NEWS WYDANIA
Wartość największych spółek państwa na WIG20 warszawskiej giełdy spadła w rok kolosalne 49 mld zł. Polskie duże spółki straciły średnio 10% i to - poza Kijowem - najgorszy wynik głównych indeksów 32 europejskich giełd, gdzie większość jest na plusie, a we Frankfurcie, Moskwie, Paryżu, czy Mediolanie wzrosty >20%. Skarb Państwa posiada 11 z 20 spółek na WIG20, w rok straciły one 18%, a prywatne wzrosły o blisko 13%, więc państwowe firmy ciągną w dół cały indeks. Najwięcej traci węglowa JSW -68% i bank Alior -49%. Rósł tylko KGHM o 5% i Lotos o 3%. Największe wzrosty uwzględniając sektor prywatny to Play i CD Projekt - Bankier

POLSKA

1. KO zawiadomi prokuraturę ws. Polskiej Fundacji Narodowej ws. wyrządzania dużej szkody majątkowej. PFN wg Onetu płaciła publicznymi $ amerykańskiej firmie PR za poprawę wizerunku Polski w USA, m.in.. miliony $ za wysyłanie maili czy prowadzenie fanpejdżów, które zgromadziły po kilkudziesięciu śledzących i padły. Środki też m.in. na podróż E. Jannigera, "pupila A. Macierewicza" i zakwaterowanie w Chicago (6284 $) - PAP

2. IPN tworzy indeks Polaków represjonowanych przez Niemców za pomoc Żydom. Na razie 654 nazwisk, najczęściej rozstrzelanych lub wysłanych do obozu koncentracyjnego. Np. w Starym Ciepielowie i Rekówce p. Radomiem Niemcy zamordowali rodziny Kowalskich, Kosiorów i Obuchowiczów przez spalenie żywcem za to, że pomagali Żydom ze swej wsi. Każdy przypadek jest dokładnie potwierdzony, zbadany i opisany przez naukowców - PAP

3. Organizacje feministyczne i proaborcyjne uruchomiły telefon informacyjny nt. aborcji - jak i gdzie ją wykonać, w jakim kraju, lub samodzielnie. Co więcej proponują w ramach akcji "Aborcja bez granic" dotacje do 3 tys. zł za zabicie płodu/dziecka, a kobietom w zaawansowanej ciąży będzie opłacany i organizowany wyjazd do klinik aborcyjnych np. w Niemczech, czy Holandii. Celem jest doprowadzenie do legalnej i bezpłatnej aborcji na żądanie - Forsal

4. The Jerusalem Post zamieścił artykuł nt. wzrostu antysemityzmu w PL napędzanego tematem zwrotu pożydowskiego mienia bezspadkowego. Gazeta obawia się, że kandydat Konfederacji wejdzie do 2. tury wyborów prezydenckich i obstawia, że będzie to G. Braun, którego nazywa czołowym antysemitą w PL. Dostrzeżono marsze protestacyjne i ruch "Stop 447". TJP obawia się też, że pod naporem Konfederacji, PiS obierze kierunek w prawo

5. Na DK7 w okolicach Napierki zderzenie limuzyny SOP z wicepremierem J. Gowinem z tirem. Nikt nie został ranny, limuzyna miała włączone sygnały świetlne i była uprzywilejowana, jednak to prowadzący pojazd funkcjonariusz został ukarany mandatem karnym i punktami - TVP Info

6. Wszystkie przywileje emerytalne uprzywilejowanych grup zawodowych stanowią 2.5% PKB (ok. 50 mld zł) - to najgorszy po Grecji wynik w Europie. W 2018 w PL 178 mld zł emerytur pobierało 6,8 mln os., z czego 290 tys. os. jest na emeryturach resortowych otrzymując 12.5 mld zł. Średnia emerytura resortowa to 3517-3925 zł (w zależności od resortu), a przec. Polaka to 2257 zł - Gazeta Prawna

7. Polski nauczyciel w podstawówce spędza "przy tablicy" 564 h rocznie, a średnia europejska to 762. Polska wydaje na oświatę 5.2%, wobec 4.8% w Czechach, czy 4.2% w Niemczech - PAP

8. Ursus sprzedaje holenderskiemu Trioliet (producent maszyn rolniczych) za 6 mln zł swe 2 fabryki wraz ze wszystkimi prawami i zobowiązaniami - Tygodnik Poradnik Rolniczy

9. Warszawa, duża awaria sieci ciepłowniczej na ul. Powsińskiej, doszło do rozszczelnienia rur i wycieku gorącej wody, nad całą okolicą unosiły się kłęby pary, utworzyły się ogromne korki, a utrudnienia z dostawą ciepłej wody i ogrzewaniem były w całym mieście. Straż pożarna pomogła ok. 100 osobom, w tym kilku poparzonym. Napływają zgłoszenia o zalanych autach, czy garażach. Prez. Trzaskowski powołał sztab kryzysowy - WP

10. Noblistka O. Tokarczuk wizytowała szkołę w imigranckiej dzielnicy Sztokholmu - Tensta. Wyraziła wstyd, że Polska odmówiła przyjmowania migrantów i zapraszała imigranckie dzieci do wizyty w PL, którą nazwała małym krajem, który jest normalny, choć nie tak kolorowy jakby chciała. Po spotkaniu zachwycała się "cudownymi, kolorowymi dziećmi" i "bogactwem, jakie Szwecja sobie przygarnęła wraz z imigrantami, jaki potencjał wrażliwości i puli genetycznej". Tymczasem ochrona nie dopuściła do relacji korespondentów TVP, po czym dziennikarz Cezary Gmyz zwrócił się do MSZ o interwencję w zw. z łamaniem wolności prasy w Szwecji. Gmyz podkreśla, że z czymś takim spotkał się dotąd tylko w Turcji, gdy panował stan wyjątkowy - wGospodarce

11. Ekoterrorysta Mateusz H., podejrzewany o wysadzenie nowego, niezamieszkanego jeszcze apartamentowca w Bielsku-Białej bombą z 4 przerobionych butli z gazem, usłyszał 20 zarzutów. Straty to 1,2 mln zł. W groźbach do dewelopera podpisywał się Pocahontas, lub Brygada Wschód. To 29-l. student śląskich uczelni, działał z pobudek ekologicznych, poza tym wyłudzał liczne świadczenia socjalne i rozsyłał groźby karalne. Grozi mu 10 lat więzienia - Rmf24 / Do Rzeczy

12. Sąd Rejonowy w Chorzowie: mężczyzna, który zwrócił się do policjantów, aby "pokazali mu ryje" nie złamał prawa, gdyż słowo to nie jest epitetem, czy zniewagą, choć jest lekceważące i nieładne, to wypowiadający je był kibicem o wykształceniu zawodowym, nie można więc wymagać od niego manier, a policjanci muszą się wykazywać odpornością psychiczną i twardym charakterem - Rzeczpospolita

13. 5 nastolatków w wieku 17-19 zginęło k. miejscowości Skąpe (lubuskie), gdy auto którym pędzili 190 km/h wypadło z drogi i spoczęło na dnie jeziora. Relacja z drogi była nagrywana i wrzucana live do internetu. W aucie policja wykryła niewielkie ilości narkotyków. Prowadząca, 18-l. Kornelia miała prawo jazdy od 2 m-cy - Radio Zet

14. Ksiądz po polityku, radnym i maklerze giełdowym najmniej szanowanym zawodem w społeczeństwie. Najbardziej szanowane zajęcia to strażak, pielęgniarka, robotnik specjalista, górnik, profesor uniwersytetu, lekarz, nauczyciel i inżynier z fabryki - CBOS

15. Sądzia Rej. w Opolu Amanda Leśniewska na 20 lat więzienia skazała Mateusza L., który przez 2 lata naciągnął 150 os. na ok. 250 tys. zł wystawiając na portalu aukcyjnym telefon iphone. Wyrok zszokował nawet służbę więzienną, która ukrywała przed mężczyzną skalę kary i przeniosła go do dozorowanej celi, by nie popełnił samobójstwa odczytując wyrok. 28-l. Mateusz L. był niekarany, wcześniej prymus, do oszustw skłonił go nałóg - sportowe zakłady bukmacherskie. Na wyrok złożył się fakt, że oszukani byli z całej Polski i wszczęto 59 postępowań, gdzie wiele kończyło się wyrokami - coraz wyższymi. Eksperci i prawnicy z całego kraju nazywają tak wysoki wyrok kuriozum. Obrońca złożył apelację - TVN24

