1.	Предмет на генетиката
Генетиката ги проучува општите закономерости за наследувањето и менливоста на особините кај живите орг. Наследувањето прет. Процес на предавање на својствата(ген. инф.) од генерација на генерација. Струк. на кл. кои можат да се саморепродуцираат и при делењето да распределуваат во ќеркините кл. се мат. основа на наследувањето. Гл. улога како мат. носител на ген. инф. се хромозомите. Орг. кои се размножуваат полово наследноста ја предаваат преку половите кл. Јајце-кл. и сперматозоидот со фузирање во зигот овозможуваат одрж. на ген. континуитет кај генерациите. Бесполово наследноста се пренесува со делба на одделни или група соматски кл. каде што се добива орг. сличен со матичниот облик. Освен поврзаноста со размножувањето, наследувањето е зависно и од менливоста. Наследните разл. прет. рез. од менливоста на наследните својства и особини.


2.	Основни етапи во развојот на генетиката
Грегор Мендел е основоположник на класичната генетика со помош на експериментите со грашок. Тој докажал дека секоја особина има можност за развивање поради специфичните партикули кои не може да го изгубат својот интегритет, имаат можност за комбинирање и пренесување од генерација на генерација. Хромозомите се материјална основа за пренесување на наследните фактори. Тие наследни фактори Јохансен ги нарекол гени. Морган ја поставил Хромозомската теорија според која гените се линеарно поставени по должината на хромозомите. Со проучувањето на хемиската градба на гените се открило дека се составени од ДНК преку кој се пренесува ген. инф. Со моделот на Ватсон и Крик за репликација на ДНК се докажува како се пренесува ген. инф.


3.	Ген, генотип, фенотип
Ген е одделен дел (нуклеотидна секвенца) кој претставува основна ед. за наследноста и променливоста. Со вркстување на грашокот Мендел открил дека морфолошките сознанија зависат од структури, подоцна наречени гени. Со претпоставка дека генот за очите на винската мушичка се наоѓал во хромозомот X, Мендел ја поставил Хромозомската теорија. Подоцна се открило дека гените во хромозомите не се хаотично распоредени туку сврзани во гр. Носители на гени се сите хромозоми, а не само половите. Денес генот е деф. како: дел/секвенца од ДНК-молекулот кој го одредува распоредот на аминокис. Надворешната средина може да ја промени наследноста. По две единки може да имаат иста наследност, а разл. изглед и да бидат исти на изглед, но со разл. наследност. Тие 2 фактори Јохансен ги разгранил: генотип, фенотип. Генотип е ген. прог. што ја содржат организмите, а фенотип надворешниот изглед и својствата кои го придонесуваат. Фенотипот се развива од генотипот и условите во надворешната средина. Иако се поврз. помеѓу себе, генотипот и надворешната средина различно влијаат. Хемоглобинот зависи само од генотипот односно, тој е таков поради што таков сме го наследиле од родителите, додека бојата на цветовите зависи само од надворешните услови независно каков генотип имаат тие. Наследност е предавање одредени наследни инф. што се реализираат разл. во зависност од животната средина. Границата во која може да варира еден ист генотип во разл. фенотип е норма на реакција на генотипот, таа никогаш не може да биде целосно позната. Генотипот и фенотипот дејствуваат заедно и не може еден да се раздели од др.


