyrzeknie siebie samego, niech weĹşmie swĂłj krzyĹź i niech Mnie naĹladuje.","Kto bowiem pragnie uratowaÄ swoje Ĺźycie, straci je; a kto straci swoje Ĺźycie dla Mnie i dla Ewangelii, ten je ocali.","Bo cóş pomoĹźe czĹowiekowi, jeĹli nawet caĹy Ĺwiat pozyska, ale wĹasnÄ duszÄ zatraci?","Cóş moĹźe czĹowiek oddaÄ w zamian za swojÄ duszÄ?","Kto tedy zaprze siÄ Mnie i nauki mojej przed tym plemieniem wiaroĹomnym i grzesznym, tego rĂłwnieĹź Syn CzĹowieczy wyrzeknie siÄ, gdy przyjdzie w chwale swego Ojca wespóŠz anioĹami ĹwiÄtymi.","I mĂłwiĹ do nich nadto: Zaâ prawdÄ powiadam wam, iĹź niektĂłrzy spoĹrĂłd stojÄ cych tu nie zaznajÄ Ĺmierci, dopĂłki nie ujrzÄ krĂłlestwa BoĹźego przychodzÄ cego w mocy.","A po szeĹciu dniach wziÄ Ĺ Jezus ze sobÄ Piotra, Jakuba i Jana i wyprowadziĹ, ich tylko, na gĂłrÄ wysokÄ , na osobnoĹÄ.","I tam przemieniĹ siÄ wobec nich.","Jego odzienie staĹo siÄ tak lĹniÄ co biaĹe, Ĺźe Ĺźaden farbiarz na ziemi niczego nie potrafi tak wybieliÄ.","I ukazaĹ siÄ im Eliasz i MojĹźesz, rozmawiajÄ cy z Jezusem.","Wtedy Piotr odezwaĹ siÄ do Jezusa: Nauczycielu, dobrze, Ĺźe tu jesteĹmy; zbudujmy tu trzy namioty: dla Ciebie jeden, dla MojĹźesza jeden i dla Eliasza jeden.","Nie wiedziaĹ bowiem, co miaĹ powiedzieÄ, tak byli przeraĹźeni.","I oto ukazaĹ siÄ obĹok, ktĂłry ich okrywaĹ, a z obĹoku odezwaĹ siÄ gĹos: To jest Syn mĂłj najmilszy, sĹuchajcie Go!","A gdy siÄ nagle obejrzeli, nikogo juĹź nie widzieli koĹo siebie prĂłcz samego Jezusa.","Kiedy zaĹ schodzili z gĂłry, nakazaĹ im, Ĺźeby nikomu nie mĂłwili o tym, co widzieli, aĹź Syn CzĹowieczy zmartwychwstanie.","Zachowali tedy ten nakaz i tylko miÄdzy sobÄ zastanawiali siÄ, co to znaczy: powstaÄ z martwych.","Zapytali Go wiÄc o to, dodajÄ c, iĹź uczeni w PiĹmie twierdzÄ , Ĺźe wpierw musi przyjĹÄ Eliasz.","A On odpowiedziaĹ im tak: Tak, zapewne, Eliasz przyszedĹszy wpierw odnowi wszystko.","Lecz o Synu CzĹowieczym napisane jest, Ĺźe bÄdzie musiaĹ wiele cierpieÄ i Ĺźe bÄdzie odrzucony!","Otóş powiadam wam, Ĺźe Eliasz juĹź przyszedĹ, lecz postÄ pili z nim tak, jak sami chcieli, jak o nim napisane.","A kiedy przyszli do uczniĂłw, zobaczyli wielkÄ rzeszÄ wokóŠnich i uczonych w PiĹmie, ktĂłrzy im zadawali podstÄpne pytania.","A gdy tylko Go zobaczyli, zdumienie ogarnÄĹo wszystkich.","I zbliĹźajÄ c siÄ, zaczÄli Go pozdrawiaÄ.","A On zapytaĹ ich: O co siÄ z nimi spieracie?","I odpowiedziaĹ Mu jeden z tĹumu: Nauczycielu!","Oto przyprowadziĹem do Ciebie mojego syna, ktĂłry jest w mocy ducha niemoty.","Ten, gdy go uchwyci, ciska nim na wszystkie strony; a on pieni siÄ wtedy, zgrzyta zÄbami i drÄtwieje.","ProsiĹem juĹź Twoich uczniĂłw, Ĺźeby go wyrzucili, ale nie mogli.","A On odpowiadajÄ c im rzekĹ: O, plemiÄ niewierne!","Jak dĹugo mam jeszcze przebywaÄ wĹrĂłd was?","DokÄ dĹźe mam was jeszcze znosiÄ?","PrzyprowadĹşcie go do Mnie!","I przyprowadzili go do Niego.","A duch, skoro tylko ujrzaĹ Jezusa, poczÄ Ĺ rzucaÄ chĹopcem tak gwaĹtownie, Ĺźe upadĹ na ziemiÄ i wiĹ siÄ pokryty pianÄ .","ZapytaĹ tedy Jezus jego ojca: Od jak dawna mu siÄ to przydarza?","Od dzieciĹstwa â odpowiedziaĹ.","â CzÄsto wrzucaĹ go juĹź nawet w ogieĹ i do wody, Ĺźeby go zgubiÄ.","JeĹźeli wiÄc masz jakÄ Ĺ moc, ulituj siÄ nad nami i dopomóş nam.","A Jezus odpowiedziaĹ: JeĹźeli masz jakÄ Ĺ moc â powiadasz?","Dla tego, kto wierzy, wszystko jest moĹźliwe.","Od razu tedy ojciec chĹopca zawoĹaĹ: WierzÄ, ulecz mnie z niedowiarstwa mego!","WĂłwczas Jezus, widzÄ c, Ĺźe tĹum siÄ gromadzi, rozkazaĹ surowo duchowi nieczystemu: Duchu niemy i gĹuchy, rozkazujÄ ci, wyjdĹş z niego i nie wracaj tu nigdy wiÄcej!","I krzyknÄ wszy duch wyszedĹ, rzucajÄ c chĹopcem tak silnie, Ĺźe ten wyglÄ daĹ jak nieĹźywy.","Wielu mĂłwiĹo nawet: umarĹ.","Lecz Jezus, wziÄ wszy go za rÄkÄ, podniĂłsĹ, a on wstaĹ.","Gdy Jezus wrĂłciĹ do domu, uczniowie pytali Go na osobnoĹci: Dlaczego nam nie udaĹo siÄ go wyrzuciÄ?","I powiedziaĹ im: Ten rodzaj moĹźna wyrzuciÄ tylko modlitwÄ i postem.","A później, wyszedĹszy stamtÄ d, szli przez GalileÄ.","Lecz On nie chciaĹ, Ĺźeby ktokolwiek o tym wiedziaĹ.","GĹosiĹ bowiem nauki uczniom swoim.","I mĂłwiĹ im teĹź, Ĺźe Syn CzĹowieczy bÄdzie wydany w rÄce ludzi, Ĺźe Go zabijÄ , a On po trzech dniach zmartwychwstanie.","Oni jednak nie rozumieli tych sĹĂłw, ale teĹź bali siÄ Go pytaÄ.","I przyszli do Kafarnaum.","A gdy juĹź weszli do domu, zapytaĹ ich: O czym to tak rozprawialiĹcie w drodze?","Lecz oni milczeli.","Spierali siÄ bowiem miÄdzy sobÄ w drodze o to, ktĂłry z nich jest najwiÄkszy.","Wtedy On usiadĹ, zwoĹaĹ do siebie Dwunastu i powiedziaĹ im: JeĹźeli ktoĹ chce byÄ pierwszym, niech siÄ stanie ostatnim i niech wszystkim posĹuguje.","A potem wziÄ wszy maĹe dziecko postawiĹ je poĹrodku nich i obejmujÄ c je ramionami, powiedziaĹ do nich: Kto przyjmuje w imiÄ moje takie dziecko, Mnie samego przyjmuje.","Ten zaĹ, kto Mnie przyjmuje, nie Mnie przyjmuje, lecz Tego, ktĂłry Mnie posĹaĹ.","Wtedy odezwaĹ siÄ Jan: Nauczycielu, widzieliĹmy kogoĹ, kto w imiÄ Twoje wyrzucaĹ czarty, a nie chodzi z nami.","ZabroniliĹmy mu wiÄc, poniewaĹź nie chodzi z nami.","Lecz Jezus odpowiedziaĹ: Nie zabraniajcie mu.","Nikt bowiem spoĹrĂłd tych, ktĂłrzy czyniÄ cuda w imiÄ moje, nie