1. Za początek epoki przyjęto datę 1890 r. (wydanie pierwszego tomu poezji Kazimierza Przerwy-Tetmajera), której towarzyszyły nowe tendencje ideowo-artystyczne, a za koniec - 1918 r., czyli rok odzyskania przez Polskę niepodległości / koniec I wojny.


2. Neoromantyzm (nowy romantyzm) - nazwa po raz pierwszy pojawia się w pracy Edwarda Porębowicza pt. "Poezja polska nowego stulecia". Badacz akcentował przynależność literatury polskiej lat 1910-1920 do romantyzmu . Podkreślał wzajemną zależność i pokrewieństwo utworów, związki stylistyczne i tematyczne.



3. Modernizm to określenie ogółu kierunków awangardowych w literaturze i sztuce w okresie 1880 – 1910, przeciwstawiających się realizmowi i naturalizmowi, wyrażających dezaprobatę wobec moralności mieszczańskiej, w działach kładących nacisk na indywidualizm, symbolizm, estetyzm. To także jedna z wielu nazw Młodej Polski lub jej pierwszego dziesięciolecia, odznaczająca się dążeniem do oryginalności, innowacyjności, krytycznym stosunkiem do tradycji i dokonań przeszłych epok.


Dekadentyzm (inaczej: choroba wieku) – nurt światopoglądowy i artystyczny, który swój początek miał około 1890 roku. Pojęcie to wywodzi się od francuskiego słowa décadence, oznaczającego "chylenie się ku upadkowi", "schyłek" (wieku).


Chłopomania - termin określający pozorne zafascynowanie kulturą i obyczajowością chłopską przez warstwę inteligencji; w rzeczywistości jednak inteligencja nie miała pojęcia o życiu na wsi i ciężkiej pracy na roli. Chłopomania była szczególnie modna w Młodej Polsce. Przykładem chłopomanii w literaturze jest np. rozmowa Kliminy z Radczynią w utworze "Wesele" S.Wyspiańskiego.


Symbolizm (gr. sýmbolon ‘znak umowny’[1]) – kierunek w poezji i sztukach plastycznych, powstały we Francji i Belgii w drugiej połowie XIX wieku, zakładał, że świat poznawany zmysłami (materialny) jest złudą skrywającą prawdziwy, idealny świat, którego zmysłami i rozumem nie można zinterpretować. Pojęć ze świata prawdziwego nie da się opisać za pomocą zwykłego języka, może to zrobić tylko symbol.

Impresjonizm -  Impresjonista przedstawiał rzeczy według własnych wrażeń, bez troski o powszechnie przyjęte zasady. Pracował na wolnym powietrzu, rozbijał i rozszczepiał plamę kolorów, używał wyłącznie czystych barw widma słonecznego, dążył do oddania intensywności światła, jego refleksów, chwytania życia w jego ulotności.

Dialektyzm - wyraz lub zwrot odbiegający od ogólnej normy, a pochodzący z określonego dialektu. W utworze literackim jest on środkiem artystycznym charakteryzującym postacie i środowiska. Najczęstszą formą dialektyzacji jest dialektyzm leksykalny, polegający na użyciu wyrazów gwarowych. Występują też dialektyzmy fonetyczne, gdy użyta forma różni się od ogólnej normy postacią dźwiękową. Rzadziej występują dialektyzmy fleksyjne, w których różnica dotyczy innej odmiany wyrazów, a także frazeologiczne i składniowe.


idealizm
1. wyznawanie szczytnych, lecz nierealnych idei;
2. postrzeganie świata lepszym niż on w istocie jest, brak krytycyzmu;
3. w filozofii: podstawa wielu kierunków i idei filozoficznych, zakładająca pierwotność ducha w stosunku do materii, wyższość idei, świadomości nad światem materialnym; przeciwieństwo materializmu;
4. w estetyce: pogląd, według którego warunkiem piękna dzieła jest idealizacja rzeczywistości



„fin-de-siècle” (koniec wieku) zawarli cechy najbardziej charakterystyczne dla epoki, czyli jej narodziny pod koniec wieku, atmosferę schyłkowości, końca cywilizacji i swoistej śmierci dotychczasowej kultury.



4. Pokazują zagubienie, bezradność wobec bliżej niezidentyfikowanego zagrożenia, a brak odpowiedzi nie pozwala się przygotować do tego, co może nastąpić.


5. Artysci sa biedni, narzekaja na swiat, siebie uwazaja za wielkich, inni ludzie sa kierowani pieniedzmi.


6. artysta pokazuje piekno chwili, laczy prawde z fikcja, pokazuje piekno przyrody

7.

