123OSUNIX

Започнување со работа под UNIX
Вовед
За да се поврзете на UNIX серверот, каде што ќе ги извршувате задачите зададени на лабораториски вежби, потребно е да имате SSH клиент кој што ќе ви овозможи поврзување на серверот. Улогата на SSH клиент во нашиов случај ќе ја игра слободната и open source апликација за терминален емулатор, PuTTY. Апликацијата може да ја преземете од овој линк.
Откако ќе ја стартувате, поврзувањето е многу едноставно: потребно е во полето Host Name (or IP Address) да внесете: os.finki.ukim.mk и со притискање на копчето Open се поврзувате на серверот.
Секој студент има своја сметка на овој сервер, така што веднаш кога ќе се поврзете со серверот ви се појавува барање за најава.
login as:
Секој студент се најавува со сопственото корисничко име и лозинка кои ги користи и за сите останати сервиси на ФИНКИ (корисничко име: индекс и соодветната лозинка).
login as: 123456
123456@os.finki.ukim.mk’s password:
Корисникот  добива дозвола за работа со  точно  испишување  на  својата  лозинка,  при што внесените знаци не се прикажуваат на екранот. Во случај на погрешна лозинка, се испишува порака:
Access denied
Секогаш кога успешно ќе се најавите на системот се наоѓате во вашиот именик (home directory) кој претставува ваша локација во датотечниот систем. Се додека имате кориснички број на системот и вашиот именик не се менува. Обично корисничките именици се групирани во еден именик, а начинот на организација може да варира од еден систем до друг.
Одјавување од системот се врши со наредбата:
exit




Задачи за на час
1.	Напишете команда со која ќе ја прочитате помошната документација за командите ls, pwd и cd.
Команда:
$ man ls
$ man pwd
$ man ls
Или $ help за сите.

2.	Напишете команда со која ќе добиете информација кој сé е најавен на системот.
Команда:
 $ w

3.	Напишете команда со која ќе го отпечатите денешниот датум во формат dd.mm.yyyy
Команда:
$ date "+%d.%m.%y"

4.	Да се креира именик OS_Lab4.
Команда:
 $ mkdir OS_Lab4

5.	Да се проверат привилегиите на именикот и истите да се сменат доколку не се следниве: право на читање, запишување и извршување да имате само вие, групата да има само привилегии за читање, а останатите да немаат никаков пристап.
Команда:
$ ls -l
$ chmod 700 OS_Lab4	 //first digit is OWNER, second is GROUP, third OTHERS.


6.	Креирајте датотека telefoni.txt и пополнете ја со неколку телефонски броеви.
Команда:
$ nano telefoni.txt 		//vo editiorot pisuvame broevi pa so ctrl+x se gasi editor
Ili
$cat > telefoni.txt
123241241
412412412
31231231
	32321331  		//I so ctrl + d se zatvora datotekata.

7.	Креирајте уште една датотека kolegi.txt и пополнете ја со имињата на неколку ваши колеги.
Команда:
$ nano kolegi.txt


8.	Прикажи ги првите 2 и последните 3 реда од датотеката telefoni.txt.
Команди:
$ head -2 telefoni.txt
$ tail -3 telefoni.txt


9.	Да се ископира датотеката kolegi.txt од HOME именикот во именикот OS_Lab4 и да се преименува во moja.txt.
Команда:
$ cp kolegi.txt OS_Lab4/moja.txt


10.	На екран да се испише содржината на датотеката moja.txt.
Команда:
$ cd OS_Lab4
$ cat moja.txt


11.	Излистајте ја содржината на датотеката /etc/passwd со командата more. Команда:
$ ls | more /etc/passwd

12.	Влезете во именикот /etc и ископирајте ја датотеката passwd во претходно креираниот именик OS_Lab4, со ново име mypasswd.
Команда:
$ cd etc
$ cp passwd ..153147/OS_Lab4/mypasswd
ili
$ cp etc/passwd  home/153147/OS_Lab4/mypasswd
Ili
$ cp etc/passwd ..153147/OS_Lab4/mypasswd





13.	Излистајте ја содржината на тековниот именик, на тој над него (неговиот родител) и на именикот OS_Lab4 истовремено.
Команда:
$ ls . .. /home/153147/OS_Lab4
Ili
$ ls * 				//za da gi izlistame site datoteki


14.	Креирајте именик vezba во домашниот именик, а потоа уште два именика sub1 и sub2 во него и произволни датотеки во секој од имениците.
Команда:
$ mkdir vezba
$ cd vezba
$ mkdir sub1
$ mkdir sub2
$ cd sub1
$ nano 1.txt
$ nano 2.txt
$ cd ..
$ cd sub2
$ nano 3.txt
$ nano 4.txt

15.	Ископирајте ги сите датотеки од вашиот именик во именикот vezba и во именикот sub1.
Команда:
$ cp -r OS_Lab4/* vezba/
$ cp *.txt vezba
$ cp -r OS_Lab4/* vezba/sub1
$ cp *.txt sub1

16.	Излистајте го вашиот именик и избришете ја датотеката telefoni.txt.
Команда:
$ ls
$ rm telefoni.txt


17.	Избришете сé што се наоѓа во именикот vezba и сите негови подименици.
Команда:


18.	Преместете ги сите датотеки од еден именик во друг кои не се наоѓаат на исто ниво во хиерархијата.
Команда:


19.	Направете два именици кои во себе ќе имаат по една датотека во вашиот home именик. Влезете во првиот од нив и пробајте од таму да се избрише вториот именик.
Команда:

20.	На произволна датотека сменете ѝ ги привилегиите така што секој вид на корисник може само да ја чита датотеката.
Команда:

21.	На произволна датотека сменете ѝ ги привилегиите со помош на окталниот аргумент во chmod, така што корисникот може да прави сé, од групата може да ја читаат и да запишуваат, а останатите немаат никакви привилегии.
Команда: