Advertisement
Guest User

Untitled

a guest
May 24th, 2018
82
0
Never
Not a member of Pastebin yet? Sign Up, it unlocks many cool features!
text 18.02 KB | None | 0 0
  1. 1. Wiadomości wstępne: pochodzenie i znaczenie nazw epoki (różnych), czas trwania, założenia filozoficzne i przedstawiciele (A. Schopenhauer, F. Nietzsche, H. Bergson).
  2.  
  3. Nazwy:
  4. Modernizm - zmiany zaszłe w epoce określili tym mianem krytycy (Ignacy Mateuszewski, Kazimierz Wyka). Słowo wywodzi się z francuskiego 'modern' oznaczającego nowoczesny. Określano nim innowacyjne podejście do świata, sztuki, literatury etc.
  5. Neoromantyzm - Prefisk neo(nowy) podkreśla powiązanie Młodej Polski z romantyznem. Osoby używające tej nazwy starali się wysuwać na pierwszy plan cechy łączące romantyzm z modernizmem czyli sentymentalizm, oniryzm, indywidualizm, subiektywizm.
  6. Fin-de-siecle (koniec wieku) - określenie wywodzące się z francuskiego, silnie związane z dekadentyzmem.
  7. Dekadencyzm - z francuskiego 'decadence' oznacza chylenie się ku upadkowi, schyłek wieku. Najbardziej widocznymi cechachami były bierność, niemoc, apatia i przeświadczenie o nieuchronności śmierci.
  8. Symbolizm - Znowu z francji. termin związane z tajemniczością i wieloznacznością poezji.
  9.  
  10. Czas trwania:
  11. W polsce za początek epoki Młodej Polski uważa się wydanie pierwszego tomu poezji Kazimierza Przerwy-Tetmajera (1891 rok) a za koniec odzyskanie przez Polskę niepodległości (1918r).
  12.  
  13. Założenia filozoficzne:
  14. Nietzscheanizm - Filozofia zakładająca władze nadludzi, którzy mają prawo gardzenia słabszymi i są ponad prawem. Dzieli ludzi na rase panów i rasy jej podległe. Nadczłowiek jako wcielenie siły, energii, mocy i władzy.
  15. Schopenhaueryzm - Filozofia pesymistyczna. Nastrój niepokoju, człowiek cierpi na ciągłe niespełnienie, upragnione szczęście jest nieosiągalne. Człowiek pozbywa się ludzkich potrzeb i pragnień, skupia się na komplementowaniu przyrody, sztuki i próbie osiągnięcia stanu nirwany.
  16. Bergsonizm(Intuinicjonizm) - Intuicja, odczucie i przeczucie stało się jedyną drogą do poznania prawd świata. Zaprzecza poznania rozumowego więc odrzuca światopogląd racjonalistyczny opierający się na empirii.
  17.  
  18. 2. Podstawowe prądy i kierunki w literaturze i sztuce modernizmu (CECHY): realizm, naturalizm, impresjonizm, ekspresjonizm, symbolizm, dekadentyzm, katastrofizm, franciszkanizm.
  19. Realizm - Stara się jak najbardziej i realistyczniej ukazać wizje świata nie przekłamując.
  20. Naturalizm - Fotograficzny opis rzeczywistości ale skupiający się na brutalności i niesprawiedliwości niższych warstw społecznych.
  21. Impresjonizm - Starania uchwycania nieustannie zmieniającej się rzeczywistości.
  22. Ekspresjonizm - Wyrazistość, siła oddziaływania dzieła na odbiorce, na sferę emocjonalną jego psychiki. Deformacja obrazu i mocno zarysowane kontury.
  23. Symbolizm - Pojęć ze świata prawdziwego nei da się opisać za pomocą języka, może zrobić to tylko symbol. Prawdziwy świat jest złudą skrywającą idealny świat.
  24. Dekadentyzm - Rozczarowanie względem życia, chylenie się ku upadkowi.
  25. Katastrofizm - Nieunikniona, gwałtowna zagłada obecnej formy świata i cywilizacji.
  26. Franciszkanizm - Jego bohater to człowiek prosty, radujący się z życia, głęboko religijny i miłujący naturę. Określa on poglądy świętego Franciszka z Asyżu polegające na: Zyciu według zasad ewangelii, pokornym przyjmowaniu cierpienia, radowaniu się biedotą i ubóstwem, podkreślaniu miłości i troskliwości Boga Ojca w stosunku do swoich umiłowanych dzieci, braterstwie ze wszystkimi stworzeniami, otaczaniu miłością każdego człowieka, pokutowaniu za grzechy, pokorze, radości w życiu, służbie Bogu, kościołowi, bliźnim i ubogim.