Bohaterowie wiersza:
a)	róża – samotna, senna, zadumiona, skronie tuli do ściany, lęka się, boi się burzy, szuka schronienia, wsłuchana w krajobraz, skryła się między drzewa, ze strachu próbuje się wtopić w krajobraz, usypia, spowita rosa. Róża nie jest tylko elementem krajobrazu, jest również symbolem – personifikacja.

b)	limba – spoczywa, leży obok róży, próchniejąca, burza ją zwaliła, ale nie sama burza tylko tchnienie burzy, pojedynczy wiatr, pleśniejąca limba.

Odczytanie symboli:
a)	róża – symbolizuje witalność, kruchość, życie, strach przed przeciwnościami losu, życia, ma świadomość kruchości własnego istnienia,

b)	limba – symbolizuje śmierć, upadek wielkiej potęgi, przegrała, została pokonana
Burzę przetrwała róża, nie limba, wielkie drzewo zostało powalone. Wniosek - niekoniecznie fizyczna siła broni przed zagładą. Świadomość róży jest ważniejsza, świadomość zagłady uchroniła ją przed nią. Natura została nienaruszona.

8. Wizja sądu w ujęciu Kasprowicza jest jednoznacznie pesymistyczna. Bóg jawi się w niej jako karzący Sędzia, „lodowaty”, bezwzględny i okrutny, choć podmiot zbiorowy cały czas błaga go o miłosierdzie i litość. Zwracając się do Stwórcy, najczęściej używa słów: „Głowo owinięta cierniową koroną”, co podkreśla cierpienia Jezusa za ludzkie grzechy. Dzień gniewu jest dniem rozliczenia. Bóg cierpiał za człowieka, jednak człowiek zmarnował tę ofiarę, pozwolił złu zapanować na świecie i teraz sam odpowie za swoje przewinienia.
Człowiek ukazany został przez Kasprowicza jako istota skłonna do grzechu. Podmiot liryczny przyznaje się do win, ale jednocześnie obarcza za nie Stwórcę, który go takim uczynił.

9. geneza : Wyspiański napisał Wesele zainspirowany autentycznymi uroczystościami weselnymi, które odbyły się 20 listopada 1900 roku w podkrakowskich Bronowicach, w domu Włodzimierza Tetmajera, młodopolskiego malarza, od dziesięciu lat mieszkającego na wsi i ożenionego z chłopką, Anną Mikołajczyk. Wtedy to miał miejsce ślub, a później wesele poety Lucjana Rydla z chłopką Jadwigą Mikołajczykówną, siostrą Anny. Na ich wesele przybyła cała ówczesna elita intelektualna i literacko-artystyczna Krakowa.


bohaterowie : Gospodarz - Włodzimierz Tetmajer, malarz i pisarz, przyrodni brat poety Kazimierza Przerwy-Tetmajera; cieszył się wśród bronowickich chłopów wielkim autorytetem

Gospodyni - Anna (z domu Mikołajczykówna), żona Włodzimierza Tetmajera

Pan Młody - Lucjan Rydel, poeta, "ludoman", syn profesora UJ, "pan, który bez butów chadzał"

Panna Młoda - Jadwiga Mikołajczykówna

Marysia - Marysia Mikołajczykówna, siostra Panny Młodej, żona chłopa Wojciecha Susuła

Wojtek - Wojciech Susuł, chłop

Ojciec - Jacek Mikołajczyk, ojciec Panny Młodej, gospodarz z Bronowic

Jasiek - Jan Mikołajczyk, brat Panny Młodej

Kasper - Kasper Czepiec, krewny Błażeja Czepca

Poeta - Kazimierz Przerwa-Tetmajer, sławny poeta młodopolski, dekadent, człowiek oderwany od życia

Dziennikarz - Rudolf Starzewski, redaktor stańczykowskiego dziennika "Czas" ukazującego się w Krakowie

Nos - Tadeusz Noskowski, malarz (niektórzy widzowie doszukiwali się w tej postaci rysów charakteru Stanisława Czajkowskiego, również malarza)

Ksiądz - Ksiądz z Bronowic pochodzenia chłopskiego.

