Advertisement
Guest User

Basisinkomen II: radicale utopische ideeën lenen zich niet v

a guest
Nov 22nd, 2014
132
0
Never
Not a member of Pastebin yet? Sign Up, it unlocks many cool features!
text 9.04 KB | None | 0 0
  1. VN 19 november 2014
  2.  
  3. Economie
  4.  
  5. Basisinkomen II: radicale utopische ideeën lenen zich niet voor experimenten.
  6.  
  7. door Kees Kraaijeveld
  8.  
  9. Met het basis-inkomen staat een oud en radicaal idee weer volop in de belangstelling. Hoe verdelen we het geld als dit niet meer via werk en salarissen gaat? Hoe helpen we werklozen netjes aan een inkomen? En hoe vereenvoudigen we ons sociale zekerheidsstelsel? Een onvoorwaardelijk basisinkomen voor iedereen zou het antwoord zijn op deze vragen. Althans, met die hypothese eindigden we hier vorige week.
  10.  
  11. Een basisinkomen voor iedereen is een sympathiek idee. De eenvoud is aantrekkelijk. Alle andere inkomensvoorzieningen kunnen aan de kant. Weg studiefinanciering, bijstand en AOW.
  12. Die onvoorwaardelijkheid is ook lekker. Als iedereen het altijd krijgt, hoeven instanties niet te controleren op de rechtmatigheid van de uitkering. Werklozen hoeven niet ‘geactiveerd’. Uitkeringstrekkertje pesten behoort tot het verleden.
  13. Een heerlijk idee is ook dat we met het basisinkomen verlost lijken van de economische tredmolen van werken en consumeren. Gratis geld is bevrijdend. Met een basisinkomen kan eenieder doen wat hem of haar goeddunkt; zorgen voor elkaar, leren en studeren. Wie wil werken mag, voor het geluk, voor de glorie of voor nog meer geld. Prima.
  14. Het basisinkomen doet het goed onder VN-lezers, merkte ik afgelopen week opnieuw. U mailde me enthousiast allerlei varianten, tot een basisinkomen in natura aan toe. Een mens gaat bijna denken: laten we het doen! Maar dan is er altijd die andere kant: de argumenten tegen.
  15.  
  16. Een basisinkomen voor iedereen is een sympathiek idee. De eenvoud is aantrekkelijk. Alle andere inkomensvoorzieningen kunnen aan de kant. Weg studiefinanciering, bijstand en AOW.
  17. Die onvoorwaardelijkheid is ook lekker. Als iedereen het altijd krijgt, hoeven instanties niet te controleren op de rechtmatigheid van de uitkering. Werklozen hoeven niet ‘geactiveerd’. Uitkeringstrekkertje pesten behoort tot het verleden.
  18. Een heerlijk idee is ook dat we met het basisinkomen verlost lijken van de economische tredmolen van werken en consumeren. Gratis geld is bevrijdend. Met een basisinkomen kan eenieder doen wat hem of haar goeddunkt; zorgen voor elkaar, leren en studeren. Wie wil werken mag, voor het geluk, voor de glorie of voor nog meer geld. Prima.
  19. Het basisinkomen doet het goed onder VN-lezers, merkte ik afgelopen week opnieuw. U mailde me enthousiast allerlei varianten, tot een basisinkomen in natura aan toe. Een mens gaat bijna denken: laten we het doen! Maar dan is er altijd die andere kant: de argumenten tegen.
  20.  
  21. En die zijn zuur. Ten eerste is geld nooit gratis. Zelfs als alle andere inkomensvoorzieningen worden afgeschaft, moeten jaarlijks tientallen miljarden extra belasting worden geheven om het basisinkomen te bekostigen.
  22.  
  23. Ten tweede is een inkomensvoorziening voor iedereen een krankzinnig inefficiënte manier om schaarse publieke euro’s te verdelen. Wie alle inwoners van Nederland een basisinkomen geeft, maakt geld over aan miljoenen huishoudens die het niet nodig hebben: vele miljarden die beter anders kunnen worden besteed.
  24. Ten derde gaan mensen gemiddeld minder werken zodra ze een basisinkomen krijgen. Zelfs in de kleine en onvolkomen experimenten met basisinkomens is dit zichtbaar. Nu is het niet erg om welvaart in te leveren voor een gelukkiger bestaan, maar tel de stijging van de belastingen op bij de vermindering van het arbeidsaanbod en je weet: een basisinkomen zou de huidige economie in een diepe recessie storten.
  25. Maar we kunnen het toch proberen? Wie kan er tegen experimenten zijn? Zelfs die intelligente jongens en meisjes van D66 namen onlangs een motie aan om de effecten van een basisinkomen te gaan onderzoeken.
  26. Onderzoekt alles, behoud het goede. Zeker. Maar in dit geval denk ik: kansloos. Als utopie voor een toekomstige economie is een onvoorwaardelijk basisinkomen denkbaar. Maar de effecten van zo’n radicaal idee serieus testen in de huidige samenleving? Vergeet het maar.
  27. Laten we weer met het geld beginnen. Stel: Groningen gaat een experiment doen. Dan gaan de Groningers heus niet zelf de benodigde miljoenen neertellen om aan hun stadsgenoten uit te delen. Net als in vrijwel alle andere basisinkomenexperimenten zal het ‘gratis geld’ van buiten moeten komen. En zodra dat gebeurt, ben ik niet meer verbaasd dat er ‘positieve effecten’ gemeten zullen worden. Want inderdaad: wat gratis geld op zijn tijd kan wonderen doen.