4.	Основни закони на наследувањето
Основните закони на наследувањето биле поставени  од Георг Мендел, кој со помош на вкрстување на 7 пара наследно стабилни белези, при што броејќи ги единките кои ги добивал дошол до заклучок:
a)	Монохибридно вкрстување
Доминантно и рецесивно наследување
Мендел проучувајќи го грашокот дошол до теорија дека од P грашокот односно родителската партикула, се добива повеќе грашоци со мазно семе, во споредба со збрчканото. Според тоа особините кои повеќе се добивале ги нарекол доминантни, а тие со помала веројатност за појава ги нарекол рецесивни. Тој продолжил со вкрстување. Прво Ф1 генерацијата, потоа Ф2, па Ф3. Во Ф3 кога ги избројал добиените грашоци  од вкрстените  хибриди добил пропорција 3:1 доминантни наспрема рецесивни. Со тоа дошол до заклучок дека доминантната особина се добивала 3 пати повеќе од рецесивната. Од Ф2 генерацијата 1:3 биле наследно стабилни и точно се знаело што ќе се добие, а 2:3 биле односот помеѓу доминантната и рецесивната особина во пропорција 3:1. Според тоа што се добивало од Р-парентална генерација во Ф-фамилијарна генерација, секој ген може да постои во функционални облици-алели, едниот наследен од едниот родител, а др. од вториот родител. Па така гените можат да бидат во хомозиготна или хетерозиготна состојба, во зависнот од наследните парентални алели. Хомозиготната состојба е кога една индивидуа  во своите гени има идентични алели РР или рр, односно два доминантни или два рецесивни. Додека хетерозиготната состојба е кога се наследени 2-разл. алели Рр-една доминантна, една рецесивна. Генските алели се означуваат со голема или мала буква во зависност каква особина содржат(доминантна или рецесивна). Во пр. со Менделовите хибриди од сврзаните Ф1 хетерозиготни хибриди се добивало сврзување на А со а па се добивале Ф2 хибриди од кои 1:4 се (АА), 1:4 се (аа) и 1:2 се (Аа) односно 1:2:1. Денес Менделовата теорија се докажува со метод на повратно вкрстување, односно метод со бои од Ф1 во Ф2 хибрдна генерација.
b)	Интермедиерно и кодоминантно наследување
Интермедиерно наследување претставува појава каде има нецелосно доминирање. Односно добиените хибриди се карактеризираат со особини од двата родитела. Таков е пр. со чавкината уста (цвет), кога ќе се вкрстат црвен и бел се добива позев. За разл. од интермедиерното во кое има доминација само од едниот, но помешана со особините од др. родител се нецелосна, во кодоминантното има 2 доминации, од двата родитела. Таков е пр. со крвта каде крвната гр. А како доминантна со антлитела А и крвната гр. Б со антитела Б, создаваат крвна гр. АБ со 2 доминантни алели, арецесивен е 0(нулта).
c)	Дихибридно вкрстување
Подоцна Мендел го формирал Законот за независно комбинирање, односно тој вкрстил 2 пара алтернативни особини (жолта боја:зелена ; мазно семе:збрчкано семе) и го нарекол дихибридно вкрстување.
*RRYY-мазно, жолто; RRyy-мазно, зелено; rrYY-збрчкано, жолто; rryy-збрчкано, зелено.
Тој вкрстил мазно зелено, со збрчкано жолто и ги добил неговите претпоставки- доминантните алели излегле во хибридот Ф1, но имало и присуство на рецесивните па добил дихетерозигот RrYy. Кога и тој дихетерозигот го вкрстил за Ф2 генерацијата имал 2 препоставки
-	Особините од едниот родител ќе се пренесат заедно.
-	Особините ќе се пренесат независно една од др.
Според првата варијанта во Ф2 би се добиле 2 типа семињаСпоред првата варијанта во Ф2 би се добиле 2 типа семиња: мазни и зелени (Ry) и збрчкани и жолти (rY). Според втората варијанта во Ф2 би се добиле 4 типа на семиња: мазни и жолти (RY), мазни и зелени (Ry), збрчкани и жолти (rY), збрчкани и зелени (ry) и би биле во квантативен однос 9:3:3:1. Мендел докажал и со др. експерименти, а потоа и со три или повеќе пара алели па се добило три или полихибридно вкрстување. Секој организам кој е хетерозиготен за n алелски парови може да се зодаде 2n фенотипови и 3n генотипови.


5.	Хромозомски основи на наследувањето
Во 1902 г. Сутон и Бовери  независно еден од др. , претпоставувале дека гените со алелите се наоѓаат во хромозомите. Па со митоза или мејоза се делат на по еден алел од еден родител и се добива нов организам (кл.) со две алели наследени од родителот. Со самата таа претпоставка се докажува и теоријата на Мендел каде при митоза се добива фенотипски сооднос 3:1 и генотипски 1:2:1, при вкрстување на мазно со  збрчкано или жолто со зелено. При мејоза има дихибридно вкрстување каде еден хомоген пар Ry, rY се спојува со др. истотака хомоген и се обива RrYy хетерозигот. Тогаш се добиваат 4 семиња од целиот хетерозигот каде 1:4 e Ry, 1:4 e YR, 1:4 e RY и 1:4 е ry.