16. Kanadyjczycy metodą sejsmograficzną wykryli duże złoże ropy i gazu na wyspie Wolin oraz między Międzyzdrojami, a Świnoujściem. Odbędą się próbne odwierty - Money

17. Puławy kupią w 2020 stalowe kontenery, do których przesiedlą lokatorów, którzy nie chcą płacić żadnych opłat mieszkaniowych, zalegając miastu 7.5 mln zł. Główny problem to cyganie, tylko 1 ich blok na ul. Romów jest dłużny miastu 2 mln zł. Wcześniej miasto dało możliwość odpracowania długu do 5 tys. zł, ale zgłosiło się 11 dłużników z 470 os., głównie seniorów. Cyganie tłumaczą, że względy religijne i kulturowe nie zezwalają im na prace. Po tym miasto zaczęło wypowiadać umowy najmu, odcinać prąd, gaz, instalować wodomierze przedpłatowe itd. Dzięki działaniom lokatorzy zaczęli spłacać długi, kwota spadła o 123 tys. zł, a kolejnych 21 osób w tym 9 cyganów zgłosiło się do pracy. W kontenerach ciepła woda, ogrzewanie będą na prąd i trzeba będzie płacić z góry - Lublin112.pl

18. 32 wydawców lokalnej prasy w Stow. Gazet Lokalnych opublikowało w czw. artykuły z Tygodnika Zamojskiego nt. miejskiej spółki w Zamościu i nieprawidłowości przy przetargu na farmę fotowoltaiczną, których usunięcie nakazał sąd. "Bez mediów nie ma demokracji" - zaznaczają. Tygodnik Zamojski zamiast artykułu dał na 1. stronie czerwoną ramę z napisem "cenzura" i info o zakazie sądowym. TZ wsparły też Izba Wydawców Prasy i Centrum Monitoringu Wolności Prasy, które stanowczo sprzeciwiły się wyrokowi - Wirtualne Media

19. W wieku 96 zmarł A. Słodowy, popularyzator nauki i prowadzący kultowy program "Zrób to sam" w TVP. Program był nadawany przez 24 lata między 1959 a 1983 r. i liczył 505 odcinków. Słodowy był również autorem scenariusza do serii filmów animowanych jak "Pomysłowy Dobromir", czy "Dziura w ścianie" - PAP

20. Hurtownia Edeka w niemieckim Cottbus (Chociebuż) uruchomiła inne kasy dla Niemców i inne dla Polaków. Polscy klienci skarżyli się na agresywne traktowanie, a pomysł uznali za dyskryminację na wzór hitlerowski. Nawet gdy w kasie "niemieckiej" było pusto, a w "polskiej" długa kolejka, to nie można było podchodzić. Ambasada RP zażądała wyjaśnień od koncernxu, ten przeprosił i tłumaczył się próbą "usprawnienia handlu". Polacy mogą już płacić we wszystkich kasach - TVP Info

ŚWIAT

1. KE przyjęła Europejski Zielony Ład, czyli unijną strategie mającą doprowadzić UE do neutralności klimatycznej w 2050. Szefowa KE U. von der Leyen przyznaje, że nie ma jeszcze odpowiedzi na wszystkie pytania, jednak KE "będzie ostrożna w podejmowaniu kolejnych kroków", a ona ma ambicje, aby znaleźć 100 mld € dla najbardziej wrażliwych regionów i sektorów - PAP

2. USA, Meksyk i Kanada podpisały nową północnoamerykańską umowę o wolnym handlu (USMCA), to modyfikacja tej podpisanej w listopadzie 2018. M.in.: usunięto zapisy dające korzyści wielkim firmom farmaceutycznym kosztem pacjentów i dodano zapisy o skutecznej ochronie środowiska i praw pracowniczych (po raz 1. pojawiły się regulacje dot. pracy, jak proces inspekcji fabryk, które nie respektują zobowiązań). Znalazł się tam też zapis, iż proces produkcji stali musi przebiegać w 1 z 3 krajów umowy, by być uprzywilejowany, jednak nie dot. aluminium - PAP