  28. Daarbij: hoe baken je een experiment af? Hoe voorkom je, bijvoorbeeld, dat alle studenten van Nederland zich in Groningen melden om te studeren met een basisinkomen? Het is naar maar waar: radicale utopische ideeën lenen zich niet voor de experimentele aanpak waarmee we onze gewone incrementalistische beleidsvoorstellen proberen te toetsen. Het enige zinvolle experiment met een onvoorwaardelijke basisinkomen is voorlopig: een gedachtenexperiment. n
  29.  
  30. Ten tweede is een inkomensvoorziening voor iedereen een krankzinnig inefficiënte manier om schaarse publieke euro’s te verdelen. Wie alle inwoners van Nederland een basisinkomen geeft, maakt geld over aan miljoenen huishoudens die het niet nodig hebben: vele miljarden die beter anders kunnen worden besteed.
  31. Ten derde gaan mensen gemiddeld minder werken zodra ze een basisinkomen krijgen. Zelfs in de kleine en onvolkomen experimenten met basisinkomens is dit zichtbaar. Nu is het niet erg om welvaart in te leveren voor een gelukkiger bestaan, maar tel de stijging van de belastingen op bij de vermindering van het arbeidsaanbod en je weet: een basisinkomen zou de huidige economie in een diepe recessie storten.
  32. Maar we kunnen het toch proberen? Wie kan er tegen experimenten zijn? Zelfs die intelligente jongens en meisjes van D66 namen onlangs een motie aan om de effecten van een basisinkomen te gaan onderzoeken.
  33. Onderzoekt alles, behoud het goede. Zeker. Maar in dit geval denk ik: kansloos. Als utopie voor een toekomstige economie is een onvoorwaardelijk basisinkomen denkbaar. Maar de effecten van zo’n radicaal idee serieus testen in de huidige samenleving? Vergeet het maar.
  34. Laten we weer met het geld beginnen. Stel: Groningen gaat een experiment doen. Dan gaan de Groningers heus niet zelf de benodigde miljoenen neertellen om aan hun stadsgenoten uit te delen. Net als in vrijwel alle andere basisinkomenexperimenten zal het ‘gratis geld’ van buiten moeten komen. En zodra dat gebeurt, ben ik niet meer verbaasd dat er ‘positieve effecten’ gemeten zullen worden. Want inderdaad: wat gratis geld op zijn tijd kan wonderen doen.
  35. Daarbij: hoe baken je een experiment af? Hoe voorkom je, bijvoorbeeld, dat alle studenten van Nederland zich in Groningen melden om te studeren met een basisinkomen? Het is naar maar waar: radicale utopische ideeën lenen zich niet voor de experimentele aanpak waarmee we onze gewone incrementalistische beleidsvoorstellen proberen te toetsen. Het enige zinvolle experiment met een onvoorwaardelijke basisinkomen is voorlopig: een gedachtenexperiment. n
  36.  
  37. Ten tweede is een inkomensvoorziening voor iedereen een krankzinnig inefficiënte manier om schaarse publieke euro’s te verdelen. Wie alle inwoners van Nederland een basisinkomen geeft, maakt geld over aan miljoenen huishoudens die het niet nodig hebben: vele miljarden die beter anders kunnen worden besteed.
  38. Ten derde gaan mensen gemiddeld minder werken zodra ze een basisinkomen krijgen. Zelfs in de kleine en onvolkomen experimenten met basisinkomens is dit zichtbaar. Nu is het niet erg om welvaart in te leveren voor een gelukkiger bestaan, maar tel de stijging van de belastingen op bij de vermindering van het arbeidsaanbod en je weet: een basisinkomen zou de huidige economie in een diepe recessie storten.
  39. Maar we kunnen het toch proberen? Wie kan er tegen experimenten zijn? Zelfs die intelligente jongens en meisjes van D66 namen onlangs een motie aan om de effecten van een basisinkomen te gaan onderzoeken.
  40. Onderzoekt alles, behoud het goede. Zeker. Maar in dit geval denk ik: kansloos. Als utopie voor een toekomstige economie is een onvoorwaardelijk basisinkomen denkbaar. Maar de effecten van zo’n radicaal idee serieus testen in de huidige samenleving? Vergeet het maar.
  41. Laten we weer met het geld beginnen. Stel: Groningen gaat een experiment doen. Dan gaan de Groningers heus niet zelf de benodigde miljoenen neertellen om aan hun stadsgenoten uit te delen. Net als in vrijwel alle andere basisinkomenexperimenten zal het ‘gratis geld’ van buiten moeten komen. En zodra dat gebeurt, ben ik niet meer verbaasd dat er ‘positieve effecten’ gemeten zullen worden. Want inderdaad: wat gratis geld op zijn tijd kan wonderen doen.
  42. Daarbij: hoe baken je een experiment af? Hoe voorkom je, bijvoorbeeld, dat alle studenten van Nederland zich in Groningen melden om te studeren met een basisinkomen? Het is naar maar waar: radicale utopische ideeën lenen zich niet voor de experimentele aanpak waarmee we onze gewone incrementalistische beleidsvoorstellen proberen te toetsen. Het enige zinvolle experiment met een onvoorwaardelijke basisinkomen is voorlopig: een gedachtenexperiment.
  43.  
  44. Kees Kraaijeveld zoekt de werkelijkheid achter de cijfers.
Advertisement
Add Comment
Please, Sign In to add comment
Advertisement