Zou het na een wat te lange brainstormsessie ontstaan zijn, dat idee? Wat gefrustreerd omdat de quota van uitgezette mensen zonder papieren die maand niet gehaald waren? Dan probeer je als gezagsgetrouwe ambtenaar je werk te doen, en dan vertikken die verdomde 'kandidaten om uit het land gezet te worden' het toch wel om hun deur open te doen, zeker.

'Hoog tijd dat aan zo'n schrijnende wantoestand paal en perk wordt gesteld. Hoog tijd dat de politie voortaan op eenvoudig verzoek van ons, de almachtige en alwetende ambtenaren van de Dienst Vreemdelingenzaken, zo'n woning kan binnenvallen. En ach, al die grondwettelijk gewaarborgde basisrechten, zoals privacy en de onschendbaarheid van de woning, daar gaan we ons toch niet druk over maken, zeker?'

Gesteld dat dit onzalige idee ooit werkelijkheid zou worden, zou het dus volstaan dat een boze buur u er anoniem van beticht mensen zonder papieren te huisvesten, en de politie kan u zonder enige verdere motivering van uw bed lichten. En ook al is het verboden parallellen met die periode uit de geschiedenis te trekken, dan komen we toch wel heel dichtbij 'de klop op de deur' uit zeer bange tijden. Het siert staatssecretaris Francken dan ook dat hij onmiddellijk besefte dat dit idee van zijn administratie uitermate delicaat ligt en dat hij geen enkele intentie heeft om privacy of grondrechten te gaan schenden.

Fundamentele rechten

Het wordt anders wel een trend om grondrechten te minimaliseren. Zo waren er de schokkende beelden van de groep drugsdealers die juichend de Antwerpse rechtbank verlieten. Dat was niet hun verdienste, wel die van een magistraat die vergeten was dat de letter B in het woord BOM-technieken wel degelijk voor iets staat. Met name dat het om Bijzondere opsporingsmethoden gaat die, net omdat ze aan grondrechten raken, moeten gemotiveerd worden en nooit een automatisme mogen worden. Wanneer het volstaat een stempel te slaan op iedere aanvraag tot telefoontap, is er geen rechtsstaat meer.

Dan waren er de agenten die tijdens hun eigen syndicale actie een man in de boeien sloegen omdat hij iets te luidruchtig bleef roepen dat hij minister Jan Jambon kende. Vinden we het echt normaal dat agenten hun monopolie op geweld en vrijheidsberoving gebruiken, niet in de uitoefening van hun functie, maar tijdens een syndicale actie voor hun eigen statuut? Dan zijn we wel heel ver van huis.

Wanneer onafhankelijke rechters geen controle meer uitoefenen op ambtenaren en politie evolueer je voor je het weet naar een samenleving waarin niet alleen de fundamentele rechten van mensen zonder papieren, drugsdealers en kennissen van Jan Jambon worden geviseerd, maar die van ons allemaal.

Yves Desmet
Opiniërend hoofdredacteur