Rzeź wołyńska - określenie szeregu akcji nacjonalistów ukraińskich skierowanych przeciwko ludności polskiej i czeskiej zamieszkującej na Wołyniuw okresie od lutego 1943 do lutego 1944. Akcja zainicjowana była przez działaczy OUN-B i wykonywana przede wszystkim przez formacje UPA wspomagane przez chłopów. Najwięcej mordów, dokonanych w lecie 1943 roku odbywało się w niedziele których ofiarami byli Polacy a w dużo mniejszej skali Rosjanie, Ukraińcy, Żydzi, Ormianie, Czesi i przedstawiciele innych narodowości zamieszkujących Wołyń . Ukraińcy wykorzystywali fakt, że ludność polska gromadziła się podczas mszy św. w kościołach, co stanowiło doskonały cel dla zbrodniarzy. Wierni przed śmiercią częstokroć byli torturowani w okrutny sposób (np. przecinanie ludzi na pół piłą do drewna, wyłupywanie oczu, palenie żywcem lub też znęcanie się i pastwienie nad dziećmi). 11 lipca 1943 o świcie oddziały OUN-UPA otoczyły i zaatakowały wsie polskie jednocześnie w 3 powiatach: Kowelskim, Horochowskim                      i Włodzimierskim. Doszło do rzezi i zniszczenia. Ludność polska ginęła od kul, siekier, wideł, kos, pił, noży, młotków i innych narzędzi zbrodni - płonęły miejscowości polskie. Była to akcja przygotowana i zaplanowana z zimną krwią w najdrobniejszych szczegółach. Rzeź rozpoczęła się około godz. 3 rano 11 lipca 1943 od polskiej wsi Gurów. obejmując swoim zasięgiem: Gurów Wielki, Gurów Mały, Wygrankę, Zdżary, Zabłoćce - Sądową, Nowiny, Zagaję, Poryck, Oleń, Orzeszyn, Romanówkę, Lachów, Gucin i inne. We wsi Gurów na 480 Polaków ocalało tylko 70 osób; w kolonii Orzeszyn na ogólną liczbę 340 mieszkańców zginęło 270 Polaków; we wsi Sądowa spośród 600 Polaków tylko 20 udało się ujść z życiem. Zabójstwa dokonywano z wielkim okrucieństwem. Wsie i osady polskie ograbiono i spalono. 12 lipca 1943 rano 20-osobowa grupa nacjonalistów ukraińskich weszła w czasie mszy św. do kościoła w Porycku, gdzie w ciągu trzydziestu minut zabito 300 ludzi, wśród których były dzieci, kobiety i starcy.    29 sierpnia 1943 przeprowadzono akcję we wsiach Wola Ostrowiecka i Ostrówki Głowniańskiego rejonu. Zamordowano wszystkich Polaków, spalono wszystkie budynki, zrabowano mienie i zwierzęta gospodarskie. W wyniku tej akcji we wsi Wola Ostrowiecka zginęło 529 osób, w tym 220 dzieci w wieku do 14 lat, a we wsi Ostrówki zamordowano 438 osób, w tym 246 dzieci do lat 14. Po dokonanych masakrach na Polakach wjeżdżały grupy rabunkowe, złożone głównie z kobiet i zabierały wszystko, co pozostało po zamordowanych Polakach, od odzieży do elementów budowlanych. Według ostrożnych szacunków polskich badaczy, trwająca od przełomu lat 1942/1943 do połowy roku 1945 Zbrodnia Wołyńska pochłonęła około 100 tysięcy Polaków. Następnych co najmniej 485 tys. Polaków partyzantka ukraińska zmusiła pod groźbą śmierci do ucieczki na teren Polski centralnej. Należy dodać, że wiosną 1944 r. także blisko 20 tys. Ukraińców z Chełmszczyzny porzuciło swoje domostwa z obawy przed polskim podziemiem.