bÄdzie tak Ĺatwo mĂłwiĹ Ĺşle o Mnie.","JeĹli ktoĹ nie jest przeciwko nam, jest z nami.","Ktokolwiek poda wam kubek wody do picia dlatego, Ĺźe naleĹźycie do Chrystusa, tego, zaprawdÄ mĂłwiÄ wam, nie minie nagroda.","A jeĹli ktoĹ stanie siÄ gorszycielem jednego z tych maĹych, ktĂłrzy majÄ wiarÄ, to lepiej dla niego bÄdzie, jeĹli mu uwiÄ ĹźÄ kamieĹ mĹyĹski u szyi i wrzucÄ go do morza.","A jeĹli twĂłja wĹasna rÄka jest ci powodem do grzechu, to odetnij jÄ .","Lepiej bowiem bÄdzie, gdy jako jednorÄki wejdziesz do krĂłlestwa Ĺźycia, niĹź ĹźebyĹ miaĹ, posiadajÄ c obie rÄce, pĂłjĹÄ do piekĹa, w ogieĹ, ktĂłry nigdy nie gaĹnie.","Lub jeĹli twoja wĹasna noga jest ci powodem do grzechu, to odetnij jÄ .","Lepiej bowiem bÄdzie, gdy z jednÄ nogÄ wejdziesz do Ĺźycia, niĹź ĹźebyĹ posiadajÄ c obie nogi miaĹ byÄ wrzucony do piekĹa.","A jeĹli twoje wĹasne oko jest ci powodem do grzechu, to wyĹup je sobie.","Lepiej bowiem bÄdzie, gdy z jednym okiem wejdziesz do krĂłlestwa BoĹźego, niĹź ĹźebyĹ z dwojgiem oczu miaĹ byÄ wrzucony do piekĹa, gdzie robak ich nie umiera i ogieĹ nie gaĹnie.","Bo kaĹźdy bÄdzie posolony ogniem.","A sĂłl jest dobra, lecz jeĹli przestaje byÄ sĹona, to czymĹźe jÄ przyprawicie.","MiejcieĹź tedy sĂłl w samych sobie i trwajcie we wzajemnej zgodzie.","A potem wyruszywszy stamtÄ d przybyĹ w granice Judei do okolic poĹoĹźonych za Jordanem.","Rzesze ludzi znĂłw ĹciÄ gaĹy ku Niemu, a On, jak to miaĹ w zwyczaju, nauczaĹ ich.","I oto przyszli do Niego faryzeusze i pragnÄ c przychwyciÄ Go na sĹowie, zapytali: Czy moĹźe mÄ Ĺź oddaliÄ ĹźonÄ?","A On odpowiedziaĹ rĂłwnieĹź pytaniem: Co wam przykazaĹ MojĹźesz?","MojĹźesz zezwoliĹ daÄ list rozwodowy i oddaliÄ â odpowiedzieli.","Wtedy rzekĹ do nich Jezus: To ze wzglÄdu na zatwardziaĹoĹÄ serc waszych napisaĹ wam takie przykazanie.","JednakĹźe na poczÄ tku stwarzania uczyniĹ BĂłg mÄĹźczyznÄ i kobietÄ.","Dlatego teĹź zostawia czĹowiek ojca swego i matkÄ swojÄ i ĹÄ czy siÄ ze swÄ ĹźonÄ , aby byÄ we dwoje jednym ciaĹem.","Tak wiÄc choÄ pozostanÄ dwoje, bÄdÄ stanowiÄ jedno ciaĹo.","Co tedy BĂłg zĹÄ czyĹ, niech tego czĹowiek nie rozĹÄ cza.","A w domu uczniowie znĂłw zapytali Go o to.","I odpowiedziaĹ im: Ktokolwiek oddaliĹby swojÄ ĹźonÄ, a pojÄ Ĺby innÄ , dopuszcza siÄ wzglÄdem niej cudzoĹĂłstwa.","Podobnie gdyby Ĺźona porzuciĹa swego mÄĹźa i poĹlubiĹa innego, rĂłwnieĹź popeĹnia cudzoĹĂłstwo.","Przynoszono Mu takĹźe dzieci, Ĺźeby siÄ ich dotknÄ Ĺ, ale uczniowiepowstrzymywali przychodzÄ cych.","WidzÄ c to Jezus obruszyĹ siÄ i rzekĹ do nich: PozwĂłlcie dzieciom przychodziÄ do Mnie.","Nie powstrzymujcie ich.","Do takich bowiem naleĹźy krĂłlestwo BoĹźe.","ZaprawdÄ mĂłwiÄ wam: jeĹli ktoĹ nie przyjmie krĂłlestwa BoĹźego jak dziecko, nie wejdzie doĹ.","I tulÄ c je do siebie, bĹogosĹawiĹ, kĹadÄ c na nie swe rÄce.","A kiedy juĹź wyruszyĹ w drogÄ, przybiegĹszy ktoĹ upadĹ przed Nim na kolana i pytaĹ go: Nauczycielu dobry, co mam czyniÄ, Ĺźeby osiÄ gnÄ Ä Ĺźycie wieczne?","A Jezus powiedziaĹ mu: Dlaczego nazywasz Mnie dobrym?","Nikt nie jest dobry, tylko jeden BĂłg.","Czy znasz przykazania: Nie zabijaj, nie cudzoĹóş, nie kradnij, nie dawaj faĹszywego Ĺwiadectwa, nie oszukuj, czcij swego ojca i matkÄ?","A on odpowiadajÄ c rzekĹ: Nauczycielu, wszystko to wypeĹniaĹem od mĹodoĹci Wtedy Jezus, wejrzawszy naĹ z miĹoĹciÄ , powiedziaĹ do niego: Jednego ci jeszcze brakuje: IdĹş, sprzedaj, co masz, i rozdaj pieniÄ dze ubogim, a wtedy bÄdziesz miaĹ skarb w niebie.","Potem weĹş krzyĹź i chodĹş za MnÄ !","Lecz on sposÄpniaĹ usĹyszawszy te sĹowa i odszedĹ zasmucony.","PosiadaĹ bowiem liczne dobra.","A Jezus, rozejrzawszy siÄ dokoĹa, powiedziaĹ do swoich uczniĂłw: JakĹźe trudno bÄdzie bogaczom wejĹÄ do krĂłlestwa BoĹźego!","A gdy uczniowie dziwili siÄ Jego sĹowom, wtedy Jezus odpowiadajÄ c rzekĹ do nich po raz drugi: Dzieci, jakĹźe trudno jest wejĹÄ do krĂłlestwa BoĹźego tym, ktĂłrzy caĹÄ nadziejÄ zĹoĹźyli w pieniÄ dzach.","Ĺatwiej jest wielbĹÄ dowi przecisnÄ Ä siÄ przez ucho igielne, niĹź bogaczowi wejĹÄ do krĂłlestwa BoĹźego.","Wtedy oni dziwili siÄ jeszcze bardziej i mĂłwili jeden do drugiego: Któş wobec tego bÄdzie zbawiony.","A Jezus spojrzawszy na nich powiedziaĹ: U ludzi jest to rzeczywiĹcie niemoĹźliwe, ale nie u Boga.","Wszystko jest bowiem moĹźliwe u Boga.","WĂłwczas zaczÄ Ĺ do Niego mĂłwiÄ Piotr: Oto my zostawiliĹmy wszystko i poszliĹmy za TobÄ .","A Jezus odpowiadajÄ c rzekĹ: Nie masz nikogo, kto by opuĹciwszy dla Mnie i dla Ewangeii dom albo braci i siostry, albo matkÄ, albo ojca, albo dzieci, albo pole nie otrzymaĹ stokroÄ tyle w tym Ĺźyciu domĂłw, braci i siĂłstr, i matek, i dzieci, i pola wĹrĂłd przeĹladowaĹ â a Ĺźycia wiecznego w przyszĹoĹci.","Wielu bowiem pierwszych bÄdzie ostatnimi, a ostatnich pierwszymi.","A kiedy zmierzali do Jerozolimy, Jezus wyprzedzaĹ ich.","Dziwili siÄ tedy, a ci, co szli za Nim, byli przeraĹźeni.","Lecz On znĂłw wziÄ wszy ze sobÄ Dwunastu poczÄ Ĺ im mĂłwiÄ o tym, co miaĹo Go spotkaÄ: Oto idziemy do Jerozolimy, a Syn CzĹowieczy bÄdzie wydany arcykapĹanom i uczonym w PiĹmie.","A ci zasÄ dzÄ Go na ĹmierÄ i wydadzÄ poganom.","I bÄdÄ siÄ zeĹ naĹmiewaÄ i pluÄ Mu w twarz, a po ubiczowaniu zabijÄ Go.","Lecz On