Maryna - Maryna i Zosia Pareńskie, córki lekarza, profesora UJ

Zosia - Zosia została później żoną Tadeusza Boya-Żeleńskiego

Radczyni - Antonina Domańska, żona profesora UJ, autorka "Historii żółtej ciżemki" i "Paziów króla Zygmunta"

Haneczka - Hanna Rydlówna, siostra Lucjana Rydla

---------------------------------------------------------

- Marysia - Widmo,

- Poeta - Rycerz - historyczne Zawisza Czarny tutaj symbolizuje siłę,

- Dziennikarz - Stańczyk - historyczny błazen charakteryzujący się ogromną mądrością,

- Pan Młody - Hetman występujący jako symbol zdrady, która doprowadziła do całkowitego upadku Rzeczypospolitej,

- Dziad - Upiór (przywódca Rabacji chłopskiej Jakub Szela),

- Gospodarz - Wernyhora - jest on widziany nie tylko przez Gospodarza ale także przez innych gości weselnych symbolizuje nadejście zmian w społeczeństwie.

Przedmioty symboliczne w "Weselu":

- Chochoł - jest zarówno symbolem braku jasnego kształtu naszego społeczeństwa jak i skorupy, która chroni uśpiony w bezwładzie naród,

- bronowicka chata - symbolizuje barwną wesołą Polskę, stanowi również miejsce spotkania dwóch tak różnych środowisk,

- złoty róg - wezwanie do walki narodowo wyzwolenczej,to wspólna idea, która ma kierować narodem,

- sznur - symbol niewoli w jakie znajdowała się wówczas Polska,

- złota podkowa - symbol bogactwa i pomyślności, odnalezienia szczęścia,

- krakowska czapka - również symbol bogactwa i dostatku (ozdobiona pawim piórem),

- kaduceusz - symbol władzy i wpływu jaki mają środki masowego przekazu na społeczeństwo,

- postawione na sztorc kosy - symbol gotowości do walki o wolność,

Sceny symbole:

- nasłuchiwanie końskiego tętentu - to jedynie pozorna gotowość do walki,

- wyczekiwanie o wschodzie słońca - symbolizuje to nadzieje na przyszłą wolność kraju,

- utrata złotego rogu - zatracenie idei, która zjednoczy naród,

- chocholi taniec - goście pogrążeni w letargu wykonują go w milczeniu przy taktach chocholej muzyki, jest to symbol zastoju i marazmu naszego społeczeństwa,




10. Pierwsza różnicą pomiędzy dramatem „Wesele” a dziełem „Błędne koło” jest sposób wyrażenia przez artystę swoich myśli. Z jednej strony język z drugiej zaś obraz. Obaj twórcy również inaczej widzą swoją rolę. Malczewski umieszcza siebie w centrum obrazu. Jest kreatorem natchnionym przez Boga, znajduje się na drabinie, a więc wyżej czyli bliżej Stwórcy, malarz sięga tu do toposu artysty – kreatora, a jednocześnie nie uczestniczy w wydarzeniach – tanecznym korowodzie. Natomiast Wyspiański nie ukazuje siebie w dramacie, jest wnikliwym i obiektywnym obserwatorem, który stawia pytania o przyszłość Polski.


11. Analiza plakatu: Andrzej Pągowski na tym plakacie umieścił jedną, znaczącą postać. To orzeł, ptak z godła polskiego. Górna część zawiera pasek z informacjami o spektaklu. Najwyraźniejszy i najmocniejszy jest tytuł przedstawienia. Pod nim widzimy orła, a po prawej stronie podpis A. Pągowskiego. Taki układ buduje przeświadczenie o aktualności dzieła, ponieważ budową przypomina czasopismo (jak Newsweek). Przed analizą symboliczną warto zwrócić uwagę na barwy, które są oparte na ostrych kontrastach i przez to przykuwają wzrok.

Symboliczne elementy: Orzeł jest w garniturze, ten oficjalny strój może sugerować uczestnictwo w ważnej uroczystości (w Weselu), ale myślę, że bardziej prawdopodobna wersja to ta, że symbolizuje ważną osobistość, być może przemawiającego polityka, na co wskazuje otwarty dziób. Bohater godła narodowego to symbol  patriotyzmu, na tym plakacie został jednak przedstawiony karykaturalnie. Jeden z najważniejszych elementów plakatu, to błazeńska czapka, która ma trzy końce (trzy strony sugerują Polskę podzieloną przez rozbiory między trzech oprawców). Czapka też przywołuje jednego z bohaterów Wesela Stanisława Wyspiańskiego, Stańczyka.

Krawat zastępuje sznur, który przywodzi na myśl samobójstwo. Jest mocno związany. Ten wisielczy element zwiastuje śmierć. Elementy biało-czerwone w sznurze sugerują, że zależy mu na sprawie narodowej.


13. siłaczka - pawel obarecki - poczatkowo na studiach idealista, po kilku miesiacach pracy w obrzydłowku stal sie konformista