  27.  
  28. 3. Wesele jako dramat symboliczny.
  29. Symbolika w "Weselu" jest bardzo pogata. Tworzą ją: Postacie dramatu, przedmioty, słowa.
  30. Symboliczne znaczenie przedmiotów:
  31. -złoty róg to symbol działania, jedności narodowej, wyzwolenia ducha narodu
  32. -czapka z piór to symbol próżności, egoizmu, pragnienia o bogatym życiu panów.
  33. -Złota podkowa to szczęście odłożone na przyszłość
  34. -sznur to symbol niewoli
  35. -dzwon Zygmunta to wielkość i potęga Polski
  36. -kosy osadzone na sztorc to symbol gotowości do walki,
  37. -Chochoł to przegrana sprawa narodowa, niemoc, niewola,
  38. -Stańczyk - błazen Zygmunta Starego, objawia się Dziennikarzowi, symbol wyrzutów sumienia, źle wykorzystanej władzy, niepokoju, niepewnosci, wątpliwości
  39. -Rycerz Zawisza czarny, słynny bohater pod Grunwaldu objawia się Poecie. Rycerz to symbol siły, męstwa, odwagi, energii i zdolności do wiecznego czynu.
  40. -Hetman - ukazuje się panu młodemu, symbol rozdarcia spolecznego jakie przeżywa Pan Młody z racji małżeństwa z chłopką. Zdrada swojej warstwy społecznej.
  41. -Wernyhora - objawia się Gospodarzowi. Wernyhora jest symbolem uosobienia marzeń o zbrataniu się ludu z inteligencją i przewodzeniu mu, odrodzeniu ojczyzny.
  42. -Upiór Jakub Szela objawia się Dziadowi. Upiór to symbol wspomnienia, dowodu, że pamięta o tamtych wydarzeniach z rzezi galicyjskiej
  43. -Widmo- narzeczony Marysi i to jej się objawia. Jest symbolem przeżycia, tęsknoty za romantyczną miłością, tęsknoty Marysi do zmarłego narzeczonego.
  44.  
  45. Symboliczne znaczenie słów, które stały się aforyzmami, przysłowiami, używanymi do dzisiaj
  46. „A to Polska właśnie” – Polska jest w sercu każdego Polaka
  47. „A tu pospolitość skrzeczy’ – w realnych działaniach Polacy potrafią wszystko zniszczyć
  48.  
  49. „bo to chwila osobliwa’ – noc, gdy pojawiają się zjawy
  50. „chłop potęgą jest i basta”
  51. „a to polska właśnie”
  52. „Polska to jest wielka rzecz”
  53. „miła szkoda, krótki żal”
  54. „z biegiem lat, z biegiem dni”
  55. „świętości nie szargać, bo trza żeby święte były”
  56. „tajemnica jest kobieta”
  57. „sami swoi”
  58.  
  59.  
  60. 4. Ocena inteligencji i chłopów w Weselu.
  61. Chłopi:
  62. -Panna Młoda - Jadwiga Mikołajczykówna
  63. -Gospodyni - Anna Mikołajczykówna, siostra panny młodej
  64. -Gospodarz - Włodzimierz Tetmajer
  65. -Klimina - matka chrzestna Isi, wdowa po wójcie
  66. -Czepiec - Błażej Czepiec, gminny pisarz
  67. -Marusia - Maria Mikołajczykówna, siostra Jadwigi i Anny,
  68. -Jasiek i Kuba - bracia panny młodej,
  69. -Rachela - Józefa Singer
  70. -Żyd -Hersz Singer, właściciel karczmy
  71. Ocena:
  72. -interesują się kwestiami politycznymi,
  73. -Są patriotami i mają wole walki narodowowyzwoleńczej,
  74. -są lepiej przygotowani do działania niż inteligencja,
  75. -potrafią manifestować swą siłę i chęć działania,
  76. -bez wstydu mówią o przynależności do swojej warstwy społecznej,
  77. -mimo wszystko nei są dostatecznie dojrzali do powstania,
  78. -są godni i przyzwyczajeni do ubóstwa,
  79. -mogą być niebezpieczną siłą,
  80. -myślą prosto ale logicznie,
  81. -Waży porządek społeczny, mocno powiązani ze swoją kulturą.
  82.  