po trzech dniach zmartwychwstanie.","A oto Jakub i Jan, synowie Zebedeusza, przyszli do Niego i powiedzieli: Nauczycielu, chcielibyĹmy, ĹźebyĹ nam uczyniĹ to, o co CiÄ poprosimy.","A On rzekĹ: Co chcecie, Ĺźebym wam uczyniĹ?","I odpowiedzieli Mu: UczyĹ, ĹźebyĹmy zasiedli w chwale Twojej, jeden po prawej, a drugi po lewej stronie Twojej.","A Jezus odrzekĹ na to: Nie, wiecie, czego ĹźÄ dacie.","A kielich, ktĂłry Ja bÄdÄ piĹ, czy potraficie wypiÄ?","Albo przyjÄ Ä chrzest, ktĂłrym Ja bÄdÄ chrzczony?","I odpowiedzieli, Mu: Potrafimy.","Lecz Jezus odrzekĹ na to: Wprawdzie bÄdziecie piÄ kielich, ktĂłry Ja mam piÄ, i chrzest, ktĂłrym Ja mam byÄ ochrzczony, wy rĂłwnieĹź przyjmiecie, lecz co do miejsca po mojej prawej lub po lewej stronie, to nie jest mojÄ rzeczÄ daÄ je wam.","DostanÄ je ci, dla ktĂłrych jest przygotowane.","A pozostaĹych dziesiÄciu, gdy to usĹyszaĹo, poczÄli ĹajaÄ Jakuba i Jana.","Wtedy Jezus przywoĹaĹ ich do siebie i powiedziaĹ: Wiecie przecieĹź, Ĺźe ci, ktĂłrzy uchodzÄ za wĹadcĂłw nad narodami, rzeczywiĹcie panujÄ nad nimi, a ci, co wiele znaczÄ , ciÄ ĹźÄ nad nimi swÄ wĹadzÄ .","Lecz nie ma tak byÄ u was.","Kto by wĹrĂłd was chciaĹ byÄ wielkim niech bÄdzie waszym sĹugÄ , a kto by chciaĹ staÄ siÄ pierwszym, niech bÄdzie niewolnikiem wszystkich.","Bo i Syn CzĹowieczy rĂłwnieĹź nie przyszedĹ po to, Ĺźeby Mu sĹuĹźono, lecz Ĺźeby sĹuĹźyÄ i oddaÄ swoje Ĺźycie na okup za wielu.","I tak oto weszli do Jerycha.","A kiedy wychodzili z Jerycha, On, uczniowie Jego i niemaĹa rzesza ludzi, siedziaĹ przy drodze Bartymeusz, syn Tymeusza, Ĺźebrak niewidomy.","SĹyszÄ c, Ĺźe to Jezus z Nazaretu, poczÄ Ĺ woĹaÄ: Synu Dawida, Jezusie, zlituj siÄ nade mnÄ !","Wielu upominaĹo go, Ĺźeby umilkĹ, lecz on jeszcze gĹoĹniej woĹaĹ: Synu Dawida, ulituj siÄ nade mnÄ !","Zatrzymawszy siÄ tedy Jezus kazaĹ przywoĹaÄ go do siebie.","I woĹali niewidomego mĂłwiÄ c: BÄ dĹş dobrej myĹli, chodĹş, woĹa ciÄ.","A on, zrzuciwszy swĂłj pĹaszcz, zerwaĹ siÄ i przybiegĹ do Jezusa.","PowiedziaĹ do niego Jezus: Co chcesz, Ĺźebym ci uczyniĹ?","A niewidomy odrzekĹ: Rabbuni, Ĺźebym przejrzaĹ.","Wtedy rzekĹ mu Jezus: IdĹş, uzdrowiĹa ciÄ Twoja wiara.","I zaraz przejrzaĹ i ruszyĹ za Nim w drogÄ.","A gdy siÄ przybliĹźyli do Jerozolimy, dochodzÄ c do Betfage i do Betanii koĹo GĂłry Oliwnej, wtedy wysĹaĹ dwu spoĹrĂłd swoich uczniĂłw i rzekĹ do nich: IdĹşcie do wsi, ktĂłra jest przed wami.","Zaraz na poczÄ tku znajdziecie tam uwiÄ zanego osioĹka, na ktĂłrym nikt z ludzi dotychczas nie zasiadaĹ.","OdwiÄ Ĺźcie go i przyprowadĹşcie tu.","A gdyby was ktoĹ zapytaĹ: Co robicie?","â odpowiedzcie, Ĺźe Pan go potrzebuje i Ĺźe zaraz odeĹle go tu znowu.","Poszli tedy i znaleĹşli osioĹka uwiÄ zanego przy drzwiach na zewnÄ trz, od ulicy.","I odwiÄ zali go.","A niektĂłrzy spoĹrĂłd stojÄ cych tam mĂłwili do nich: Po co odwiÄ zujecie tego osioĹka?","A oni odpowiedzieli tak, jak nakazaĹ im Jezus.","Wtedy pozwolili im.","Przyprowadzili tedy osioĹka do Jezusa, okryli swymi pĹaszczami, a Jezus usiadĹ na nim.","Wielu zaĹ rozĹcieĹaĹo swoje pĹaszcze na drodze, podczas gdy inni rzucali zielone gaĹÄ zki, ktĂłre poĹcinali na polu.","A ci, ktĂłrzy szli na przedzie, podobnie jak i ci, ktĂłrzy postÄpowali z tyĹu, woĹali gĹoĹno: Hosanna, BĹogosĹawiony Ten, ktĂłry przybywa w imiÄ Pana!","KrĂłlestwo ojca naszego Dawida, ktĂłre oto nadchodzi, niech bÄdzie bĹogosĹawione!","Hosanna na wysokoĹciach!","I tak oto przybyĹ do Jerozolimy i wszedĹ do ĹwiÄ tyni.","A gdy wszystko zobaczyĹ, o późnej juĹź porze wyszedĹ razem z Dwunastoma do Betanii.","Dnia nastÄpnego zaĹ, gdy opuĹcili BetaniÄ, uczuĹ gĹĂłd.","SpostrzegĹszy tedy z daleka drzewo figowe okryte liĹÄmi, zbliĹźyĹ siÄ do niego, spodziewajÄ c siÄ, Ĺźe, byÄ moĹźe, znajdzie coĹ na nim.","Lecz gdy podszedĹ do drzewa, nie znalazĹ na nim nic prĂłcz liĹci.","A przecieĹź czy nie byĹ to juĹź czas na figi?","I powiedziaĹ do drzewa: Niech juĹź nikt nigdy, na wieki, nie zje z ciebie owocu!","SĹyszeli to takĹźe uczniowie Jego.","I przyszli do Jerozolimy.","A gdy wszedĹ do ĹwiÄ tyni, poczÄ Ĺ wyrzucaÄ tych, ktĂłrzy tam sprzedawali i kupowali.","PowywracaĹ stoĹy tych, co zmieniali pieniÄ dze, i Ĺawki sprzedawcĂłw goĹÄbi.","I nie pozwoliĹ nawet przenosiÄ jakichkolwiek sprzÄtĂłw przez dziedziniec ĹwiÄ tyni.","A potem tak ich nauczaĹ: CzyĹź nie jest napisane, Ĺźe dom mĂłj jest domem modlitwy dla wszystkich narodĂłw?","A wy uczyniliĹcie z niego jaskiniÄ zbĂłjcĂłw.","A gdy usĹyszeli o tym arcykapĹani i uczeni w PiĹmie, natychmiast zaczÄli siÄ zastanawiaÄ, jak by Go zgĹadziÄ.","Obawiali siÄ Go bowiem, bo caĹy lud zachwycaĹ siÄ Jego naukÄ .","A gdy nastaĹ wieczĂłr, znĂłw wyszli poza miasto.","A rano przechodzÄ c zobaczyli figÄ uschĹÄ od samych korzeni.","Wtedy Piotr przypomniaĹ jÄ sobie i powiedziaĹ: Rabbi, zobacz, oto figa, ktĂłrÄ przeklÄ ĹeĹ, uschĹa!","Jezus zaĹ odpowiadajÄ c rzekĹ do nich: Miejcie wiarÄ w Boga!","ZaprawdÄ mĂłwiÄ wam, jeĹli ktoĹ powie tej gĂłrze: PowstaĹ i rzuÄ siÄ do morza â i nie bÄdzie przy tym Ĺźadnego wÄ tpienia w jego sercu, Ĺźe speĹni siÄ to, czego ĹźÄ da â to tak siÄ stanie.","Dlatego mĂłwiÄ wam: Wierzcie, Ĺźe wszystko, o co modlÄ c siÄ prosicie, otrzymacie â i stanie siÄ wam tak.","A