3. W. Putin oskarżył PE o próbę wypaczania prawdy o II WŚ w rezolucji, która "stawia na 1 płaszczyźnie ZSRR i Niemcy hitlerowskie", co nazwał "bezpardonowym kłamstwem". Wg niego "oponenci" Rosji nie umieją czytać i pisać i zachowują się jakby nie pamiętali "kto napadł na Polskę 1.09.1939 i na ZSRR 22.06.1941". Zapowiada, że Rosja będzie odpowiadać "prawdą na kłamstwo", dlatego polecił by resorty oświaty, nauki i kultury nie zwlekały z przygotowaniem programu wychowania patriotycznego Rosjan, ze szczególną rolą Wielkiej Wojny Ojczyźnianej - PAP

4. H. Kunming, szef propagandy Komunistycznej Partii Chin, ocenił na Forum Praw Człowieka, że nie istnieje 1 uniwersalny model praw człowieka, a każdy kraj podąża swą drogą w zależności od uwarunkowań. Wiceszef MSZ Ma Zhaoxu skrytykował też USA, które "pod sztandarem praw człowieka" mają zasiewać na świecie konflikty i wywoływać kryzysy humanitarne. Wg niego działania te hamują rozwój gosp. i należy im się stanowczo przeciwstawiać - TVP Info

5. Czechy: kilkadziesiąt tys. os. demonstrowało we wtorek w Pradze domagając się dymisji premiera A. Babisza. Wg policji było ich 50 tys., a wg organizatorów ze stow. "Milion chwil dla demokracji" - 80 tys. Ludzie wyszli na ulice po ujawnionym audycie KE, gdzie stwierdzono, że Babisz jest w konflikcie interesów ze swoją dawną firmą Agrofert (największa firma w czeskim sektorze rolnym i przemyśle spoż.). Premier odrzucił wezwanie do dymisji - PAP

6. Laureat tegorocznej Literackiej Nagrody Nobla P. Handke uznany za persona non grata przez władze Sarajewa i Kosowa. Powód: jego proserbskie wypowiedzi, często negujące historyczną prawdę nt. wojny w krajach b. Jugosławii, np., że dokonana przez Serbów bośniackich masakra w Srebrenicy nie była ludobójstwem - PAP

7. Z raportu rządowego Norwegii - imigranci, głównie z Palestyny, Iraku i Afganistanu - popełniają 80% wykroczeń i przestępstw w tym kraju, a przestępczość w 2 pokoleniu dzieci migranckich urodzonych już w Norwegii jest jeszcze wyższa, niż rodziców - Pch24

8. Największy koncern naftowy świata - Saudi Aramco, zadebiutował na giełdzie. Wycena spółki sięga 1,7 bln $, a władze Aramco ogłosiły, że chcą sprzedać 1,5% udziałów wyznaczając cenę 8,53$ za akcję. Wartość oferty sięgnęła 25,6 mld $, co jest największym debiutem giełdowym w historii - Forsal

9. USA: 6 os. zginęło w kilkugodzinnej strzelaninie w Jersey City. Zaczęło się od zastrzelenia 40-l. policjanta J. Sealsa, który próbował wylegitymować późniejszą parę sprawców która następnie usiłowała się schronić w supermarkecie, gdzie zabiła jeszcze 3 os. Obydwoje - młodzi kobieta i mężczyzna - zostali "zneutralizowani" przez oddział SWAT. Motywy nie są znane - PAP

10. W ciągu 10 lat Marsylia stanie się 1. w Europie milionową metropolią zamieszkaną w większości przez muzułmanów. Wg org. Human Rights z miasta wyjechało ok. 10 tys. radykalnych muzułmanów na Bliski Wschód w chwili powstania Państwa Islamskiego. W najbardziej imigranckich dzielnicach średni dochód/os. to 700 euro/m-c w tym drogim do życia kraju, a wg Europolu broń można nabyć za 200-600 euro - goodspy.pl

11. Komitet Obrony Dziennikarzy: obecnie w więzieniach przebywa min. 250 dziennikarzy, a najwięcej - 48 w Chinach, gdzie władze nie tolerują niezależności mediów. 2. Turcja - 47 uwięzionych, 3. Arabia Saudyjska i Egipt - po 26 os. - PAP

12. Amerykański tygodnik "Time" uznał 16-l. G. Thunberg za człowieka roku 2019. Powód: "w 16 m-cy przemawiała do głów państw w ONZ, spotkała się z papieżem, prez. USA i zainspirowała 4 mln ludzi do włączenia się w światowy strajk klimatyczny, co było największą demonstracją ws. klimatu w historii ludzkości" - PAP

13. 61-l. transwestyta Lee Harris, który przed 17 laty przemienił się z kobiety (wtedy Debbie Karamer) przechodzi proces powrotu do swej oryginalnej płci, znów identyfikuje się jako kobieta. Obecnie uważa, że jej decyzja była wynikiem problemów psychicznych zw. ze stresem pourazowym po tym, gdy jej ojczym ją molestował, przez co znienawidziła swe ciało kobiety i zyskała poczucie, że jeśli pozbędzie się waginy, nie będzie musiała obawiać się gwałtu - Metro

14. Syn emira ZEA książkę/szejk Khalid Al. Quasimi, który został odnaleziony martwy w swym wartym 8 mln funtów londyńskim penthousie, jak się okazuje zmarł po sex imprezie wskutek zatrucia dużymi dawkami kokainy i GHB. Swe ostatnie godziny spędził z niejakim Yohanem Escobarem. Śmierć wywołała żałobę narodową w ZEA, a jego ciało żegnały dziesiątki tysięcy przybyłych Arabów - Mail Online

15. Harvey Weinstein, główny antybohater ruchu "metoo" porozumiał się z licznymi oskarżycielkami, wytwórnia filmów Weinstein Company, z której został wyrzucony, zapłaci za niego łącznie 25 mln $ ofiarom, a on sam uniknie innych kar, nie musi się też przyznawać - NYTimes

16. Zapłonął rosyjski lotniskowiec Admirał Kuzniecow, w czasie remontu w Murmańsku, poszkodowanych jest 11 robotników. Rok wcześniej, w trakcie tego samego remontu, zginęły 2 osoby przy zatopieniu doku i upadku na okręt dźwigu - PAP

17. Kanada, sąd rozpatrzy sprawę byłego pracownika Canadian Imperial Bank of Commerce, Aarena Jagadeesha, który dowodzi, że został zwolniony z powodu heteroseksualnej orientacji, gdy odmówił szefowi dołączenia do grupy awansujących pracowników, składającej się z gejów i biseksualistów - Mail Online

18. USA, odbył się 1. komercyjny przejazd autonomicznej ciężarówki przez cały kraj. Przewiozła transport masła przez 4500 km, a kierowca bezpieczeństwa przez całą drogą nie musiał ani razu interweniować - popularmechanics.com

19. Europa Wsch. więcej $ transferuje na zachód, niż pobiera netto z UE. W latach 2010-16 Czechy otrzymały netto równowartość 2% PKB, a odpłynęło w formie zysków na zachód blisko 8%. Węgry otrzymały 4%, oddały 7%. Polska otrzymała ~3%, oddała blisko ~5%. Chorwacja otrzymała <1%, a oddała >4%. Jedynie Litwa prawie zrównoważyła te wartości. Nie uwzględnia to drenażu mózgów. Z Rumunii w 7 lat wyjechała połowa lekarzy. Rumuńska członek komitetu budżetowego UE, C. Armand, wezwała na łamach Politico by zachodnie kraje chcące ograniczać środki na politykę spójności UE przestały uważać się za "dobrych wujków" wschodu - Politico

20. Genetyk z Harvardu George Church stworzył aplikację randkową porównującą DNA i łączącą w pary w sposób taki, by wyeliminować ryzyko którejś z 7 tys. chorób genetycznych. Church ma na koncie już 143 patenty naukowe. Aplikacja nie powie użytkownikowi z kim nie jest "kompatybilny", a wskaże z kim jest - Inn Poland

POZYTYW NA KONIEC

IPN powołał swój największy portal przystanekhistoria.pl, w którego zasobach będą m.in. największa biblioteka cyfrowa w PL, niepublikowane archiwalia i najświeższy stan badań w zakresie XX-wiecznej historii Polski. Łącznie nawet 400 artykułów popularnonaukowych, 1000 filmów i blisko 800 publikacji cyfrowych - TVP Info