  83. Inteligencja:
  84. -Pan Młody - poeta Lucjan Rydel,
  85. -Poeta - Kazimierz Przerwa-Tetmajer,
  86. -Dziennikarz - Rudolf Starzewski,
  87. -Radczyni - Antonina Domańska, ciotka Rydla,
  88. -Marysia i Zosia - siostry Pareńskie,
  89. -Haneczka-Anna Rydlówna, siostra pana młodego,
  90. Isia-Jadwiga Tetmajer
  91. Ocena:
  92. -Są zachwyceni wsią, przyrodą, ale nie znają realiów życia i nie rozumieją chłopskiej mentalności,
  93. -Twierdzą, że chłopi nie powinni interesować się polityką gdyż jest to dla nich zbyt trudny temat,
  94. -Nie znają prac polowych,
  95. -Są niechętni chłopstwu, traktują je z wyższością i pobłażaniem,
  96. -Nie chcą próbować przybliżyć sobie prawdziwych problemów wsi,
  97. -We wsi szukają relaksu i rozrywki,
  98. -Są bardziej świadomi politycznie ale nie potrafią tego wykorzystać,
  99. -Kompromitują się przed chłopaki politycznie, społecznie i towarzysko.
  100. 5. Realizm w Weselu.
  101. W weselu zostały przedstawione realistyczne postacie pod zmienionymi nazwiskami a także realistyczna wizja wsi i zachowania chłopów, ich zwyczai, zabobonów i zachowania.
  102. 6. Ludzie bezdomni jako powieść modernistyczna.
  103. O modernizmie Ludzi Bezdomnych świadczy:
  104. -Nowoczesny typ narracji
  105. (opowiadanie w trzeciej osobie ale przybierające forme nacechowaną personalnie, czyli z perspektywy głównego bohatera)
  106. -Nasycenie narracji elementami liryczno-nastrojowymi
  107. -Używanie techniki impresjonistycznej, głównie we fragmentach kiedy pokazywana jest wrażliwość Judyma na piękno przyrody
  108. -Zastosowanie techniki ekspresjonistycznej we fragmentach, które opisują napięcie emocjonalne bohatera, oraz kiedy opisywane są dzielnice nędzy i biedoty.
  109. -Zastosowanie konwencji symbolicznej - pejzaże i obrazy, które działają na wyobraźnie Tomasza Judyma są ekwiwalentami jego stanów wewnętrznych. Pojawiają sięsymbole: rozdarta sosna, Wenus z Milo, Rybak
  110. - Powieść posiada luźną kompozycje - występują rozdziały, które nie posuwają akcji, można by je potraktować jako oddzielne teksty 'Swawolny Dyzio','Przyjdź'
  111. 7. Warunki życia różnych środowisk w Ludziach bezdomnych.
  112.  
  113. * ULICĘ CIEPŁĄ zamieszkuje ciotka Pelagia i brat Judyma-Wiktor wraz z rodziną. Na ulicy Judym dostrzega brud i biedotę. (żydówkę sprzedająca gotowany bób, fasole czy roznosicieli wody sodowej ze szklankami oblepionymi syropem). Jedna z roznosicielek była prawie naga. Na podłodze znajdowała się "kupa błota". Po tym błocie chodziły dzieci w brudnych i niechlujnych ubraniach. Na ulicy znajdował się warsztat szewski, w którym czuć było nieprzyjemny fetor. Obok można było dostrzec fabrykę peruk, które używały Żydówki. Ludzie byli bardzo schorowani, wynędzniali i brudni.
  114.  
  115. * ULICE KROCHMALNĄ nie zmieniło nic. Judym był tam ostatni raz. Po jednej i drugiej stronie znajdowały się sklepiki z otwartymi drzwiami, na podłodze zaś zaschnięte błoto.
  116.  
  117. * FABRYKA CYGAR - na pierwszym piętrze była duża sala wypełniona przez tłum kobiet. Kobiety szybko zwijały cygara. W fabryce było duszno i panował smród z ciał pracujących w upale. W drugiej sali pracowało 300 kobiet. Znajdowały się tam maszyny suszące liście, młyn mielący tabakę i sieczkarnie krające różne rodzaje tytoniu i izby, gdzie pakowano gotowy towar. Judymowa pracowała w izbie, w której okna zastawione były siatkami z drutu. W kątach leżały Sieki grubo krajanego tytoniu. Judymowa pracowała z mężczyzną, który czapkę miał opuszczoną na twarz.
  118.  