gdy zamierzacie siÄ modliÄ, przebaczcie sobie, jeĹli ktoĹ ma coĹ przeciw komuĹ, aĹźeby i Ojciec, ktĂłry jest w niebie, przebaczyĹ wam wasze grzechy.","26 I znĂłw przyszli do Jerozolimy.","A gdy obchodziĹ ĹwiÄ tyniÄ, zbliĹźyli siÄ do Niego arcykapĹani, uczeni w PiĹmie oraz starsi i pytali Go: JakÄ mocÄ to czynisz?","Kto Ci daĹ takÄ wĹadzÄ, ĹźebyĹ to mĂłgĹ czyniÄ?","A Jezus odpowiedziaĹ im: Zadam wam i Ja jedno pytanie.","Gdy Mi odpowiecie, wtedy Ja wam powiem, jakÄ mocÄ to czyniÄ: Czy chrzest Jana z nieba jest, czy teĹź pochodzi od ludzi?","Odpowiedzcie Mi!","A oni poczÄli siÄ zastanawiaÄ miÄdzy sobÄ , mĂłwiÄ c: JeĹźeli powiemy, Ĺźe z nieba, to zapyta nas: Czemu nie uwierzyliĹcie mu?","JeĹźeli zaĹ powiemy, Ĺźe z ludzi, to...","I ogarniaĹ ich lÄk przed ludem, bo wszyscy uwaĹźali Jana za proroka.","Odpowiedzieli tedy Jezusowi: Nie wiemy.","WĂłwczas rzekĹ im Jezus: Wobec tego i Ja wam nie powiem, jakÄ mocÄ to czyniÄ.","A potem zaczÄ Ĺ do nich mĂłwiÄ w przypowieĹciach: Pewien czĹowiek zaĹoĹźyĹ sobie winnicÄ: ogrodziĹ jÄ pĹotem, wykopaĹ dóŠna prasÄ i zbudowaĹ wieĹźÄ.","Potem wynajÄ Ĺ jÄ dzierĹźawcom, a sam wyjechaĹ.","Gdy nadszedĹ czas, posĹaĹ do dzierĹźawcĂłw swego sĹugÄ, Ĺźeby odebraÄ naleĹźnÄ mu czÄĹÄ plonĂłw.","A oni pochwycili go, pobili i odesĹali z niczym.","PosĹaĹ tedy do nich ponownie innego sĹugÄ.","Ale i tego, poraniwszy w gĹowÄ, obrzucili obelgami.","WĂłwczas posĹaĹ jeszcze innego, lecz tego zabili.","A spoĹrĂłd wielu innych â jednych pobili, drugich pozabijali.","MiaĹ jeszcze jednego, ukochanego syna.","PosĹaĹ wreszcie i jego do nich mĂłwiÄ c sobie: UszanujÄ przynajmniej mojego syna.","Tymczasem dzierĹźawcy tak postanowili miÄdzy sobÄ : On jest dziedzicem!","ChodĹşcie, zabijemy go, to dziedzictwo nam przypadnie.","Pochwycili go tedy, zabili i wyrzucili poza granicÄ.","Cóş tedy uczyni im wĹaĹciciel winnicy?","Przyjdzie, wytraci tych dzierĹźawcĂłw i odda winnicÄ innym.","CzyĹź nie czytaliĹcie tych oto sĹĂłw Pisma: KamieĹ odrzucony przez budujÄ cych staĹ siÄ kamieniem wÄgielnym; jest to dzieĹo Pana i wydaje siÄ przedziwne oczom naszym.","I zastanawiali siÄ, jak by Go pojmaÄ, lecz bali siÄ tĹumu.","Wiedzieli przecieĹź, Ĺźe to do nich mĂłwiĹ w tej przypowieĹci.","I pozostawiwszy Go, odeszli.","I posĹali do Niego kilku spoĹrĂłd faryzeuszy i herodianĂłw, aby Go pochwycili na sĹowie.","PrzyszedĹszy tedy powiedzieli do Niego: Nauczycielu, wiemy, Ĺźe jesteĹ prawdomĂłwny, nie zaleĹźy Ci na nikim i nie dbasz o wzglÄdy ludzkie, lecz kierujÄ c siÄ prawdÄ , uczysz drogi BoĹźej.","Wolno pĹaciÄ cesarzowi podatek czy nie?","Mamy go pĹaciÄ czy nie pĹaciÄ?","A On, rozpoznawszy ich obĹudÄ, powiedziaĹ: Czemu Mnie kusicie?","PrzynieĹcie Mi denara, niech zobaczÄ.","I przynieĹli Mu.","Wtedy ich zapytaĹ: Czyja to podobizna i napis?","I powiedzieli: Cesarza.","Tedy im rzekĹ na to: Oddajcie wiÄc, co jest cesarza, cesarzowi, a co jest Boskiego â Bogu.","Wtedy Go podziwiali.","I przyszli do Niego saduceusze, ci, ktĂłrzy twierdzÄ , Ĺźe nie ma zmartwychwstania, i pytali Go mĂłwiÄ c: MojĹźesz napisaĹ nam tak: JeĹźeli umrze bezdzietnie czyjĹ brat, zostawiajÄ c ĹźonÄ, to jego brat winien pojÄ Ä jÄ za ĹźonÄ i zrodziÄ potomstwo swojemu bratu.","Otóş byĹo raz siedmiu braci.","Pierwszy wziÄ Ĺ ĹźonÄ i umarĹ nie zostawiwszy potomstwa.","Potem wziÄ Ĺ jÄ drugi, rĂłwnieĹź umarĹ i teĹź nie zostawiĹ potomstwa; podobnie trzeci.","I w ten sposĂłb braĹo jÄ za ĹźonÄ siedmiu, lecz nie zostawiĹo potomstwa.","Ostatecznie po wszystkich zmarĹa takĹźe i kobieta.","KtĂłrego z tych bÄdzie ĹźonÄ w chwili zmartwychwstania, gdy z grobu powstanÄ ?","Siedmiu przecieĹź miaĹo jÄ za ĹźonÄ?","A Jezus odpowiadajÄ c im rzekĹ: CzyĹź nie dlatego bĹÄ dzicie, Ĺźe nie znacie ani Pisma, ani mocy BoĹźej ?","Kiedy zmartwychwstanÄ , nie bÄdÄ siÄ ani ĹźeniÄ, ani za mÄ Ĺź wychodziÄ, lecz bÄdÄ jak anioĹowie w niebie.","A o umarĹych, Ĺźe zmartwychwstanÄ , czy nie czytaliĹcie w ksiÄdze MojĹźesza, w zwiÄ zku z owym krzakiem, jak to mu BĂłg oznajmiĹ mĂłwiÄ c: Ja jestem Bogiem Abrahama, Bogiem Izaaka i Bogiem Jakuba?","BĂłg nie jest Bogiem umarĹych, lecz Ĺźywych.","JesteĹcie tedy w wielkim bĹÄdzie.","A oto jeden z uczonych w PiĹmie, sĹyszÄ c, jak Go wypytywali i jak On trafnie im odpowiadaĹ, zapytaĹ Go, jakie przykazanie jest pierwsze ze wszystkich.","A Jezus odpowiedziaĹ: Pierwsze przykazanie poĹrĂłd wszystkich innych jest to: SĹuchaj, Izraelu, Pan, BĂłg nasz, jest jedynym Panem.","BÄdziesz miĹowaĹ Pana Boga twego caĹym sercem twoim, caĹÄ duszÄ twojÄ , caĹym twoim umysĹem i wszystkimi siĹami twymi.","A oto drugie: BÄdziesz miĹowaĹ bliĹşniego twego jak siebie samego.","Nie ma przykazania, ktĂłre byĹoby wiÄksze od tych.","A uczony w PiĹmie powiedziaĹ: Dobrze, Nauczycielu, sĹusznie powiedziaĹeĹ, Ĺźe jest tylko Jeden BĂłg i Ĺźe nie ma innego prĂłcz Niego.","I Ĺźe miĹowaÄ Go caĹym sercem, caĹym umysĹem, caĹÄ duszÄ i wszystkimi siĹami, a bliĹşniego jak siebie samego â to znaczy o wiele wiÄcej niĹź wszystkie caĹopalenia i ofiary.","WidzÄ c tedy Jezus, Ĺźe rozsÄ dnie odpowiedziaĹ, rzekĹ do niego: JesteĹ niedaleko od krĂłlestwa BoĹźego.","I nikt juĹź nie miaĹ odwagi zadawaÄ Mu pytaĹ.","Jezus, uczÄ c w ĹwiÄ tyni, zapytaĹ: Jakim