Tilburg: Legeroefening tussen burgers

de volkskrant 7 juli 2015

Reportage: Luchtmobiele Brigade

Leger oefent tussen echte burgers

Inwoners van Tilburg moeten zich voorbereiden harde helikoptergeluiden, knallen van oefenmunitie en militaire controle-posten in de straten.

VAN ONZE VERSLAGGEEFSTER SUSANNE GEUZE

TILBURG

Het is kwart voor vier 's middags als zes legertrucks het parkeerterrein van IJssportcentrum Tilburg oprijden. Bezoekers van het naastgelegen zwembad Stappegoor kijken verbaasd naar een stuk of tien militairen die zich voor het gebouw van de schaatshal verzamelen en de ijshal binnenlopen.

De militairen horen bij de Bevoorradingscompagnie van de Luchtmobiele Brigade, een onderdeel van de Koninklijke Landmacht. De 'rode baretten', zoals leden van de Luchtmobiele Brigade zichzelf noemen, hebben deze week een trainingsoefening midden in de bewoonde wereld. De stad Tilburg vormt het decor en alle inwoners van de Brabantse stad zijn figuranten.

Nieuw aan deze oefening is dat de 150 deelnemende militairen niet alleen op patrouille door de stad gaan, maar ook logistieke opdrachten uitvoeren. Daarvoor worden 27 landvoertuigen ingezet, variërend van terreinwagens tot grote trucks. Dinsdag, woensdag en vrijdag wordt een Chinook-helikopter ingezet om 'bevoorradingspakketten' te verslepen van Tilburg naar verscheidene dorpen in de omgeving en naar de vliegbasis Eindhoven.

De Landmacht oefent steeds vaker in de bewoonde wereld, zegt luitenant Rob Essink van de Koninklijke Landmacht. Vorig jaar was de Bevoorradingscompagnie bij Lekkerkerk (Zuid-Holland), twee jaar geleden deden ze Nijmegen aan. 'Een paar decennia terug vonden veldslagen vaak plaats op open veld, maar de tijd van strijden in de woestijn is voorbij.' Hij verwijst naar IS-strijders, die zich vooral in en rondom steden verschansen. 'We moeten onze jongens trainen om te werken terwijl zich om hen heen het normale leven afspeelt.'

Dat voor Tilburg is gekozen, heeft vooral een praktische reden, zegt woordvoerder Bert Huisman van Defensie. 'Een van de organisatoren woont in de buurt, hij kent het gebied goed. Bovendien ligt de stad dichtbij de militaire basis Gilze-Rijen. Voor de helikopter is dat goedkoper dan om helemaal naar Groningen te vliegen.'

De gemeente Tilburg reageerde enthousiast. Essink: 'We waren bij de Landmacht een beetje bang geworden om burgers om hun medewerking te vragen. Maar nu merken we dat gemeenten en bedrijven juist graag helpen.'

Inwoners van Tilburg moeten zich voorbereiden op enige overlast: harde helikoptergeluiden, knallen van oefenmunitie en militaire controleposten in de straten. 'Die checkpoints zijn vrijwillig hoor', glimlacht majoor Peter Verhoeven, die de leiding heeft over de compagnie.

Er wordt vooral geoefend in de buitenwijken van de stad en omliggende dorpen. Tilburger Hans Wagemakers (62) woont in de Reeshof en heeft een brief in de bus ontvangen. Toch blijkt uit een rondgang op het Tilburgse Pieter Vreedeplein dat lang niet iedereen op de hoogte is van de oefening. Essink: 'We hopen tijdens patrouilles veel contact met burgers te leggen. We willen graag laten zien wat we zoal doen.'

Voor ze echt aan de slag kunnen, moeten de militairen een veilige basis maken in het IJssportcentrum. De groep in de trucks is ter verkenning voor het konvooi uit gereden. Aan hen de taak om het gebouw te 'zuiveren': alle ruimtes moeten van beneden naar boven worden gecontroleerd, zodat zeker is dat zich er geen vijand verstopt.

https://static.blendle.nl/publication/vkn/2015/07/07/item/4677492/version/1/image/original/be664a31186b8090b06b6a268585a8bec17c5d12.jpg

Buiten heeft zich een tiental toeschouwers verzameld, vooral ouders met kinderen. Dinsdag verwacht luitenant Essink beduidend meer publiek. 'Het geronk van de helikopter zal in de wijde omtrek te horen te zijn. Daar komt vast veel volk op af.' Woensdag kunnen bezoekers de basis van binnen bekijken om te zien waar de militairen slapen.

Natuurlijk is zo'n oefening minder spannend dan een echte missie in Afghanistan of Mali, geeft majoor Verhoeven toe. Toch wordt geprobeerd om de echte situatie zo veel mogelijk na te bootsen. Zo dragen de militairen hesjes die ook worden gebruikt bij lasergames, waardoor ze kunnen worden 'neergeschoten'. 'Een aantal collega's van Defensie speelt mee in de rol van vijand, bijvoorbeeld door blokkades neer te leggen of de militairen verbaal uit de tent te lokken.'

Bij het IJssportcentrum hebben de militairen tegen de avond de kust veilig verklaard. Ze rollen prikkeldraad uit om hun 'basis' te beveiligen. Wat hen te wachten staat, is nog grotendeels geheim. Een van de oefeningen zal het konvooi dwars door het Safaripark Beekse Bergen voeren, verklapt de majoor. 'Tussen de giraffen en de leeuwen. Zodat we straks kunnen zeggen: we hebben hard gewerkt, maar samen ook een hoop plezier gehad.'