  119. * STALOWNIA - Wiktor oprowadzał Judyma po sali, gdzie heblowano sztaby żelaza i borowano w nich dziury za pomocą świdrów. W jednym miejscu nitrowano kruty mostów za pomocą rozgrzanych śrub. W innej hali spajano relsy. Pracowali tam silni mężczyźni. Obok potężnego kowala stał młody mężczyzna, który uderzał młotem w żelazo. Z szopy Kowalskiej wchodzi się do odlewni żelaza i stali. Parował tam zapach różnych kwasów i duszone powietrze. W rogu szopy stało naczynie w kształcie gruszki. Była ona naładowana warstwami surowca i koksu. Gdy koks spalił się całkiem zaczął buchać wielki płomień. Robotnicy po zmieniającym się kolże oceniali czy stal się już wygrzała.
  120.  
  121. * DOM NOCLEGOWY W PARYŻU - Chateau rouge. Gość ma prawo siedzenia przy stole do godziny 2:oo. W czasie mroźnych dni bezdomni leżą jeden na drugim. Później udają się oni na Hol centralnych, żeby zjeść zupę z ryżu i w dzień pomagać urzędowym tragarzom. W zimowy wieczór w Cheteau- Rouge przebywa 500os.
  122.  
  123. W 1szej izbie z piecem znajdują się kobiety i dzieci. W 2giej izbie na podłodze leżą sami mężczyźni. Za prawo snu o 2:oo pobierana jest opłata 10centynów. W 3ciej izbie ludzie śpią na stołach i ziemi. Śpią tam akrobaci, drobni rzemieślnicy, ludzie którzy otwierają dorożki przy drogach kolejowych, wyłaniają zdechłe koty. W "salonie umarłych" leżą pijani, chorzy lub ooby cieszące się względami u gospodarza.
  124.  
  125. * GÓRNICY mieszkali w murowanych, piętrowych domach. Jeden obok drugiego. Jedną z ulic zajmowały się dwa długie budynki przypominające owczarnie. Zewnętrzne mury były obłupane z tynku,brudne i z zaciekami wilgoci. Od frontu i z tyłu znajdowały się drzwi i sienie, przed którymi gniły kałuże pomyj i leżała sterta śmieci. Za osadą stały murowane chaty nieotynkowane. Mieszkała tam chora kobieta w szarej sukience i brudne, smutne dziecko. Słychać było świsty lokomotyw, sygnały kopalniane i dźwięk maszyn.
  126.  
  127. * CHŁOPI W CISACH mieszkali w czworakach, które mieściły się z wilgotnym parkiem w pobliżu rzeki płynącej w łakach. Były tam owczarnie, obory i mieszkania służby folwarczej. Woda rozlewała się w parku. Powodem tego dzieci chorowały na frybrę i malarię. Najbardziej chore były zabierane przez Judyma do szpitala. Mieszkania były murowane z cegły tak jak stodoły, spichlerza i owczarnie. Nie było możliwości umieszczenia rodzin w innym miejscu ze względu na koszty.
  128.  
  129. * ARYSTOKRACJA - Pani Niewadzka wraz z wnuczkami Wandą i Natalią i guwernatką Jo.Podborską zeidzały liczne zabytki Paryża (posąg z Milo, Amora i Psycho, Luwr, Wersal)Kobiety znajdowały się na sztuce. Wydają spore pieniądze na stroje.
  130.  
  131. * WŁAŚCICIELE KOPALNI - Dom Kalinowiczów. Na podłodze u Kalinowicza leżał puszysty dywan. Kzresła wyścielone były atłasem. Na ścianach wisiały obrazy w ozdobnych ramach. W salonie znajdował się nowy zegar kupiony w Monachium. W gabinecie znalazły się różne sprzęty: figurynki, fotografie w ramach.
  132. 8. Ocena ideałów i postawy Tomasza Judyma.
  133. Tomasz Judym jest uważany za głównego bohatera "Ludzi Bezdomnych" Stefana Żeromskiego. Posiadał bardzo złożoną osobowość i zawikłaną psychikę. Trudno powiedzieć, czy był on bohaterem romantycznym czy też pozytywistycznym. Postawił sobie cel w życiu – pomaganie biednym ludziom, a jako lekarz mógł się w pełni realizować.
  134.  