sposobem mogÄ uczeni w PiĹmie utrzymywaÄ, Ĺźe Mesjasz jest synem Dawida?","PrzecieĹź sam Dawid powiedziaĹ w Duchu ĹwiÄtym: RzekĹ Pan do Pana mego, zasiadaj po prawicy mojej, aĹź zĹoĹźÄ twoich nieprzyjacióŠjako podnóşek pod twoje stopy.","JeĹźeli wiÄc Dawid nazywa Go Panem, to jakĹźe On moĹźe byÄ synem Dawida?","A wielka rzesza chÄtnie Mu siÄ przysĹuchiwaĹa.","I mĂłwiĹ im teĹź w swym nauczaniu: StrzeĹźcie siÄ uczonych w PiĹmie!","LubiÄ oni przechadzaÄ siÄ w dostojnych szatach, odbieraÄ pozdrowienia na rynku, zasiadaÄ na pierwszych krzesĹach w synagogach i zajmowaÄ najgodniejsze miejsca na ucztach.","ObjadajÄ oni domy wdĂłw, przeciÄ gajÄ c dla pozorĂłw swoje modlitwy.","Spotka ich tym surowsza kara.","SiedzÄ c naprzeciw skarbony, przypatrywaĹ siÄ, jak lud wrzucaĹ do skarbony monety.","Wielu bogatych wrzucaĹo duĹźo.","A gdy przyszĹa pewna uboga wdowa, wrzuciĹa dwa maĹe pieniÄ Ĺźki, to jest jeden grosz.","Wtedy, przywoĹawszy swoich uczniĂłw, rzekĹ im: ZaprawdÄ powiadam wam, Ĺźe ta uboga wdowa wrzuciĹa wiÄcej niĹź wszyscy, ktĂłrzy wkĹadali do skarbony.","Wszyscy bowiem dawali z tego, co im zbywaĹo, a ona ze swego ubĂłstwa oddaĹa wszystko, co miaĹa, caĹe swoje utrzymanie.","A kiedy wychodziĹ ze ĹwiÄ tyni, rzekĹ doĹ jeden z Jego uczniĂłw: Nauczycielu, popatrz, co za kamienie, jakie konstrukcje!","Jezus zaĹ odpowiadajÄ c na to rzekĹ: Widzisz te ogromne budowle?","Nie pozostanie z nich ani jeden kamieĹ na kamieniu, wszystko bÄdzie zwalone.","A kiedy siedziaĹ na GĂłrze Oliwnej, naprzeciw ĹwiÄ tyni, pytali Go Piotr, Jakub, Jan i Andrzej, gdy znaleĹşli siÄ na osobnoĹci: Powiedz nam, kiedy siÄ to stanie i jaki bÄdzie znak, Ĺźe siÄ to wszystko juĹź zaczyna speĹniaÄ?","A Jezus, odpowiadajÄ c im poczÄ Ĺ mĂłwiÄ: UwaĹźajcie, Ĺźeby was ktoĹ nie uwiĂłdĹ; przyjdzie bowiem rzekomo w imiÄ moje wielu takich, ktĂłrzy bÄdÄ mĂłwiÄ, Ĺźe to Ja jestem.","I oszukajÄ wielu.","A kiedy usĹyszycie o wojnach i o wieĹciach z wojen, nie poddawajcie siÄ przeraĹźeniu.","Musi to nastÄ piÄ, ale to jeszcze nie bÄdzie oznaczaÄ koĹca.","Powstanie bowiem narĂłd przeciwko narodowi i krĂłlestwo przeciwko krĂłlestwu.","BÄdÄ teĹź miejscami trzÄsienia ziemi i gĹĂłd.","I to bÄdzie poczÄ tek uciskĂłw.","A wy uwaĹźajcie na samych siebie: bÄdÄ was bowiem wodziÄ po sÄ dach i biczowaÄ w synagogach.","KaĹźÄ wam rĂłwnieĹź stawaÄ przed namiestnikami i przed krĂłlami z mego powodu, abyĹcie wobec nich dawali Ĺwiadectwo.","Przedtem jednak musi byÄ gĹoszona Ewangelia wszystkim narodom.","A gdy was bÄdÄ prowadziÄ na skazanie, nie martwcie siÄ o to, co bÄdziecie mĂłwili.","MĂłwcie to, co wam bÄdzie dane w owej chwili.","To nie wy bÄdziecie mĂłwili, lecz Duch ĹwiÄty.","Brat bÄdzie bowiem wydawaĹ na ĹmierÄ wĹasnego brata, a ojciec syna.","Dzieci bÄdÄ wystÄpowaÄ przeciwko rodzicom, zabijajÄ c ich.","Z powodu mojego imienia bÄdziecie znienawidzeni przez wszystkich.","A kto wytrwa do koĹca, bÄdzie zbawiony.","A kiedy ujrzycie brzydotÄ spustoszenia tam, gdzie nie powinno jej byÄ â kto to czyta, niech zrozumie.","WĂłwczas ci, ktĂłrzy sÄ w Judei, niech uciekajÄ w gĂłry.","A kto bÄdzie na dachu, niech nie zstÄpuje do domu i nie wchodzi do wnÄtrza, Ĺźeby coĹ zabraÄ.","Ten zaĹ, kto bÄdzie na polu, niech nie wraca do domu, Ĺźeby zabraÄ ubranie.","Biada teĹź w owe dni brzemiennym i karmiÄ cym.","Wy zaĹ mĂłdlcie siÄ, Ĺźeby to wszystko nie przydarzyĹo siÄ w zimie.","BÄdÄ to bowiem dni takich utrapieĹ, jakich od poczÄ tku Ĺwiata, ktĂłry zostaĹ stworzony przez Boga, nie byĹo dotÄ d i w przyszĹoĹci nie bÄdzie.","A gdyby Pan nie skrĂłciĹ tych dni, nikt by nie ocalaĹ.","Lecz ze wzglÄdu na wybranych bÄdÄ skrĂłcone dni owe.","JeĹliby wam tedy ktoĹ powiedziaĹ: Oto tu jest Mesjasz albo tam, nie wierzcie.","PowstanÄ bowiem faĹszywi mesjasze i faĹszywi prorocy i bÄdÄ okazywaÄ znaki i czyniÄ rzeczy niezwykĹe, aby uwieĹÄ, jeĹliby to byĹo moĹźliwe nawet wybranych.","Miejcie siÄ wiÄc na bacznoĹci.","Oto przepowiedziaĹem wam wszystko.","Lecz w dni owe, po wspomnianym juĹź ucisku, sĹoĹce siÄ zaÄmi i ksiÄĹźyc przestanie ĹwieciÄ, i gwiazdy pocznÄ spadaÄ, a moce, ktĂłre sÄ na niebie, bÄdÄ poruszone.","Wtedy teĹź ujrzÄ Syna CzĹowieczego przychodzÄ cego w obĹokach z wielkÄ mocÄ i w majestacie.","WĂłwczas poĹle swoich anioĹĂłw i zgromadzi swoich wybranych z czterech stron Ĺwiata, od kraĹcĂłw ziemi aĹź do szczytĂłw nieba.","WyciÄ gnijcie teĹź naukÄ z podobieĹstwa do drzewa figowego: gdy gaĹÄzie jego stajÄ siÄ juĹź soczyste i wypuszczajÄ liĹcie, poznajecie, Ĺźe zbliĹźa siÄ lato.","Otóş podobnie i wy: gdy zobaczycie, Ĺźe siÄ to wszystko dzieje, wiedzcie, Ĺźe jest blisko, Ĺźe juĹź we drzwiach.","ZaprawdÄ mĂłwiÄ wam, nie przeminie to pokolenie, nim siÄ to wszystko stanie.","Niebo i ziemia przeminÄ , ale sĹowa moje nie przeminÄ .","O dniu zaĹ owym albo o godzinie nikt nie wie: ani anioĹowie w niebie, ani Syn, tylko Ojciec.","Miejcie siÄ na bacznoĹci, czuwajcie, bo nie wiecie kiedy przyjdzie ten czas.","Rzecz ma siÄ bowiem tak jak z czĹowiekiem, ktĂłry wyjechawszy, zostawiĹ swĂłj dom, powierzajÄ c pieczÄ nad wszystkim swoim sĹugom, z ktĂłrych kaĹźdemu wyznaczyĹ wĹasne zajÄcie, a odĹşwiernemu kazaĹ czuwaÄ.","Czuwajcie tedy, bo nie wiecie, kiedy pan domu nadejdzie: późnym wieczorem, o pĂłĹnocy czy wraz z pianiem koguta, czy rano, bo moĹźe siÄ zdarzyÄ, Ĺźe przychodzÄ c niespodziewanie, zastanie was ĹpiÄ cych.","A to, co wam mĂłwiÄ, mĂłwiÄ wszystkim: Czuwajcie!","Po dwu dniach miaĹa byÄ Pascha i ĹwiÄto PrzaĹnikĂłw.","I przemyĹliwali arcykapĹani oraz uczeni w PiĹmie, jak ujÄ Ä Go podstÄpnie i zabiÄ.","MĂłwili sobie tak: Byle nie w ĹwiÄto, Ĺźeby czasem nie doszĹo do wzburzenia wĹrĂłd ludu.","A kiedy byĹ w Betanii i w domu Szymona TrÄdowatego siedziaĹ przy stole, przyszĹa pewna kobieta z naczyniem alabastrowym, peĹnym czystego cennego olejku nardowego.","A gdy rozbiĹa alabaster i wylaĹa olejek na Jego gĹowÄ, niektĂłrzy oburzajÄ c siÄ szemrali miÄdzy sobÄ : Po co zmarnowano taki kosztowny olejek?","MoĹźna byĹo przecieĹź sprzedaÄ go za wiÄcej niĹź trzysta denarĂłw, a pieniÄ dze rozdaÄ ubogim.","I szemrali przeciwko kobiecie.","A Jezus powiedziaĹ: Zostawcie jÄ w spokoju; dlaczego jej dokuczacie?","PrzecieĹź ona wyĹwiadczyĹa Mi dobrodziejstwo.","Ubogich zawsze macie miÄdzy sobÄ i kiedy tylko chcecie moĹźecie im dobrze czyniÄ.","A Mnie nie zawsze macie.","Ona uczyniĹa, co mogĹa; zawczasu juĹź namaĹciĹa moje ciaĹo przygotowujÄ c je na pogrzeb.","ZaprawdÄ mĂłwiÄ wam, Ĺźe gdzie tylko bÄdzie gĹoszona Ewangelia, na caĹym Ĺwiecie, bÄdÄ rĂłwnieĹź opowiadaÄ na jej pamiÄ tkÄ, i o tym, co ona uczyniĹa.","Wtedy Judasz Iskariota, jeden z Dwunastu, odszedĹ do arcykapĹanĂłw, aby Go im wydaÄ.","A oni na wieĹÄ o tym bardzo siÄ ucieszyli i przyrzekli mu daÄ pieniÄ dze.","A on zastanawiaĹ siÄ, jak by Go wydaÄ.","W pierwszy zaĹ dzieĹ PrzaĹnikĂłw, kiedy ofiarowano PaschÄ, powiedzieli do Niego uczniowie: Gdzie chcesz, ĹźebyĹmy Ci przygotowali spoĹźywanie Paschy?","WĂłwczas On posĹaĹ dwĂłch swoich uczniĂłw i powiedziaĹ im: IdĹşcie do miasta.","Po drodze wyjdzie naprzeciw wam pewien czĹowiek z dzbanem wody.","IdĹşcie za nim.","A tam, gdzie on wejdzie, powiedzcie wĹaĹcicielowi domu tak: Nauczyciel pyta: Gdzie jest moja gospoda, w ktĂłrej mĂłgĹbym spoĹźyÄ PaschÄ z moimi uczniami?","Wtedy on wam pokaĹźe miejsce gdzie moĹźna bÄdzie zasiÄ ĹÄ do jedzenia doĹÄ obszerne, przystrojone juĹź i gotowe.","Tam przygotujcie dla nas PaschÄ.","Poszli tedy uczniowie Jego i przyszli do miasta; znaleĹşli wszystko tak, jak im powiedziaĹ; i przygotowali PaschÄ.","A gdy nastaĹ wieczĂłr, przyszedĹ z Dwunastoma.","Gdy zajÄli miejsca i juĹź jedli, powiedziaĹ Jezus: ZaprawdÄ mĂłwiÄ wam, Ĺźe jeden z was, jedzÄ c ze MnÄ , zdradzi Mnie.","A oni zaczÄli siÄ smuciÄ i pytaÄ jeden po drugim: Czy to ja?","Wtedy im odpowiedziaĹ: Jeden z Dwunastu, ten, ktĂłry wyciÄ ga ze MnÄ rÄkÄ ku misie.","Syn CzĹowieczy odchodzi, tak jak jest o Nim napisane, lecz biada temu czĹowiekowi, przez ktĂłrego Syn CzĹowieczy bÄdzie wydany.","Lepiej by byĹo temu czĹowiekowi nie narodziÄ siÄ wcale.","A kiedy jedli, Jezus wziÄ Ĺ chleb, pobĹogosĹawiĹ go, poĹamaĹ i rozdaĹ im mĂłwiÄ c: Bierzcie, to jest moje ciaĹo.","Potem wziÄ Ĺ kielich i dziÄki czyniÄ c dawaĹ im.","I pili z niego wszyscy.","I powiedziaĹ do nich: To jest moja krew, krew Przymierza, ktĂłra bÄdzie wylana za wielu.","ZaprawdÄ mĂłwiÄ wam, Ĺźe juĹź nie bÄdÄ piÄ z owocu winnego krzewu aĹź do owego dnia, w ktĂłrym wypijÄ nowy kielich w krĂłlestwie BoĹźym.","A kiedy odĹpiewano hymn, wyszli na GĂłrÄ OliwnÄ .","Wtedy Jezus powiedziaĹ do nich: Wszyscy zachwiejecie siÄ wskutek tego, co spotka Mnie.","Napisane jest bowiem: UderzÄ pasterza i rozproszÄ siÄ owce.","Lecz kiedy powstanÄ, pĂłjdÄ przed wami do Galilei.","A Piotr odrzekĹ Mu na to: ChoÄby i wszyscy siÄ zachwiali â ja nie.","WĂłwczas odpowiedziaĹ mu Jezus: ZaprawdÄ mĂłwiÄ ci, Ĺźe dziĹ, tej wĹaĹnie nocy, zanim kur dwa razy zapieje, wĹaĹnie ty trzy razy siÄ Mnie zaprzesz.","Lecz on jeszcze uporczywiej powtarzaĹ: ChoÄbym miaĹ umrzeÄ z TobÄ , nie zaprÄ siÄ Ciebie.","Podobnie zresztÄ mĂłwili wszyscy.","A gdy przyszli do ogrodu zwanego Getsemani, powiedziaĹ swoim uczniom: ZostaĹcie tu, dopĂłki bÄdÄ siÄ modliĹ.","Potem wziÄ Ĺ ze sobÄ Piotra, Jakuba i Jana.","Sam poczÄ Ĺ drĹźeÄ i ogarnÄĹa Go trwoga.","I powiedziaĹ do nich: Smutna jest dusza moja aĹź do Ĺmierci.","ZostaĹcie tu i czuwajcie.","A kiedy odszedĹ trochÄ, upadĹ na ziemiÄ i modliĹ siÄ, aby, jeĹli to moĹźliwe, minÄĹa Go ta godzina.","I mĂłwiĹ: Abba, Ojcze!","Ty wszystko moĹźesz!","WeĹş wiÄc ode Mnie ten kielich, lecz niech siÄ stanie nie to, czego Ja chcÄ, ale to, czego Ty pragniesz.","A gdy wrĂłciĹ, znalazĹ ich we Ĺnie pogrÄ Ĺźonych.","PowiedziaĹ tedy do Piotra: Szymonie, ty Ĺpisz?","Nie mogĹeĹ czuwaÄ przez jednÄ godzinÄ?","Czuwajcie i mĂłdlcie siÄ, abyĹcie nie popadli w pokusÄ, bo duch jest wprawdzie peĹen gorliwoĹci, ale ciaĹo sĹabe.","A potem odszedĹ i modliĹ siÄ tymi samymi sĹowami A gdy wrĂłciĹ, znĂłw zastaĹ ich, jak spali.","Senne bowiem byĹy ich oczy.","I nie wiedzieli, co Mu odpowiedzieÄ.","PrzyszedĹszy zaĹ po raz trzeci, powiedziaĹ im: Ĺpijcie juĹź i odpoczywajcie.","DosyÄ juĹź.","NadeszĹa godzina: Oto Syn CzĹowieczy bÄdzie wydany w rÄce grzesznikĂłw.","WstaĹcie, chodĹşmy, zbliĹźa siÄ bowiem juĹź mĂłj zdrajca.","A gdy On jeszcze to mĂłwiĹ, nadszedĹ Judasz, jeden z Dwunastu, a z nim tĹum caĹy, wysĹany przez arcykapĹanĂłw, uczonych w