6.	Мултипли алели
Иако во природата има диполарни организми кои во хромозомите имаат само по две алели, а и Менделовиот закон е само за гени со две алели, има случаи кога се јавуваат хромозоми со повеќе алели мултиплиалелизам. Таков е хромозомот C кај зајаците што ја одредува бојата на крзното.
C+- див тип; Cchch-чинчила; CchChCchCa-светлосив; Ch-хималајски; Ca-албино
*При n-алели се обиваат n(n+1)/2 генотип.
Истотака со крвните гр. кои имаат доминантен алел IA или IB и рецесивен i. Па кврната гр. АB има мултиплиалвеоли IA IB- кодоминантни.


7.	Хромозоми
Хромозомите се најкомплексни функционални компоненти на јадрото, бидејќи во нив се содр-жат наследните својства – гени, кои со својата активност дејствуваат врз регулирањето на ме-таболитичките и морфогенетските процеси во клетките. Хромозомите се постојани и задолжи-телни компоненти на морфолошки диференцираните јадра. Хроматинот претставува меѓуфазен облик на хромозомите или хромозоми во деспирализирана состојба. Тие се структури кои ја одржуваат својата индивидуалност при клеточна делба. Името хромозоми е во врска со способноста интензивно да се бојат со одредени бои. Обоените хромозоми најдобро можат да се набљудуваат за време на делбата на јадрото, во метафаза кога има конечно формирани морфолошки издиференцирани хромозоми.


8.	Број на хромозоми
Бројот на хромозомите кај различните организми е различен, меѓутоа, за секој вид е специфи-чен и константен.
Со терминот кариотип се опфаќа вкупниот број на сите метафазни хромозоми во јадрото на една клетка.
Кај организмите со полово размножување, половите клетки (гамети) имаат хаплоиден (n) број хромозоми во кариотипот, а соматичните (телесните) клетки, имаат двојно поголе, диплоиден број хромозоми во кариотипот.
Хаплоидниот број на хромозоми, кој претставува основен или базичен хромозомски број, се на-рекува геном.
•	За полесно идентификување на хомологните хромозоми во кариотипот се прави кариограм. Кариограмот претставува систематско поредување на хромозомите од даде-ниот кариотип по хомологни парови.
•	Шематско претставуваење – идиограм
•	Во човечкиот кариотип (46 хромозоми или 23 пара на хомологни хромозоми) се разлику-ваат 22 пара на автозомни хромозоми кои по градба и генски состав се исти кај двата пола и еден пар полови хромозоми, кој кај женскиот пол се исти (XX), a кај машките пол се различни (XY).
•	Кај еукариотите генетската информација секогаш е распоредена во повеќе хромозоми.
•	Најмал број хромозоми 2n=2 се најдени кај некои црви, а кај растенијата 2n=4 кај главоцветното растение Haplopappusgracilis.
•	Кај човекот (Homo sapiens) – 2n=46
•	Кај кокошка (Gallus domesticus) – 2n=78
•	Кај грашок (Pisumsativum) – 2n=14
Големината на хромозомите, како и бројот, е специфична и константна за секој огранизам. Ра-стенијата имаат подолги хромозоми од животните.


9.	Морфологија на хромозомите
  Во текот на клеточниот циклус хромозомите имаат различен изглед, односно облик.
  Во интерфазата хромозомите се долги и тенки конци во деспирализирана состојба, кога не можат поединечно да се разликуваат. За време на делбата на јадрото(кариокинеза), хромозомите имаат облик на стапчести структури, наречени преносен облик.
  Хромозомите во метафаза се конечно формирани структури со одреден облик и се одликуваат со одредени морфофункционални диференцијации.
10.	Примарно стеснување (констрикција)
На секој хромозом се наоѓа по едно примарно стеснување или констрикција, со кое хромозоми-те се поделени на два крака наречени хромозомски краци. Во примарното стеснување се наоѓа важна структура наречена центромер. Со центромерот хромозомите при делбата на јадрото се поврзуваат за влакната на делбеното вретено, со што овозможува движење на хромозомите кон половите и нивен правилен распоред во двете новодобиени јадра. На хромозомите се нао-ѓа по еден центромер, сместен на одредено место, а таквите хромозоми се моноцентрични.
Според положбата на примарното стеснување, центромерот, се разликуваат хромозоми:
•	Метацентрични - кога центромерот е во средината и хромозомот го дели на два еднакви крака.
•	Субметацентрични – кога центромерот е оддалечен од средината и хромозомот го дели на два нееднакви по должина крака.
•	Акроцентрични – кога центромерот е суптерминален и едниот крак има нагласено помали димензии од другиот крај, при што одвај се забележува.
•	Телоцентрични – каде центромерот е терминално (на самиот крај) и таквиот хромозом нема два крака.
Постојат хромозоми со два центромера (или дицентрични) и со повеќе центромери (полицентрични).