  135. Tomasz wywodził się z biednej rodziny. Miał bardzo trudne dzieciństwo – w domu swojej ciotki był bity i upokarzany. Na co dzień spotykał się ze światem biedy. Dlatego postanowił ofiarować siebie dla innych – był idealistą. Trudno powiedzieć, czy Judym postępował właściwie – patrząc na niego jako na człowieka mającego marzenia, pragnienia, szukającego swojego celu w życiu. Nasz bohater bez wątpienia go znalazł, ale czy jego dalsze decyzje były trafne? W dzisiejszych czasach uważa się, że człowiek jest zadowolony z siebie, kiedy się ustatkuje, będzie miał rodzinę, posadzi drzewo, wybuduje własny dom, doczeka się wnuków i prawnuków. Prawdopodobnie to samo przekonanie panowało za czasów życia młodego doktora. On jednak wybrał drogę nieco zaskakującą, niecodzienną. Odkąd wrócił z Paryża zaczął realizację swoich planów. Nie trudno przy tym zauważyć, iż wyjątkowo dopisywało mu szczęście. Praktycznie na każdym kroku spotykał wśród negatywnie nastawionych do siebie postaci jedną osobę, która mu pomaga, np. Chmielnicki i Korzecki. Jako pierwsza pomogła mu ciotka Pelagia. Wprawdzie przez nią doznał wielu cierpień, ale także dzięki jej majątkowi zdobył wykształcenie, a tym samym pozycję społeczną. Zapowiadał się na doskonałego lekarza. Niestety swoim ambitnym wystąpieniem wśród kolegów po fachu zepsuł swoją karierę zawodową. Później podjął prace w Cisach, ale i tam wdał się w konflikt i ostatecznie przegrał walkę z silniejszymi jednostkami. Zawsze stawiał sobie za cel dobro innych, biednych ludzi, ale nigdy nie udało mu się wygrać.
  136.  
  137. Dzieje Judyma przedstawiają się bardzo schematycznie – na przemian niepowodzenia i sukcesy osobiste. Pierwszym „dołkiem” z pewnością było dzieciństwo, a „górką” okres studiów. Tak można po kolei przedstawić wszystkie jego dzieje aż do momentu, kiedy odrzucił oświadczyny panny Podborskiej. Sam powiedział: „Muszę się wyrzec szczęścia. Muszę być sam jeden. Żeby obok mnie nikt nie był, nikt mię trzymał”.
  138.  
  139. Judym nie chciał zakładać rodziny z prostego powodu – chciał się poświecić tylko i wyłącznie biednemu społeczeństwu. Gdyby się zgodził na propozycję Joasi musiałby się troszczyć o nią, jak i o całą familię. Tomasz został sam, jak rozdarta sosna stojąca na brzegu kopalnianego zwaliska, która odzwierciedla stan jego duszy po rozstaniu z ukochaną.
  140.  
  141. Przez cały czas toczył walkę nie tylko z otoczeniem, ale i z samym sobą, aby być wiernym swoim ideałom. Wyrzekł się osobistego szczęścia, miłości po to, by całkowicie oddać się utylitarnej pracy społecznej. Opowiadał się po stronie dobra, sprawiedliwości i szczęścia ogółu.
  142.  
  143. Według mnie Judym nie zrealizował do końca swojego marzenia, idei. Na jego klęskę złożyły się ciągłe klęski i samotna walka. Był przy tym człowiekiem wrażliwym, o wielkim, szlachetnym sercu. Droga, którą wybrał niekoniecznie była dobrym rozwiązaniem. Podziwiam go za tą decyzję. Nie wiem, czy zdecydowałbym się tak poświęcić.
  144.  
  145. 9. Obraz życia wsi w Chłopach. Co się nań składa?
  146. - Seba robi
  147. 10. Obraz i pozycja człowieka przełomu wieków w poezji epoki.
  148. - Seba robi
  149. Znajomość wierszy (tematyka, problematyka, kreacja podmiotu lirycznego, nurt, do którego zaliczamy tekst):
  150. - Seba robi
  151. K. Przerwa - Tetmajer np.: Koniec wieku XIX, Nie wierzę w nic, W lesie, Melodia mgieł nocnych
  152. - Seba robi
  153. J. Kasprowicz np.: Krzak dzikiej róży w ciemnych smreczynach cykl sonetów, Dies irae, Przeprosiny Boga
  154. - Seba robi
  155. L. Staff Deszcz jesienny
  156. - Seba robi
  157. 13. Agresja i przemoc w języku. Intencja komunikatywna.
  158. - Seba robi
  159. 14. Znajomość pojęć kluczowych: secesja, powieść polifoniczna, nihilizm, epitet metaforyczny, epitet malarski, instrumentacja głoskowa, pejzaż mentalny, idealizm, sonet, turpizm, synestezja, wiersz sylabiczny, wiersz sylabotoniczny, wiersz toniczny, adaptacja filmowa, hymn, katastrofizm.
  160. - Seba robi
  161. 15. Zbrodnia i kara jako powieść polifoniczna.
  162. - Seba robi
  163. 16. Charakterystyka Rodiona Raskolnikowa i Soni oraz ideałów bohaterów.
  164. - Seba robi
Advertisement
Add Comment
Please, Sign In to add comment
Advertisement