PiĹmie i starszych, z mieczami i z kijami.","A zdrajca daĹ im znak mĂłwiÄ c: To jest Ten, ktĂłrego ja pocaĹujÄ.","Bierzcie Go i prowadĹşcie ostroĹźnie.","A gdy tylko nadeszli, natychmiast zbliĹźyĹ siÄ do Niego i powiedziaĹ: Rabbi!","I pocaĹowaĹ Go.","A tamci od razu rzucili siÄ na Niego z rÄkami i obezwĹadnili Go.","Jeden zaĹ spoĹrĂłd obecnych tam chwyciĹ za miecz i uderzyĹ sĹugÄ najwyĹźszego kapĹana, odcinajÄ c mu ucho.","Jezus zaĹ powiedziaĹ do nich: Jak na zbĂłja wyszliĹcie z mieczami i z kijami, Ĺźeby Mnie pochwyciÄ.","A przecieĹź co dzieĹ byĹem wĹrĂłd was w ĹwiÄ tyni, uczÄ c was, i nie pojmaliĹcie Mnie.","Lecz Pismo musi siÄ wypeĹniÄ.","Wtedy uczniowie, zostawiwszy Go, wszyscy uciekli.","Pewien zaĹ mĹodzieniec, ktĂłry szedĹ za Nim majÄ c na sobie tylko nakrycie z pĹĂłtna, gdy go pochwycono, zostawiĹ pĹĂłtno i uciekĹ im nagi.","A kiedy przyprowadzili Jezusa do najwyĹźszego kapĹana, zebrali siÄ wszyscy kapĹani i starsi, i uczeni w PiĹmie.","Piotr zaĹ szedĹ z Nim z daleka aĹź do wewnÄtrznego dziedziĹca domu najwyĹźszego kapĹana.","A potem, usiadĹszy razem ze sĹuĹźÄ cymi, grzaĹ siÄ przy ogniu.","A najwyĹźsi kapĹani z caĹÄ WysokÄ RadÄ szukali jakiegoĹ Ĺwiadectwa przeciwko Jezusowi, by mĂłc Go zgĹadziÄ, ale nie znaleĹşli.","I byĹo nawet wielu, ktĂłrzy faĹszywie zeznawali przeciw Niemu, ale nie byĹo zgodnoĹci miÄdzy ich zeznaniami.","Wreszcie wstali jacyĹ Ĺwiadkowie i poczÄli zeznawaÄ przeciwko Niemu faĹszywie mĂłwiÄ c: SĹyszeliĹmy, jak mĂłwiĹ: ZburzÄ tÄ ĹwiÄ tyniÄ uczynionÄ rÄkami ludzkimi i w ciÄ gu trzech dni postawiÄ innÄ , zbudowanÄ nie rÄkami ludzkimi.","I teĹź nie byĹo zgodne ich zeznanie.","Wtedy najwyĹźszy kapĹan, stanÄ wszy na Ĺrodku, zapytaĹ Jezusa: Nic nie odpowiadasz na to, co Ci zarzucajÄ ?","A On milczaĹ, nie odpowiadajÄ c wcale.","Wtedy najwyĹźszy kapĹan znĂłw Go zapytaĹ: Czy Ty jesteĹ Mesjaszem, Synem BĹogosĹawionego?","A Jezus odpowiedziaĹ: Tak, jestem!","Zobaczycie takĹźe Syna CzĹowieczego, ktĂłry zasiada po prawicy WszechmogÄ cego i przychodzi w obĹokach niebieskich.","Wtedy arcykapĹan, rozdzierajÄ c swoje szaty, powiedziaĹ: CzyĹź jeszcze potrzebni nam Ĺwiadkowie?","SĹyszeliĹcie przecieĹź bluĹşnierstwo: Co siÄ wam wydaje?","A oni wszyscy uznali, Ĺźe winien jest Ĺmierci.","WĂłwczas niektĂłrzy poczÄli pluÄ na Niego i zakrywajÄ c Mu twarz i bijÄ c Go piÄĹciami, mĂłwili: Prorokuj!","RĂłwnieĹź i sĹudzy bili Go po twarzy.","A gdy Piotr byĹ na dole, na dziedziĹcu paĹacowym, przyszĹa tam jedna ze sĹuĹźÄ cych najwyĹźszego kapĹana.","ZobaczyĹa Piotra grzejÄ cego siÄ przy ognisku i przyjrzawszy siÄ mu, powiedziaĹa: I ty byĹeĹ z Jezusem z Nazaretu.","Lecz on zaprzeczyĹ mĂłwiÄ c: Nie znam ciÄ i wcale nie wiem, o czym mĂłwisz.","I wyszedĹ sam na zewnÄ trz, a wtedy wĹaĹnie kur zapiaĹ.","A gdy zaraz potem zobaczyĹa go jakaĹ sĹuĹźÄ ca, zaczÄĹa mĂłwiÄ do stojÄ cych obok: I on jest jednym z nich.","A on zaprzeczyĹ po raz drugi.","ChwilÄ potem ci, ktĂłrzy stali tam, zaczÄli mĂłwiÄ do Piotra: Ty rzeczywiĹcie naleĹźysz do nich; jesteĹ przecieĹź Galilejczykiem.","A on poczÄ Ĺ siÄ zaklinaÄ i przysiÄgaÄ mĂłwiÄ c: Wcale nie znam tego CzĹowieka i nie wiem, o czym mĂłwicie.","I w tym momencie kur zapiaĹ po raz drugi.","A Piotr przypomniaĹ sobie sĹowa Jezusa: Zanim kur dwa razy zapieje, ty zaprzesz siÄ Mnie trzy razy.","I zaczÄ Ĺ pĹakaÄ.","I natychmiast wczesnym rankiem najwyĹźsi kapĹani razem ze starszymi, z uczonymi w PiĹmie i z caĹÄ RadÄ powziÄli uchwaĹÄ; zwiÄ zawszy Jezusa odprowadzili Go i wydali PiĹatowi.","A PiĹat zapytaĹ Go: Czy Ty jesteĹ krĂłlem Ĺźydowskim?","A On odpowiadajÄ c mu rzekĹ: Jest, jak mĂłwisz.","A kapĹani wysuwali przeciw Niemu wiele zarzutĂłw.","PiĹat zaĹ zapytaĹ Go po raz drugi, mĂłwiÄ c: Nic nie odpowiadasz?","Widzisz, ile Ci zarzucajÄ ?","Lecz Jezus nic juĹź nie odpowiedziaĹ, tak Ĺźe aĹź dziwiĹ siÄ PiĹat.","A na kaĹźde ĹwiÄto wypuszczaĹ im zwykle jednego z wiÄĹşniĂłw, tego, o ktĂłrego prosili.","ByĹ wĂłwczas niejaki Barabasz, uwiÄziony wspĂłlnie z rebeliantami, ktĂłrzy podczas rozruchĂłw dokonali jakiegoĹ zabĂłjstwa.","A gdy tĹum pojawiĹ siÄ i poczÄto domagaÄ siÄ tego, co zwykĹ byĹ zawsze czyniÄ, wtedy PiĹat zapytaĹ ich: Czy chcecie, Ĺźebym wam uwolniĹ krĂłla Ĺźydowskiego?","WiedziaĹ bowiem, Ĺźe najwyĹźsi kapĹani wydali Go kierujÄ c siÄ zawiĹciÄ .","Ale arcykapĹani podburzyli tĹum, Ĺźeby im wypuĹciĹ raczej Barabasza.","ZapytaĹ ich tedy PiĹat ponownie: A cóş chcecie, bym uczyniĹ z tym, ktĂłrego nazywacie krĂłlem Ĺźydowskim?","A oni zawoĹali juĹź po raz drugi: UkrzyĹźuj Go!","A cóş On zĹego uczyniĹ?","â zapytaĹ ich PiĹat.","Lecz oni jeszcze gĹoĹniej krzyczeli: UkrzyĹźuj Go!","ChcÄ c tedy uczyniÄ zadoĹÄ ludowi, PiĹat wypuĹciĹ im Barabasza, a Jezusa, poleciwszy ubiczowaÄ, wydaĹ na ukrzyĹźowanie.","Przyprowadzili Go tedy ĹźoĹnierze na wewnÄtrzny dziedziniec, czyli do pretorium, i zwoĹali tam caĹÄ kohortÄ.","Potem odziali Go w purpurÄ i uplĂłtĹszy z cierni koronÄ wĹoĹźyli Mu na gĹowÄ.","I zaczÄli Go tak oto pozdrawiaÄ: Witaj, krĂłlu Ĺźydowski!","Bili Go przy tym trzcinÄ po gĹowie, pluli naĹ i przyklÄkajÄ c przed Nim oddawali Mu czeĹÄ.","A gdy juĹź skoĹczyli siÄ zeĹ naigrawaÄ, zdarli z Niego purpurÄ i przyodziali Go w Jego wĹasne szaty.","Potem wyprowadzili Go na ukrzyĹźowanie.","I zmusili przechodzÄ cego przypadkiem â wracaĹ z pola â niejakiego Szymona z Cyreny, ojca Aleksandra i Rufusa, Ĺźeby niĂłsĹ Jego krzyĹź.","I tak przyprowadzili Go na miejsce zwane Golgota co oznacza: Miejsce Czaszki.","A do picia podawali Mu wino z mirrÄ .","Ale nie przyjÄ Ĺ.","UkrzyĹźowawszy Go, podzielili jego odzienie, rzucajÄ c przy tym losy by rozstrzygnÄ Ä, co kto ma wziÄ Ä.","ByĹa zaĹ godzina trzecia.","I tak oto ukrzyĹźowali Go.","ByĹ teĹź napis wyjaĹniajÄ cy Jego winÄ: KrĂłl Ĺźydowski.","UkrzyĹźowano razem z Nim dwu przestÄpcĂłw, jednego po prawej, drugiego po lewej stronie.","I tak oto wypeĹniĹo siÄ Pismo, ktĂłre mĂłwi: I zaliczono Go pomiÄdzy zĹoczyĹcĂłw.","PrzechodzÄ cy przed krzyĹźem przeklinali Go i potrzÄ sali gĹowami, krzyczÄ c: Ej, Ty, ktĂłry burzysz ĹwiÄ tyniÄ i w ciÄ gu trzech dni stawiasz jÄ na nowo, ratuj siebie samego, zstÄ p z krzyĹźa!","Podobnie teĹź i arcykapĹani, drwiÄ c z Niego, mĂłwili do uczonych w PiĹmie: Innych zbawiaĹ, a siebie samego nie moĹźe ocaliÄ.","Mesjasz!","KrĂłl Izraela!","Niech zstÄ pi teraz z krzyĹźa, ĹźebyĹmy zobaczyli, to uwierzymy.","UbliĹźali Mu nawet ci, ktĂłrzy byli razem z Nim ukrzyĹźowani.","A o godzinie szĂłstej ciemnoĹci ogarnÄĹy caĹÄ ziemiÄ i trwaĹy aĹźdo godziny dziewiÄ tej.","O godzinie dziewiÄ tej Jezus zawoĹaĹ wielkim gĹosem: Eloi, Eloi, lamma sabachtani!","to znaczy: BoĹźe mĂłj, BoĹźe mĂłj, czemuĹ Mnie opuĹciĹ.","A niektĂłrzy spoĹrĂłd stojÄ cych tam sĹyszÄ c te sĹowa, mĂłwili: Oto Eliasza woĹa.","Potem podbiegĹ ktoĹ, nasyciĹ octem gÄ bkÄ i umocowawszy jÄ na trzcinie, podaĹ Mu do picia, mĂłwiÄ c przy tym: Poczekajcie, zobaczymy, czy przyjdzie Eliasz, Ĺźeby Go zdjÄ Ä z krzyĹźa.","A Jezus, zawoĹawszy donoĹnym gĹosem, skonaĹ.","Wtedy zasĹona w ĹwiÄ tyni rozdarĹa siÄ na dwie czÄĹci â od gĂłry aĹź do doĹu.","A setnik, ktĂłry staĹ naprzeciw, widzÄ c, Ĺźe tak skonaĹ, rzekĹ: Ten CzĹowiek byĹ naprawdÄ Synem BoĹźym.","ByĹy tam rĂłwnieĹź kobiety przypatrujÄ ce siÄ wszystkiemu z daleka; miÄdzy innymi Maria Magdalena, Maria, matka Jakuba Mniejszego i JĂłzefa oraz Salome.","Gdy Jezus przebywaĹ w Galilei, towarzyszyĹy Mu i sĹuĹźyĹy pomocÄ .","ByĹo teĹź wiele innych, ktĂłre przyszĹy z Nim do Jerozolimy.","A gdy juĹź zmierzch zapadĹ, poniewaĹź byĹ to dzieĹ Przygotowania to znaczy przeddzieĹ szabatu, przyszedĹ JĂłzef z Arymatei, ktĂłry byĹ powaĹźnym czĹonkiem Rady i sam oczekiwaĹ na krĂłlestwo BoĹźe, udaĹ siÄ ĹmiaĹo do PiĹata i poprosiĹ go o ciaĹo Jezusa.","PiĹat zaĹ zdziwiĹ siÄ, Ĺźe juĹź umarĹ, po czym wezwaĹ setnika i pytaĹ go, czy rzeczywiĹcie juĹź umarĹ.","Otrzymawszy zapewnienie od setnika, wydaĹ JĂłzefowi ciaĹo.","A JĂłzef kupiĹ pĹĂłtno i zdjÄ wszy ciaĹo owinÄ Ĺ je i zĹoĹźyĹ w grobowcu, ktĂłry byĹ wykuty w skale.","Potem umieĹciĹ kamieĹ u wejĹcia do grobowca.","Maria Magdalena zaĹ i Maria matka JĂłzefa patrzyĹy, gdzie zostaĹ poĹoĹźony.","A gdy juĹź minÄ Ĺ szabat, wtedy Maria Magdalena, Maria matka Jakuba i Salome kupiĹy wonnoĹci, Ĺźeby pĂłjĹÄ i namaĹciÄ Jezusa.","Wczesnym rankiem w pierwszy dzieĹ tygodnia, gdy juĹź wzeszĹo sĹoĹce, przyszĹy do grobowca.","I mĂłwiĹy sobie: Kto nam odwali kamieĹ od wejĹcia do grobowca?","Lecz oto spojrzawszy zobaczyĹy kamieĹ juĹź odsuniÄty; byĹ bardzo wielki.","A gdy weszĹy do grobowca i zobaczyĹy mĹodzieĹca siedzÄ cego z prawej strony w biaĹej szacie, osĹupiaĹy z przeraĹźenia.","Lecz on rzekĹ do nich: Nie bĂłjcie siÄ!","Szukacie Jezusa z Nazaretu, ukrzyĹźowanego?","WstaĹ, nie ma Go juĹź tu.","Oto miejsce, gdzie byĹ zĹoĹźony...","Ale wy idĹşcie i donieĹcie uczniom Jego oraz Piotrowi, Ĺźe udaĹ siÄ przed wami do Galilei.","Tam Go zobaczycie, tak jak wam to zapowiedziaĹ.","A one, wyszedĹszy, uciekĹy od grobowca.","OgarnÄĹo je bowiem zdumienie i trwoga.","I nic nikomu nie powiedziaĹy, bo siÄ baĹy.","Pierwszego dnia tygodnia, wczesnym rankiem ZmartwychwstaĹy ukazaĹ siÄ Marii Magdalenie, tej, z ktĂłrej wyrzuciĹ siedem zĹych duchĂłw.","A ona poszĹa i opowiedziaĹa wszystko Jego towarzyszom, ktĂłrzy byli pogrÄ Ĺźeni w smutku i Ĺzach.","Tymczasem oni, sĹuchajÄ c o tym, Ĺźe Ĺźyje i Ĺźe ona Go widziaĹa, nie chcieli wierzyÄ.","A potem ukazaĹ siÄ, juĹź w innej postaci, dwom spoĹrĂłd nich, gdy szli na wieĹ.","I ci, powrĂłciwszy, opowiedzieli wszystko pozostaĹym.","Ale i im nie uwierzyli.","I wreszcie ukazaĹ siÄ Jedenastu, kiedy ci byli u stoĹu, i zganiĹ ich brak wiary oraz zatwardziaĹoĹÄ serca, Ĺźe nie wierzyli tym, ktĂłrzy widzieli Go zmartwychwstaĹego.","I powiedziaĹ im: IdÄ c na caĹy Ĺwiat gĹoĹcie EwangeliÄ wszystkiemu stworzeniu.","Kto uwierzy i ochrzci siÄ, bÄdzie zbawiony, kto zaĹ nie uwierzy, bÄdzie potÄpiony.","A oto znaki, ktĂłre bÄdÄ towarzyszyÄ tym, co uwierzÄ : W imiÄ moje bÄdÄ wyrzucaÄ zĹe duchy; bÄdÄ mĂłwiÄ nowymi jÄzykami; braÄ bÄdÄ do rÄ k wÄĹźe, a jeĹliby nawet jakÄ Ĺ truciznÄ wypili, nic im nie zaszkodzi; bÄdÄ wkĹadaÄ rÄce na chorych, a ci poczujÄ siÄ dobrze.","Powiedziawszy to Pan Jezus zostaĹ wziÄty do nieba i zasiadĹ po prawicy Boga.","Oni zaĹ poszli nauczajÄ c wszÄdzie.","A Pan wspomagaĹ ich i umacniaĹ ich naukÄ znakami, ktĂłre im towarzyszyĹy."])
- }})();
Advertisement
Add Comment
Please, Sign In to add comment
Advertisement