Gdy norma nakłada na obywateli jakiekolwiek obowiązki, ograniczenia (…) to należy ją tłumaczyć w sensie łagodniejszym, wychodząc z domniemania o miłosierdziu ustawodawcy, który nie ścieśnia wolności i samodzielności obywateli (…) bez rzeczywistej potrzeby”*.

Zasada „in dubio pro libertate” proponuje pewnego rodzaju ścieżkę interpretacyjną w sytuacji zaistniałych wątpliwości w sprawie, oraz zobowiązuje do rozstrzygania na korzyść pozwanego. Posługując się opinią Rady Konsultacyjnej Prawa Podatkowego: "oczekiwania oraz wymagania względem jednostek mogą być realizowane tylko wtedy, gdy przepis prawa odnosi się w sposób niebudzący wątpliwości – do także niebudzącego wątpliwości, ustalonego stanu faktycznego"**. Wymaga ona zatem całkowitej przejrzystości w każdym elemencie postępowania administracyjnego, tylko wtedy bowiem wyrok na niekorzyść pozwanego będzie zasadny.

Na podstawie powyższego cytatu możemy wnioskować, że zasada wyrażona paremią manifestuje się w dwóch kontekstach: niepewności co do wykładni prawa oraz co do wspomnianego stanu faktycznego. Rygor opisywanej reguły gwarantuje zatem kazuistyczne, wyczerpujące śledztwo w celu ustalenia okoliczności zdarzenia. To natomiast stawia wymaganie najwyższej jakości pracy, pracy niepodważonej żadną dwuznacznością lub zaniechaniem, aby sąd uznał czyjąś winę. Ponadto zasada ustanawia obowiązkiem jasność przepisów jak i ich wykładni, aby uniknąć wątpliwości interpretacyjnych, korespondując z innymi zasadami tj.: Leges ab ómnibus intéllegi debent oraz In légibus magis simplícitas quam difficúltas placet.

Zatem praktyka realizacji wybranej paremii zapewnia nam, obywatelom standard dogłębnie uzasadnionego orzecznictwa w demokratycznym państwie prawa. Na podstawie jej wyżej wymienionych funkcji nie powinniśmy przejawiać żadnych wątpliwości co do jej pozytywnych etycznie i społecznie celów realizacji ogólnie pojętej sprawiedliwości.



* E. Waśkowski, Teoria wykładni prawa cywilnego, Warszawa 1936, s. 116

**  Opinia nr 11/2015 Rady Konsultacyjnej Prawa Podatkowego z dnia 16 listopada 2015 r. w sprawie problemów, które mogą pojawić się na gruncie stosowania przepisu art. 2a Ordynacji podatkowej, http:// www.mf.gov.pl/documents/764034/3396201/Opinia+Rady+nr+11+-+16.11.2015.pdf, 20.05.2017

Korzystałam również z:

https://ruj.uj.edu.pl/xmlui/bitstream/handle/item/46746/folak_zasada_in_dubio_pro_libertate_w_prawie_administracyjnym_2017.pdf?sequence=1&isAllowed=y

http://czasopisma.inp.pan.pl/index.php/sp/article/view/412/391