11.	Секунадарно стеснување
Освен примарното стеснување некои од хромозомите имаат секундарно стеснување, која нема способност да се врзува за нишките на делбеното вретено. За ова стеснување најчесто е поврзан мал топчест по облик додаток на хромозомот, наречен сателит. На секундарното стеснувањесе образува јадренцето, оваа констракција е наречена нуклеоларен огранизатор.


12.	Теломери
Терминалните делови на хромозомските краци се наречени теломери. Теломерите како спе-цифични делови овозможуваат заштита на целосната и индивидуалноста на хромозомите во тек на делбениот циклус. Благодарение на теломерите не доаѓа до хаотично и неконтролирано спојување на хромозомите. Ако не би имале таква функција теломерите, за време на клеточни-от циклус би се појавиле најразлични хромозомски формации. Теломерите се униполарни(при анафазно движење, теломерните делови на хромозомот се движат кон едниот пол).За хромозомите би било катастрофално ако тие би биле биполарни.


13.	Структурна организација на хромозомите
Структурни и функционални единици на хромозомите се внатрешните елементарни хромозом-ски фибрили, наречени хромонеми. Хромозомите по синтетичкиот период во интерфазата, се изградени од две хроматиди, а секоја хроматида е изградена од спирално извиткана хромоне-ма и матрикс.
Матриксот, како ахроматинска обвивка на хромонемата, се јавува во профаза со исчезнување-то на јадренцето, а исчезнува на крајот на кариокинезата.
Хромонемата има способност да се спирализира и деспирализира. По должината на хромоне-мата се забележуваат јазлести задебелувања наречени хромомери, чиј број и распоред се по-стојани.
Молекулската огранизација на хромозомите укажува дека хромонемите се изградени од струк-турни подединици наречени нуклеозоми. Секој нуклеозом според структурата, претставува ну-клеопротеински комплекс, бидејќи молекулот на DNA e поврзан со глобула од осум хистонски протеини. Хроматинските фибрили имаат изглед на бројници составени од нуклеозоми, спосо-бни да се кондензираат во повеќе нивоа за на крајот да се добијат компактни хромозомски тела
Меѓу најважните својства на хромозомите е способноста за репликација, односно структурно удвојување и од еднохроматидни преминуваат во двохроматидни структури.


14.	Клеточен циклус
Размножувањето, односно репродукцијата на живите облици, почнувајќи од неклеточните вируси, па се до човекот, претставува основна одлика на сите живи биолошки системи. На тој начин се остварува материјалната врска меѓу различните генерации. Комплексот животни процеси во клетката, вклучувајќи го и нејзиното делење се наречени клеточен циклус. (збир од фазата на мирување (интерфаза) и фазата на делба)


15.	Интерфаза
Интерфазата претставува подготвителна фаза на клетката за делење. Во јадрото и цитопла-змата се одвиваат важни процеси на синтеза на протеини, RNA и DNA, а со тоа и структурна репликација на хромозомите, кои имаат примарно значење за делбата на клетката.
Интерфазата се дели на:
1.	Претсинтетички  (G-1)период
2.	Период на синтезаDNA (S-период)
3.	Постсинтетички (G-2) период
Претсинтетичкиот период е најдолг, бидејќи почнува веднаш по претходната делба на клетката Тоа е период кога се врши синтеза на RNA, протеини и други соединенија важни за растење на клетката, па затоа се нарекува и период на клеточно растење.
По клеточното растење во G-1, доаѓа период на синтеза на DNA. Со синтезата се врши и стру-ктурна репликација на хромозомите.
Во постинтетичкиот период продолжува синтезата на протеини, RNA, ATP, што обезбедува енергија потребна за делба на клетката и др.
 Во интерфазата со репликацијата на DNA се условува само структурно реплицирање на хромозомите, а не се реплицира (удвојува) бројот на хромозомите.


16.	Делба на клетката
Создавањето на новите клетки се одвива со делба на клетката која опфаќа два процеса:
-	Делба на јадрото (кариокинеза)
-	Делба на цитоплазмата (цитокинеза)


17.	Делба на јадрото (цитокинеза)
Се разликуваат два основни типа делби на јадрото: митоза (митотична) и мејоза (мејотична), а понекогаш можат да се јават и други типови делби, како амитоза.


18.	Митоза
Митоза означува делба само на јадрото. Митозата главно, се врши во телесните (соматските) клетките. Името потекнува од грчкиот збор mitos= конец, бидејќи во оваа делба јасно се гледа фибриларната структура на хромозомите. Митоза претставува динамичен и континуиран краткотраен процес. Митозата е поделена на 4 фази: профаза, метафаза, анафаза и телофаза.
Профазата почнува со зголемување на обемот на јадрото. Како резултат на спирализација на-станува кондензација и скусување на хромозомите.  Раната профаза се карактериза по тоа што хромозомите имаат облик на тенки и издолжени нишки, расфрални низ целата внатрешност на јадрото. Профазата завршува кога со фрагментирање и дисоцирање исчезну-ваат јадрената мембрана и јадренцето, со создавање на делбеното вретено.
   Делбеното вретено е изградено од два вида влакна. Едни се поларни, бидејќи излегуваат од двата пола. Другите се хромозомски бидејќи се врзуваат за центромерот на хромозомите.
Метафазата се препознава по тоа што хромозомите се крајно спирализирани и најскусени. Во оваа фаза може да се забележи дека секој хромозом е изграден од две хроматиди. Најчесто се распоредени во средината на клетката на т.н. екваторијална рамнина, поврзани за нишките на делбеното вретено со центромерот.
Кога хромозомите ќе се поделат надолжно, при што двете хроматиди се одвојуваат, започнува анафазата.  Хромозомите се поврзани со нишките на делбеното вретено и тие постепено се движат кон двата спротивни пола.
Телофазата е завршната фаза на митозата. Таа настанува кога хромозомите ги достигнуваат двата спротивни пола на делбеното вретено. Нивниот број на двата пола е еднаков. На крајот од телофазата се регенерира јадрената мембарана и јадренцата на двата пола со што се до-биваат две нови јадра.


19.	Делба на цитоплазмата (цитокинеза)
Цитокинезата почнува на крајот на анафазата или во почетокот на телофазата. Кај животин-ските клетки таа се врши со стеснување на клеточната мембрана од двете спротивни страни на клетката. Кај растителните клетки, бидејќи имаат клеточен ѕид, со учество на делбеното вретено се создава една структура во облик на буренце, наречена фрагмопласт.  Од елеме-нтите на ендоплазматичниот ретикулум и Голџиевот систем во екваторијалната рамнина на фрагмопластот постепено се создава преграда наречена клеточна плоча, која примарно ја дели цитоплазмата на два дела. Создавањето на оваа преградна плоча почнува од средината и постепено се шири кон клеточните ѕидови на клетката-мајка. Прво се создава средна ламела. Подоцна секоја цитоплазма на новите клетки си изградува свој примарен клеточен ѕид.


20.	Мејоза или редукциона делба
Мејозата или редукционата делба е ограничена само на определ вид клетки, а се врши во те-кот на спорогенозата (кај растенијата) и гаметогенозата (кај животните), при што овозможува создавање спори, односно полови клетки. Како резултат на мејозата од едно диплоидно јадро се создаваат четири хаплоидни, генетски различни јадра. Во случај да отсуствува мејозата, по-ловите клетки би содржале ист број хромозоми како телесните. Биолошкото значење на мејо-зата не е само во намалувањето на бројот на хромозомите на половина, туку и размена на ге-нетичкиот материјал меѓу хромозомите на двата родитела, што има за последица создавање нови единки со различни наследни својства.
Мејозата, како и митозата, е долга и посложена континуирана делба. Самиот процес на мејоза опфаќа две делби означени како мејоза-1 и -2, во текот на кои само еднаш се реплицира DNA. Секоја од двете мејотични делби се карактери-зираат со свои фази, истите фази како при митоза, само што се означуваат со индекс (1) фази-те на првата делба и со индекс (2) фазите од втората делба. Почетокот на првата делба (мејоза -1), која всушност, е прва редукциона делба, е наречена профаза-1. Оваа фаза трае доста долго и е доста сложена, бидејќи се одвиваат доста важни процеси кои можат да се наб-људуваат и со светлосен микроскоп. Промените што сукцесивно се одвиваат во оваа фаза се дефинирани во неколку стадиуми: лептотен, зиготен, пахитен, диплотен и дијакинеза.
Со лептотенот почнува профаза-1. На почетокот хромозомите почнуваат да стануваат видливи и имаат изглед на тенки долги нишки. Нивната спирализација се уште е слаба.
Долгото времетрање на профаза-1, е поврзано со потребното време за движење на хромозо-мите и пронаоѓање на своите партнери, хомологните хромозоми, со кои по приближувањето ќе се спарат, ќе конјугираат, Како резултат на спарувањето на хомологните хромозоми во зиго-тенскиот стадиум, се создаваат биваленти. Кога конјугацијата е целосна, бројот на би-валентите во јадрото е еднаков на хаплоидниот број хромозоми.
Во пахитенскиот стадиум спирализацијата на хромозомите продолжува и тие стануваат се покуси и подебели. Би-дејќи секој хромозом е од две хроматиди, на секој бивалентен се забележуваат по четири хроматиди. За овој стадиум, е карактеристично што меѓу спарените хомолгни хромо-зоми доаѓа до реципрочна размена на хромозомски сегмент, познат уште како процес на Crossing-over. При овој процес се случува најважната мејотска промена-рекомбинација на родителските особини.
Во диплотенскиот стадиум почнува одделувањето и оддалечувањето еден од друг, на спарените во биваленти хомологни хромозоми. До целосно одвојување не доаѓа, зашто тие во одделните места, наречени хијазми, се уште остануваат поврзани. Хијазмите се места каде се случува процесот Crossing-over.
Паралелно со овие промени се вржи прогресивна спирализација, така што во последниот стадиум дијакинеза, хромозомите се многу спирализирани, поради што бивалентите стануваат покуси и подебе-ли, а со тоа доаѓа и до намалување на бројот на хијазмите.
Пред крајот на дијакинезата доаѓа до раскинување на јадрената мембрана, до исчезнување на јадренцето и до создавање дел-бено вретено, со што завршува профаза-1.
За влакната на делбеното вретено со центромери-те се врзуваат двата хромозома од бивалентот, со што почнува метафазата-1. Во оваа фаза хромозомите се крајно спирализирани и скусени и најдобро се гледа четирикратната градба на бивалентите, односно дека секој хромозом е изграден од две хроматиди.
Цели хромозоми во наредната фаза – анафаза-1 се движат кон спротивните полови на делбе-ното вретено. Бидејќи цели хромозоми во хаплоиден број се движат кон половите, е постигната основната цел во редукционата делба.
На крајот на првата делба, што завршува со телофаза-1, се добиваат две јадра со хаплоиден број на хромозоми, во однос на матичното јадро, а изградени од две хроматиди.
При втората делба што најчесто се надоврзува на првата, се врши по долг период на мирува-ње, се одвиваат процеси слични на митоза. Во анафазата-2, хромозомите се делат по должина на две хроматиди и на крајот се добиваат четири јадра што имаат хаплоиден број еднохрома-тидни хромозоми.
Кај машките огранизми со завршувањето на мејозата се создаваат четири полови клетки – гамети, а кај жен ските организми три од четири клетки изумираат, а само една се развива во јајце-клетката.
Мејозата е многу важен биолошки провес. Благодарение на него, бројот на хромозомите се за-чувува ист во сите генерации на видот, што овозможува да се зачуваат особените и својствата на видот. Со конјугацијата на хромозомите во профаза-1 и размената на генетскиот материјал меѓу двата родителски хомологни хромозоми во процесот Crossing-over, се зачувува индивиду-алната разновидност на својствата на популација.


21.	Амитоза
Амитоза претставува директна делба на јадрото, која, за разлика од митозата, се врши кога јадрото е во интерфаза, односно јадрото ја зачувува интерфазната морфологија. Јадрото, не менувајќи ја својата структура се дели на два или повеќе речиси еднакви делови. Делбата по-чнува со издолжување на јадрото кое во средината се стеснува и на крајот јадрото во средина-та се прекинува, а потоа се дели и цитоплазмата, при што се создаваат две нови клетки. Ами-тозата е тесно поврзана и со процесот на деградација на огранизмот и во тој случај може да се заклучи дека во одредени животни услови таа за огранизмот претставува една варијанта на поедноставен тип на сложената делба на јадрото.